Ανακοινωθέντα

[…] Φριχτό καλοκαίρι για τους ανθρώπους,

μπάσαν τους νεκρούς απ’ την πίσω πόρτα στον Άη Γιάννη,

δεν τους χωρούσαν, λέει, τα φέρετρα.

[…]

Τον ήξερες αλλιώτικα

τον κυπριώτικο ήλιο […]

Ο συμπατριώτης μας ποιητής και λογοτέχνης Λεύκιος Ζαφειρίου στο ποίημά του «15.7.1974» περιγράφει τη φρίκη και τον όλεθρο που βίωσε ο λαός μας το ζοφερό καλοκαίρι του 1974.

Τις τραγικές εκείνες ημέρες, που σημάδεψαν ανεξίτηλα την πατρίδα μας, καθορίζοντας τη μετέπειτα ιστορική της πορεία.

Συναισθανόμενοι το μέγεθος της τραγωδίας, οι μνήμες γυρίζουν νοερά στον μαύρο Ιούλη του ‘74.

Στο προδοτικό πραξικόπημα και στον θάνατο που έσπειρε η αδελφοκτόνος διαμάχη.

Στον ακραίο παραλογισμό του μίσους και στη χαώδη κατάσταση που επικράτησε, και στον εφιάλτη που ακολούθησε με την καταστροφική τουρκική εισβολή, πέντε ημέρες αργότερα.

Η εμφύλια διχόνοια, αυτή που σαν εφιάλτης κατασπάραξε τα σωθικά της πατρίδας μας, άνοιξε διάπλατα την κερκόπορτα στην Τουρκία και της επέτρεψε να εφαρμόσει τον διχοτομικό της σχεδιασμό, τον οποίο προετοίμαζε για περισσότερο από μια δεκαετία.

Στις 20 Ιουλίου η Τουρκία εισβάλλει στην Κύπρο.

Ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ χαρακτηρίζει την εισβολή σαν μια απλή ειρηνευτική επέμβαση για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης.

[…]

Ανενόχλητη η Τουρκική αεροπορία βομβαρδίζει πόλεις και χωριά.

Βόμβες ναπάλμ καίνε δάση και πολίτες.

Οι δρόμοι γεμίζουν πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους […].

[…] Γυναίκες και παιδιά εγκλωβίζονται σε εκκλησίες και σχολεία.

Οι άνδρες μεταφέρονται σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως στην Τουρκία ή εξαφανίζονται … για πάντα…

Η συγκλονιστική αφήγηση του διεθνούς φήμης Κύπριου σκηνοθέτη Μιχάλη Κακογιάννη στο ντοκιμαντέρ του «Αττίλας ‘74 – Ο βιασμός της Κύπρου» σκιαγραφεί τις φρικαλεότητες της τουρκικής εισβολής.

Για ακόμα μια φορά, τα παλικάρια της Κύπρου κλήθηκαν στα όπλα για την προάσπιση της πατρίδας. Κλήθηκαν να υπερασπιστούν την ελευθερία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας απέναντι σε έναν υπέρτερο σε οπλισμό και μέσα εισβολέα.

Θετικά στο κάλεσμα της πατρίδας απάντησε και ο Κώστας Πίττας, που μνημονεύουμε σήμερα.

Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του, ατενίζοντας από μακριά τον ιερό χώρο του θυσιαστηρίου του, καταθέτουμε τα στέφανα του σεβασμού και της ευγνωμοσύνης μας.

Κυρίες και κύριοι,

Ο Κώστας Πίττας γεννήθηκε την 31η Ιανουαρίου του 1954 στα Πάναγρα της Κερύνειας. Ήταν το τέταρτο από τα εννιά παιδιά της οικογένειας του Ανδρέα και της Μαρίνας Πίττα.

Από μικρός βοηθούσε τον βιοπαλαιστή γεωργό και κτηνοτρόφο πατέρα του στον επίμοχθο αγώνα εξασφάλισης των αναγκαίων για τη φροντίδα της οικογένειάς του.

Αφού ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο Δημοτικό Σχολείο, συνέχισε στο Οκτατάξιο Γυμνάσιο της Βασίλειας. Ακολούθως κατατάχθηκε στην Εθνική Φρουρά και υπηρέτησε στην 33η Μοίρα Καταδρομών.

Η δυνατότητα να φορέσει το ένδοξο και τιμημένο πράσινο μπερέ των Δυνάμεων Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς τον γέμιζε με υπερηφάνεια και τον ωθούσε να δίνει τον καλύτερό του εαυτό σε κάθε πτυχή της στρατιωτικής του θητείας.

Με την ολοκλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων, στην προσπάθεια να αποκτήσει όλα τα απαραίτητα εφόδια για ένα καλύτερο επαγγελματικό μέλλον, παρακολούθησε σειρά μαθημάτων στο Κέντρο Παραγωγικότητας και απέκτησε δίπλωμα τορναδόρου.

Τίποτα όμως δεν προμήνυε για τον ίδιο και για την οικογένειά του το μεγάλο κακό που θα ακολουθούσε λίγους μήνες μετά.

Ανήμερα της τουρκικής εισβολής του 1974, οι Μοίρες Καταδρομών της Εθνοφρουράς διατάχθηκαν να εφαρμόσουν τα επιχειρησιακά τους Σχέδια. Προέβλεπαν νυκτερινή επίθεση για κατάληψη των βουνοκορφών του Πενταδακτύλου που περιέβαλλαν τη διάβαση της Αγύρτας, με σκοπό την εξουδετέρωση των τουρκικών φυλακίων και την παρεμπόδιση της συνένωσης του προγεφυρώματος των αποβατικών δυνάμεων με τον τουρκοκυπριακό θύλακα του Κιόνελι.

Ο Κώστας Πίττας προσέτρεξε να παρουσιαστεί στην 33η Μοίρα Καταδρομών, η οποία είχε την έδρα της στο Πέλλα Πάϊς.

Αυτό όμως δεν κατέστη εφικτό, καθόσον όχι μόνο δεν κατάφερε να φτάσει έγκαιρα στην έδρα της Μοίρας, οι εγκαταστάσεις της οποίας καταστράφηκαν από την εχθρική αεροπορία, αλλά κινδύνευσε θανάσιμα στην προσπάθεια να παρουσιαστεί σε αυτήν.

Κατέληξε στις κορυφές του Πενταδακτύλου μαζί με εκατοντάδες άλλους εφέδρους που δεν κατάφεραν να ενταχθούν στις Μονάδες τους. Μαζί με άλλους 30 περίπου καταδρομείς τέθηκαν τελικά υπό τις διαταγές του 366 Τάγματος Επιστράτευσης. Από εκεί έλαβε μέρος σε αποστολή αναχαίτισης των τουρκικών δυνάμεων, με στόχο την αποτροπή διεύρυνσης του δημιουργηθέντος προγεφυρώματος.

Ο αγώνας εξελίχθηκε γρήγορα σε μια συγκλονιστική μάχη εναντίον ισχυρών τουρκικών δυνάμεων που στο μεσοδιάστημα κατάφεραν να αποβιβάσουν μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων.

Γρήγορα περικυκλώθηκαν και διεξήγαγαν επικό εκ του συστάδην αγώνα προς όλες τις κατευθύνσεις, επιδεικνύοντας απαράμιλλη ανδρεία και γενναιότητα, έχοντας όμως πολλές απώλειες.

Ακολούθως, κατόπιν νέων διαταγών, το τμήμα, μέλος του οποίου ήταν ο Κώστας επάνδρωσε θέσεις στον Κυπαρισσόβουνο, στις παρυφές του Πενταδακτύλου και στη συνέχεια σε αντικρινό ύψωμα βορειοανατολικά του χωριού Αγριδάκι, ώστε να αντιμετωπιστεί πιθανή νέα προσπάθεια προέλασης των τουρκικών στρατευμάτων.

Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας και μέχρι την έναρξη της Β’ φάσης στις 14 Αυγούστου, οι Τούρκοι συνέχιζαν τις επιθετικές τους ενέργειες με σκοπό τη διεύρυνση του προγεφυρώματος και την κατάληψη στρατηγικών θέσεων στον Πενταδάκτυλο.

Ξημερώματα της 31ης Ιουλίου εξαπέλυσαν νέα σφοδρή επίθεση κατά των θέσεων της Εθνικής Φρουράς, κατά την οποία ακολούθησε μανιώδης ανταλλαγή πυρών.

Καθώς η μάχη εξελισσόταν σε άνιση για τους λεβέντες της Εθνικής Φρουράς, βλήμα άρματος έπληξε σημείο πλησίον της θέσης μάχης από την οποία αμύνετο ο Κώστας Πίττας, τραυματίζοντας τον σοβαρά.

Οι συμπολεμιστές του έσπευσαν κοντά του και αφού διαπίστωσαν τον σοβαρό τραυματισμό του, του παρείχαν τις πρώτες βοήθειες. Λόγω της σοβαρότητας της κατάστασής του επιβιβάστηκαν σε όχημα για να τον μεταφέρουν σε κλινική της Μόρφου, η οποία λειτουργούσε ως πρόχειρο νοσοκομείο.

Στο ύψος του χωριού Καπούτι ο Κώστας Πίττας άφησε την τελευταία του πνοή, υποκύπτοντας στα τραύματά του.

Η σορός του τάφηκε στην παρουσία των οικείων του την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο Μόρφου.

Στη διάρκεια των δεκαετιών που παρήλθαν, η οικογένειά του, οι γονείς και τα αδέλφια του, βίωσαν πιο έντονα τον αβάσταχτο πόνο της απώλειας του αγαπημένου τους παιδιού και αδελφού, αφού δεν είχαν τη δυνατότητα να ανάψουν ένα κερί ή να αφήσουν λίγα λουλούδια στο μνήμα του.

Στο πλαίσιο του προγράμματος της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, το 2020 τα λείψανά του επέστρεψαν για να ταφούν με τις τιμές που αρμόζουν στους ήρωες της πατρίδας μας. Πλέον αναπαύεται μαζί με τους άλλους εύψυχους υπερασπιστές της Κύπρου στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.

Ο μακαριστός πατέρας του Ανδρέας απεβίωσε το 1998, με τον καημό του χαμού του γιού του χαραγμένο στη ψυχή του.

Η χαροκαμένη μάνα του με την καρδιά γεμάτη πόνο, αλλά και ανακούφιση, αποχαιρέτησε για δεύτερη φορά το παιδί της και δύο χρόνια μετά έφυγε και αυτή από τη ζωή, βέβαιη πια ότι ο γιος της βρήκε τον δικό του τόπο ανάπαυσης.

Κυρίες και κύριοι,

Μισό αιώνα μετά, οι βαθιές πληγές που προκάλεσε η τουρκική αναλγησία παραμένουν ακόμα νωπές και ανεπούλωτες.

Χιλιάδες οικογένειες βίωσαν την προσφυγιά στην ίδια τους την πατρίδα.

Γονείς απώλεσαν διά παντός τα παιδιά τους. Η απουσία τους αποτέλεσε ένα αιώνιο βάρος στη ψυχή τους, που τίποτα δεν μπόρεσε να το απαλύνει.

Παιδιά, μετά τον χαμό του γονιού τους δεν είχαν άλλη επιλογή από το να γίνουν πατέρας ή μάνα στις οικογένειές τους.

Παππούδες έζησαν το υπόλοιπο της ζωής τους και εγκατέλειψαν τα εγκόσμια με τον αβάσταχτο πόνο της απώλειας των εγγονιών τους.

Μπροστά στην προσφορά των ηρωικώς πεσόντων υπερασπιστών της πατρίδας μας, έχουμε καθήκον να αναλογιστούμε και τη δική μας ευθύνη έναντι της ιστορίας μας.

Οφείλουμε να υμνούμε την ακραιφνή πίστη που επέδειξαν στις δύσκολες στιγμές της Κύπρου και το απέραντο ψυχικό απόθεμα, με το οποίο αντιμετώπισαν κάθε κίνδυνο.

Έδωσαν το δικό τους αγώνα αλύγιστοι, πιστοί πρόμαχοι της πατρίδας και μας παρέδωσαν διδάγματα ανδρείας και αυταπάρνησης.

Με τον ίδιο τρόπο και εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα διεκδίκησης των αναφαίρετών μας δικαιωμάτων. Δηλώνουμε επανειλημμένως πως δεν πρόκειται να συμβιβαστούμε με την υφιστάμενη κατάσταση και την παρατεταμένη για πέντε δεκαετίες τουρκική κατοχή. Δεν θα συμβιβαστούμε με την απαράδεκτη πρόταση της Τουρκίας για λύση δυο κρατών. Δεν θα συμβιβαστούμε με μια πρόταση λύσης που διχοτομεί την πατρίδα μας.

Οφείλουμε στην Κύπρο το μέλλον που της αξίζει.

Παρά την αναθεωρητική ρητορική της Τουρκίας, συνεχίζουμε να καταβάλλουμε προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του συμφωνηθέντος πλαισίου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Μέσω ενός έντιμου και ειλικρινούς διαλόγου επιδιώκουμε να προσφέρουμε στην πολύπαθη Κύπρο μια βιώσιμη και λειτουργική λύση και στους συμπατριώτες μας προοπτική ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και προόδου.

Μόνο τότε θα μπορεί ο αέρας της ελευθερίας και της ειρήνης να φυσήξει ξανά στο νησί.

Μόνο τότε θα δικαιωθεί η θυσία του Κώστα Πίττα και όλων των πεσόντων προασπιστών της πατρίδας μας.

Ας είναι αιώνια η μνήμη και η δόξα που θα τους συνοδεύει.

Σας ευχαριστώ.

(ΑΦ/ΑΣ)