Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω στα εγκαίνια της Έκθεσης με τίτλο «Art in Democracy», η οποία διοργανώνεται στο πλαίσιο του 5^ου Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας 2024.

Η Έκθεση, ανάμεσα σε πολλά άλλα, αποτελεί ένα μοναδικό εργαλείο αναστοχασμού για τον ρόλο της δημοκρατίας, προβάλλοντας τις θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές και αξίες μέσα από το έργο σύγχρονων Ευρωπαίων καλλιτεχνών. Υπό τον ίδιο τίτλο, η Έκθεση έχει ήδη φιλοξενηθεί στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, προσελκύοντας πάνω από δύο εκατομμύρια επισκέπτες και επιδιώκει –κάτι που είναι στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης‒ να φέρει κοντά διαφορετικές, αν θέλετε, πολιτισμικές προσεγγίσεις και ερμηνείες. Είναι στην ουσία μια έκθεση που προσφέρει στους θεατές τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τις αξίες της δημοκρατίας όχι μόνο μέσω της τέχνης, αλλά και μέσω της ίδιας της ερμηνείας των έργων.

Πολλοί αναρωτιούνται: Τι είναι η τέχνη χωρίς τη δημοκρατία και τι η δημοκρατία χωρίς την τέχνη; Η μία χωρίς την άλλη θα ήταν, μάλλον, αφηρημένη και κενή περιεχομένου. Η τέχνη ανθίζει μόνο όταν υπάρχει ελευθερία και σεβασμός για διαφορετικές φωνές και προσεγγίσεις, ενώ η δημοκρατία διασφαλίζεται και ενισχύεται μέσα από τη δημιουργική έκφραση, την κριτική σκέψη και την ελευθερία του λόγου. Η Έκθεση «Art in Democracy», λοιπόν, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε τέτοια θεμελιώδη ερωτήματα, εστιάζοντας στις αξίες της δημοκρατίας, την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και τη σημασία της ισονομίας, της ισοπολιτείας και της αλληλοκατανόησης.

Η γενικότερη ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από τα θέματα της τέχνης και της δημοκρατίας είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας και είμαστε περήφανοι για αυτό. Εξάλλου, μέσα από την ουσιαστική στήριξη και προώθηση της τέχνης και του πολιτισμού, οι αξίες που θεμελιώνουν τη δημοκρατία, όπως η κοινωνική ισότητα, η αξιοκρατία και η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, εδραιώνονται σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας.

Ως διακυβέρνηση, από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μας ιεραρχήσαμε ψηλά στις προτεραιότητές μας την ενίσχυση του τομέα της παιδείας και του πολιτισμού, αναγνωρίζοντας ότι η παιδεία και ο πολιτισμός αποτελούν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ως πολιτεία, συνεχώς επενδύουμε στον πολιτισμό που, δεν θα προσπαθήσω να ωραιοποιήσω τα πράγματα, κακά τα ψέματα, για πολλά χρόνια ήταν ο φτωχός συγγενής στη χώρα μας, θεωρώντας ότι μπορεί να αποτελέσει τον κινητήριο δύναμη και καθοριστικό εργαλείο για την προώθηση της κοινωνικής προόδου, της οικονομικής ανάπτυξης και την προώθηση των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών.

Και ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο ήταν που προχωρήσαμε με την εκπόνηση του Νομοσχεδίου για το Καθεστώς του Καλλιτέχνη –δεν μπορείς να λες ότι στηρίζεις τον πολιτισμό και να μην είναι θεσμοθετημένο το επάγγελμα του καλλιτέχνη‒, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή πριν από το τέλος του έτους. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η διόρθωση μιας διαχρονικής στρέβλωσης με τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου που θα ρυθμίζει την επαγγελματική ιδιότητα των καλλιτεχνών και θα προσφέρει στήριξη για την κοινωνική ασφάλιση των αυτοεργοδοτούμενων καλλιτεχνών.

Την ίδια στιγμή, με τη σύσταση της ψηφιακής πλατφόρμας Grants4Arts έχουμε εκσυγχρονίσει και απλοποιήσει τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για επιχορηγήσεις στον τομέα του πολιτισμού. Αυτή η νέα πλατφόρμα θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο ολοκλήρωσης των σχετικών διαδικασιών και θα ενισχύσει τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα.

Η πολιτική μας βούληση για υποστήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας και της πολιτιστικής παραγωγής συνεχίζεται με σημαντικές επιχορηγήσεις το 2024, οι οποίες αφορούν πληθώρα πολιτισμικών δραστηριοτήτων σε τομείς όπως η λογοτεχνία, ο χορός, οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, ο κινηματογράφος και ο λαϊκός πολιτισμός. Οι επενδύσεις αυτές, γιατί πρόκειται για επενδύσεις, αποσκοπούν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας στον τομέα του πολιτισμού και στην ανάπτυξη του καλλιτεχνικού μας τοπίου.

Να σας πω ότι η Υφυπουργός Πολιτισμού έχει ζητήσει να βρεθεί με τον Υπουργό Οικονομικών για να δουν πώς μπορούμε να στηρίξουμε τις πρωτοβουλίες για όλες τις πόλεις που διεκδικούν την πολιτιστική πρωτεύουσα, κάτι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας.

Περαιτέρω, προχωρούμε στην ενίσχυση της πολιτιστικής παιδείας μέσω συνεργειών στις δράσεις του Υφυπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Παιδείας, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα «Σχολεία Πρεσβευτές Πολιτισμού» που ξεκίνησε να εφαρμόζεται σε σχολεία της Κύπρου κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά. Ταυτόχρονα, στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών κρατών, διότι μαθαίνουμε πολλά υπό την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της ΕΕ, προχωρήσαμε με μια καινοτομία, τον θεσμό της Κάρτας Πολιτισμού Νέων, που έχει ήδη αποδείξει την προστιθέμενή της αξία, με πάνω από 3.000 νέους να την αξιοποιούν, ενώ για το 2025 προγραμματίζεται η επέκταση των δικαιούχων, για να περιλάβει ακόμη περισσότερους νέους και νέες.

Στρατηγικά, η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί την πολιτιστική εξωστρέφεια, ενισχύοντας τη συμμετοχή Κυπρίων καλλιτεχνών σε διεθνείς διοργανώσεις και υποστηρίζοντας τις καλλιτεχνικές ανταλλαγές με άλλες χώρες, και με κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά γίνεται σημαντική δουλειά και με κράτη της περιοχής μας.

Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του πολιτισμού της Κύπρου, από την πρώτη στιγμή θέσαμε ως προτεραιότητα τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας Στρατηγικής Πολιτιστικής Διπλωματίας στα πρότυπα άλλων χωρών, με στόχο την καθιέρωση της Κύπρου ως σημαντικού πολιτιστικού κέντρου. Ο σχεδιασμός της στρατηγικής βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο και η υλοποίησή της αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2025. Έχουμε αποταθεί στον ιδιωτικό τομέα, έχουμε εκπονήσει την μελέτη και η υλοποίηση του αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2025. Χρονικά [το 2025 είναι] μια σημαντική συγκυρία, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τον Ιανουάριο του 2026 αναλαμβάνουμε την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου προγραμματίζονται σημαντικές πρωτοβουλίες και πολιτισμικές δράσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.

Μέσω συνεργασίας του αρμόδιου Υφυπουργείου με το Υπουργείο Εξωτερικών, κάναμε την πρώτη ανταλλαγή απόψεων –ήμουν και εγώ παρών στη σύσκεψη–, για να δούμε πώς θα βοηθήσουμε σε αυτή την εξωστρέφεια της πλούσιας πολιτιστικής δράσης της χώρας μας.

Στο πλαίσιο της Προεδρίας που έχει η χώρα μας στη MED9, των εννέα μεσογειακών κρατών της ΕΕ, στις υπουργικές συναντήσεις που διοργανώσαμε, ήταν και η ειδική συνάντηση για θέματα πολιτισμού και συγκεκριμένα για την προάσπιση των πολιτιστικών δικαιωμάτων σε περιόδους κρίσης.

Η τέχνη και η δημοκρατία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες, και πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για τη Λευκωσία, την τελευταία διαιρεμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Mέσα από πρωτοβουλίες όπως η σημερινή Έκθεση, στέλνεται ένα ισχυρό μήνυμα για το πώς και πόσο η τέχνη μπορεί να εμπλουτίσει τη δημοκρατία, ενώ η δημοκρατία παρέχει τη βάση για ελεύθερη και δημιουργική έκφραση.

(ΡΜ/ΑΣ/ΑΦ)