Ανακοινωθέντα

Έντιμε κύριε Πρόεδρε της Βουλής των Αντιπροσώπων,

Σας υποβάλλω σήμερα Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2018, καθηκόντως, την Ετήσια Έκθεση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για το 2017. Η Έκθεση παρουσιάζει με τρόπο συνοπτικό πλην όμως περιεκτικό, το έργο και της δράσεις της Επιτρόπου το 2017.

Τη θεσμική αυτή στιγμή, νιώθω την ανάγκη να επισημάνω, με ικανοποίηση, την εκτίμηση που απολαμβάνει ο θεσμός, από το Σώμα της Βουλής των Αντιπροσώπων και εσάς προσωπικά. Εκτίμηση, η οποία αντανακλάται στο γεγονός ότι η Επίτροπος καλείται να καταθέσει τις δικές της θέσεις και απόψεις σε σχέση με κάθε θέμα που συζητείται στο Κοινοβούλιο και αφορά ή επηρεάζει παιδιά, τόσο στα πλαίσια του νομοθετικού έργου όσο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Κατά τον τρόπο αυτό, μας δίνεται η ευκαιρία να ελέγχουμε και να ενισχύουμε τον παιδοκεντρικό προσανατολισμό των θεμάτων που συζητούνται. 

Σημειώνω ότι, εντός του 2017, συμμετείχα σε πέραν των τριάντα συνεδριάσεων Κοινοβουλευτικών Επιτροπών, ενώ κατέθεσα δεκατρία Υπομνήματα, με συγκεκριμένες εισηγήσεις και παρατηρήσεις, πολλές από τις οποίες έτυχαν πολύ  θετικής υποδοχής και αποδοχής από μέλη των Επιτροπών. Ως αποτέλεσμα, αριθμός νομοθετικών πράξεων έχουν ένα ιδιαίτερα παιδοκεντρικό προσανατολισμό. 

Εντός του 2017 δρομολογήθηκαν στον χώρο της εκπαίδευσης σημαντικές αλλαγές στα πλαίσια εγκαθίδρυσης μιας πιο παιδοκεντρικής προοπτικής για τις οποίες κατέθεσα αρμοδίως, απόψεις και εισηγήσεις.

Σε σχετικά Υπομνήματα που κατέθεσα στο πλαίσιο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού, αναφορικά με τους Κανονισμούς Λειτουργίας των Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης υπέβαλα παρατηρήσεις για εφαρμογή των βασικών αρχών της Σύμβασης και, ιδιαίτερα της Αρχής της Συμμετοχής των παιδιών στον χώρο του σχολείου, με βελτίωση των διαδικασιών, ώστε να διασφαλίζεται ότι η άποψη των παιδιών λαμβάνεται υπόψη. Τα Μαθητικά Συμβούλια χρειάζεται να ενδυναμωθούν, ώστε να μην περιορίζονται σε διακοσμητικό ρόλο αλλά να προωθούν την αυτονομία των παιδιών και την ουσιαστική τους συμμετοχή στο σχολικό γίγνεσθαι. Πέραν τούτου, κατέθεσα απόψεις και θέσεις, μεταξύ άλλων, που αφορούν την εφαρμογή της Αρχής του Συμφέροντος των παιδιών σε διάφορες πτυχές της μαθητικής ζωής, όπως, για παράδειγμα, την ενδεχόμενη στασιμότητα παιδιών, τις διαδικασίες εγγραφής/μεταγραφής, τα παιδιά με αναπηρία, τα παιδιά με μεταναστευτικό βιογραφικό.

Σε ότι αφορά τον Νόμο που ρυθμίζει την ίδρυση και  λειτουργία ιδιωτικών σχολείων, επεσήμανα ότι τα ιδιωτικά σχολεία είναι πρωτίστως εκπαιδευτικά ιδρύματα με αποστολή τους την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση των παιδιών, και όχι, απλά, επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, η νομοθεσία θα πρέπει να αντικατοπτρίζει αυτό τον ρόλο.

Αναφορικά με τους Κανονισμούς Ιδιωτικών Φροντιστηρίων εισήγησή μου είναι όπως ο όρος Φροντιστήριο διευρυνθεί ώστε να καλύπτει κάθε μονάδα παροχής ιδιαιτέρων μαθημάτων σε οποιοδήποτε αντικείμενο, π.χ. αθλητισμός, καλλιτεχνικά κ.λ.π. και όχι μόνο αυτά που προσφέρουν μαθήματα που διδάσκονται στα σχολεία, προωθώντας, στην ουσία, την παραπαιδεία. 

Σημαντικότατη Νομοθεσία είναι αυτή της Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Υποθέσεις,για την οποία υπήρξα πρωτεργάτης και, σε διαχρονική συνεργασία με την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή, κατάρτισα αναθεωρημένο νομοσχέδιο το οποίο εντός του 2017 έτυχε διεξοδικής εξέτασης από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών. Εδώ να μου επιτρέψετε να εκφράσω την ανησυχία μου γιατί, παρόλο που η συζήτηση ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2017, το Νομοσχέδιο δεν έχει ακόμη προωθηθεί στην ολομέλεια για ψήφιση.

Έντιμε κύριε Πρόεδρε,

Στα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την έναρξη της λειτουργίας του θεσμού τον οποίο έχω την τιμή να υπηρετώ, ως η πρώτη Επίτροπος, έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα, τόσο σε θεσμικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, σε ότι αφορά στην πρόοδο εφαρμογής των δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο.

Ο θεσμός ανταποκρινόμενος στο μέγεθος της ευθύνης που έχει αναλάβει, έχει κατορθώσει να αναδείξει τις υποχρεώσεις, τόσο της πολιτείας όσο και της κοινωνίας, απέναντι στα δικαιώματα του παιδιού. Πλέον, πολλά από τα  θέματα που αφορούν στα παιδιά, εντάσσονται στον δημόσιο διάλογο. Έχουμε, ωστόσο, μεγάλη ακόμη απόσταση να διανύσουμε μέχρι τα θέματα αυτά, αρχίσουν να προσεγγίζονται μέσα και από μια παιδοκεντρική προοπτική. Η νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων του παιδιού είναι μεν προϋπόθεση, όχι όμως ικανοποιητική συνθήκη για την οικοδόμηση μιας παιδοκεντρικής πολιτείας.

Το 2007, με την ψήφιση του Νόμου Ν.74(1)/2007, με τον οποίο καθιδρύθηκε ο θεσμός του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ως ένας Ανεξάρτητος Εθνικός Οργανισμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα Δικαιώματα του Παιδιού με, κυρίως, ελεγκτικό ρόλο προς το κράτος, η κυπριακή πολιτεία επαναβεβαίωσε τη δέσμευσή της στο σεβασμό των δικαιωμάτων του παιδιού και ενίσχυσε την προσπάθειά της για την οικοδόμηση μιας παιδοκεντρικής κοινωνίας. Δέκα χρόνια μετά, το 2017, η Κύπρος έχει καταφέρει να σημειώσει σημαντικά βήματα προόδου όσον αφορά τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού.

Η πρόοδος αυτή αποτυπώνεται, τόσο σε θεσμικό και νομικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο πολιτικών, αλλά και των καθημερινών πρακτικών και διαδικασιών που ακολουθούνται από διάφορους φορείς και οργανισμούς που εργάζονται με παιδιά ή παρέχουν υπηρεσίες σε παιδιά. Ως Επίτροπος παρακολουθώ το σύνολο των θεμάτων που αφορούν το παιδί και παρεμβαίνω εκεί και όπου θεωρήσω ότι χρειάζεται, είτε αυτόβουλα είτε στο πλαίσιο διερεύνησης ενός παραπόνου είτε στο πλαίσιο τροποποίησης της νομοθεσίας ή της διαμόρφωσης νέων πολιτικών
 ή/και διαδικασιών. 

Σημειώνω με ιδιαίτερη ικανοποίηση την διαρκώς αυξανόμενη εμπιστοσύνη που επιδεικνύει η κοινωνία στον θεσμό. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα παράπονα που υποβάλλονται έχουν σταθερά αυξητική τάση: Το 2017 υποβλήθηκαν 531 νέα παράπονα σημειώνοντας μια αύξηση 10,6%, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.  Απ’ αυτά, 34% αφορούν την εκπαίδευση, 19% θέματα οικογένειας και παιδιών, 11% θέματα επιδομάτων και 11,5% βία.

Κύριε πρόεδρε, 

Καταλήγοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω προσωπικά για τη στήριξη που προσφέρετε στον θεσμό. Θέλω να πιστεύω ότι θα συνεχίσετε να το πράττετε και στο μέλλον.

(ΑΧ/ΕΙ)