Ανακοινωθέντα

Θα ήθελα να εκφράσω τις ειλικρινείς μου ευχαριστίες στους διοργανωτές του Συμποσίου, γιατί εκτιμώ ως πολύτιμη την ευκαιρία που μου δίδεται να αναπτύξω σε ένα τέτοιο εκλεκτό κοινό την ενεργειακή στρατηγική της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι ενεργειακοί μας σχεδιασμοί βασίζονται στις πιο κάτω βασικές αρχές:

(i)    Στην αξιοποίηση του υδρογονανθρακικού πλούτου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενός πλούτου που ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Δημοκρατίας και αυτό θέλω να το υπερτονίσω για όσους το θέτουν εν αμφιβόλω.

(ii)  Στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την παράλληλη συμβολή στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εξεύρεση εναλλακτικών ενεργειακών πηγών και διαδρόμων.

(iii) Στη στενή ενεργειακή συνεργασία με τις γείτονες χώρες που το επιθυμούν, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσας, προς όφελος της οικονομικό-επενδυτικής μας συνεργασίας και όχι μόνο.

Διεθνές δίκαιο δεν είναι το δίκαιο που ισχυρίζονται όσοι δεν υπογράφουν διεθνείς συμβάσεις και περιορίζονται στα δάκτυλα του ενός χεριού. Διεθνές δίκαιο είναι εκείνο όπως η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 που αποτελεί τον καθορισμό και πραγματικά το διεθνές δίκαιο. Εμείς εκείνο το δίκαιο ακολουθούμε και όχι εκείνο το οποίο κάποιοι για λόγους δικής τους σκοπιμότητας δεν έχουν επικυρώσει.

Αρχίζοντας από το πρώτο σημείο και την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου, και αφήνοντας κατά μέρος τις έως τώρα γεωτρήσεις και ανακαλύψεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, από τα μέσα Νοεμβρίου ξεκίνησε μια νέα ερευνητική γεώτρηση από τις εταιρείες – κολοσσούς ΕΧΧΟΝ Mobil- Qatar Petroleum, της οποίας τα αποτελέσματα αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Την ίδια στιγμή, προσφάτως, σύμφωνα με τις νενομισμένες διαδικασίες, ενεργοποιήθηκε η διαδικασία αναφορικά με τη χορήγηση άδειας έρευνας και στο Τεμάχιο 7 της ΑΟΖ, όπου η κοινοπραξία TOTAL – ENI εξέφρασαν σχετικό ενδιαφέρον.

Συναφές με το ανωτέρω που σχετίζεται με την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου και τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση υφιστάμενων ενεργειακών εξαρτήσεων, είναι η δημιουργία του Διαδρόμου Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.

Ενός διαδρόμου, ο οποίος, μέσω εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς του φυσικού αερίου, θα συνδέει τις ανακαλύψεις της Κύπρου και, ευρύτερα, της Ανατολικής Μεσογείου, τόσο μεταξύ των χωρών της περιοχής όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η πρόσφατη υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου αποσκοπεί στην αποτελεσματική εκμετάλλευση των αποθεμάτων στο κοίτασμα  «Αφροδίτη» με απευθείας υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο.  

Ενισχυτικά των προσπαθειών για δημιουργία των απαραίτητων συνεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση του Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου είναι και ο αγωγός EastMed.

Κύριος στόχος του έργου είναι να παράσχει ακόμη μια επιλογή για την εμπορική αξιοποίηση των πρόσφατων και μελλοντικών ανακαλύψεων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, τόσο προς όφελος της περιοχής όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα διαθέσει 34.5 εκατομμύρια ευρώ για πραγματοποίηση της σχετικής τεχνοοικονομικής μελέτης.

Ακόμη μια έμπρακτη απόδειξη της στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενεργειακές προοπτικές της περιοχής και στην ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας είναι και η χρηματοδότηση της τάξης των 101 εκατομμυρίων ευρώ για το έργο Cyprus Gas 2 EU, το οποίο αποσκοπεί στον ελλιμενισμό πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου (FSRU), καθώς και κατασκευής χερσαίων υποδομών για την παροχή φυσικού αερίου στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στο Βασιλικό.

Την ίδια στιγμή προωθούμε την κατασκευή σημαντικών έργων υποδομής, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ (EuroAsia Interconnector), αλλά και πιο πρόσφατα η προτεινόμενη ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με Ελλάδα και Αίγυπτο (EuroAfrica Interconnector).

Θα ακούσουμε στη συνέχεια τον Πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) η οποία έχει τον ρυθμιστικό ρόλο και προβαίνει στις σχετικές παρεμβάσεις ώστε να πετύχουμε το συντομότερο δυνατόν και την απελευθέρωση της αγοράς αλλά και να προλάβουμε του στόχους του 2020.

Με τα όσα έχω αναφέρει είναι εμφανές πως οι ενεργειακοί μας σχεδιασμοί βασίζονται αφενός στην περιφερειακή συνεργασία με τις γείτονες χώρες της περιοχής και αφετέρου στην υποστηρικτική στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο πλαίσιο αυτό, εφαρμόζοντας μια στοχευμένη πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική έχουμε αναπτύξει αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες με τα κράτη της ευρύτερης περιοχής, καθιερώνοντας τριμερείς  μηχανισμούς συνεργασίας με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο, την Παλαιστίνη, ενισχύοντας επίσης τις σχέσεις μας και με όλες τις χώρες του αραβικού Κόλπου.

Μηχανισμοί συνεργασίας οι οποίοι αποδείχτηκαν ιδιαίτερα επιτυχημένοι, με απτά και σημαντικά οφέλη για τις συνεργαζόμενες χώρες, που σαν αποτέλεσμα είχαν την εκδήλωση από χώρες της ΕΕ, για συμμετοχή και επέκταση τους.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδω και στο ενδιαφέρον που και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέδειξαν για συμμετοχή στην τριμερή Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, γεγονός που αναμένω πως σύντομα θα επιβεβαιωθεί εμπράκτως. Ταυτόχρονα υπάρχει ενδιαφέρον από πλευράς Γαλλίας για συμμετοχή στις τριμερείς Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου και όχι μόνο. Εντός Ιανουαρίου αναμένεται να συνέλθει η Σύνοδος των επτά μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Λευκωσία, ένα γεγονός που αναδεικνύει τον ρόλο που μπορεί η Κύπρος να διαδραματίσει όχι μόνο στα ενεργειακά, αλλά και ως πυλώνας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.

Οι πολυμερείς αυτοί  μηχανισμοί δεν περιορίζονται σε διακηρύξεις κενού περιεχομένου, αλλά αποτελούν την πρακτική αποτύπωση των οφελών που μπορούν να επιτευχθούν όταν χώρες με κοινές ανησυχίες και κοινά συμφέροντα ενώνουν δυνάμεις αντί να αυτοαπομονώνονται.   

Για αυτό και πρόσφατα στο Υπουργικό Συμβούλιο, υλοποιώντας σχετική απόφαση, αποφασίσαμε τη σύσταση μόνιμης Γραμματείας με έδρα την Κύπρο για τον συντονισμό των τριμερών συνεργασιών, με φιλοδοξία τη μετεξέλιξη της σε ένα περιφερειακό διακρατικό οργανισμό συνεργασίας, κατά το πρότυπο του ΟΑΣΕ.

Όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμμετέχουμε πλέον  ενεργά στη διαμόρφωση πολιτικών, είτε αυτές αναφέρονται στα ευρύτερα θέματα που αφορούν τους Ευρωπαίους πολίτες είτε ιδιαίτερα, λόγω και γεωγραφικής θέσης, στην καταπολέμηση ασύμμετρων απειλών και στη διαχείριση ανθρωπιστικών κρίσεων, ως επίσης και στην παροχή διευκολύνσεων προς τον σκοπό αυτό σε όσους εταίρους ήθελαν να αιτηθούν ανάλογες διευκολύνσεις.

Η ενίσχυση του κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και η διαπίστωση πως η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί έναν ιδιαίτερα αξιόπιστο εταίρο, τόσο στις χώρες της ευρύτερης περιοχής όσο και εντός της Ένωσης, μας επιτρέπει, παρά τις όποιες προκλήσεις, να προχωρούμε στην απρόσκοπτη εφαρμογή των ενεργειακών μας σχεδιασμών.

Σχεδιασμοί που, πέραν των τριών βασικών αρχών που έχω εκθέσει, συνάδουν απόλυτα με την κοινή  πεποίθηση πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο προάγοντας την ευημερία, την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή.

Και έχοντας αναφερθεί στην ανάγκη επίτευξης ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, θα αποφύγω να επαναλάβω τα γνωστά σε όλους πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν από την επίτευξη μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό.

Αυτό που θα ήθελα να εκφράσω είναι την ελπίδα πως επιτέλους η Τουρκία θα υιοθετήσει την απαραίτητη εποικοδομητική και ρεαλιστική στάση που αρμόζει στις απαιτήσεις του 21^ου αιώνα, που συνάδει απόλυτα με το διεθνές δίκαιο, όπως το έχω περιγράψει, και τη βασική αρχή πως το κάθε κυρίαρχο κράτος θα πρέπει να είναι πλήρως ανεξάρτητο στη λήψη των όποιων αποφάσεων, ευελπιστώντας πως θα καταστεί μέρος των ευρύτερων ενεργειακών συμπράξεων και σχεδιασμών στην περιοχή μας.

Είχα πολλές φορές αναφέρει και έχουμε από κοινού διατυπώσει σε όλες τις τριμερείς πως ο στόχος είναι η συνεργασία όλων όσοι ευρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή και όχι η απομόνωση του οποιουδήποτε. Είναι στόχος η συνεργασία και δεν στρέφεται εναντίον κανενός. Συνεπώς, ουδείς από τους εταίρους στις τριμερείς συνεργασίες ή όπως αυτές θα εξελιχθούν, έχει ως στόχο την Τουρκία ή τον αποκλεισμό της από τη συνεργασία, προκειμένου να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό. Γιατί να πρέπει να υπάρχουν διαφορές με την Τουρκία, εάν και εφόσον θα υπάρξει μια λύση προς το καλώς νοούμενο συμφέρον των Κυπρίων; Γιατί δεν θα πρέπει να είναι μέρος της συνεργασίας η Τουρκία, γιατί δεν θα πρέπει να είναι μέρος των δρώμενων όσον αφορά στα ενεργειακά, αφού και η ίδια ωφεληθεί από τον πλούτο της περιοχής που, επαναλαμβάνω, όσον αφορά στην ΑΟΖ ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αυτό είναι το είδος του ειρηνικού και σταθερού περιβάλλοντος που είμαστε υποχρεωμένοι να συνθέσουμε από κοινού, προκειμένου να επιτύχουμε την αμοιβαία επωφελή εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου.

Καταλήγοντας θα ήθελα θερμά να συγχαρώ τους διοργανωτές του Συμποσίου και να ευχηθώ κάθε επιτυχία στις εργασίες του, κάτι για το οποίο δεν έχω αμφιβολία λαμβάνοντας υπόψη τους εκλεκτούς προσκεκλημένους που δια των παρεμβάσεων τους θα διαμορφώσουν ή θα εκφράσουν απόψεις που πιστεύω θα είναι πάρα πολύ χρήσιμες, για αυτό και είναι έκκληση μου τα συμπεράσματα να γνωστοποιηθούν και προς την Κυβέρνηση. 

(ΡΜ/ΑΧ)