Οι πρόωρες λεγόμενες βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιανουαρίου 2018 στα κατεχόμενα

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

1. Εισαγωγή

2. Το πολιτικό σκηνικό πριν τις «πρόωρες εκλογές»

2.1. Οι σχέσεις με την Τουρκία και οι παρεμβάσεις της Άγκυρας

2.2. Ισλαμοποίηση και αφομοίωση των Τουρκοκυπρίων

2.3. Οικονομία

2.4.«Πολιτογραφήσεις» και Πληθυσμός

2.4.1. «Πολιτογραφήσεις»

2.4.2. Πληθυσμός

3. Στοιχεία για τις «εκλογές» της 7^ης Ιανουαρίου 2018

3.1. Το εκλογικό σύστημα και οι «ψηφοφόροι»

3.2. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές και οι θέσεις τους

3.2.1. Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP)

3.2.2 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)

3.2.3 Δημοκρατικό Κόμμα (DP)

3.2.4. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)

3.2.5. Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης– Νέες Δυνάμεις (TΚP-YG)

3.2.6. Κόμμα του Λαού (ΗP)

3.2.7. Κόμμα  της Αναγέννησης (YDP)

3.2.8. Κόμμα  Εθνικιστικής Δημοκρατίας (ΜDP)

4. Δημοσκοπήσεις και πιθανό αποτέλεσμα

5. Συμπέρασμα

5.1. Ρίσκο η πρόβλεψη του αποτελέσματος

5.2. Σημασία για το Κυπριακό

 

1. Εισαγωγή

Λίγους μήνες ενωρίτερα από ό,τι ήταν προγραμματισμένες θα διεξαχθούν γι’ άλλη μια φορά οι «βουλευτικές εκλογές» στα κατεχόμενα, αφού αντί εντός του καλοκαιριού του 2018, αποφασίστηκε να γίνουν στις 7 Ιανουαρίου του ίδιου έτους. Υπενθυμίζεται ότι οι προηγούμενες «βουλευτικές» εκλογές διεξήχθησαν στις 28 Ιουλίου 2013 και ήταν πάλι πρόωρες λόγω εσωτερικών αντιπαραθέσεων εντός του (και) τότε «κυβερνώντος» Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ - UBP) και της καταφανούς εμπλοκής της Τουρκίας στα τεκταινόμενα στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου.

Από την 31^η Αυγούστου 2013 μέχρι σήμερα σχηματίστηκαν οκτώ διαφορετικές «κυβερνήσεις συνασπισμού», άλλοτε μεταξύ των κομμάτων Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού (ΡΤΚ- CTP) και Δημοκρατικού (ΔΚ-DP), άλλοτε μεταξύ του ΡΤΚ και του ΚΕΕ και εσχάτως μεταξύ του ΚΕΕ και του ΔΚ, γεγονός που από την μια καταδεικνύει την αστάθεια που επικρατεί στην εσωτερική πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων και από την άλλη μια σμίκρυνση των ιδεολογικών διαφορών μεταξύ της «αριστεράς» και της «δεξιάς», αφού το ΡΤΚ θεωρείται ως σοσιαλδημοκρατικό και τα άλλα δύο ως εθνικιστικά δεξιά κόμματα. Η συχνή εναλλαγή των κομμάτων στην «κυβέρνηση» δεν είναι άσχετη και με πιέσεις εκ μέρους της Άγκυρας σε θέματα όπως η υλοποίηση των «οικονομικών πρωτοκόλλων», η παραχώρηση «υπηκοότητας» σε χιλιάδες εποίκους και γενικά με την επιβολή της βούλησης της Τουρκίας σε όλο το φάσμα της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής.  

Σκοπός του  παρόντος σημειώματος είναι να σκιαγραφήσει το πολιτικό σκηνικό που επικρατεί στα κατεχόμενα πριν τις επικείμενες «εκλογές», παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες για τις πολιτικές θέσεις των κομμάτων στα βασικά θέματα που απασχολούν την πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων και να επιχειρήσει να αναλύσει τις πιθανές επιπτώσεις του όποιου εκλογικού αποτελέσματος στην πιθανή επανέναρξη της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού, έχοντας πάντοτε κατά νου ότι η Άγκυρα είναι ο παράγοντας που διαδραματίζει τον καθοριστικό και αποφασιστικό ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις και ότι δεν μπορεί να γίνεται λόγος για διεξαγωγή ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών σε εδάφη που κατέχονται από μια ξένη χώρα.

 

2. Το πολιτικό σκηνικό πριν τις «πρόωρες εκλογές»

2.1. Οι σχέσεις με την Τουρκία και οι παρεμβάσεις της Άγκυρας

Ένα βασικό χαρακτηριστικό της «προεκλογικής περιόδου» είναι η σύντομη διάρκειά της αφού η απόφαση για διεξαγωγή «πρόωρων εκλογών» στις 7 Ιανουαρίου λήφθηκε από την «ολομέλεια της βουλής» μόλις στις 13 Νοεμβρίου[1], με αποτέλεσμα η «επίσημη προεκλογική» περίοδος να έχει διάρκεια μικρότερη των δύο μηνών. Η προσπάθεια ισλαμοποίησης των κατεχομένων και αφομοίωσης των Τουρκοκυπρίων, η αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της τουρκοκυπριακής κοινότητας με συνεχείς και μαζικές «πολιτογραφήσεις», η παραχώρηση αγροτικών οικοπέδων σε νεαρά ζευγάρια και τα οικονομικά προβλήματα που οξύνθηκαν ειδικά λόγω της υποτίμησης της αξίας της τουρκικής λίρας (ΤΛ) έναντι των ξένων νομισμάτων αποτέλεσαν τα κύρια θέματα που απασχόλησαν τους τελευταίους μήνες την ημερήσια διάταξη στα κατεχόμενα.

Οι σχέσεις των Τουρκοκυπρίων με την Τουρκία αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα θέματα συζήτησης, ειδικά μετά από δηλώσεις-παρεμβάσεις Τούρκων αξιωματούχων, πολιτικών ή επιχειρηματιών στα τεκταινόμενα είτε στο Κυπριακό είτε στην εσωτερική πολιτική και οικονομική ζωή. Η Άγκυρα μπορεί να μην παρενέβη ή να μην χρειάστηκε να παρέμβει φανερά στις διεργασίες που αφορούν τις «εκλογές», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σταμάτησε τις παρεμβάσεις της στην πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων στέλλοντας τα μηνύματά της σε ζητήματα που η ίδια θεωρεί σημαντικά. Τέτοιες παρεμβάσεις και δηλώσεις, ενδεικτικές για τον τρόπο με τον οποίο οι Τούρκοι αξιωματούχοι βλέπουν την κατεχόμενη Κύπρο, δεν έλειψαν κατά τους τελευταίους μήνες και καθ’ όλη τη διάρκεια της «προεκλογικής περιόδου». 

Ένα θέμα στο οποίο υπήρξε παρέμβαση από την Άγκυρα, για παράδειγμα, φαίνεται πως είναι η προσπάθεια εκ μέρους της «κυβέρνησης» για μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης στην «αστυνομία» στα 45 χρόνια.  Σε άρθρο με τίτλο «Φρένο η ‘Άγκυρα’ στις προεκλογικές επενδύσεις», ο δημοσιογράφος Λεβέντ Όζανταμ γράφει ότι η Άγκυρα παρενέβη και έβαλε φρένο σε αυτή την πρόθεση της «κυβέρνησης» διότι επρόκειτο για μια απόφαση που λήφθηκε βεβιασμένα και χωρίς να ληφθεί υπόψη το οικονομικό κόστος από την υλοποίησή της[2].

Στο πλαίσιο των παρεμβάσεων της Άγκυρας εντάσσονται και οι δηλώσεις στις οποίες κατά καιρούς προβαίνει ο Αντιπρόεδρος της Τουρκικής Κυβέρνησης Αρμόδιος για Κυπριακές Υποθέσεις Ρετζέπ Ακντάγ, ο οποίος απευθυνόμενος σε επιχειρηματίες σε εκδήλωση του Συμβουλίου Εξαγωγέων Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές Νοεμβρίου, χαρακτήρισε τα κατεχόμενα ως «στρατηγικό χώρο» για την Τουρκία και ζήτησε από τονπρόεδρο των εξαγωγέων να ετοιμάσει έκθεση αναφορικά με το τι χρειάζονται στο θέμα των συναλλαγών μεταξύ Τουρκίας και «ΤΔΒΚ», ισχυριζόμενος ότι το κυπριακό πρόβλημα θα επιλυθεί από μόνο του όταν το ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα των Τουρκοκυπρίων αυξηθεί στις 20-25 χιλιάδες δολάρια από τις περίπου 13-14 χιλιάδες δολάρια που είναι τώρα[3]. Επεσήμανε επίσης την συμβολή που θα έχει σε αυτή την ανάπτυξη η μεταφορά νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα καθώς και τα σχέδια για μεταφορά ηλεκτρισμού και ανέγερση νέου νοσοκομείου και δρόμων.

Εξάλλου, σε δηλώσεις στο πρακτορείο Ανατολή στα μέσα Δεκεμβρίου, ο Ακντάγ επιχείρησε να παρουσιάσει τις επικείμενες «εκλογές» ως «δημοκρατικές» και να διαμηνύσει ξεκάθαρα την επιθυμία της Τουρκίας όσον αφορά το αποτέλεσμα, εκφράζοντας την βεβαιότητα ότι αυτές θα διεξαχθούν στο πλαίσιο της «δημοκρατικής ωριμότητας» και ευχόμενος όπως σχηματιστεί μια «σταθερή κυβέρνηση», αφού με «σταθερές κυβερνήσεις» επιτυγχάνεται πιο αποτελεσματικά η ανάπτυξη και η συνεργασία[4].  Σχολιάζοντας τις εν λόγω δηλώσεις, ο αρθρογράφος της εφημερίδας «Γενί Μπακίς» Ισμέτ Όζγκιουρεν σημειώνει ότι οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί ο Ακντάγ για τους ανθρώπους αυτής της «χώρας» άρχισαν να ενοχλούν και ερμηνεύει ως εξής την τελευταία αναφορά του Τούρκου Υπουργού: «Δηλαδή, ο Ρετζέπ Ακντάγ απευθυνόμενος στους πολίτες υπαινίχθη συνοπτικά το εξής: ‘Μην πάτε στην κάλπη και κάνετε καμία ανοησία. Ως κόμμα έχουμε άλλωστε αντιπροσωπεία εκεί. Οι επί καθήκοντι εκεί σας λένε ούτως ή άλλως ποιοι εργάζονται αρμονικά με την Άγκυρα’»[5].

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παρεμβάσεων της Τουρκίας στα τεκταινόμενα στα κατεχόμενα αποτελούν και οι δηλώσεις Ακντάγ μετά την αναδημοσίευση εκ μέρους της εφημερίδας «Αφρίκα» ενός σκίτσου Έλληνα γελοιογράφου που θεωρήθηκε προσβλητικό για τον Πρόεδρο Έρντογαν[6]. Μιλώντας στο πρακτορείο Ανατολή, ο Ακντάγ ισχυρίστηκε ότι οι δημοσιογράφοι της «Αφρίκα» μιλούν με την γλώσσα των Ελληνοκυπρίων και κάλεσε τους «εισαγγελείς» στα κατεχόμενα να κάνουν το «καθήκον τους» σε σχέση με την γελοιογραφία που, όπως υποστήριξε, προσέβαλε τον Πρόεδρο Έρντογαν. Μάλιστα χαρακτήρισε «ποταπότητα, αναξιοπρέπεια και εξευτελισμό» την αναδημοσίευση της γελοιογραφίας και σημειώνοντας ότι «θα ζητηθεί λογοδοσία γι’ αυτήν εντός [των πλαισίων] του νόμου», υποσχέθηκε ότι «θα κάνω και εγώ προσωπικά αυτό που χρειάζεται για να καταδικαστούν ενώπιον του τουρκοκυπριακού λαού εκείνοι που προέβησαν σε αυτή την ανηθικότητα»[7].

Η γλώσσα που χρησιμοποίησε στην εν λόγω δήλωση ο Ακντάγ προκάλεσε αντιδράσεις από μερίδα του Τύπου. Ο αρθρογράφος της «Κίπρις Ποστασί» Λεβέντ Όζαντάμ[8] επεσήμανε ότι δεν υποστηρίζει την γελοιογραφία που δημοσίευσε η «Αφρίκα» και εξέφρασε τον σεβασμό του στην άποψη όσων διαμαρτυρήθηκαν γι’ αυτή την ενέργεια μπροστά στα γραφεία της εφημερίδας, αλλά χαρακτήρισε «υπερβολικά συναισθηματική» την δήλωση Ακντάγ. «Ίσως να αναγκάστηκε να την κάνει», ισχυρίστηκε ο αρθρογράφος, σημειώνοντας ωστόσο ότι «αυτή η δήλωση δεν ήταν σε δημοκρατικά πλαίσια». Υποστήριξε επίσης ότι οι αναφορές περί «ποταπότητας, αναξιοπρέπειας και εξευτελισμού» δεν αρμόζουν στη θέση και στο αξίωμα του Ακντάγ και εξέφρασε την άποψη ότι οι δηλώσεις αυτές θα διασαλεύσουν την κοινωνική ειρήνη και θα πυροδοτήσουν ένταση ανάμεσα σε Τουρκοκύπριους και εποίκους. «Όταν κάτι δεν αποτελεί αδίκημα, το αποκαλούμε ελευθερία γνώμης και δημοκρατία! Αλλά αν επιχειρήσετε να ονομάσετε αναξιοπρέπεια ή ποταπότητα, τα διαδραματιζόμενα, από τη μια πλήττετε την δημοκρατία και από την άλλη φράσσετε τον δρόμο της δικαιοσύνης», επισημαίνει ο αρθρογράφος.

Εξάλλου, ως έξωθεν παρέμβαση και προσπάθεια επηρεασμού του «εκλογικού» αποτελέσματος θεωρήθηκαν και τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που ανακοίνωσε η τουρκική εταιρεία Γκεζιτζί στις 4 Δεκεμβρίου αναφορικά με την δύναμη των τουρκοκυπριακών κομμάτων ενόψει των «εκλογών» της 7^ης Ιανουαρίου[9]. Ο Τύπος[10]υποστήριξε ότι η εταιρεία δεν έπεισε για το πώς μπόρεσε να διεξαγάγει έρευνα με την μέθοδο των κατ’ ιδίαν συνεντεύξεων με 4,267 άτομα μέσα σε τρεις μέρες και προκάλεσε την εντύπωση ότι «και αυτή η έρευνα είναι επιχείρηση δημιουργίας αντιλήψεων». Επίσης έκανε λόγο για «κατασκευασμένη δημοσκόπηση»[11] και για «κοροϊδία του λαού» από τον ιδιοκτήτη της εταιρείας Μουράτ Γκεζιτζί, ο οποίος συμπεριφέρεται στην κοινότητα ωσάν να είναι «πνευματικά καθυστερημένη»[12].  Αντιδράσεις για την εν λόγω δημοσκόπηση υπήρξαν και από πολιτικά κόμματα, τα οποία έκαναν λόγο για «ψεύτικη δημοσκόπηση», για δημοσκοπήσεις που παραποιούν είτε καλοπροαίρετα είτε με κακές προθέσεις και δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη και για σκοπιμότητα από κάποιους, οι οποίοι θέλουν ένα συγκεκριμένο μοντέλο «κυβέρνησης» μετά τις «εκλογές»[13].

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αναφορά του προέδρου του Δημοκρατικού Κόμματος Σερντάρ Ντενκτάς ότι μετά τις «προεδρικές εκλογές» του 2015, η εν λόγω εταιρεία τού είχε προτείνει να της καταβάλει 500 χιλιάδες δολάρια για να βγάλει το κόμμα του δεύτερο στις δημοσκοπήσεις που διεξάγει. Ο Γκεζιτζί αρνήθηκε αυτό τον ισχυρισμό και φέρεται να εξαπέλυσε επίθεση κατά του «κρατικού» πρακτορείου ειδήσεων «ΤΑΚ» απειλώντας ότι μετά τις «εκλογές» θα «καθαρίσει» τους οπαδούς του Φετχουλλάχ Γκιουλέν[14] που κατ’ ισχυρισμό εργάζονται στο εν λόγω πρακτορείο, επειδή αυτό δεν μετέδωσε τα αποτελέσματα της δημοσκόπησής του[15].

Ο αρθρογράφος της εφημερίδας «Κίπρις» Αλί Μπατουράι[16] συνέδεσε την συμπεριφορά Γκεζιτζί με την νοοτροπία των εκ Τουρκίας και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τους Τουρκοκύπριους. Ενδιαφέρον αποτελεί το εξής απόσπασμα του εν λόγω σχολίου:

«[…]Είναι και λυπηρό και προκαλεί προβληματισμό το γεγονός ότι ο Γκεζιτζί, όπως κάποιοι επιχειρηματίες που έρχονται για επενδύσεις σε αυτή την χώρα, θεωρεί τον εαυτό του υπεράνω όλων των θεσμών και όπως άλλοι επιχειρηματίες ή επενδυτές που έρχονται από την Τουρκία, νομίζει ότι ‘εμείς είμαστε εδώ για εσάς’ και ‘θα γίνεται ό,τι θέλω εγώ’. Δυστυχώς,  αυτή η νοοτροπία είναι ουσιαστικά η εμφάνιση της λανθάνουσας σκέψης ότι ‘σας σώσαμε, γιατί δεν κάνετε ό,τι θέλουμε αγνώμονες;’ ή ‘σας ταΐζουμε με τα χρήματά μας, προς τι αυτή η αντίσταση;’ […] Ενόσω δεν σβήνονται από τα μυαλά οι απόψεις που παρέθεσα πιο πάνω, ενόσω ως κοινότητα δεν στεκόμαστε πάνω στα δικά μας πόδια και ενόσω χρειαζόμαστε συνεχώς την Τουρκία, θα συνεχίσουμε να ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτές τις συμπεριφορές. […] Στο τέλος μας έσωσε και ο Γκεζιτζί, μας τάισε και ο Γκεζιτζί. Γι’ αυτό έχει δικαίωμα να μας υποτιμά, να μας απειλεί, να μας καθαρίσει. Αποκαλύφθηκε αυτή η σκέψη που ήταν κρυμμένη κάπου στο μυαλό του. Αυτό το δικαίωμα περνάει από το μυαλό 80 εκατομμυρίων Τούρκων όταν θυμώσουν και ο Γκεζιτζί είναι ένας από αυτά τα 80 εκατομμύρια. […]»

 

2.2. Ισλαμοποίηση και αφομοίωση των Τουρκοκυπρίων

Οι προσπάθειες «εξισλαμισμού» της τουρκοκυπριακής κοινότητας, η οποία ανέκαθεν θεωρείτο υπέρμαχος της αρχής της κοσμικότητας, άρχισαν και εντάθηκαν κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στην Τουρκία. Σε αυτές τις προσπάθειες αποφασιστικό ρόλο διαδραμάτισε και διαδραματίζει το λεγόμενο γραφείο θρησκευτικών υποθέσεων, του οποίου επί του παρόντος προΐσταται ο Ταλίπ Αταλάι. Σε δηλώσεις του στο πρακτορείο Ανατολή[17], ο Αταλάι εξήγησε, μεταξύ άλλων, την κατάσταση που επικρατούσε σε αυτό τον τομέα όταν διορίστηκε στο πόστο αυτό το 2010[18] και κατέδειξε ξεκάθαρα τον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται η «ισλαμοποίηση» του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου. Υποστήριξε ότι όταν ανέλαβε υπήρχαν προβλήματα στο «γραφείο» και στα σχολεία, προσθέτοντας ότι διέθεταν μόνο τέσσερις απόφοιτους θεολογίας και ότι τώρα ο αριθμός αυτός ξεπερνάει τους 50, ενώ αυξήθηκε και ο αριθμός των αποφοίτων από θρησκευτικά σχολεία. Ανέφερε και τα εξής χαρακτηριστικά:

«Υπήρχε πρόβλημα με τα σχολεία στην Κύπρο. Δεν υπήρχαν θρησκευτικά σχολεία. Εργαστήκαμε πολύ για να ανοίξουν. Τώρα υπάρχουν σχολεία για τα οποία η ζήτηση είναι πολύ υψηλή. Εργαστήκαμε σοβαρά για άνοιγμα θεολογικών σχολών και τις στηρίξαμε. Η διδασκαλία του Κορανίου στα τζαμιά ουσιαστικά απαγορευόταν.  Μετά το 2012 συναντηθήκαμε με όλους τους ενδιαφερόμενους και την κυβέρνηση και διασφαλίσαμε την άρση αυτών των απαγορεύσεων. […] Παράλληλα, εδώ και τέσσερα χρόνια εορτάζουμε στην ΤΔΒΚ το Mawlit al Nabi[19] και την εβδομάδα Mawlit […]»  

Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί ότι μιλώντας για «ισλαμοποίηση» εννοείται η επιβολή του σουνιτικού Ισλάμ, αφού άλλα ισλαμικά δόγματα, όπως οι Αλεβίτες για παράδειγμα, δεν τυγχάνουν της ίδιας αντιμετώπισης. Ενδεικτικές για το θέμα είναι οι δηλώσεις στις οποίες προέβη ο γενικός γραμματέας του Κόμματος Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (ΚΣΔ) Ασίμ Ιντρίς απευθυνόμενος σε Αλεβίτες που διαμένουν στα κατεχόμενα[20]. Ο Ιντρίς αναφέρθηκε στις διακρίσεις σε βάρος της εν λόγω κοινότητας σημειώνοντας ότι παρά τις υποσχέσεις που τους δίδονται για χρόνια, οι Αλεβίτες δεν διαθέτουν τον δικό τους οίκο προσευχής στα κατεχόμενα, γνωστό ως  Cemevi. Σημειώνοντας επίσης ότι οι Αλεβίτες «δεν μπόρεσαν να πάρουν αυτά που δικαιούνται» στην Τουρκία και ότι υφίστανται «διάφορες αδικίες» και στην κατεχόμενη Κύπρο παρά την «κουλούρα της ανοχής» που διαθέτουν οι Τουρκοκύπριοι, ο Ιντρίς πρόσθεσε και το εξής χαρακτηριστικό: «Μπροστά στην κουλτούρα του σουνιτικού Ισλάμ που επιβάλλεται με το υποχρεωτικό μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, με τα σχολεία για ιμάμηδες και τα τζαμιά, δυστυχώς δεν λαμβάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό υπόψη η φωνή που υψώνουν οι Αλεβίτες. Αυτή η φωνή πρέπει οπωσδήποτε να υψώνεται και να ξεπεραστούν οι αδικίες τις οποίες υφίστανται».

Ενίοτε προκαλούνται αντιδράσεις κατά των προσπαθειών «ισλαμοποίησης», κυρίως εκ μέρους προοδευτικών οργανώσεων και συντεχνιών, όπως για παράδειγμα η συντεχνία των δασκάλων (KTÖS). Μιλώντας σε διάσκεψη Τύπου ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς[21], η ηγεσία της συντεχνίας ανέφερε ότι σήμερα στα κατεχόμενα υπάρχουν 162 σχολεία και 212 τζαμιά και ότι κατά τα τελευταία 17 χρόνια κτίστηκαν 46 νέα τζαμιά, ενώ από το 1974 κτίστηκαν μόνο 15 νέα σχολεία.  Σύμφωνα με την συντεχνία, το «κράτος» δεν βρίσκει χρήματα για ανέγερση και επιδιόρθωση σχολείων, καθώς και για απασχόληση ικανοποιητικού αριθμού εκπαιδευτικών, αλλά βρίσκει χρήματα για τζαμιά, για την θεολογία, για τους χατζήδες και για τους χότζες. Η συντεχνία υποστήριξε επίσης ότι σύνδεσμοι με άγνωστη προέλευση εσόδων έχουν μετατραπεί σε κέντρα θρησκευτικής προπαγάνδας.

Σε μια εκδήλωση διαμαρτυρίας εναντίον των πολιτικών αλλαγής της ταυτότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας, κατά την οποία  κατατέθηκε μαύρο στεφάνι μπροστά από το «υπουργείο παιδείας» για να παραδοθεί στην τουρκική «πρεσβεία» και στην «κυβέρνηση», η πρόεδρος της οργάνωσης καθηγητών (KTOEÖS) Σελμά Εϊλέμ δήλωσε ότι με τον «περί θρησκείας νόμο», τα μαθήματα Κορανίου και την υποστηριζόμενη από κατασκηνώσεις στα Δαρδανέλια εκπαίδευση επιχειρείται η «μεταμόρφωση» της τουρκοκυπριακής κοινότητας και γίνεται επίθεση κατά της κουλτούρας, της γλώσσας, της θρησκείας και των «θεσμών» των Τουρκοκυπρίων[22].

Εξάλλου, μιλώντας κατά τη διάρκεια συνάντησης με αντιπροσωπεία της Συνδικαλιστικής Πλατφόρμας, η οποία διεξήγαγε επισκέψεις σε κόμματα για αξιολόγηση της προσπάθειας που καταβάλλεται για αλλαγή της ταυτότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο Πρόεδρος του Κόμματος Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (ΚΣΔ) Τζεμάλ Όζγιγιτ δήλωσε ότι με την προσέγγιση που είχε η στρατιωτική και πολιτική γραφειοκρατία στην Τουρκία μετά το 1974  επιχειρήθηκε η δημιουργία μιας εθνικιστικής κοινωνίας, ενώ τώρα προσπαθούν να μετατρέψουν τους Τουρκοκύπριους σε μια θεοκρατική κοινωνία και να τους σύρουν πίσω από την ουρά της Τουρκίας, η οποία βαδίζει προς ένα σύστημα ισλαμικού νόμου[23].  Σε συνάντηση με αντιπροσωπεία της συντεχνίας των καθηγητών, ο Όζγιγιτδήλωσε επίσης ότι πρέπει να καταργηθεί η υποχρέωση να ακολουθείται στα κατεχόμενα η ύλη που διδάσκεται στην Τουρκία, σημειώνοντας ότι «εντός της δικής μας εκπαιδευτικής αντίληψης δεν πρέπει να υπάρχουν η θεολογία και τα μαθήματα κορανίου»[24].  

Επιπλέον, αναφερόμενο στις προσπάθειες κλεισίματος της «Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ατατούρκ», το Κόμμα του Λαού (ΚΛ) του Κουτρέτ Όζερσαϊ εξέφρασε την αντίθεσή του σε κάτι τέτοιο και υποστήριξε ότι οι εξελίξεις που διαδραματίζονται πρόσφατα στην Τουρκία δείχνουν ότι υπάρχει ο κίνδυνος διείσδυσης κάποιων θρησκευτικών ομάδων, ταγμάτων ή παρόμοιων σχημάτων στους θεσμούς του «κράτους» και ότι αυτός ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με το παρελθόν[25]. «Σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικός ο ρόλος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ατατούρκ», σημειώνεται στην δήλωση.

Ένα βασικότατο μέσο ελέγχου και επιβολής πολιτικής είναι και τα «πρωτόκολλα» που υπογράφονται μεταξύ της Άγκυρας και του καθεστώτος σε διάφορους τομείς. Σχολιάζοντας τις αντιδράσεις για μεταφορά εκπαιδευτικών από την Τουρκία στα κατεχόμενα και την απαντητική δήλωση του «υπουργού» παιδείας Οζντεμίρ Μπέροβα ότι αυτός ο διορισμός γίνεται βάσει ενός «πρωτοκόλλου συνεργασίας» στον τομέα της εκπαίδευσης, ο αρθρογράφος της εφημερίδας «Ορτάμ» Μεχμέτ Νταβουλτζού υποστήριξε ότι κανείς δεν ξέρει τι περιέχουν αυτά τα «πρωτόκολλα» και ότι στην πλειονότητά τους δεν προστατεύουν τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων[26]. Ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής:

«[…] [Τα πρωτόκολλα] είναι εμφανώς κατά της κοινότητας αυτής. Επομένως, αν το κοινό ήξερε τι περιέχουν αυτά τα πρωτόκολλα, θα καταδίκαζε εκείνους που τα υπέγραψαν. Εικάζω ότι ένα από αυτά πρέπει να είναι και το πρωτόκολλο συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιστήμης, του πολιτισμού και της τεχνογνωσίας που υπογράφηκε στο 1994. […] Σύμφωνα με αυτό το πρωτόκολλο, κάθε χρόνο στέλλονται από την Τουρκία εκπαιδευτικοί στην Κύπρο. Οι συντεχνίες αντιτίθενται σε αυτή την πρακτική και επικρίνουν το υπουργείο, καθώς πολλοί άνεργοι εκπαιδευτικοί περιμένουν δουλειά. Η κριτική αυτή είναι κατάλληλη και δικαιολογημένη. Το υπουργείο παιδείας προσπάθησε να υπερασπίσει τον εαυτό του χθες εκδίδοντας μια δήλωση. Λέω ‘προσπάθησε’ επειδή αυτό που έκανε ήταν περισσότερο μια ομολογία και αντιστροφή των κατηγοριών. […] Είπε: ‘Υπάρχει ένα πρωτόκολλο μεταξύ της Τουρκίας και της ΤΔΒΚ που ανανεώθηκε το 1994. Σύμφωνα με αυτό, κάθε χρόνο διορίζονται 30 εκπαιδευτικοί από την Τουρκία στην ΤΔΒΚ και πέντε εκπαιδευτικοί από την ΤΔΒΚ στην Τουρκία. […]’ Καταλαβαίνετε τώρα γιατί υποστηρίζω ότι τα συμφέροντα του τουρκοκυπριακού λαού δεν προστατεύονται σε αυτά τα πρωτόκολλα; […] Όμως αυτό είναι θέμα προθέσεων. Είναι η πρόθεση όπως αναγράφεται στο πρωτόκολλο ή δεν είναι; Ιδού, αυτό είναι το ουσιαστικό ερώτημα. Χθες αυτή η κρυφή πρόθεση ήταν η ‘περαιτέρω τουρκοποίηση». Σήμερα είναι η ‘περαιτέρω ισλαμοποίηση’. […]»  

 

2.3. Οικονομία

Η οικονομία αποτέλεσε θέμα που απασχόλησε έντονα τις συζητήσεις κατά την «προεκλογική περίοδο» ειδικά λόγω της υποτίμησης της αξίας της τουρκικής λίρας έναντι των ξένων νομισμάτων. Στις 27 Νοεμβρίου 2017, η «Κίπρις» κυκλοφόρησε με τίτλο «Στο μηδέν πλησίασε η αξία της τουρκικής λίρας», σημειώνοντας ότι η κατρακύλα της τουρκικής λίρας συνεχίστηκε και την προηγούμενη βδομάδα και ότι την Παρασκευή 24 Νοεμβρίου μία τουρκική λίρα ισοδυναμούσε με 0,19 στερλίνες, 0,21 ευρώ και 0,25 δολάρια. Πρόκειται για το χαμηλότερο σημείο στο οποίο έπεσε ποτέ η τουρκική λίρα, επισήμανε η εφημερίδα σημειώνοντας ότι οι προσεγγίσεις των Τούρκων πολιτικών σε θέματα όπως η δίκη του Ιρανικής καταγωγής Τούρκου επιχειρηματία Ριζά Ζαρράφ στις ΗΠΑ, η κρίση που ξέσπασε με το ΝΑΤΟ και οι σχέσεις με τη Δύση συνεχίζουν να προκαλούν ζημιά στην οικονομία και στην τουρκική λίρα. Οικονομολόγοι στα κατεχόμενα δήλωσαν προβληματισμένοι για την «σε αστρονομικό βαθμό απώλεια» της αξίας της τουρκικής λίρας και πρόσθεσαν ότι περιμένουν από την «κυβέρνηση» να λάβει μέτρα. 

 

Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας και το γεγονός ότι οι συναλλαγές σε βασικούς τομείς στα κατεχόμενα γίνονται σε συνάλλαγμα πλήττουν την αγοραστική αξία των μισθών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η επισήμανση της «Κίπρις»[27] ότι το ποσό της δόσης που πληρώνει κάποιος, ο οποίος δανείστηκε από τράπεζα σε στερλίνες για να αγοράσει σπίτι αυξήθηκε κατά περίπου 60% μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ενώ για 350 στερλίνες κάποιος πλήρωνε 1,147 τουρκικές λίρες στο 2013, στο 2017 πληρώνει 1,831 λίρες. Η ίδια εφημερίδα[28] υποστηρίζει ότι η οικονομία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των Τουρκοκυπρίων. Κάτω από τον τίτλο «Καθημερινά ένας νέος κρίκος στις αυξήσεις», γράφει στο κύριο της άρθρο ότι μπορεί το Κυπριακό να χαρακτηρίζεται η «μητέρα όλων των προβλημάτων» στην «χώρα», αλλά αυτή την στιγμή όταν ρωτηθούν οι πολίτες για τα προβλήματα που τους καίνε δεν περνάει καθόλου από το μυαλό τους το Κυπριακό.

«Αυτή την στιγμή το Κυπριακό ούτε στην ατζέντα των Τουρκοκυπρίων βρίσκεται ούτε στην ατζέντα εκείνων που κυβερνούν την χώρα ούτε στην ατζέντα όσων ζουν στην χώρα», υποστηρίζει η εφημερίδα προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει κανείς πλέον που πιστεύει ότι θα λυθούν τα προβλήματα περιμένοντας την επίλυση του Κυπριακού, το οποίο κανείς δεν ξέρει και δεν μπορεί να υπολογίσει πότε θα τελειώσει. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα των Τουρκοκυπρίων είναι η αύξηση στο συνάλλαγμα και αναμένουν λύση σε αυτό το θέμα», σημειώνει η εφημερίδα προσθέτοντας ότι η ποιότητα ζωής μειώθηκε λόγω της ανεπάρκειας των μισθών και της αδυναμίας των ανθρώπων να πληρώσουν τα δάνειά τους.

Η εφημερίδα προσθέτει ότι καθώς πλησιάζουν οι «εκλογές» άρχισαν να έρχονται οι αυξήσεις η μία μετά την άλλη, σε προϊόντα όπως τα καύσιμα, το ψωμί, ο καπνός και το υγραέριο και υπενθυμίζει την δήλωση του «αντιπρόεδρου της κυβέρνησης» Σερντάρ Ντενκτάς που είχε πει ότι αν πήγαιναν σε «εκλογές» προτού εγκριθεί ο «προϋπολογισμός» του 2018, οι αυξήσεις θα ήταν αλυσιδωτές. «Αυτά που είπε ο Ντενκτάς άρχισαν ήδη να γίνονται», αναφέρει το δημοσίευμα.  

 

 

2.4.«Πολιτογραφήσεις» και Πληθυσμός

2.4.1. «Πολιτογραφήσεις»

Οι «πολιτογραφήσεις» πάντα βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη στα κατεχόμενα και απασχόλησαν πολύ τις «προεκλογικές» αντιπαραθέσεις λόγω του ότι αυξήθηκαν σημαντικά κατά τους τελευταίους μήνες της «διακυβέρνησης» των κομμάτων Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) και Δημοκρατικού (ΔΚ). «Υπηκοότητα» παραχωρήθηκε σε άτομα που δεν διέμεναν ποτέ στα κατεχόμενα[29], αλλά και σε γυναίκες προσωπικές φίλες του «πρωθυπουργού» Όζγκιουργκιουν, με τις σχετικές διαδικασίες μάλιστα να ολοκληρώνονται εντός 24 ωρών[30]. Ο Τύπος ανέφερε ότι κατά την «προεκλογική περίοδο» ολοένα και πιο μακρές ουρές σχηματίζονταν καθημερινά στο λεγόμενο γραφείο μετανάστευσης, όπου παρατηρούνταν συνωστισμός από άτομα που επιθυμούσαν να πάρουν «υπηκοότητα» ενόψει της επικείμενης ισχύος των «προεκλογικών απαγορεύσεων». Έγραψε επίσης ότι από την ημέρα που λήφθηκε η απόφαση για διεξαγωγή «πρόωρων εκλογών», η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ εντατικοποίησε την παροχή «υπηκοοτήτων»[31].

Στις 16 Οκτωβρίου 2017, η εφημερίδα «Χαβαντίς» δημοσίευσε αριθμητικά στοιχεία για τις παραχωρήσεις «υπηκοοτήτων» από τις διάφορες «κυβερνήσεις» του ψευδοκράτους από το 2004 ως τον Μάρτιο του 2017. Σύμφωνα με αυτά, οι «κυβερνήσεις» του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ) με τα κόμματα Ελευθερίας και Μεταρρύθμισης (ΚΕΜ) και Δημοκρατικό παραχώρησαν συνολικά 6,388 «υπηκοότητες» από το 2004 μέχρι τις  28.2.2009 και η «κυβέρνηση» του ΚΕΕ 6,506 από την 1.05.2009 μέχρι την 31.05.2013.  Η «κυβέρνηση» του ΡΤΚ με το ΔΚ παραχώρησε «υπηκοότητα» σε 3,147 άτομα από τις 02.09.2013 μέχρι τις 15.07.2015, ενώ η «κυβέρνηση» συνασπισμού των ΡΤΚ και ΔΚ με το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας «πολιτογράφησε» 525 άτομα από τις 16.07.2015 μέχρι τις 19.10.2015. Ο «συνασπισμός» των κομμάτων ΡΤΚ και ΚΕΕ παραχώρησε 1,108 «υπηκοότητες» από τις 20.10.2015 μέχρι τις 28.03.2016, ενώ η «κυβέρνηση» συνασπισμού των κομμάτων ΚΕΕ και ΔΚ προέβη σε 4,603 «πολιτογραφήσεις» από τις 16.04.2016 έως τις 31.03.2017.  

Στις 10 Νοεμβρίου 2017, η «Γενί Ντουζέν» έγραψε ότι παραχωρούνταν ανεξέλεγκτα «υπηκοότητες» πριν από τις «εκλογές» και ότι στην πιο πρόσφατη έκδοση της «επίσημης» εφημερίδας δημοσιεύθηκαν τα ονόματα άλλων 114 ατόμων που έλαβαν «υπηκοότητα» «υποχρεωτικά» ή «κατ’ εξαίρεση». Σύμφωνα με την εφημερίδα, μέχρι εκείνη την στιγμή η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ είχε παραχωρήσει «υπηκοότητα» σε 9,618 άτομα με απόφαση του «υπουργικού συμβουλίου» και του «υπουργείου εσωτερικών». Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η εφημερίδα υπενθυμίζοντας ότι στις 4 Οκτωβρίου 2017, ο λεγόμενος υπουργός εσωτερικών Κουτλού Εβρέν δήλωσε ότι μέχρι τότε η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ είχε παραχωρήσει 9,294 «υπηκοότητες», οι οποίες γίνονται 9,618 αν προστεθούν σε αυτές τα 324 άτομα που η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ «πολιτογράφησε» κατά τους τελευταίους δύο μήνες.

Η κατάσταση δεν έμεινε ασχολίαστη και από τον ίδιο τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος, σε διάγγελμά του για το Ραμαζάνι τον Ιούνιο του 2017[32], επεσήμανε ότι παραχωρούνται σχεδόν 30 «υπηκοότητες» καθημερινά και πρόσθεσε ότι «χάθηκε το μέτρο στο θέμα των υπηκοοτήτων» και ότι «πρέπει να τεθεί τέρμα σε αυτή την πορεία».Υποστηρίζοντας ότι άτομα που διαμένουν στα κατεχόμενα για 30 χρόνια δεν πήραν την «υπηκοότητα» για διάφορους λόγους, ο Ακιντζί αναφέρθηκε στις «υπηκοότητες» που παραχωρούνται κατ’ εξαίρεση με απόφαση του «υπουργικού συμβουλίου» και σημείωσε ότι η κατάσταση έπαψε πλέον να αποτελεί εξαίρεση και μετατράπηκε σε κανόνα.

Η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι οι «υπηκοότητες» αυτές παραχωρούνται κατόπιν απαίτησης του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας (ΑΚΡ). Όπως δήλωσε τον Ιούλιο του 2017, ο πρόεδρος του Κόμματος Ενωμένη Κύπρος Ιζζέτ Ιζτζάν, η «κυβέρνηση» προτίθεται να αυξήσει τον αριθμό των εκ Τουρκίας «ψηφοφόρων» από 105 χιλιάδες σε 130 χιλιάδες παραχωρώντας «υπηκοότητα» σε 25-30 χιλιάδες εποίκους και να αποκομίσει πλεονέκτημα κατά τις προσεχείς «εκλογές»[33]. Μιλώντας σε εκδήλωση διαμαρτυρίας του κόμματός του για τις «πολιτογραφήσεις», ο Ιζτζάν υποστήριξε ότι με απαίτηση του ΑΚΡ πραγματοποιείται καθημερινά η διαδικασία «πολιτογράφησης» 80-100 ατόμων. «Αυτή η πολιτική στοχεύει στον πλήρη αφανισμό της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της βούλησής της. Αυτή είναι αφομοίωση, είναι αφανισμός των Τουρκοκυπρίων», επεσήμανε.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στις 29 Σεπτεμβρίου 2017 στο εκφραστικό όργανό του κόμματός του, ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ) της αντιπολίτευσης Τουφάν Έρχουρμαν αναφέρθηκε στο θέμα των «πολιτογραφήσεων» και ξεκαθάρισε ότι η θέση του ΡΤΚ είναι η αύξηση του χρονικού διαστήματος που παρέχει σε κάποιον το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για «υπηκοότητα» από πέντε σε δέκα χρόνια συνεχούς διαμονής στα κατεχόμενα[34]. Είπε ότι δύο ζητήματα υπάρχουν σε σχέση με τις «υπηκοότητες» που παραχωρεί η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ. Το πρώτο είναι ότι 940 «κατ’ εξαίρεση υπηκοότητες» δόθηκαν από το «υπουργικό συμβούλιο» χωρίς αιτιολόγηση και το δεύτερο είναι ότι δίδει και το «υπουργείο εσωτερικών» «υπηκοότητες» με βάση τα χρόνια διαμονής κάποιου στα κατεχόμενα. Σημείωσε ακόμη ότι και αυτές οι «υπηκοότητες» πρέπει να δημοσιεύονται στην «επίσημη εφημερίδα» και πρόσθεσε ότι το κόμμα του θα προσφύγει στην «δικαιοσύνη» για ακύρωση και αυτών των «υπηκοοτήτων». Εξάλλου, μιλώντας σε συνεδρία της επιτροπής του κόμματός του στη Λεύκα στις 3 Νοεμβρίου[35], ο Έρχουρμαν δήλωσε ότι η «κυβέρνηση» ΚΕΕ-ΔΚ φοβάται και παραχωρεί άδικα «κρατική» γη, δάνεια και «υπηκοότητες». «Διανέμοντας πέραν των 11,000 υπηκοοτήτων μέσα σε 18 μήνες νομίζουν ότι έγραψαν ψηφοφόρους,διότι νομίζουν ότι τα άτομα αυτά θα πάνε να τους ψηφίσουν», πρόσθεσε.   Μερικές μέρες αργότερα, απευθυνόμενος στο συνέδριο το οποίο εξέλεξε τους «υποψήφιους» για τις «εκλογές», ο Έρχουρμαν κατηγόρησε την «κυβέρνηση» ότι παραχώρησε 12,000 «υπηκοότητες» μέσα σε 19 μήνες και διένειμε 500 αγροτικά οικόπεδα στο παρά πέντε των «εκλογών»[36].

Πάντως, σε δηλώσεις στην τουρκική «Μιλλιέτ»[37], ο λεγόμενος πρωθυπουργός Χουσεϊν Όζγκιουργκιουν ξεκαθάρισε ότι το καθεστώς θα συνεχίσει να παρέχει «υπηκοότητες» και ισχυριζόμενος ότι «οι Ελληνοκύπριοι κέρδισαν 4 δισεκατομμύρια ευρώ πουλώντας υπηκοότητες» υποστήριξε τα εξής: «[…] Κάποιοι ανάμεσά μας ακόμα κάνουν φασαρία λέγοντας ότι ‘δίδει υπηκοότητες η ΤΔΒΚ’. Αυτή είναι μια πολιτική που ωφελεί τον νότο και τους υποστηρικτές του νότου. […] Αν υπήρχε κάποια παράνομη υπηκοότητα, θα το καταλάβαινα αυτό. […] Αλλά συμπεριφορά του τύπου χάνεται η χώρα, δόθηκαν υπηκοότητες και καταστράφηκαν τα πάντα, δεν είναι τίποτε άλλο από εξυπηρέτηση των ελληνοκυπριακών πολιτικών. […] Αν χρησιμοποιούν τις υπηκοότητες κατά των πολιτών της Τουρκίας και της Τουρκίας όσοι δεν λένε τίποτα όταν οι Ελληνοκύπριοι δίδουν υπηκοότητες - κάτι το οποίο εμείς έτσι νιώθουμε πως είναι - τότε εμείς ως κυβέρνηση θα συνεχίσουμε να δίδουμε υπηκοότητες. Και ας έρθουν αυτοί στην κυβέρνηση και να ακυρώσουν αυτές τις υπηκοότητες. Κάνοντας το αυτό δεν υπηρετούν την χώρα. Κατά το 1960 ο πληθυσμός ήταν 7:3 και τώρα έγινε 8:2. Είναι αδιανόητο να λιγοστεύουμε εμείς την ώρα που ο πληθυσμός των Ελληνοκυπρίων αυξάνεται συνεχώς. […]»

Πάντως, σύμφωνα με αποτελέσματα δημοσκόπησης που διενήργησε η εταιρεία ερευνών Target με την μέθοδο των προσωπικών συνεντεύξεων με 617 άτομα και δημοσίευσε η εφημερίδα «Χαβαντίς» κάτω από τον τίτλο «Στήριξη στην νόμιμη υπηκοότητα»[38], η επικρατούσα άποψη είναι ότι πρέπει να παραχωρείται «υπηκοότητα» σε όλους όσοι διαμένουν στα κατεχόμενα για περίοδο δέκα χρόνων. Το 65% των ερωτηθέντων εξέφρασε στήριξη σε αυτή την άποψη, ενώ μόνο το 30% τάχθηκε εναντίον. Επιπλέον, το 51% τάχθηκε υπέρ της πολιτικής της «κυβέρνησης» στο θέμα παραχώρησης «υπηκοοτήτων», ενώ μόνο το 44% δήλωσαν ότι δεν στηρίζουν την εν λόγω πολιτική.

 

2.4.2. Πληθυσμός

Διαφορετικούς αριθμούς σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό που διαμένει στα κατεχόμενα ανακοίνωσαν το λεγόμενο ανώτατο συμβούλιο εκλογών και ο ούτω καλούμενος κρατικός οργανισμός προγραμματισμού.  Κάτω από τον τίτλο «12,476 νέοι ψηφοφόροι μέσα σε ενάμιση χρόνο», η εφημερίδα «Χαβαντίς»[39] ανέφερε ότι σύμφωνα με ανακοίνωση του «ανωτάτου συμβουλίου εκλογών» ο αριθμός των «ψηφοφόρων» στα κατεχόμενα αυξήθηκε κατά 12,476 μέσα σε ενάμιση χρόνο. Η πρόεδρος του «συμβουλίου» Ναρίν Φερντί Σεφίκ δήλωσε ότι ο αριθμός των «ψηφοφόρων» ανέρχεται στις 188,688 στις «εκλογές» της 7^ης Ιανουαρίου 2018. Το «συμβούλιο» ανακοίνωσε επίσης ότι ο συνολικός πληθυσμός στα κατεχόμενα είναι 230,747 άτομα και ότι ο πληθυσμός κατά επαρχία και η κατανομή των «βουλευτικών εδρών» θα είναι η εξής στις επικείμενες «εκλογές»:

 

Πίνακας 1: Πληθυσμός και «έδρες» ανά επαρχία

Επαρχία	Πληθυσμός	Αριθμός «βουλευτών»
Λευκωσία	73,869	16
Αμμόχωστος	59,536	13
Κερύνεια	46,889	10
Τρίκωμο	24,596	5
Μόρφου	17,416	4
Λεύκα	8,441	2
Σύνολο	230,747	50

 

Σχολιάζοντας τους εν λόγω αριθμούς, η «Αφρίκα»[40] διερωτάται σε κοροϊδευτικό ύφος κατά πόσον «μειωνόμαστε αυξανόμενοι» και προσθέτει ότι ο αριθμός 230,747 θεωρήθηκε γελοίος, αφού σύμφωνα με «επίσημες» δηλώσεις, ο πληθυσμός εντός του 2012 ήταν 286,257 και ανήλθε στις 299,514 εντός του 2016. Ο «λαός» διερωτάται πώς ο πληθυσμός μειώθηκε στις 230 χιλιάδες και κατά πόσον θα μπορέσουν ποτέ να μάθουν τον πραγματικό αριθμό του πληθυσμού, σημείωσε η εφημερίδα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Βατάν»[41], μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, το «συμβούλιο» επανήλθε και εξέδωσε νέα ανακοίνωση ξεκαθαρίζοντας την μέθοδο που χρησιμοποίησε για να καθορίσει τον αριθμό των «πολιτών της ΤΔΒΚ» που διαμένουν στα κατεχόμενα. Ανακοινώθηκαν οι εξής αριθμοί για τον πληθυσμό κατά τις «εκλογικές» αναμετρήσεις από το 1998 μέχρι σήμερα με την επισήμανση ότι ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 68,265 από τότε και ότι ο πληθυσμός κατά την «απογραφή» που έγινε στις 8 Φεβρουαρίου 1998 ήταν 162,482:

 

 

 

 

Πίνακας 2: Πληθυσμός ανά «εκλογική» αναμέτρηση

«Εκλογική» αναμέτρηση	Ημερομηνία	Πληθυσμός
«Δημοτικές»	28 Ιουνίου 1998	163,610
«Βουλευτικές»	6 Δεκεμβρίου 1998	163,860
«Προεδρικές»	15 Απριλίου 2000	170,304
«Δημοτικές»	30 Ιουνίου 2002	177,416
«Βουλευτικές»	14 Δεκεμβρίου 2003	183,604
Δημοψήφισμα	24 Απριλίου 2004	184,350
«Βουλευτικές»	20 Φεβρουαρίου 2005	188,128
«Προεδρικές»	17 Απριλίου 2005	188,372
«Δημοτικές»	25 Ιουνίου 2006	191,389
«Βουλευτικές»	19 Απριλίου 2009	200,466
«Προεδρικές»	18 Απριλίου 2010	203,260
«Δημοτικές»	27 Ιουνίου 2010	204,246
«Βουλευτικές»	28 Ιουλίου 2013	214,040
«Προεδρικές»	30 Απριλίου 2015	218,609
«Βουλευτικές»	7 Ιανουαρίου 2018	230,747

 

Στο μεταξύ, σε παρέμβασή του στις εν λόγω συζητήσεις, ο Οντούλ Μουχτάρογλου, πρόεδρος του λεγόμενου κρατικού οργανισμού προγραμματισμού, δήλωσε ότι στο θέμα του πληθυσμού πρέπει να μιλούν με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από τις έρευνες του δικού του οργανισμού. Σε συνέντευξη στην «Γενί Ντουζέν» (27.11.17), ο Μουχτάρογλου ισχυρίστηκε ότι τα άλλα στοιχεία είναι εντελώς αβάσιμα και πρόσθεσε ότι «για το τέλος του 2017 υπολογίζουμε έναν πληθυσμό περίπου 351 χιλιάδων». Υποστήριξε επίσης ότι για το τέλος του 2016 καθόρισαν στις περίπου 340 χιλιάδες την πρόβλεψη για τον πληθυσμό και σημείωσε ότι αυτός είναι ο «de jure πληθυσμός». Ισχυρίστηκε ότι στερούνται επιστημονικής βάσης οι αριθμοί που ακούγονται κάποτε περί πληθυσμού 500 χιλιάδων, 700 χιλιάδων ή ενός εκατομμυρίου.       

 

3. Στοιχεία για τις «εκλογές» της 7^ης Ιανουαρίου 2018

3.1. Το εκλογικό σύστημα και οι «ψηφοφόροι»

Βάσει του «συντάγματος» «βουλευτικές εκλογές» στα κατεχόμενα διεξάγονται κάθε πενταετία. Οι «πολίτες» του ψευδοκράτους που έχουν συμπληρώσει το 18^ο έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, ενώ όσοι έχουν συμπληρώσει το 25^ο τους έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Στα κατεχόμενα ισχύει ως εκλογικό μέτρο το 5%, δηλαδή πολύ χαμηλότερο από το 10% που ισχύει στην Τουρκία. Σύμφωνα με πρόσφατη τροποποίηση του «εκλογικού νόμου», τα κατεχόμενα θεωρούνται ενιαία «εκλογική περιφέρεια». Διευκρινίζοντας τον τρόπο που θα ψηφίσουν στις εκλογές αυτές μετά την εν λόγω τροποποίηση, το «ανώτατο συμβούλιο εκλογών» εξηγεί ότι οι «ψηφοφόροι» έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν με τρεις διαφορετικούς τρόπους[42]:

1) Να ψηφίσουν το κόμμα της επιλογής τους βάζοντας την σφραγίδα «ναι» στο τετραγωνάκι κάτω από το έμβλημα το κόμματος, 2) Να ψηφίσουν το κόμμα της επιλογής τους και να εκφράσουν προτίμηση στους υποψήφιους που επιθυμούν βάζοντας σταυρό προτίμησης στα τετράγωνα που υπάρχουν δίπλα στο όνομά τους[43] και 3) Να ψηφίσουν με μεικτή ψήφο βάζοντας μόνο σταυρό προτίμησης δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων της επιλογής τους χωρίς να ψηφίσουν κόμμα. Σε περίπτωση που προτιμήσουν αυτό τον τρόπο ψηφοφορίας πρέπει να ψηφίσουν υποψήφιους από τουλάχιστον δύο κόμματα ανά επαρχία ή από ένα κόμμα και έναν ανεξάρτητο[44].

Δεδομένου ότι ο αριθμός των «ψηφοφόρων» είναι 188,688 στις «εκλογές» της 7^ης Ιανουαρίου 2018, φαίνεται να υπάρχει μια αύξηση της τάξης των 15,885 ατόμων από τις «βουλευτικές εκλογές» που διεξήχθησαν στις 28 Ιουλίου 2013, οπόταν οι «ψηφοφόροι» ήταν 172,803 και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες 69,61%. Στις τότε «εκλογές», υπήρξαν τα εξής αποτελέσματα:

Πίνακας 3: Αποτελέσματα των «βουλευτικών εκλογών» στις 28.07.2013

Κόμμα	Ποσοστό %	«Έδρες»	Αυξομείωση[45] +/-
Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό (CTP)	38,38	21	+6
Εθνικής Ενότητας (UBP)	27,33	14	-12
Δημοκρατικό (DP)	23,16	12	+7
Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)	7,41	3	+1
Ενωμένη Κύπρος (BKP)	3,15	0	0

 

3.2. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές και οι θέσεις τους

Τις 50 «έδρες» της «βουλής»διεκδικούν οκτώ κόμματα με 379 «υποψήφιους» και 9 «ανεξάρτητοι υποψήφιοι», γεγονός που ανεβάζει τον συνολικό αριθμό των «υποψηφίων» στους 388[46]. Οι 4 ανεξάρτητοι κατέρχονται στην Λευκωσία, οι 2 στην Αμμόχωστο, ένας στην Κερύνεια, ένας στην Μόρφου και ένας στο Τρίκωμο. Οι 120 από τους «υποψήφιους» είναι γυναίκες και οι 7 άτομα με ειδικές ανάγκες. Οι περισσότερες γυναίκες «υποψήφιες», συνολικά 17, κατέρχονται με το Δημοκρατικό Κόμμα. Όπως προαναφέρθηκε, στην Λευκωσία εκλέγονται 16 «βουλευτές», στην Αμμόχωστο 13, στην Κερύνεια 10,  στην Μόρφου 4, στο Τρίκωμο 5 και στη Λεύκα 2.

Τα οκτώ κόμματα που διεκδικούν τις 50 «έδρες» της «βουλής» είναι: Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP), Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), Δημοκρατικό Κόμμα (DP), Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP), Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης – Νέες Δυνάμεις (ΤΚΡ-YG) (σε συνεργασία με το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος - BKP), Κόμμα του Λαού (HP) Κόμμα της Αναγέννησης (YDP) και Κόμμα Εθνικιστικής Δημοκρατίας (MDP). Τα τέσσερα πρώτα διαθέτουν «επισήμως» εκπροσώπηση στην απελθούσα «βουλή», ενώ το ΤΚΡ εκπροσωπείται ανεπίσημα από τον πρόεδρό του Μεχμέτ Τσακιτζί, ο οποίος εξελέγη με το TDP αλλά αποχώρησε από το κόμμα και ανεξαρτητοποιήθηκε. Η σύνθεση της αποχωρούσας «βουλής» είναι η εξής[47]: 

 

Πίνακας 4: Σύνθεση της αποχωρούσας «βουλής»

Κόμμα	«Έδρες»
Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό (CTP)	20
Εθνικής Ενότητας (UBP)	18
Δημοκρατικό (DP)	4
Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)	2
Ανεξάρτητοι	6
Σύνολο	50

 

Πιο κάτω παρατίθενται συνοπτικά μερικές βασικές θέσεις των κομμάτων που συμμετέχουν στις «εκλογές».

 

3.2.1. Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP)

Το σοσιαλδημοκρατικό CTP[48] κατέρχεται στις «εκλογές» ως «αξιωματική αντιπολίτευση» υπό την ηγεσία του Τουφάν Έρχουρμαν και με σύνθημα «Θα εργαστούμε και θα τα καταφέρουμε»[49]. Είναι το μακροβιότερο τουρκοκυπριακό κόμμα, αφού ιδρύθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1970. Στο ανανεωμένο καταστατικό του κόμματος που εγκρίθηκε στις 22 Μαΐου 2016[50] αναφέρεται ότι σκοπός ίδρυσης του  CTP είναι «η προστασία της ύπαρξης και της ταυτότητας της τουρκοκυπριακής κοινότητας», η ανάπτυξη της ευημερίας της και η επίτευξη κοινωνικής δικαιοσύνης με σύγχρονα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες και επικράτηση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας. Το κόμμα δηλώνει ότι θα αγωνίζεται για να αποκτήσει η κοινότητα το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης με βάση τη δική της βούληση και την επίτευξη μιας αλλαγής με βάση όλα αυτά και τις σοσιαλιστικές αρχές και αξίες. Αναφερόμενο στο Κυπριακό, το καταστατικό του CTP σημειώνει ότι το κόμμα αγωνίζεται για την ίδρυση και επιβίωση μιας Ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας στην οποία θα ισχύουν οι αξίες της ΕΕ και θα τυγχάνουν προστασίας και σεβασμού τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας για να μπορεί να ζει με ειρήνη και οικονομική ανάπτυξη. Η Δημοκρατία αυτή, προστίθεται, θα πρέπει να βασίζεται στην πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων και να είναι ανεξάρτητη, δικοινοτική, διζωνική, εδαφικά ακέραιη και απαλλαγμένη από «την επίδραση του μιλιταρισμού» και τις βάσεις ως μέλος της ΕΕ.  

Επίσης, σε δηλώσεις στην «Γενί Ντουζέν»[51], ο Έρχουρμαν υποστήριξε ότι η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχίσει άλλο ούτε για μια μέρα, αφού η ουσία της είναι η «διεθνής απομόνωση» των Τουρκοκυπρίων, η αποκοπή της επικοινωνίας τους με τον κόσμο και ο αφανισμός της υπόληψής τους στα μάτια των συνομιλητών τους. Σημειώνοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι από την μια θα καταβάλουν προσπάθεια για μια δικοινοτική διζωνική ομοσπονδιακή λύση στη βάση της πολιτικής ισότητας, «η οποία είναι η μόνη ρεαλιστική φόρμουλα λύσης» και από την άλλη θα εργάζονται αδιάκοπα για να «ανοιχτούν προς την διεθνή κοινότητα», επεσήμανε ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους για την λύση, αφού θέλουν να αναγνωριστούν και να τύχουν αποδοχής από την διεθνή κοινότητα. Η διαφωνία είναι στο πώς θα επιτευχθεί αυτή η λύση, πρόσθεσε και υποστήριξε ότι λαμβανομένης υπόψη της διεθνούς συγκυρίας δεν φαίνεται εφικτό να αλλάξει βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα η φόρμουλα λύσης στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία ήταν τουρκική θέση και υιοθετήθηκε από το ΣΑ του ΟΗΕ.

 

3.2.2 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)

Το εθνικιστικό δεξιό UBP ιδρύθηκε στις 11 Οκτωβρίου 1975 και κατέρχεται στις «εκλογές» ως «ο μεγάλος εταίρος» στον «κυβερνητικό συνασπισμό» υπό την ηγεσία του Χουσεϊν Όζγκιουγκιουν και με σύνθημα «Θα Ενωθούμε και θα Πετύχουμε» και «Ενωμένο το Κόμμα μας Ενωμένη η Δύναμή μας»[52]. Στο άρθρο 2 του καταστατικού του, ως βασικοί σκοποί ίδρυσής του αναφέρονται, μεταξύ άλλων, οι εξής[53]: 1) Η διασφάλιση της ύπαρξης της «ΤΔΒΚ», η οποία «ιδρύθηκε με την χρήση του δικαιώματος και της εξουσίας του τουρκοκυπριακού λαού για αυτοδιάθεση» και της εθνικής και κοινωνικής ενότητας και ομοψυχίας, 2) Η διασφάλιση της επίτευξης ενός επιπέδου ζωής που συνάδει με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια για όλους τους «πολίτες», η προστασία των οικονομικά ασθενέστερων και η καταπολέμηση της ανεργίας, 3) Η δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς τάξεις και διακρίσεις σύμφωνα με τις «αρχές και τις επαναστατικές αλλαγές του συντάγματος και του μεγάλου ηγέτη Ατατούρκ», 4) Η μετατροπή της «ΤΔΒΚ» σε ένα ισότιμο, σεβαστό, αξιόπιστο και σίγουρο για το μέλλον του «κράτος μέλος» της διεθνούς οικογένειας κρατών και 5) Η κατά προτεραιότητα ανάπτυξη των σχέσεων με την Τουρκία με την οποία «μοιραζόμαστε όλη την κληρονομιά της ιστορίας, της κουλτούρας, της γλώσσας και της θρησκείας του τουρκικού έθνους και ενοποίηση μαζί της σε κάθε θέμα», αποδεχόμενο ότι ο τουρκοκυπριακός «λαός» είναι αναπόσπαστο μέρος του τουρκικού έθνους.  

Σε δηλώσεις στην τηλεόραση της «Κίπρις»[54], ο Όζγκιουργκιουν αναφέρθηκε στο Κυπριακό και ισχυρίστηκε ότι η τουρκική πλευρά έβαλε τα πάντα στο τραπέζι, ότι οι Ελληνοκύπριοι ουδέποτε ήταν έτοιμοι για λύση και ότι αυτό αποδείχτηκε και στην Ελβετία. Υποστήριξε ότι δύο «γειτονικά κράτη» μπορούν να ζήσουν πλάι-πλάι και αναφέρθηκε στην σημασία των «διμερών σχέσεων». Ισχυρίστηκε επίσης ότι η «ΤΔΒΚ» είναι τουλάχιστον τόσο νόμιμη όσο και το «ελληνοκυπριακό κράτος», όπως χαρακτήρισε την Κυπριακή Δημοκρατία, ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν τουλάχιστον το ίδιο δικαίωμα να ζήσουν σε αυτό το νησί όσο οι Ελληνοκύπριοι και ότι πρέπει να γίνει αποδεχτή η ισότητα των Τουρκοκυπρίων. Υποστήριξε ότι σε περίπτωση που γίνουν αποδεχτά όλα αυτά δεν υπάρχει λόγος να μην εξευρεθεί λύση. Απαντώντας σε ερώτηση για το θέμα του ανοίγματος της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, ο Όζγκιουργκιουν δήλωσε ότι στηρίζει πλήρως το άνοιγμα της πόλης για επιστροφή των «παλιών της ιδιοκτητών» υπό τον όρο ότι οι δημοτικές υπηρεσίες και η ασφάλεια θα βρίσκονται υπό τουρκική διοίκηση. Πρόσθεσε ότι το άνοιγμα των Βαρωσίων είναι ένα θέμα στο οποίο την απόφαση θα λάβουν μαζί η «κυβέρνηση», η «προεδρία» και η Τουρκία. 

 

 

3.2.3 Δημοκρατικό Κόμμα (DP)

Το εθνικιστικό δεξιό DP ιδρύθηκε στις 30 Ιουλίου 1992 και κατέρχεται στις «εκλογές» ως ο «μικρός εταίρος» στον «κυβερνητικό συνασπισμό» υπό την ηγεσία του Σερντάρ Ντενκτάς και με σύνθημα «Ο λαός ξέρει»[55].

Μιλώντας σε εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης της 25^ης επετείου από την ίδρυσή του κόμματός του[56], ο Ντενκτάς ανέφερε ότι όραμά τους είναι η δημιουργία μιας «πολύ πιο ισχυρής, πολύ πιο δημοκρατικής χώρας στηριγμένης στην ισότητα των ευκαιριών» και ισχυρίστηκε ότι «η κληρονομιά» που προστατεύουν είναι η «ΤΔΒΚ», η οποία «ιδρύθηκε περνώντας μέσα από αγώνες». Αναφερόμενος στα επιτεύγματα του κόμματός του κατά τα 25 χρόνια ζωής του, ο Ντενκτάς ισχυρίστηκε ότι πρωτοστάτησαν στη λειτουργία τηλεφώνων στα χωριά, στο να έρθουν τα κινητά τηλέφωνα στα κατεχόμενα και στην ίδρυση των ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών συμβάλλοντας έτσι στην πολυφωνία.

Ενδεικτική των θέσεών του DP στο Κυπριακό είναι μια αναφορά σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε ο Ντενκτάς στην «Γενί Ντουζέν»[57] κατά την οποία ισχυρίστηκε ότι μόνο αναπροσαρμογή συνόρων μπορεί να γίνει στο εδαφικό και ότι μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα κανένα άλλο μέρος εκτός από την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου δεν πρέπει να επιστραφεί στους Ελληνοκύπριους. Ο Ντενκτάς εξέφρασε την άποψη ότι η περίκλειστη πόλη μπορεί να δοθεί υπό τον έλεγχο το ΟΗΕ, να αρχίσουν οι εργασίες επιδιόρθωσης και να δοθεί η δυνατότητα στους «παλιούς ιδιοκτήτες» να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας τους, αλλά να πάψει να υφίσταται το ενδεχόμενο εδαφικών παραχωρήσεων μετά την πάροδο τόσων χρόνων.  

Εξάλλου, σε συνέντευξη στην «Χαβαντίς»[58], ο Ντενκτάς υποστήριξε ότι οι σχέσεις του με την Τουρκία είναι πολύ καλές και διευκρίνισε: «Είμαι ένας άνθρωπος ερωτευμένος με την Τουρκία και δεν το έκρυψα ποτέ αυτό. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αντιταχθώ αν υπάρξει μια λανθασμένη απαίτηση με την οποία δεν συμφωνώ σε σχέση με την Κύπρο από τους διοικούντες την Τουρκία ή από γραφειοκράτες. […]. Κατά την θητεία μου άλλαξαν τρεις υπουργοί. Ο κ. Τουγρούλ Τουρκές, ο κ. Ρετζέπ Άνταγ και ο κ. Νατζί Αγμπάλ. Είχα συνεχείς επαφές με αυτούς τους τρεις υπουργούς. Οι σχέσεις μου και με τους τρεις ήταν πολύ καλές. […]»  

 

3.2.4. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)

Ιδρύθηκε στις 3 Ιουνίου 2007 και η σημερινή του ηγεσία θεωρεί τον εαυτό της συνεχιστή του Κόμματος Κοινοτικής Απελευθέρωσης (ΤΚΡ) που ιδρύθηκε στις 18 Μαρτίου 1976 και μετονομάστηκε σε Κίνημα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDH), το οποίο ξεκίνησε ως κίνηση εκ μέρους της «κοινωνίας των πολιτών» στις 28 Ιουνίου 2003 και μετατράπηκε σε κόμμα στις 18 Ιουλίου του ίδιου έτους[59]. Ηγέτης του κόμματος στις επικείμενες «εκλογές» είναι ο Τζεμάλ Όζγιγιτ, ο οποίος αντικατέστησε τον Μεχμέτ Τσακιτζί στην προεδρία σε έκτακτο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2013, μερικούς μήνες μετά τις «εκλογές» του Ιουλίου του ίδιου έτους κατά τις οποίες ο Τσακιτζί εξελέγη «βουλευτής» στην κατεχόμενη Λευκωσία. Το TDP κατεβαίνει στις εκλογές με σύνθημα «Ισχυρά στελέχη, καθαρό παρελθόν, ελεύθερο μέλλον»[60]. 

Στο καταστατικό του αναφέρεται ότι βασικός σκοπός του κόμματος είναι  να καταφέρει να αποκτήσει ο τουρκοκυπριακός «λαός» την δύναμη να αυτοδιοικείται και να ζει με ειρήνη, ηρεμία, ελευθερία και ευημερία προστατεύοντας την ύπαρξη και την ταυτότητά του ως κοινότητα[61]. Σημειώνεται επίσης ότι το κόμμα τάσσεται υπέρ μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας βασισμένης στην πολιτική ισότητα την οποία θα αποδεχτούν οι κοινότητες που ζουν στην Κύπρο και ότι έχει ως βάση τις αρχές της σοσιαλιστικής δημοκρατίας. Το κόμμα στοχεύει ακόμη στην σύσταση μιας «πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής δομής που υιοθετεί τις αρχές της αειφορίας» και την «συνένωσή της με την Ευρώπη και τον κόσμο».

Σε συνέντευξη στην «Κίπρις»[62], ο Όζγιγιτ δήλωσε ότι ο μόνος τρόπος να ενταχθούν οι Τουρκοκύπριοι στο διεθνές δίκαιο είναι η λύση του Κυπριακού και ότι οι νυν «πρωθυπουργός», «αναπληρωτής πρωθυπουργός» και «υπουργός εξωτερικών», Όζγκιουργκιουν, Ντενκτάς και Ερτουγρούλογλου αντίστοιχα, γνωρίζουν ότι ενόσω ισχύουν τα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ δεν πρόκειται να αναγνωριστεί το «κράτος» που ανακηρύχθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1983 και ότι το μόνο αναγνωρισμένο διεθνώς κράτος θα είναι η Κυπριακή Δημοκρατία.  Ο Όζγιγιτ τάχθηκε υπέρ του ανοίγματος της περίκλειστης πόλης του Βαρωσιού μετά την επίτευξη συμφωνίας και ως μέρος της λύσης. Ισχυρίστηκε ότι το ΑΚΡ βρίσκεται πιο κοντά στους υποστηρικτές της λύσης στην Κύπρο αλλά δεν είναι δυνατόν το κόμμα του να εγκρίνει τις πολιτικές που εφαρμόζει το ΑΚΡ στην ίδια την Τουρκία. Είπε επίσης ότι σε περίπτωση που το κόμμα του ανέλθει στην «εξουσία» θα ζητήσει σχέσεις στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού με την Τουρκία, αφού απορρίπτει τις αναφορές σε «μητέρα πατρίδα και θυγατέρα πατρίδα». Σημειώνοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν τις δικές τους παραδόσεις και έθιμα, ο Όζγιγίτ ισχυρίστηκε ότι «αυτό δεν μπόρεσε να το χαλάσει ο στρατός του παπά και δεν θα το χαλάσει ο στρατός του ιμάμη».

 

3.2.5. Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης– Νέες Δυνάμεις (TΚP-YG)

Η αίτηση για ίδρυση του ΤΚΡ καταχωρήθηκε στο «υπουργείο εσωτερικών» στις 28 Νοεμβρίου 2016 από ομάδα στελεχών που αποχώρησαν από το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP) υπό τον Μεχμέτ Τσακιτζί, τέως πρόεδρο του TDP[63].  Αργότερα προσχώρησαν στο κόμμα και στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP), με σημαντικότερο τον Σονάι Αντέμ, ο οποίος διετέλεσε και «υπουργός» εργασίας σε «κυβερνήσεις» του CTP. Το ΤΚΡ κατέρχεται στις επικείμενες «εκλογές» σε συνεργασία με το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος (ΒΚΡ) του Ιζζέτ Ιζτζάν με σύνθημα «Αλλαγή Απελευθέρωση»[64], όπως ονομάζεται και η συμμαχία των εν λόγω κομμάτων.  

Σε δηλώσεις κατά την υπογραφή της συμφωνίας συμμαχίας στις 26 Οκτωβρίου 2017, ο Τσακιτζί εξήγησε ότι επέλεξαν αυτή την ονομασία γιατί «σμίξαμε για να απελευθερωθούμε από αυτό το οικοδόμημα»[65]. Μιλώντας στην ίδια τελετή, ο Ιζτζάν είπε ότι έσμιξαν για να αντιταχθούν στις κομματικές προσλήψεις στο «δημόσιο», στις άδικες «πολιτογραφήσεις» εκατοντάδων ατόμων καθημερινά, στο γεγονός ότι το 50% του «λαού» ζει κάτω από το όριο της φτώχιας, στο γεγονός ότι οι αγρότες αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στο γεγονός μια μικρή ομάδα ανθρώπων ζει μέσα στον πλούτο. Σημείωσε ότι στόχος τους είναι η επίτευξη μιας ομοσπονδιακής λύσης στο Κυπριακό και ένα κράτος που θα σέβεται την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. 

 

3.2.6. Κόμμα του Λαού (ΗP)

Ιδρύθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2016[66] με επικεφαλής τον Κουτρέτ Όζερσαϊ και κατέρχεται στις «εκλογές» με σύνθημα «Νέα πολιτική με τη βούληση του λαού» και «Το Κόμμα του Λαού η επιλογή του λαού»[67]. Στους σκοπούς και στο όραμα του κόμματος, αναφέρεται ότι στηρίζει μιαν αμοιβαία αποδεχτή λύση στο Κυπριακό την οποία θα μπορούσαν να υιοθετήσουν και οι δύο κοινότητες[68]. Προσθέτει και το εξής: «Πιστεύουμε ότι είναι εφικτή μια ισορροπημένη και δίκαιη λύση στην οποία θα προστατεύονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας και καμία από τις πλευρές δεν θα θεωρεί τον εαυτό της χαμένη και στηρίζουμε μια λύση τέτοιου είδους. Σε αυτό το πλαίσιο θα παρέχουμε στήριξη στην συνεχιζόμενη διαδικασία των διαπραγματεύσεων στη βάση των καθιερωμένων παραμέτρων του ΟΗΕ και των κοινών δηλώσεων των δύο πλευρών».  

Αναφερόμενο στα θέματα του εκδημοκρατισμού και μεταβίβασης της εξουσίας στους πολιτικούς, το κόμμα υπόσχεται ότι θα κάνει βήματα προς την κατεύθυνση της σύναψης «συμφωνίας άμυνας και συνεργασίας» με την Τουρκία, κατάργηση του «προσωρινού άρθρου 10»[69], μείωση του αριθμού των στρατιωτικών ζωνών και μετατροπή μέρους τους σε περιοχές επενδύσεων, «νομική» ρύθμιση του δικαιώματος των αντιρρησιών συνείδησης και εναρμόνιση του συστήματος στα κατεχόμενα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το κόμμα υποστηρίζει επίσης την σύσταση ενός «υπουργείου» συντονισμού ανάλογου με το υπουργείο κυπριακών υποθέσεων στην Τουρκία για να επιτευχθεί «ισορροπία» σε κάθε είδους σχέση με την Άγκυρα. 

 

3.2.7. Κόμμα  της Αναγέννησης (YDP)

Ιδρύθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2016[70] με επικεφαλής τον έποικο Ερχάν Αρικλί και θεωρείται ως κόμμα που εκπροσωπεί τους εποίκους από τη Τουρκία. Το κόμμα κατέρχεται στις «εκλογές» με σύνθημα «Πατρίδα μου η Κύπρος»[71]. Στο πρόγραμμα του κόμματος εκφράζεται στήριξη στο άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων στους «παλιούς ιδιοκτήτες» της υπό ειδικό καθεστώς κάτω από τουρκική διοίκηση και επίβλεψη του ΟΗΕ[72]. Το κόμμα υποστηρίζει ότι πρέπει να δοθεί ένας χρόνος προθεσμία στους Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους στην εν λόγω περιοχή και τα ακίνητα για τα οποία δεν θα υπάρξει αίτηση μετά το πέρας αυτής της περιόδου να κηρυχθούν «χωρίς ιδιοκτήτη», να πωληθούν με «διαφανή πλειστηριασμό» και τα έσοδα απ’ αυτόν να μεταβιβαστούν στον προϋπολογισμό της «Επιτροπής Αποζημιώσεων», την οποία το κόμμα θεωρεί ως τον μόνο δρόμο επίλυσης του περιουσιακού και «εκτουρκισμού» των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που θα υποβάλουν αίτηση σε αυτήν. Το κόμμα υποστηρίζει την θέση της Τουρκίας, η οποία ζητά να επωμίζεται και ο χρήστης της περιουσίας ένα μέρος της αποζημίωσης με την καταβολή ενός ειδικού φόρου[73]. 

Αναφερόμενο στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, το κόμμα ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει «μια δίκαιη και διαρκή λύση μέσω διαπραγματεύσεων που να έχει ως βάση την ιδρυτική βούληση των δύο λαών, την πολιτική τους ισότητα και το γεγονός ότι είναι συνιδιοκτήτες του νησιού», χωρίς την «εκ νέου προσφυγοποίηση του λαού μας» και την «χαλάρωση» των εγγυήσεων της Τουρκίας. Το YDP υπόσχεται ότι σε περίπτωση που ανέλθει στην «εξουσία» θα υλοποιήσει το «Σχέδιο Β», το οποίο αποτελείται από τρία εναλλακτικά «μοντέλα»: του Κοσσόβου[74], του Ναχιτσεβάν[75] και της Ταϊβάν[76]. Το κόμμα υποστηρίζει επίσης να δοθούν πριν την λύση του Κυπριακού οι τέσσερις ελευθερίες στους πολίτες της Τουρκίας για να μπορούν να διακινούνται, να εγκαθίστανται, να αποκτούν περιουσία και να εισέρχονται ελεύθερα στην κατεχόμενη Κύπρο. Το κόμμα ισχυρίζεται επίσης ότι πρέπει να εφαρμόζεται η «αρχή της αμοιβαιότητας» στις σχέσεις με τους Ελληνοκύπριους την οποία θα εφαρμόζει στο θέμα των διελεύσεων από τα οδοφράγματα, για παράδειγμα, ως απάντηση για το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η διέλευση Τούρκων εποίκων στις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές.    

 

3.2.8. Κόμμα  Εθνικιστικής Δημοκρατίας (ΜDP)

Το εθνικιστικό δεξιό MDP[77] ιδρύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2017. Κατέρχεται στις «εκλογές» υπό την ηγεσία του Μπουράι Μπουσκουβουτσού με σύνθημα «Εθνικό Κράτος Ισχυρή Εξουσία» και «Η Εθνική Δύναμη της Κύπρου»[78] και με μόνο 29 «υποψήφιους» λόγω κατάθεσης «ελλιπών εγγράφων» από τους υπόλοιπους 21[79]. Ενδεικτικό για τις θέσεις του κόμματος στο Κυπριακό αποτελεί το γεγονός ότι εξέφρασε στήριξη στην πρόσφατη πρωτοβουλία των 19 «βουλευτών» για τερματισμό των προσπαθειών εξεύρεσης λύσης στην βάση της ομοσπονδίας[80].

 

4. Δημοσκοπήσεις και πιθανό αποτέλεσμα

Αναφορά στις αντιδράσεις που προκάλεσε η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων δημοσκόπησης που διενήργησε η τουρκική εταιρεία Γκεζιτζί εντός Νοεμβρίου έχει ήδη γίνει στις προηγούμενες σελίδες του παρόντος σημειώματος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτά, πέντε κόμματα θα καταφέρουν να πάρουν πέραν του 5% και να εισέλθουν στην «βουλή», ενώ το DP του Σερντάρ Ντενκτάς θα μείνει εκτός[81]. Τα ποσοστά των κομμάτων, σύμφωνα με την εν λόγω δημοσκόπηση,που διενεργήθηκε μεταξύ 18 και 20 Νοεμβρίουμε την μέθοδο των κατ’ ιδίαν συνεντεύξεων με 4,267 άτομα σε ολόκληρη την κατεχόμενη περιοχή, είναι τα εξής:

 

Πίνακας 5: Αποτελέσματα Δημοσκόπησης της Gezici για τον Νοέμβριο

Κόμμα	Ποσοστό %
UBP	34,2
CTP	22,1
HP	18,2
TDP	13,7
YDP	5,1
DP	4,2
TKP-YG	1,8
Άλλο	0,7
Μεικτή ψήφος	14,3
Αναποφάσιστοι	22,4

 

Η «Γενί Ντουζέν» (05.12.17) υπενθύμισε ότι αυτή είναι η τρίτη δημοσκόπηση που διενήργησε η εταιρεία Γκεζιτζί κατά τους τελευταίους έξι μήνες και ότι οι προηγούμενες δύο είχαν διενεργηθεί τον Μάιο και τον Οκτώβριο του 2017 με τα εξής αποτελέσματα:

Μάιος 2017: HP 30,8%, UBP 23,4%, CTP 18,1%, TDP 10,2%, DP 7,8%, YDP 4,8%.

Οκτώβριος 2017: UBP 31,1%, CTP 22,3%, HP 21,2%, TDP 11,2%, YDP 6,3%, DP 4,8%.

Εξάλλου, σε δηλώσεις στην εφημερίδα «Γενί Μπακίς» (13.12.17), η Μινέ Γιουτζέλ, διευθύντρια της τουρκοκυπριακής Εταιρείας Ερευνών Prologue, ανέφερε ότι «λίγο πολύ φαίνεται προς τα πού πάνε τα πράγματα» και ότι κατά τα φαινόμενα θα υπάρξει μια «βουλή» με τέσσερα κόμματα, δηλαδή τα UBP, CTP, HP και TDP. Σημείωσε ότι δεν φαίνεται πολύ πιθανόν να εισέλθει στη «βουλή» το DP προσθέτοντας ωστόσο ότι τα ποσοστά θα διαμορφωθούν κατά τις τελευταίες μέρες οπόταν «μπορεί να συμβούν πολλά». Επεσήμανε ότι στις έρευνες που διεξάγονται κάθε τρίμηνο υπάρχουν αυξομειώσεις στα ποσοστά των κομμάτων, κάτι που χαρακτήρισε φυσιολογικό, αφού η κοινωνία τώρα μαθαίνει κάποιους «υποψήφιους». Παλιά η κοινωνία ψήφιζε το CTP για να τιμωρήσει το UBP και το UBP για να τιμωρήσει το CTP, υποστήριξε η Γιουτζέλ, προσθέτοντας ότι τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα αφού εμφανίστηκε και το ΗΡ, το οποίο παρουσιαζόταν ως πρώτο κόμμα κατά τις δημοσκοπήσεις που διενεργούνταν μόλις πρωτοεμφανίστηκε. Αργότερα μειώθηκαν τα ποσοστά του ΗΡ και έπεσε στην τρίτη θέση, ανέφερε καταλήγοντας ότι η σειρά των τριών πρώτων κομμάτων θα είναι UBP, CTP και HP.   

 

5. Συμπέρασμα

5.1. Ρίσκο η πρόβλεψη του αποτελέσματος

Εν κατακλείδι, θα μπορούσε να λεχθεί ότι οι Τουρκοκύπριοι πορεύονται προς άλλη μια «εκλογική» αναμέτρηση γεμάτη με κομματικές αντιπαραθέσεις, οικονομικές αντιξοότητες, αγωνία για την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της κατεχόμενης Κύπρου και της κουλτούρας τους και συνεχείς παρεμβάσεις από την Άγκυρα στην πολιτική τους ζωή.

Στην απουσία ικανοποιητικού αριθμού αξιόπιστων δημοσκοπήσεων θα αποτελούσε παρακινδυνευμένη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τελικό αποτέλεσμα και τον διαμοιρασμό των «εδρών» στη «βουλή». Ωστόσο, οι πλείστες των εκτιμήσεων συμφωνούν ότι μάλλον θα υπάρξει μια «βουλή» 4-5 κομμάτων και ότι το UBP παρουσιάζει αυξητική τάση στα ποσοστά του, η οποία φαίνεται ότι θα το οδηγήσει στη νίκη. Εκτιμάται ότι στη δεύτερη θέση θα ακολουθήσει το CTP και στην τρίτη το ΗΡ. Αν επαληθευθούν οι εκτιμήσεις, θα υπάρξει εκ νέου η ανάγκη για σχηματισμό «κυβέρνησης συνασπισμού» μεταξύ δύο ή και τριών κομμάτων, κάτι που σημαίνει αυξημένες πιθανότητες για πολιτική αστάθεια και πάλι.

Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό των επικείμενων «εκλογών» αποτελεί και το γεγονός ότι το ΗΡ υπό τον Κουτρέτ Όζερσαϊ κατέρχεται για πρώτη φορά σε «εκλογική» αναμέτρηση και φαίνεται να καλύπτει ένα κενό στον χώρο της κεντροδεξιάς και μια «κοινωνική ανάγκη για αλλαγή», όσο βεβαίως είναι εφικτό κάτι τέτοιο υπό τις παρούσες συνθήκες της κατοχής και του πλήρους ελέγχου που ασκεί η Τουρκία. Το ΗΡ φαίνεται ότι έχει καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των διαμενόντων στα κατεχόμενα μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, να αποτελέσει καταφύγιο για αρκετούς δυσαρεστημένους με το λεγόμενο «παλαιοκομματικό κατεστημένο» και να φτάσει σε διψήφιο ποσοστό ψήφων, γεγονός που πιθανώς να του επιτρέψει να γίνει ο ρυθμιστής των εξελίξεων.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί και το γεγονός ότι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το DP υπό τον Σερντάρ Ντενκτάς δεν θα καταφέρει να εισέλθει στην «βουλή» για πρώτη φορά στην ιστορία του. Ωστόσο, αυτό δεν είναι απολύτως βέβαιο και φαίνεται να αμφισβητείται από μερίδα του Τύπου. Ο αρθρογράφος της «Γενί Ντουζέν» Σαμί Όζουσλου (18.12.17) υποστηρίζει ότι το DP θα εισέλθει τελικά στην «βουλή» ξεπερνώντας το όριο του 5%. Σημειώνει ότι και στο παρελθόν υπήρξαν παρόμοια αποτελέσματα στις δημοσκοπήσεις αναφορικά με το DP, αλλά διαψεύστηκαν και εκφράζει την άποψη ότι τα πέντε κόμματα που θα εισέλθουν στην «βουλή» είναι τα  UBP, CTP, TDP, HP και DP.

 

5.2. Σημασία για το Κυπριακό

Αναντίλεκτα, η πραγματικότητα της κατοχής επισκιάζει και αυτή την «εκλογική» διαδικασία, αφού όποιος και αν εξέλθει νικητής των «εκλογών» δεν φαίνεται να έχει άλλη επιλογή από την πιστή εφαρμογή των πολιτικών που προκρίνει η Άγκυρα σε όλους τους τομείς, μη εξαιρουμένων της οικονομίας και κυρίως του Κυπριακού, το οποίο πάντως κρατήθηκε σε γενικές γραμμές εκτός των «προεκλογικών» αντιπαραθέσεων και δεν αποτέλεσε το βασικό θέμα συζήτησης. Ωστόσο, τα θέματα που απασχόλησαν την ημερήσια διάταξη επηρεάζουν σαφώς το Κυπριακό και τις προσπάθειες επίλυσής του, αφού η αλλαγή της δομής του πληθυσμού των κατεχομένων και η αφομοίωση των Τουρκοκυπρίων απομακρύνουν το ενδεχόμενο εξεύρεσης μιας βιώσιμης λύσης, επιδεινώνουν τα τετελεσμένα της εισβολής και παγιώνουν την διχοτόμηση.

Επιπλέον, για να καταστεί δυνατή η εξεύρεση λύσης χρειάζεται οπωσδήποτε αναθεώρηση των σχέσεων της τουρκοκυπριακής κοινότητας με την Τουρκία. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο της «Γενί Ντουζέν» Ουνάλ Φικτίκ (20.10.17), η σημερινή σχέση «μητέρας-τέκνου» με την Τουρκία έχει κτιστεί πάνω στον αφανισμό, στην αφομοίωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας και πρέπει να αλλάξει. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι αν οι σχέσεις με την Τουρκία συνεχιστούν με αυτό τον τρόπο, δεν θα μπορούμε όχι μόνο να γίνουμε ίσοι εταίροι σε μια ενωμένη Κύπρο, αλλά ταυτόχρονα δεν θα μπορούμε να γίνουμε ίσοι εταίροι και στην ίδια την ΤΔΒΚ», προειδοποιεί και καταλήγει ως εξής:  «Μην εκπλαγείτε αν, ίσως όχι σε αυτές τις εκλογές αλλά σε κάποιες επόμενες, η μισή βουλή γεμίσει με άτομα τα οποία έχουν πρόσφατα λάβει την υπηκοότητα. Και το αποτέλεσμα αυτού θα είναι μια απόφαση για ένωση με την Τουρκία μέσω δημοψηφίσματος, όπως η Αλεξανδρέττα». 

Όσον αφορά στο πώς μπορεί επηρεάσει το Κυπριακό το αποτέλεσμα των «εκλογών», πρέπει να σημειωθεί το εξής: Πιθανή επικράτηση του UBP και σχηματισμός «κυβέρνησης συνασπισμού» εκ μέρους του θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην συνέχιση των πολιτικών που ακολουθούνται κατά τους τελευταίους 20 μήνες, περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης της τουρκικής πλευράς, απομάκρυνση από τις διαπραγματεύσεις για λύση ομοσπονδίας και προώθηση των προσπαθειών διεθνούς αναγνώρισης του αποσχιστικού καθεστώτος. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι ο δρόμος που θα ακολουθηθεί θα είναι πολύ διαφορετικός σε περίπτωση σχηματισμού «κυβέρνησης» χωρίς την συμμετοχή του UBP και ότι το CTP ή το TDP, για παράδειγμα, θα μπορέσουν να υλοποιήσουν τις εξαγγελίες τους περί αναζήτησης λύσης ομοσπονδίας στο πλαίσιο των παραμέτρων του ΟΗΕ.

Εξάλλου, φαίνεται να έχουν προκαθοριστεί οι κινήσεις στις οποίες θα προβεί η τουρκική πλευρά μετά τις «εκλογές». Αυτό προκύπτει από την πρόσφατη ομιλία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος κατά τη διάρκεια της συζήτησης του προϋπολογισμού του Υπουργείου του στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, ανέφερε το εξής για το Κυπριακό[82]: «Έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούμε να βρούμε λύση με αυτές τις παραμέτρους. Επομένως, συμφωνήσαμε με την ΤΔΒΚ τα βήματα που θα κάνουμε στο εξής […] Τώρα υπάρχουν εκλογές τόσο στον βορρά όσο και στον νότο. Δεν έχει νόημα να συζητηθεί το θέμα πριν τις εκλογές. Το θέμα δεν μπορεί να τύχει προεκλογικής εκμετάλλευσης επειδή είναι εθνική μας υπόθεση. Επομένως, θα αξιολογήσουμε και θα αποφασίσουμε τα βήματα μετά τις εκλογές. […] Δεν χρειάζεται να περάσουμε νέο ψήφισμα από την βουλή καλώντας για διεθνή αναγνώριση της ΤΔΒΚ, αλλά θα επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στο άνοιγμα περισσότερων αντιπροσωπειών και στην αύξηση του αριθμού των χωρών στις οποίες θα ισχύει το διαβατήριο της ΤΔΒΚ. Η απομόνωση της ΤΔΒΚ πρέπει να τελειώσει. […]» 

 

 

-----------------------

 

Ιάκωβος Τσαγγάρης

Λειτουργός Τύπου και Πληροφοριών

Κλάδος Τουρκικών Θεμάτων