Ανακοινωθέντα

Πριν από περίπου δύο χρόνια, τον Ιανουάριο του 2018, όταν είχαμε παρουσιάσει την τετραμελή Ιδρυτική Επιτροπή για την οργάνωση και την έναρξη λειτουργίας της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, είχα τονίσει ότι πρόκειται για μία ιστορική ημέρα για τον τόπο μας.

Και αυτό γιατί χάρη στη βούληση της Κυβέρνησης και ειδικότερα των καινοτόμων πρωτοβουλιών και δράσεων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, και ιδιαιτέρως του τότε Υπουργού Κώστα Καδή, η χώρα μας, ως και οι πλείστες διεθνώς, αποκτούσε πλέον το δικό της ανεξάρτητο και αυτόνομο Ανώτατο Πνευματικό Ίδρυμα.

Μία προοπτική η οποία έτυχε της καθολικής αποδοχής του επιστημονικού και πολιτικού κόσμου της Κύπρου, τονίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τη σημασία και τον ρόλο που αποδίδει η Πολιτεία στην ύπαρξη και λειτουργία της Ακαδημίας.

Θα ήτο ασύγγνωστη παράλειψη αν προ της όποιας άλλης αναφοράς δεν έκαμνα μνεία στο ιστορικό ίδρυσης του Ανωτάτου Πνευματικού Ιδρύματος της χώρας, η απουσία του οποίου ήταν ένα σημαντικό κενό στην πυραμίδα της εκπαίδευσης, της καλλιέργειας και προώθησης των επιστημών, των τεχνών και του πολιτισμού.

Η σύλληψη της ιδέας της ίδρυσης της Ακαδημίας ανάγεται  στις αρχές του 2015, όταν Ακαδημαϊκός, Λουκάς Γ. Χριστοφόρου, νυν Πρόεδρος, τότε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μετέφερε την ιδέα της Ακαδημίας προς τον τότε Υπουργό για τη δημιουργία του εν λόγω Ιδρύματος και μέσω αυτού να κατέχει η Κύπρος τη θέση που της αναλογεί στο ευρωπαϊκό και διεθνές πολιτιστικό και όχι μόνο γίγνεσθαι.

Εν συνεχεία της συνάντησης αυτής, ο Υπουργός Καδής κατέθεσε τον Απρίλιο του 2016 ως πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο τη δημιουργία της Ακαδημίας, το οποίο και ομόφωνα ενέκρινε την κατ’ αρχήν σύστασή της, τον Ιούνιο του 2016.

Προς τον σκοπό αυτό, όρισε τετραμελή Ιδρυτική Επιτροπή αποτελούμενη από τους κ.κ. Λουκά Χριστοφόρου, Χριστόφορο Πισσαρίδη, Κυριάκο Νικολάου και Βάσο Καραγιώργη, στο σύνολό τους μέλη Ακαδημιών άλλων χωρών.

Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ως κύριο έργο της Επιτροπής αποφασίστηκε ο καθορισμός της αποστολής και των δραστηριοτήτων της Ακαδημίας, η μορφή και το καθεστώς λειτουργίας της, οι πόροι που απαιτούνται για τη λειτουργία, αλλά και τα διάφορα στάδια ανάπτυξής της, ως επίσης το όφελος που αναμένεται να έχει η Κύπρος από τη δημιουργία της.

Αξίζει να σημειώσω ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ανέλαβε τη διευθέτηση της προσωρινής και άμεσης κάλυψης των στεγαστικών αναγκών της Ακαδημίας, ως επίσης  των λειτουργικών της εξόδων μέχρι και την οικονομική της αυτονόμηση.

Για την υλοποίηση του έργου της, η Επιτροπή κινήθηκε στη βάση τριών αξόνων:   τη συγγραφή του Ιδρυτικού Νόμου της Ακαδημίας, τη συγγραφή των κανονισμών της  λειτουργίας της και την εκλογή των 12 ιδρυτικών της μελών.

Τον Νοέμβριο του 2017 ψηφίστηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων,  «Ο περί της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, νόμος του 2017, σύμφωνα με τον οποίο ιδρύθηκε η Ακαδημία, ως το Ανώτατο Πνευματικό ίδρυμα της Κύπρου στις Επιστήμες, τα Γράμματα και τις Τέχνες, ανεξάρτητη και πλήρως αυτόνομη ως προς τους σκοπούς και το έργο της.

Επιπρόσθετα, τον Απρίλιο του 2019, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε και πάλι ομόφωνα τους κανονισμούς λειτουργίας της Ακαδημίας.

Απόφαση, την οποία ακολούθησε η εκλογή των 12 ιδρυτικών μελών, κατόπιν ανοικτής προκήρυξης υποβολής υποψηφιοτήτων, γεγονός το οποίο σηματοδότησε την έναρξη λειτουργίας της Ακαδημίας και την ταυτόχρονη ολοκλήρωση της αποστολής της Ιδρυτικής Επιτροπής.

Το πρώτο Σώμα της Ακαδημίας αποτελούν τα τέσσερα μέλη της Ιδρυτικής Επιτροπής, τα οποία μετονομάζονται σε Μεταβατικά Τακτικά Μέλη της Ακαδημίας και τα 12 εκλεγέντα ιδρυτικά μέλη.

Αναμφίβολα, η λειτουργία της Ακαδημίας, ως εστίας συνεργασίας και συνεργειών διακεκριμένων επιστημόνων, λογίων, καλλιτεχνών, αλλά και διαφόρων φορέων και ιδρυμάτων, εντός και εκτός συνόρων, θα ενισχύσει την καλλιέργεια και την προαγωγή των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών, στηρίζοντας και αναβαθμίζοντας ουσιαστικά την παιδεία και τον πολιτισμό.

Την ίδια στιγμή, πέραν της αναγνώρισης της αριστείας και της ανάδειξης των επιστημονικών και πολιτιστικών επιτευγμάτων, αλλά και της προσφοράς καταξιωμένων, παγκόσμιας εμβέλειας επιφανών συμπατριωτών μας, θα συμβάλει τα μέγιστα στην αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας τους, γύρω από σημαντικά και κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την Πολιτεία.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι με μεγάλη ικανοποίηση που σήμερα παρουσιάζουμε τα 12 ιδρυτικά μέλη της Ακαδημίας, η εκλογή των οποίων σηματοδότησε και επίσημα την έναρξη της λειτουργίας της, καταδεικνύοντας με τον πλέον απτό τρόπο την αποφασιστικότητα να εγκαινιάσουμε μία νέα σελίδα όσον αφορά την πνευματική ζωή, την ιστορία και τις επιστήμες στον τόπο μας.

Πέραν τούτων, χωρίς αμφιβολία, καθοριστικής σημασίας θα είναι επίσης οι υπηρεσίες και η συμβολή της Ακαδημίας, σχετικά με την προώθηση των κομβικών για την ανάπτυξη τομέων της έρευνας και καινοτομίας.

Πρόσθετα, θα ήθελα να επισημάνω, προς επιβεβαίωση της σημαίνουσας αυτής απόφασης, πως η Κύπρος με την ίδρυση τη Ακαδημίας μπορεί πλέον να εκπροσωπείται ενεργά σε σημαντικά διεθνή επιστημονικά και πολιτιστικά Σώματα και συμμετέχει στη διαμόρφωση περιφερειακών και διεθνών πολιτικών δρώμενων.

Σε αναγνώριση του έργου που η Ακαδημία καλείται να επιτελέσει, η Πολιτεία, πέραν της κρατικής χορηγίας ύψους, επί του παρόντος, 240 χιλιάδων ευρώ και του χώρου που έχει παραχωρήσει για την προσωρινή στέγαση, θα στηρίξει τις προσπάθειες εξεύρεσης μόνιμης στέγης, η οποία θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εύρυθμης λειτουργίας και θα είναι αντάξια του σπουδαίου έργου που επιτελεί η Ακαδημία. Η απόφαση της Πολιτείας είναι ότι αναλόγως του έργου και της σημασίας που θέλουμε να έχει η Ακαδημία, ανάλογο θα πρέπει να είναι και το Μέγαρο που θα τη στεγάζει.

Η ομιλία του Προέδρου της Ακαδημίας, αλλά και οι σημαντικές ανακοινώσεις που θα ακολουθήσουν στη συνέχεια από τον ίδιο και τον Γενικό Γραμματέα, θα επιτρέψουν μία αναλυτική παρουσίαση των μέχρι στιγμής σημαντικών δράσεων που έχουν αναλάβει τα μέλη του Ιδρύματος.

Γεγονός το οποίο δικαιώνει την απόφαση που λάβαμε τόσο για την ίδρυση της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών όσο και για την επιλογή των μελών που πλαισιώνουν τη λειτουργία της, τα οποία είναι προσωπικότητες με αναγνωρισμένο επιστημονικό έργο και ευρύτερη κοινωνική και πολιτιστική προσφορά και αποδοχή.

Εκφράζοντας τις ευγνώμονες ευχαριστίες της Πολιτείας για τη χωρίς αντιμισθία υπηρεσία σας στην Ακαδημία, έμπρακτη απόδειξη της αγάπης σας προς την πατρίδα μας, πρέπει να θεωρείτε δεδομένη, τη στήριξη και τη συμπαράσταση της Πολιτείας στο υψηλό έργο που αναλάβατε να φέρετε εις πέρας.

Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι δικαιώνοντας τις προσδοκίες, αλλά και τη φήμη που ο καθένας από εσάς χαίρει ξεχωριστά, θα επιτύχετε στο έργο σας και θα δώσετε αυτό που οι πολίτες αναμένουν από ένα αναλόγως επιπέδου πνευματικό Ίδρυμα.  

ΡΜ/ΕΧ/ΣΧ