Ανακοινωθέντα

Έχω την τιμή απόψε να προσφωνήσω την παρουσίαση που θα κάνουν άλλοι αρμοδιότεροι αλλά νομίζω ότι όλοι είμαστε εδώ με χαρά, για να δείξουμε και την εκτίμησή μας σε έναν άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του, 50 ολόκληρα χρόνια, στη δημοσιογραφία και την υπηρεσία του δημόσιου βίου της Κύπρου.

Η καταγραφή που κάνει ο Παναγιώτης, χωρίς να είναι ή να δηλώνει πως είναι Ιστορία της Κύπρου, είναι η ζωντανή ιστορία όπως τη συγκράτησαν οι ευαίσθητες κεραίες του και όπως την αποδελτιώνει επιστρατεύοντας την ευθυκρισία της μακράς εμπειρίας του, αλλά και την επαγγελματική ευσυνειδησία. Από την αφήγηση της... θορυβώδους διαδρομής του μαθητόκοσμου που φώναζε μέσα στο λεωφορείο «Έ-ε-ένωσις», με οδηγό τον μεγάλο Γρηγόρη Αυξεντίου, μέχρι τη συναρπαστική διαδρομή μιας προσωπικότητας, όπως ο Πλουτής Σέρβας.

Το βιβλίοέχει στοιχεία ιστοριογραφίας –εξάλλου για χρόνια πολλά την έχει υπηρετήσει ο συγγραφέας μέσω της προσωπικής ιστοσελίδας-αρχείου που με υπομονή και επιμέλεια έχει θέσει στη διάθεση όλων –  έχει στοιχεία ιστοριογραφίας, λοιπόν,  με ένα δικό του τρόπο και χωρίς να είναι ιστορικό βιβλίο με την κλασική ή και επιστημονική έννοια του όρου. Έχει όμως ένα σπουδαίο ένστικτο της Ιστορίας που το διαπερνά σε όλες τις 400 τόσες σελίδες του.

Θα έχει πάντως σημαντική συμβολή στην ιστοριογραφία, αφού, με δεδομένη τη διάκριση που υπάρχει πάντοτε ανάμεσα στον ιστορικό λόγο και τη δημοσιογραφική έρευνα και καταγραφή, προσφέρει εκείνη την καθημερινή τριβή της δημοσιογραφικής έρευνας με τα γεγονότα, αλλά και με την αντίληψη του κοινού γύρω από αυτά.

Αυτή τη σχέση όμως νομίζω την περιγράφει ο ίδιος όπως επακριβώς ισχύει όταν γράφει ότι «Ιστορία για μένα είναι αυτά που ζω και όχι αυτά που θα έρθουν στην επιφάνεια όταν δεν θα υπάρχω πια. Αυτά τι να τα κάνω;».

Μια προσωπική σχέση με την Ιστορία. Μια καταγραφή εν τω γίγνεσθαι. Όσο και αν δεν μπορεί να είναι πλήρης –όσον αφορά στην ίδια την ιστορία – έχει την εγκυρότητα ενός ενεργητικού υποκειμένου της Ιστορίας. Εξάλλου, παρά τον υποκειμενισμό που δεν χρειάζεται κανείς να κρύψει ή να κρίνει, η ενσυνείδητη δημοσιογραφική καταγραφή όπως αυτή του Παπαδημήτρη, περνά και από το συλλογικό φίλτρο της κοινής γνώμης με την οποία βρισκόταν σε συνεχή διάλογο κάθε στιγμή όλα αυτά τα χρόνια.

Είναι επίσης ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα μια άλλη πτυχή του βιβλίου αυτού, το οποίο παρά τον σχετικό όγκο διαβάζεται ευχάριστα. Αναφέρομαι στο ότι εκτός από τα «βαρειά» πολιτικά και εθνικά γεγονότα και βεβαίως,  τις εξελίξεις που οδήγησαν στην εισβολή και την κατοχή, ο συγγραφέας καλύπτει και μια πληθώρα άλλων σημαντικών πτυχών του κοινωνικού γίγνεσθαι. Είτε πρόκειται για θέατρο και γενικότερα τον πολιτισμό είτε για την υγεία και την επαναστατική αλλαγή που έφερε μια μονάδα μεταμόσχευσης νεφρών στην Κύπρο. 

Προσωπικά, βρίσκω επίσης πολύ ενδιαφέρουσες τις προσωπογραφίες που προτείνει ο συγγραφέας. Μιλούμε για ανθρώπους που υπήρξαν πρωταγωνιστές και άφησαν το στίγμα τους στον τόπο μας. Όμως ο Παπαδημήτρης μεταφέρει την προσωπική συγκρότηση, τον πολιτικό τρόπο και τις πράξεις ή σκέψεις τους μέσα και από το πρίσμα της προσωπικής σχέσης του μαζί τους.

Με αυτή την έννοια, οι προσωπικές ιστορίες, οι προσωπικές μαρτυρίες, είναι μέρος της επίσημης Ιστορίας, είτε αυτή δικαιωθεί είτε όχι από τον χρόνο. Άλλωστε, είναι ένα ακόμη αξίωμα στην Ιστορία το πώς διαμορφώνεται αναλόγως και με τις κυρίαρχες σε κάθε εποχή τάσεις.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που διέκρινα στο βιβλίο «Αναμνήσεις μίας ζωής στη δημοσιογραφία», είναι το γεγονός πως καλύπτει πληθώρα πτυχών της ζωής στη χώρα μας. Είτε μιλάμε για το θέατρο και πολιτισμό, είτε την υγεία και την επαναστατική αλλαγή που έφερε η μεταμοσχευτική μονάδα νεφρών, είτε για το Κυπριακό και τις εξελίξεις από οδήγησαν στην εισβολή και την κατοχή που είναι η μεγάλη πληγή που διαχέει τις επιπτώσεις της σε όλα τα ζητήματα που απασχολούν τον συγγραφέα στο συγκεκριμένο του βιβλίο.

Προσωπικά,  βρήκα πολύ ενδιαφέρουσες τις παρουσιάσεις προσωπικοτήτων που άφησαν το στίγμα τους στον τόπο μας. Έχουν όλες την προσωπική σφραγίδα του Παναγιώτη Παπαδημήτρη και είναι ευνόητο για αυτό, γιατί μιλά για ανθρώπους που ναι μεν αποτελούν μέρος της Ιστορίας του τόπου, αλλά για τον ίδιο, είναι μέρος των προσωπικών του σχέσεων. Γεγονός που του επιτρέπει να έχει και μία άλλη προσέγγιση, διαφορετική από την κυρίαρχη, περισσότερο ανθρώπινη και επηρεασμένη από τις προσωπικές εμπειρίες.

Δεν το κρύβει αυτό ο συγγραφέας. Αντίθετα αναδεικνύει σε κάθε περίπτωση την υποκειμενικότητα στις καταγραφές του, επισημαίνοντας ήδη από τον πρόλογό του πως η αντικειμενικότητα στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει με την απόλυτη της μορφή.

Τελευταίο αλλά όχι ύστατο αφήνω να σχολιάσω το θέμα της γλώσσας  και του ύφους στα οποία είναι γραμμένο το βιβλίο. Εδώ, ακριβώς, είναι που η δημοσιογραφική εμπειρία του Παναγιώτη Παπαδημήτρη αναδεικνύεται σε όλη της την έκταση. Το βιβλίο διαβάζεται ως ένα διήγημα, με καθαρή δομή, απλή γραφή που αποδίδει απόλυτα τα συναισθήματα χωρίς να παραδίδεται στην υπερβολή αν και τα γεγονότα πολλές φορές θα μπορούσαν να παρασύρουν κάποιον που δεν έχει την εμπειρία να χειριστεί τη χειμαρρώδη τους μορφή.

Καταλήγοντας θα ήθελα να συγχαρώ τον συγγραφέα και να  τον παροτρύνω να συνεχίσει να μας προσφέρει τη γραπτή του μαρτυρία για τη σύγχρονη Ιστορία του τόπου μας. Οι ψύχραιμες προσωπικές καταγραφές συμβάλλουν τα μέγιστα στην κατανόηση των γεγονότων που μας οδήγησαν στη σημερινή Κύπρο, με όλα όσα μας χαρακτηρίζουν.

Εύχομαι στον ίδιο τα καλύτερα και στο βιβλίο του να διαβαστεί  από όσους γίνεται περισσότερους.

(ΡΜ/ΜΛ)