Ανακοινωθέντα

Την Πέμπτη, 10 Φεβρουαρίου και την Παρασκευή, 11 Φεβρουαρίου 2022, πραγματοποιήθηκε, με μεγάλη επιτυχία, διαδικτυακό Συνέδριο με θέμα: «H Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στο Σύγχρονο Σχολείο». Το Συνέδριο διοργανώθηκε διαδικτυακά από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας.

Το Συνέδριο εστίασε σε ζητήματα διδακτικής και διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Απώτερος στόχος του Συνεδρίου ήταν να συζητηθούν συναφείς προοπτικές και εφαρμογές, στον ευρύτερο ελληνόφωνο χώρο, για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Για τον σκοπό αυτό, προσκλήθηκαν και τοποθετήθηκαν πανεπιστημιακοί, από διαφορετικά πανεπιστημιακά συγκείμενα της Κύπρου και της Ελλάδας, με συναφές έργο.

Κατά την έναρξη του Συνεδρίου, τους/τις συνέδρους καλωσόρισε η Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, εκφράζοντας την ιδιαίτερη χαρά της για το μεγάλο ενδιαφέρον που παρουσιάστηκε για το Συνέδριο από την Κύπρο, την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες, απόεκπαιδευτικούς, φοιτητές/φοιτήτριες, ακαδημαϊκούς, ερευνητές/ερευνήτριες, φορείς χάραξης πολιτικής και εκπροσώπους φορέων, με ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα. Η Δρ Μιχαηλίδου, στο καλωσόρισμά της, πρόσθεσε ότι το Συνέδριο θα προσφέρει σημαντική πληροφόρηση και τεκμηρίωση στις προσπάθειες συνεχούς ενημέρωσης, συμβάλλοντας στις προσπάθειες για ουσιαστική βελτίωση της γλωσσικής μάθησης των μαθητών/μαθητριών όλων των σχολικών βαθμίδων.

Ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομος Προδρόμου στον χαιρετισμό του στο Συνέδριο τόνισε ότι η αναβάθμιση και η ενίσχυση της ελληνικής γλώσσας, τόσο στην εκπαίδευση όσο και ευρύτερα στην κοινωνία, αποτελεί στόχο ύψιστης προτεραιότητας. Ο κ. Προδρόμου σημείωσε ότι τα πορίσματα του Συνεδρίου θα αποτελέσουν σημαντικό σταθμό στην ευρύτερη πορεία συνεχούς εκσυγχρονισμού της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στο σχολικό συγκείμενο και της προώθησης συντονισμένων και συστηματικών ενεργειών και δράσεων, όλων των εμπλεκομένων φορέων, που ασχολούνται με τη γλωσσική παιδεία.

Στην πρώτη ενότητα του Συνεδρίου, συμμετείχαν με παρουσιάσεις ο Δρ Διονύσιος Γούτσος, Καθηγητής Κειμενογλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Δρ Αθανάσιος Μιχάλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρίας και Πράξης της Διδασκαλίας της Γλώσσας στην Εκπαίδευση,επίσηςτου Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνώνκαι η Δρ Μαρίνα Ροδοσθένους-Μπαλάφα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Ο Δρ Γούτσος, μετά από ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη των αναλυτικών προγραμμάτων για τη γλώσσα στο ελλαδικό και το κυπριακό σχολείο, αποτίμησε κριτικά τα συναφή θεωρητικά πλαίσια, αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην εφαρμογή τους, προτείνοντας τη διαμόρφωση μιας συνθετικής προσέγγισης στη γλωσσική διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας.

Ο Δρ Μιχάλης, στη δική του παρουσίαση, εξέτασε τις βασικές πτυχές της καλλιέργειας πρακτικών γραμματισμού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συζήτησε τον ρόλο των φιλολόγων και των άλλων ειδικοτήτων στα Γυμνάσια και τα Λύκεια, όσον αφορά στην επίτευξη των στόχων του γλωσσικού μαθήματος.

Η Δρ Ροδοσθένους- Μπαλάφα, στην εισήγησή της, έδειξε, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα εικονοβιβλίων και στρατηγικών, τρόπους που να συνδυάζουν την καλλιέργεια τόσο του γλωσσικού όσο και του πολιτισμικού γραμματισμού, δείχνοντας συν τω χρόνω τον βαθμό αλληλοσυμπλήρωσής τους.

Τη συζήτηση της πρώτης ενότητας παρουσιάσεων του Συνεδρίου συντόνισε ο Διευθυντής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης Δρ Κυπριανός Δ. Λούης.

Στη δεύτερη ενότητα των παρουσιάσεων της πρώτης ημέρας του Συνεδρίου, τοποθετήθηκαν η Δρ Άννα Ιορδανίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Πατρών, η Δρ Άννα Φτερνιάτη, Καθηγήτρια Διδακτικής της Γλώσσας στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Πατρών και η Δρ Σταυρούλα Κοντοβούρκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Διδακτικής του Γλωσσικού Μαθήματος του Τμήματος Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Η Δρ Ιορδανίδου, στη δική της παρουσίαση, εξέτασε τις αρχές για το γλωσσικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο και τους τρόπους υλοποίησής τους, μέσω των διδακτικών σεναρίων. Ακολούθως, ανέδειξε την αναγκαιότητα της αλλαγής παιδαγωγικής στάσης προς την κατεύθυνση της αντικατάστασης των στατικών βιβλίων με το δυναμικό υλικό των διδακτικών σεναρίων.

Η Δρ Φτερνιάτη παρουσίασε διδακτικές πρακτικές πολυτροπικών κειμένων και διδακτικό υλικό για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος, με βάση την Παιδαγωγική του Γραμματισμού και των Πολυγραμματισμών. Παράλληλα, τόνισε την αξία των πρακτικών αυτών στην καλλιέργεια δεξιοτήτων γραμματισμού, πολυγραμματισμών και κριτικής γλωσσικής επίγνωσης στους/στις μαθητές/μαθήτριες, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη του κοινωνικού τους γραμματισμού.

Η Δρ Κοντοβούρκη, στη δική της παρουσίαση, ανέδειξε την υλική διάσταση της γλωσσικής διδασκαλίας, συζητώντας πώς τεχνουργήματα (artefacts), αλλά και φυσικοί-υλικοί χώροι καθίστανται βασικοί πρωταγωνιστές στην πραγμάτωση του γλωσσικού μαθήματος.

Η Δρ Ειρήνη Χατζηλουκά-Μαυρή, Πρώτη Λειτουργός Εκπαίδευσης, συντόνισε τη συζήτηση της εν λόγω ενότητας παρουσιάσεων του Συνεδρίου.

Η δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου ξεκίνησε με ενότητα παρουσιάσεων, στην οποία συμμετείχαν η Δρ Μαριάνθη Οικονομάκου, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας και η Διδακτική της στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Αιγαίου, η Δρ Ευγενία Μαγουλά, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Εκπαιδευτικών Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ναπολέων Σπυρίδων Μήτσης και η Δρ Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Η Δρ Μαγουλά και η Δρ Οικονομάκου, σε κοινή εισήγησή τους, εστίασαν στη σημασία υιοθέτησης συνδυασμού προσεγγίσεων για τη διδασκαλία της γλώσσας στο δημοτικό σχολείο, με στόχο την καλλιέργεια ποικίλων δεξιοτήτων, οι οποίες είναι απαραίτητες, ώστε οι μαθητές/μαθήτριες αφενός να αντιλαμβάνονται τον κόσμο που τους/τις περιβάλλει και αφετέρου να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική πραγματικότητα, προσεγγίζοντάς την με κριτική ματιά.

Ο Δρ Μήτσης, συζητώντας τις διαπιστώσεις της γλωσσικής επιστήμης, οι οποίες άρχισαν να επηρεάζουν σταδιακά και τη διδακτική της γλώσσας, σημείωσε τη σημαντική προσπάθεια αναβάθμισης του λεξιλογίου και αποκατάστασης του σημαντικού του ρόλου. Προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση, επιχείρησε επιστημονική ανάλυση του λεξιλογικού τομέα και πρότεινε τρόπους για ουσιαστική ένταξη και αποτελεσματική αντιμετώπισή του στο πλαίσιο του γλωσσικού μαθήματος.

Η Δρ Τσιτσανούδη-Μαλλίδη επικεντρώθηκε, στη δική της παρουσίαση, στα γλωσσικά και ορθογραφικά λάθη και πώς αυτά χρειάζεται να αντιμετωπίζονται στη σύγχρονη εκπαιδευτική καθημερινότητα, με αναφορές και στην πολυτροπική γλώσσα των μέσων ενημέρωσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τη συζήτηση αυτής της ενότητας παρουσιάσεων συντόνισε η Δρ Έλενα Χατζηκακού, Πρώτη Λειτουργός του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου.

Το Συνέδριο έκλεισε με ενότητα παρουσιάσεων, κατά την οποία τοποθετήθηκαν η Δρ Ζωή Γαβριηλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η Δρ Ασπασία Χατζηδάκη, Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και η Επίκουρη Καθηγήτρια Διδασκαλίας της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Δρ Μαρία Μητσιάκη.

Στην ανακοίνωσή της, η Δρ Γαβριηλίδου, αφού προσέγγισε σε θεωρητικό επίπεδο την έννοια της στρατηγικής χρήσης λεξικού, παρουσίασε συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο έχει ως στόχο την εξοικείωση των μαθητών/μαθητριών με τη χρήση λεξικού και τη στρατηγική αξιοποίησή του για την ανάπτυξη ήπιων δεξιοτήτων.

Η Δρ Χατζηδάκη, ανέδειξε σημεία ενδιαφέροντος και προβληματισμού, σχετικά με το πρόσφατο Αναλυτικό Πρόγραμμα που έχει εκπονηθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο της Κύπρου για παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο της Δημοτικής Εκπαίδευσης στην Κύπρο. Η Δρ Χατζηδάκη έκανε αναφορά και σε αντίστοιχες προσπάθειες μικρότερης κλίμακας που έχουν εκπονηθεί στην Ελλάδα.

Τέλος, η Δρ Μητσιάκη, αφού παρουσίασε τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών, σε σχέση με το διαγνωστικό δοκίμιο που εφαρμόστηκε πρόσφατα σε παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο στις τάξεις ενισχυτικής διδασκαλίας της Δημοτικής Εκπαίδευσης στην Κύπρο, κατέληξε στη διαπίστωση ότι η διαγνωστική αξιολόγηση, που ευθυγραμμίζεται με ένα Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών ευαίσθητο στο κοινωνικοπολιτισμικό συγκείμενο, μπορεί να οδηγήσει σε θετική αναδραστική επίδραση.

Η Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου, Προϊστάμενη του Τομέα Επιμόρφωσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου, συντόνισε τη συζήτηση της τέταρτης και τελευταίας ενότητας παρουσιάσεων του Συνεδρίου.

Στο Συνέδριο «H Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στο Σύγχρονο Σχολείο»συμμετείχαν, συνολικά, περισσότεροι/ες από 1500 σύνεδροι από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ευρώπη και διάφορα άλλα μέρη του κόσμου. Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την οργάνωση και την πραγματοποίηση του Συνεδρίου, αξιολογώντας με υψηλό βαθμό την ποιότητά του. Οι σύνεδροι έκριναν το Συνέδριο ως σημαντική πλατφόρμα, στην οποία συζητήθηκαν οι προοπτικές της διδακτικής και της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας, σε ένα δυναμικό σύγχρονο σχολικό περιβάλλον.

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Συνεδρίου: https://bit.ly/didaskalia_ellinikis_glossas

(ΜΓ/ΕΧΡ)