Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω το Φόρουμ για τη Δημοκρατία, μια πολύ σημαντική εκδήλωση που διοργανώνεται για πρώτη φορά στην Κύπρο από το Γραφείο του Επιτρόπου του Πολίτη. Το Φόρουμ πραγματοποιείται στη βάση της πρωτοβουλίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας ανάδειξης ιδεών και εξεύρεσης καινοτόμων λύσεων σε βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία και οι θεσμοί της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, οι στόχοι του Φόρουμ για τη Δημοκρατία προωθούνται μέσα από τη συζήτηση ανάμεσα σε όσους λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις, στους κοινωνικούς εταίρους, στους ερευνητές και στην κοινωνία των πολιτών. Εντοπίζοντας και αναλύοντας τις κατάλληλες δράσεις και πρακτικές, το Φόρουμ επιδιώκει την υιοθέτηση δημοκρατικών διαδικασιών που αναδεικνύουν οι ίδιοι οι πολίτες και τη μεταφορά τους σε συστημικό επίπεδο, έτσι ώστε να ενισχυθούν τα θεμέλια των δημοκρατικών και υγιών κοινωνιών. Με αυτό τον τρόπο, το Φόρουμ συμβάλλει στην εξέλιξη της δημοκρατίας σε πιο συμμετοχικούς και χωρίς αποκλεισμούς θεσμούς, με στόχο την αποτελεσματικότερη συμμετοχή των πολιτών τους στον δημόσιο βίο.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι ο θεσμός της δημοκρατίας αντιμετωπίζει, παγκοσμίως, μεγάλες προκλήσεις. Η σημερινή εκδήλωση, θα δώσει την ευκαιρία, τόσο στους συμμετέχοντες όσο και σε όσους πολίτες ανατρέξουν σε κατοπινό στάδιο στα συμπεράσματά του, για αναζήτηση και εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης των προκλήσεων αυτών σε τοπικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη θεματολογία της εκδήλωσης περιλαμβάνονται ζητήματα όπως η αλληλένδετη σχέση της δημοκρατίας και των θεσμών της με την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος, η σύνδεση της ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας με την ενίσχυση της δημοκρατίας και το πολύ σημαντικό θέμα του καθοριστικού ρόλου που μπορούν να διαδραματίσουν οι νέοι και οι γυναίκες στη διαμόρφωση υγιών και δημοκρατικών κοινωνιών. Η συμμετοχή στο σημερινό Φόρουμ πολιτειακών και κρατικών αξιωματούχων, καθώς και εγνωσμένου κύρους εκπροσώπων ανεξάρτητων θεσμών, ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών, της ακαδημαϊκής κοινότητας, του δημοσιογραφικού κόσμου, του ιδιωτικού τομέα και, κυρίως, της κοινωνίας των πολιτών, καθιστούν εξασφαλισμένη την επιτυχία του. Συγχαίρω και ευχαριστώ θερμά όλους τους έγκριτους συμμετέχοντες εισηγητές/ομιλητές και, βεβαίως, όλους τους πολίτες, για την καθοριστική παρέμβαση και συμβολή τους στην πραγματοποίηση και υλοποίηση αυτής της πρωτοποριακής εκδήλωσης. Δεν θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες για τους εξειδικευμένους στόχους, τη δομή και τις δράσεις του σημερινού Φόρουμ, αφού έχουν ήδη ακουστεί πολλά και θα ακουστούν ακόμα περισσότερα στη συνέχεια.

Κυρίες και κύριοι,

Ως Κυβέρνηση θεωρούμε ότι η ενθάρρυνση  της ενεργού πολιτότητας, δηλαδή της ενεργοποίησης των πολιτών για συμμετοχή στα κοινά και της ουσιαστικής παρέμβασης τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων, αποτελούν τον πυρήνα της δημοκρατίας, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που παρουσιάζονται. Η στήριξη μιας δυναμικής κοινωνίας των πολιτών, καθώς και η ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής, βρίσκονται στο επίκεντρο των στόχων της Κυβέρνησης από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου. Στηριζόμενοι στις πέντε βασικές αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, δηλαδή στη διαφάνεια, στη συµµετοχή,  στη λογοδοσία, στην αποτελεσματικότητα και στη συνοχή, ενισχύσαμε με σειρά αποφάσεων την ισχύ των απόψεων και των δράσεων της κοινωνίας των πολιτών, αναβαθμίζοντας παράλληλα τον ρόλο της.

Στο πιο πάνω πλαίσιο, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει αποφασίσει την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής για την Ενεργό Πολιτότητα και τη Συμμετοχική Διακυβέρνηση, εξουσιοδοτώντας τον Επίτροπο του Πολίτη να αναλάβει τη διεκπεραίωση και την υλοποίησή της. Η ανάπτυξη της στρατηγικής αυτής αναμένεται να προσδώσει συγκεκριμένα οφέλη στην κοινωνία, αφού μέσω της επιδιώκεται η διαμόρφωση, μαζί με τους πολίτες, πολιτικών που  θα ενισχύουν την εμπιστοσύνη τους στους πολιτειακούς θεσμούς, θα αποτρέπουν τη διαφθορά και θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά, φαινόμενα όπως η πόλωση και η παραπληροφόρηση.

Πέραν της προαναφερθείσας στρατηγικής, προχωρήσαμε στην εγκαθίδρυση θεσμοθετημένων μηχανισμών για απευθείας διαβουλεύσεις των πολιτών, τόσο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και με τους Υπουργούς, τους Ημικρατικούς Οργανισμούς και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ένας από αυτούς τους μηχανισμούς είναι το Άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο, ένα σημαντικό εργαλείο για την ενθάρρυνση της ενεργού πολιτότητας. Μέσα από τις συνεδρίες του Άτυπου Υπουργικού Συμβουλίου δίδεται η ευκαιρία στους πολίτες να παρακολουθήσουν τον τρόπο λειτουργίας του Υπουργικού Συμβούλιου και να συμμετέχουν, με τις εισηγήσεις τους, στη λήψη αποφάσεων.

Επιπρόσθετα, προχωρήσαμε στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου πρόληψης και καταπολέμησης της διαφθοράς, επιδιώκοντας να καταστήσουμε συνεργούς στην προσπάθειά μας όλες τις πολιτικές δυνάμεις, τους εμπλεκόμενους θεσμούς, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οργανωμένα σύνολα, ακόμη και απλούς πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό, έχει θεσμοθετηθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο η σύσταση και λειτουργία μιας Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς. Πρόκειται για ένα θεσμό εξωπολιτειακό, με κύρια ευθύνη την ανάληψη όλων των αναγκαίων πρωτοβουλιών και ενεργειών για τη διασφάλιση της συνεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών του δημοσίου, του ευρύτερου δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα σε θέματα πρόληψης, αντιμετώπισης και καταπολέμησης πράξεων διαφθοράς. Με τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς δίδεται η ευχέρεια στους πολίτες να καταγγέλλουν, ή να δίδουν στοιχεία ή πληροφορίες, επωνύμως ή ανωνύμως, εναντίον προσώπων που ενδεχομένως εμπλέκονται σε αδικήματα διαφθοράς.

Άλλη μία πρωτοβουλία της Κυβέρνησης προς την κατεύθυνση της συμμετοχικής διακυβέρνησης και της χρηστής διοίκησης, ήταν η ψήφιση του Περί του Δικαιώματος Πρόσβασης σε Πληροφορίες του Δημόσιου Τομέα Νόμου του 2017, ο οποίος ανταποκρίνεται στην επιβαλλόμενη και αυξημένη ανάγκη για διαφάνεια και λογοδοσία στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο Τομέα. Η εν λόγω νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στους πολίτες να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες που κατέχονται από τις Δημόσιες Αρχές και τη δυνατότητα πρόσβασης τους στα δημόσια αρχεία, με απώτερο σκοπό τον έλεγχο των αποφάσεων και των πράξεων της Διοίκησης.

Παράλληλα, μόλις πρόσφατα, με απόφαση της Κυβέρνησης, ο θεσμός του Επιτρόπου Εθελοντισμού μετεξελίχθηκε σε Επίτροπο του Πολίτη, με σαφή επιδίωξη την ενίσχυση της συμμετοχικής διακυβέρνησης και την προώθηση της ενεργού πολιτότητας. Προτεραιότητα του Γραφείου του Επιτρόπου του Πολίτη είναι η ανάληψη συντονιστικών δράσεων σε σχέση με την ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου για τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, την αξιοποίηση της τεχνολογίας προς αυτή την κατεύθυνση, την καλλιέργεια κουλτούρας ενεργού πολιτότητας και την ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών.

Φίλες και φίλοι,

Θα μπορούσα να παραθέσω δεκάδες άλλες πολιτικές και δράσεις με τις οποίες η Κυβέρνηση επιδιώκει τη συμμετοχή των πολιτών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, και κατ’ επέκταση την ενδυνάμωση της δημοκρατίας στον τόπο μας και την ενίσχυση των θεσμών μιας υγιούς κοινωνίας. Λαμβάνοντας όμως υπόψη τον περιορισμό του χρόνου, θέλω απλά να σας διαβεβαιώσω ότι πρώτιστο μέλημά μας, για το οποίο εργαζόμαστε από την πρώτη στιγμή με συνέπεια και αποφασιστικότητα, είναι η οικοδόμηση μιας κοινωνίας εστιασμένης στους ίδιους τους πολίτες, μιας κοινωνίας στην οποία οι πολίτες δεν θα είναι απλοί αποδέκτες αποφάσεων, αλλά ενεργοί συνδιαμορφωτές των αποφάσεων αυτών.

Καταλήγοντας, συγχαίρω και ευχαριστώ ξανά όλους τους συμμετέχοντες στο σημερινό Φόρουμ για τη Δημοκρατία και, ιδιαίτερα, το Γραφείο του Επιτρόπου του Πολίτη και τον ίδιο τον Επίτροπο για την πρωτοβουλία τους να το διοργανώσουν για πρώτη φορά στην Κύπρο.

Σας ευχαριστώ.

____________

Σημ.: Το χαιρετισμό ανέγνωσε, εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής.

(ΝΓ/ΣΧ)