Ανακοινωθέντα

Σαράντα τέσσερα χρόνια πέρασαν από την προδοσία και τη σταύρωση της Κύπρου, και βαρύ και επώδυνο εξακολουθεί να είναι το καθήκον για μνημόνευση των ηρώων μας, γιατί πέραν της προσευχής μας για ανάπαυση της ψυχής τους, η φωνή της συλλογικής μας συνείδησης μας πάλλει έντονα μέσα μας υπενθυμίζοντας μας ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να αποδειχθούμε κατώτεροι της δικής τους θυσίας που παραμένει αδικαίωτη.

Μας καλεί επίσης, αναλογιζόμενοι με αίσθημα ευθύνης το δικό μας χρέος έναντι της πατρίδας και της ιστορίας, να αφήσουμε στο παρελθόν τα διχαστικά σύνδρομα που επηρέασαν την πορεία μας, και με ρεαλισμό και σωφροσύνη να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για την επανένωση της πατρίδας, χωρίς όμως να εθισθούμε στην κατοχή της πατρίδας μας ή να συμφιλιωθούμε με το σφετερισμό των πατρογονικών βωμών και εστιών και τη μεγάλη αδικία εις βάρος μας.

Τα ιστορικά διδάγματα που αντλούμε από το χθες, ενισχύουν την ψυχική μας δύναμη και τονώνουν την εθνική μας συνείδηση που είναι η πυξίδα για την πορεία μας στο αύριο. Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε τις θυσίες των ηρώων μας,  ούτε και να παραγράψουμε τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες αγωνίστηκαν, όπως και τα οράματα και τα ιδεώδη που τους ενέπνευσαν.

Σήμερα, εμείς, ευλαβικοί προσκυνητές, μαζευτήκαμε εδώ για να ανάψουμε το κερί της ψυχής μας από τη φλόγα της θυσίας τους.  Να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της οφειλής μας και την έκταση και το βάθος της ευθύνης μας. 

Είναι με αισθήματα συγκίνησης και υπερηφάνειας που συγκεντρωθήκαμε σήμερα στον ιερό τούτο χώρο του ημικατεχόμενου Δήμου Δερύνειας, για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στα ηρωικά παλληκάρια της Δερύνειας, τα οποία προσέφεραν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, τη ζωή τους, στο βωμό της ελευθερίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της πατρίδας μας ενάντια στα τουρκικά στρατεύματα εισβολής και κατοχής.

Ο Παναγιώτης Πασχάλη Παναγιώτου ήταν 24 χρονών και κατατάχτηκε ως έφεδρος στο Πυροβολικό στις 20 Ιουλίου 1974. Πολέμησε γενναία στην πρώτη γραμμή στις μάχες της Μιας  Μηλιάς όπου τραυματίστηκε σοβαρά από βλήμα όλμου στις 14 Αυγούστου. Εγχειρίστηκε στο Δημοτικό Σχολείο Φρενάρου που είχε μετατραπεί εκείνη την περίοδο σε πρόχειρο Νοσοκομείο.  Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Λάρνακας όπου άφησε την τελευταία του πνοή, στις 25 Αυγούστου 1974.

Ο Γεώργιος Παντελή Κολάνης ήταν21 χρονών όταν κατατάχθηκε έφεδρος καταδρομέας στις 20 Ιουλίου 1974.  Υπηρετούσε στο τρίγωνο Λάπηθος - Πάναγρα – Καραβάς όπου πολέμησε γενναία εναντίον των Τούρκων εισβολέων.  Στις 2 Αυγούστου τραυματίστηκε θανάσιμα στις μάχες του Καραβά, στην προσπάθειά του να διασώσει τραυματία συνάδελφό του. Τα οστά του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και κηδεύτηκαν στις 9 Ιανουαρίου 2016 στη Δερύνεια.

Ο Κωστάκης Λαμπρίας καταγόταν από το Νέο Χωριό Κυθρέας, αλλά ζούσε στην Αμμόχωστο.  Κατατάχτηκε ως έφεδρος στις 20 Ιουλίου 1974 και σκοτώθηκε από σφαίρα ακροβολιστή στις μάχες της Αμμοχώστου, την πρώτη μέρα της τουρκικής εισβολής στην προσπάθεια του να βοηθήσει τραυματία έφεδρο αξιωματικό. Ήταν 30 χρονών, νυμφευμένος και πατέρας ενός παιδιού. Η οικογένειά του διαμένει από το 1974 στη Δερύνεια.

Ο Λοΐζος Ανδρέα Χρίστου (Χριστούδιας) γεννήθηκε στην Κάτω Δερύνεια και υπηρετούσε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά. Σκοτώθηκε στη δεύτερη φάση της εισβολής, στις 14 Αυγούστου 1974 από σφαίρα ακροβολιστή, ενώ επάνδρωνε φυλάκιο στην περιοχή του λιμανιού Αμμοχώστου.  

Ο Κυριάκος Χρίστου Γεωργίου γεννήθηκε επίσης στην Κάτω Δερύνεια και υπηρετούσε τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά.  Πριν από την έναρξη της  δεύτερης φάσης της εισβολής μεταφέρθηκε με το Τάγμα του στην περιοχή Μιας Μηλιάς. Όταν στις 14 Αυγούστου 1974 κατέρρευσε το μέτωπο συνελήφθη μαζί με άλλους στρατιώτες στη Βώνη, όπου εκτελέστηκε εν ψυχρώ. Τα οστά του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή του τουρκοκυπριακού χωριού Μπέκιογιου. Μετά την ταυτοποίηση τους, τελέστηκε η κηδεία του στις 21 Ιανουαρίου 2012 στο Συνοικισμό Αγίου Αθανασίου, στη Λεμεσό, όπου διαμένει η οικογένεια του.

Ο Θέμης Χαριλάου Δημητριάδης γεννήθηκε στην Κάτω Δερύνεια. Όταν ξέσπασε η τουρκική εισβολή υπηρετούσε τη θητεία του στην 181 Μοίρα Πυροβολικού και ήταν αρχηγός στοιχείου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της εισβολής η Μονάδα του έπεσε σε ενέδρα στο χωριό Συγχαρί, όπου χάθηκαν τα ίχνη του.   Τα οστά του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και κηδεύτηκε στις 17 Απριλίου 2016  στο Κοιμητήριο Αγίου Γεωργίου, στη Λάρνακα.

Ο Στέλιος Ανδρέα Πέτρου ήταν 25 χρονών και αρραβωνιασμένος όταν κατατάχτηκε ως έφεδρος στο Πυροβολικό στις 20 Ιουλίου 1974. Τα ίχνη του χάθηκαν επίσης στην περιοχή Συγχαρί στον Πενταδάκτυλο στις 23 Ιουλίου μετά την πρώτη φάση της τουρκικής εισβολής. Τα οστά του ανευρέθηκαν και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και κηδεύτηκε στις 11 Ιανουαρίου 2017, στη Δερύνεια.

Μαζί με τους επτά ηρωικώς πεσόντες του Δήμου Δερύνειας τιμούμε ακόμη τρεις  Δερυνιώτες που δολοφονήθηκαν βάναυσα από τους Τούρκους εισβολείς τον Αύγουστο του 1974:

-Την Ελένη Θωμά που δολοφονήθηκε μέσα στο σπίτι της στην περιοχή Στροβίλια στις 16 Αυγούστου 1974

-Τον Μιχάλη Καλλή που δολοφονήθηκε ενώ επέστρεφε από το περιβόλι του, στις 23 Αυγούστου 1974

- και τον Πιερή Αδάμου Λάμπρου, υπάλληλο της Αρχής Ηλεκτρισμού που ενώ βρισκόταν σε υπηρεσία στη Γιαλούσα συνελήφθη από τους Τούρκους εισβολείς και εκτελέστηκε στις 19 Αυγούστου 1974. Ετάφη με δέκα άλλους Ελληνοκυπρίους σε ομαδικό τάφο στη Γαλάτεια. Τα λείψανά του εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA και η ταφή του έγινε στο Κοιμητήριο Δερύνειας στις 8 Ιουλίου 2007. Ήταν νυμφευμένος και πατέρας δύο κοριτσιών.

Το βαρύ φόρο αίματος που πλήρωσε η Δερύνεια όταν ο βάρβαρος Αττίλας μαγάρισε την Κύπρο, συμπληρώνουν οι πέντε παραμένοντες αγνοούμενοι της για τους οποίους απευθύνουμε σήμερα δέηση για τη διακρίβωση της τύχης τους.

Ο Πιερής Γεωργίου Βερέης ήταν 22 χρονών όταν κατατάχτηκε έφεδρος στις 20 Ιουλίου 1974. Η τελευταία φορά που επικοινώνησε με την οικογένεια του ήταν στις 4 Αυγούστου. Κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής μεταφέρθηκε με τη Μονάδα του στην περιοχή Μιας Μηλιάς και έκτοτε αγνοείται η τύχη του.

Ο Σταύρος Κωνσταντίνου Χριστοφόρου ήταν 31 χρονών, νυμφευμένος, πατέρας δυο παιδιών. Κατατάχτηκε ως έφεδρος στρατιώτης στο Πυροβολικό στις 20 Ιουλίου 1974  και επάνδρωνε φυλάκιο στην περιοχή Αγίου Χρυσοστόμου στον Πενταδάκτυλο.  Τα ίχνη του χάθηκαν κατά την οπισθοχώρηση της μονάδας του κατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής τον Αύγουστο του 1974.

Τραγικές φιγούρες στο μακρύ κατάλογο των Αγνοουμένων ο 5χρονος Αντρέας και τα τρίχρονα δίδυμα κοριτσάκια Μαρία και Κίκα, παιδιά των Χριστάκη και Χρυστάλλας Κυριάκου από την Κάτω Δερύνεια που συνελήφθηκαν μαζί με τη μητέρα τους και άλλα μέλη της οικογένειας στην περιοχή Κάτω Δερύνειας, στις 18 Αυγούστου 1974.

Στις 19 Αυγούστου, μέρα των γενεθλίων της Μαρίας και της Κίκας, αφού οι Τούρκοι διαχώρισαν τα παιδιά από τη μητέρα τους, τα οδήγησαν μαζί με τον παππού, τη γιαγιά, μια θεία τους, τρία ξαδελφάκια τους και ένα ανήλικο θείο τους σε περιβόλι στην περιοχή Αγίου Μέμνωνα. Σύμφωνα με μαρτυρία του ανήλικου τότε θείου τους που κατάφερε να ξεφύγει από τους Τούρκους λίγα μόλις λεπτά πριν την άνανδρη πράξη τους και μιας γυναίκας γνωστής της οικογένειας που κατάφερε και εκείνη να ξεφύγει τραυματισμένη, εναντίον όλης της ομάδας των συλληφθέντων ανοίχθηκε από τους αιμοσταγείς Τούρκους ενόπλους πυρ με στόχο την μαζική δολοφονία τους.

Ως Πολιτεία και κοινωνία έχουμε όλοι ταχθεί και θα επιμένουμε πεισματικά στην πλήρη διακρίβωση της τύχης του κάθε αγνοούμενου μας, γιατί το θέμα των αγνοουμένων αποτελεί ένα καθαρά ανθρωπιστικό θέμα που θα πρέπει να επιλυθεί ανεξάρτητα από τις όποιες εξελίξεις στο πολιτικό πρόβλημα. Αυτή είναι και η θέση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο στην Τέταρτη Διακρατική Προσφυγή που καταδίκασε την Τουρκία και ανέδειξε το δικαίωμα των συγγενών των αγνοουμένων στην αλήθεια, να γνωρίζουν δηλαδή τι έγιναν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αυτό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα που κατοχυρώνεται σε διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι ευθύνες της Τουρκίας είναι τεράστιες και θα πρέπει επιτέλους να ανταποκριθεί σε αυτές θέτοντας στη διάθεση των ερευνητών τα στρατιωτικά της αρχεία όπου με βεβαιότητα υπάρχουν στοιχεία για πολύ περισσότερες περιπτώσεις αγνοουμένων. Θα πρέπει επίσης να επιτρέψει χωρίς περιορισμούς τις εκταφές στις κατεχόμενες περιοχές και να δώσει απαντήσεις και για τη μετακίνηση οστών από τους αρχικούς χώρους ταφής αγνοουμένων μας σε άλλους που εξακολουθούν να παραμένουν άγνωστοι.

Επιμένουμε στη διερεύνηση και της τελευταίας περίπτωσης αγνοουμένου ώστε να τερματιστεί οριστικά το πολύχρονο δράμα και το μαρτύριο που βιώνουν οι οικογένειες τους.

Οι πληγές από τις μαύρες εκείνες μέρες του 1974 παραμένουν ανοικτές και η πατρίδα μας συνεχίζει να ανεβαίνει το Γολγοθά της αναζητώντας τα δίκαια της. Θλιβερός ο απολογισμός της προδοσίας του πραξικοπήματος και της καταστροφής που επέφερε ο Αττίλας. Χιλιάδες οι νεκροί, οι αγνοούμενοι, οι αιχμάλωτοι, οι εγκλωβισμένοι, οι πρόσφυγες και οι άλλοι παθόντες. Η πατρίδα μας μοιρασμένη, τα ιερά και τα όσια μας βεβηλωμένα, με την κατοχική δύναμη να επιχειρεί τον πλήρη εκτουρκισμό των κατεχομένων μας εδαφών παραγράφοντας την ιστορία και τις παραδόσεις μας.

Αυτές τις πληγές αγωνιζόμαστε να επουλώσουμε μέσα από τη λύτρωση και τη δικαίωση, μέσα από τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας.

Είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο της λύσης που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό, θα απαλλάσσει την Κύπρο από ξένες εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Δεσμευθήκαμε  ότι  θα δώσουμε τον αγώνα αυτό με όλες μας τις δυνάμεις και θα τον συνεχίσουμε έχοντας απόλυτη πίστη στα δίκαια μας.

Με αυτά τα δεδομένα, πρώτη και ύψιστη προτεραιότητα μας παραμένει η αναζήτηση λύσης μέσω διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Έτσι και αυτή τη φορά είμαστε έτοιμοι να παρακαθίσουμε σε ένα νέο γύρο διαπραγματεύσεων από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν οι προηγούμενες, τον περασμένο Ιούλιο στο Κράν Μοντανά.

Διερχόμαστε μια περίοδο που θα κρίνει και πάλι πολλά. Και ο στόχος μας είναι να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις με όλες μας τις δυνάμεις έχοντας υπόψη ότι η ενότητα και η ομοψυχία του λαού μας είναι το πρώτο απαιτούμενο για την επιτυχή έκβαση των προσπαθειών μας.

Αυτό θα ήταν και το καλύτερο μνημόσυνο για όλους αυτούς που μας έδειξαν τον δρόμο μέσα από το έργο, τους αγώνες και τις θυσίες τους.

Με αυτήν την ελπίδα και με αυτή την προσδοκία αποτίνουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής στους ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα. Στη μνήμη των ηρώων του Δήμου Δερύνειας, αλλά και στους υπερήφανους συγγενείς και τους δικούς τους ανθρώπους, υποσχόμαστε συνέχιση του αγώνα τους για τελική δικαίωση, μέσα από κοινή συστράτευση και ενότητα. Αυτή θα είναι και η καλύτερη απόδειξη της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας προς τους ήρωες που σήμερα μνημονεύουμε, καθώς και προς τους αγνοουμένους μας που για την τύχη τους ακόμα αγωνιούμε.

Δόξα και τιμή σε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της Κυπριακής ελευθερίας.

Δόξα και τιμή στους ήρωες του Δήμου Δερύνειας που μνημονεύουμε σήμερα.

Ας είναι αιώνια η μνήμη τους.

Αιώνια και τιμημένη.

------------------------

(ΑΧ/ΕΙ)