Ανακοινωθέντα

Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη σήμερα. Καλωσορίσατε στην Προεδρία της Δημοκρατίας και, συγκεκριμένα, στο Περιβόλι του Προεδρικού Μεγάρου, ένα μέρος όχι και τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό, έναν κρυμμένο θησαυρό.

Η επιλογή του χώρου αυτού δεν έγινε τυχαία. Ήταν μια πολύ καλή εισήγηση των λειτουργών που δούλεψαν για τη σημερινή διοργάνωση, που όταν έγινε φάνταζε ως κάτι το αδύνατο επειδή ο χώρος χρειαζόταν αρκετή δουλειά. Στόχος, και ελπίζω να τον πετύχαμε, ήταν να σας εντάξουμε πιο εύκολα στην όλη φιλοσοφία της πρωτοβουλίας που θα σας παρουσιάσουμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γης.

Θέλω να σας πω ότι, παρόλο που δεν είμαι ειδική σε θέματα περιβάλλοντος – και ομολογώ δεν υπήρξα ποτέ ο πιο τυπικός πολίτης σε σχέση με πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον– παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια τις διεθνείς εξελίξεις, τις ανησυχητικές, δυστυχώς, συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά την ίδια ώρα και την εντυπωσιακή πρόοδο ορισμένων χωρών, ειδικά της ΕΕ για έναν πιο φιλικό τρόπο ζωής για το περιβάλλον και προσβλέπω σε αυτή την πρόοδο και στην Κύπρο. Βλέπω, κυρίως από τα παιδιά μου και τους φίλους τους, που ευτυχώς αναπτύσσουν ορθότερη περιβαλλοντική συνείδηση από ότι η δική μας γενιά και οι προηγούμενες, ότι υπάρχει ελπίδα. Είμαι αισιόδοξη και προσπαθώ σε ατομικό επίπεδο να κάνω και εγώ ό,τι μπορώ.

Με μεγάλη χαρά διαπίστωσα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Επιστήμης του Κυπριακού Ινστιτούτου ότι τα περισσότερα δημόσια σχολεία παρουσίασαν εφευρέσεις μαθητών που αφορούσαν στην προστασία του περιβάλλοντος, τη μείωση των αποβλήτων, την καθαριότητα των δασών, θαλασσών και αυτό είναι κάτι πολύ ενθαρρυντικό και αισιόδοξο. Και χαίρομαι που σήμερα μαζί μας βρίσκεται και εκπρόσωπος της Υπουργού Παιδείας διότι από εκεί ξεκινάνε όλα.

Έχοντας αυτά κατά νου, με την απαιτούμενη πολιτική στήριξη και ενθάρρυνση από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τους πολιτικούς προϊσταμένους και τη διοίκηση στην Προεδρία, την ταύτιση απόψεων και άριστη συνεργασία με την Επίτροπο Περιβάλλοντος κα Παναγιώτου, θεώρησα ότι είναι χρέος μου ως η σύζυγος του Προέδρου να προσπαθήσω να αναδείξω και να συμβάλω όπως μπορώ ώστε η Προεδρία, τα κτήρια και ο περιβάλλον χώρος, να γίνουν πρότυπο σεβασμού και προστασίας του περιβάλλοντος και με αυτό τον τρόπο να ενθαρρύνουν τις υπόλοιπες υπηρεσίες του κράτους, νομικά και φυσικά πρόσωπα, νέους και μεγαλύτερους, να αρχίσουν να δρουν με τρόπο πιο φιλικό προς το περιβάλλον, εφαρμόζοντας την ίδια φιλοσοφία. Ευχόμαστε ότι οι δράσεις μας θα έχουν μια θετική ντόμινο επιρροή (domino effect).

Και έτσι είμαστε εδώ σήμερα για την ανακοίνωση μιας κοινής πρωτοβουλίας με την Επίτροπο Περιβάλλοντος, ώστε να μετατρέψουμε το Προεδρικό Μέγαρο σε κτήριο zero waste to landfill (δηλαδή κτήριο με μηδενικά απορρίμματα στις χωματερές), μια φιλοσοφία που, όπως μας εξήγησε στην πρώτη μας επί τούτου συνάντηση η κα Παναγιώτου, ενθαρρύνει τον επανασχεδιασμό των πόρων, την επαναχρησιμοποίηση και τoν μηδενισμό των αποβλήτων. Στόχος δηλαδή του έργου είναι να εφαρμοστούν νέα πρότυπα οργάνωσης και συμπεριφοράς, ώστε να μειωθεί δραστικά η τελική παραγωγή αποβλήτων. Με αυτό τον τρόπο βάζουμε και εμείς το λιθαράκι μας όχι μόνο στην αλλαγή νοοτροπιών, αλλά και στην επίτευξη των φιλόδοξων αλλά αναγκαίων στόχων που έθεσε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή µέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του νομοθετικού πακέτου Fit-For-55 που και η Κύπρος πρέπει να εφαρμόσει.

Και εφόσον η CYTA  ήταν πρωτοπόρος οργανισμός στην Κύπρο, ως προς την Zero Waste φιλοσοφία, προστρέξαμε στην εμπειρογνωμοσύνη της και καλές πρακτικές και ευχαριστούμε θερμά για την υποστήριξη που μας έδωσε. Η CYTA χρηματοδότησε και μία εκ των δράσεων που έχουν αναληφθεί προς αυτή την κατεύθυνση, την αγορά των επαναχρησιμοποιήσιμων μπουκαλιών που θα δοθούν σε όλους τους δημόσιους λειτουργούς που εργάζονται στην Προεδρία ώστε να διατηρούν εκεί το νερό τους και να μην χρησιμοποιούν πλαστικά μπουκάλια.

Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Υπουργό Γεωργίας κ. Ξενοφώντος, που μας τιμά σήμερα με την παρουσία του, σε όλα τα συνεργαζόμενα Τμήματα της Δημόσιας Υπηρεσίας, το Τμήμα Δασών, το Τμήμα Γεωργίας, το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, τη Διοίκηση της Προεδρίας, και το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών που αγκάλιασαν με θέρμη την πρωτοβουλία αυτή. Είμαι σίγουρη ότι δεν θα αργήσει να υλοποιηθεί στην ολότητά του το μικρό αυτό όραμά μας, που εύχομαι να αποτελέσει οδηγό για άλλες υπηρεσίες, κρατικές και μη, στη χώρα μας.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ επίσης και στους Προέδρους των Συστημάτων Ανακύκλωσης, οι οποίοι επίσης εξέφρασαν πρόθυμα τη βούληση να συνδράμουν την προσπάθεια αυτή παραχωρώντας κάδους ανακύκλωσης.

Κυρίες και Κύριοι,

Πολύ πριν αποκτήσω τη σημερινή μου ιδιότητα, της συζύγου του Προέδρου της Δημοκρατίας, υπήρξα λειτουργός που είχε την τύχη να εργασθεί για χρόνια σε αυτό το χώρο, συγκεκριμένα στην ομάδα του Διπλωματικού Γραφείου που στεγάζεται λίγο πιο κάτω.

Με εντυπωσίαζε πάντα το πράσινο, το κρυμμένο δάσος εντός της πόλης, τα καρποφόρα δέντρα στο περιβόλι, και θεωρούσα ότι όσοι εργάζονται εδώ είναι τυχεροί μόνο και μόνο επειδή –αν και σε γραφείο στην πόλη– δουλεύουν μέσα στο πράσινο και αναπνέουν πιο καθαρό αέρα. Βεβαίως ποτέ δεν περπάτησα σε αυτό τον χώρο, δεν είχα συνειδητοποιήσει τον φυσικό πλούτο που υπάρχει εδώ και, αν ρωτήσετε τους περισσότερους που εργάσθηκαν εδώ, θα σας πουν το ίδιο. Δυστυχώς. 

Περπατώντας πριν από λίγες εβδομάδες στο περιβόλι, στον ελαιώνα, στους κήπους δεν είχα καμία αμφιβολία ότι είναι υποχρέωση μας να μετατρέψουμε όλο τον χώρο που καλύπτει η Προεδρία σε φιλικά προς το περιβάλλον μέρη, επισκέψιμα από μικρούς και μεγάλους, πρότυπα και αξιοποιήσιμα για κοινωφελείς σκοπούς ως προς τους καρπούς τους. Αυτό αφορά και στην εξοχική προεδρική κατοικία, βεβαίως, στο Τρόοδος.

Την έμπνευση για αυτή την κοινή πρωτοβουλία μάς την έδωσε ο ίδιος ο χώρος μαζί με την απόλυτη ανάγκη αυτοί που κυβερνούν να αποτελούν θετικά πρότυπα και να αξιοποιούν ό,τι προσωρινά υπάγεται στη διαχείρισή τους προς όφελος της κοινωνίας, για το δημόσιο συμφέρον που σαφώς εμπεριέχει τη δημόσια υγεία. 

Στις πρώτες λίγες εβδομάδες δεν καταφέραμε πολλά, ως προς το περιβόλι και τον ελαιώνα, εφόσον απαιτείται για όλα σχεδιασμός, συστηματική καλλιέργεια, φροντίδα σε ετήσια βάση. Όμως, καταφέραμε και φτιάξαμε από τη σοδειά που απέμεινε και μπορούσε να αξιοποιηθεί Μάρτιο-Απρίλιο, φρέσκο χυμό πορτοκάλι και μπόλικη σπιτική λεμονάδα. Συμβολικός, κυρίως, ο σκοπός της πρώτης μας μικρής δράσης. Δεν σπαταλάμε τίποτα και έπρεπε να γίνει με κάποιο τρόπο η αρχή. Σε ό,τι αφορά το περιβόλι και τον ελαιώνα, στο πλαίσιο του ZERO Waste, στόχος μας τώρα είναι η καταγραφή των δέντρων και η συστηματική καλλιέργεια, να συλλέγονται οι καρποί και να αξιοποιούνται σε διάφορες δράσεις, κυρίως φιλανθρωπικές, τις οποίες σιγά σιγά θα αναπτύξουμε εφόσον, όπως πιθανώς γνωρίζετε, η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι και επίτιμη πρόεδρος σε πολλούς φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Φιλοδοξούμε επίσης, αφού γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες, το περιβόλι αυτό να εξελιχθεί σε βιολογική καλλιέργεια, αλλά και να αξιοποιηθεί ως χώρος για επισκέψεις μαθητών, για παράδειγμα κατά τις περιόδους συγκομιδής, με μικρό εκδρομικό χώρο.  Όπως θα δείτε, στο Περβόλι έχει  διαμορφωθεί ένας μικρός κήπος επικονιαστών και σε κατοπινό στάδιο θα εμπλουτιστεί και με άλλα δέντρα (εκτός από τις λεμονιές, τις πορτοκαλιές, και τις ελιές) που βοηθούν την άγρια πανίδα.

Στους κήπους του Προεδρικού συνεργάζεται ήδη η Προεδρία με το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Γεωργίας και τους κηπουρούς της Προεδρίας, ώστε να αποκτηθούν διάφορα είδη κυπριακής, καλλωπιστικής χλωρίδας για να μετατραπεί σιγά σιγά το τοπίο σε ένα καλό και όμορφο δείγμα της κυπριακής φύσης και να το απολαμβάνει ο ξένος αλλά και ο Κύπριος επισκέπτης. Επισκεφθήκαμε πρόσφατα τον Δασοβοτανικό κήπο, στο πάρκο Αθαλάσσας, μετά από την ευγενική πρόσκληση του Διευθυντή του Τμήματος Δασών και είδαμε ότι πολλά μπορούν να γίνουν μέσω σύμπραξης των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους. Αρκεί να υπάρχει ο στόχος και ο σχεδιασμός.

Με δωρεά του Δήμου Στροβόλου, και ευχαριστώ θερμά τον Δήμαρχο, κ. Παπαχαραλάμπους που μας κάνει σήμερα την τιμή να είναι μαζί μας, έχουν εξασφαλιστεί δύο κομποστοποιητές, ενώ θα δημιουργηθεί  «περιβαλλοντική γωνιά» στο Προεδρικό με όλους τους κοινόχρηστους κάδους ανακύκλωσης.

Στα κτήρια της Προεδρίας, όπως ειπώθηκε και προηγουμένως, θα τερματίσουμε τη χρήση πλαστικών μπουκαλιών, κάτι το οποίο επιβαρύνει το περιβάλλον και συνιστά και μία μεγάλη δαπάνη για την αγορά εμφιαλωμένου νερού. Θα υπάρχει παντού, με τη βοήθεια και του Τμήματος Υδάτων, πόσιμο νερό, στα κτήρια και στους εξωτερικούς χώρους.

Αναλυτικά για τις δράσεις που έχουν αναληφθεί ή που τροχοδρομούνται θα μας μιλήσει η Επίτροπος Περιβάλλοντος. Στη συνέχεια, τα παιδιά του Γυμνασίου Σολέας, που με τόση χαρά ήρθαν σήμερα εδώ και τα ευχαριστούμε, θα εξηγήσουν πώς αξιοποιούμε τους καρπούς που μας δίνει το περιβόλι μας και τους οποίους σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πετάμε. Την ίδια στιγμή, θα μας εξηγήσουν πώς τους καρπούς που απλόχερα μάς δίνει η φύση αλλά και το φαγητό που περίσσεψε στην κουζίνα μας μπορούμε εύκολα να τα αξιοποιήσουμε χωρίς να τα σπαταλήσουμε και κυρίως χωρίς να τα πετάξουμε.  Και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής αλλά και περήφανη που αυτό που εμείς ξεκινάμε σήμερα εδώ, τα παιδιά του Γυμνασίου Σολέας, οι έφηβοι του τόπου μας με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους, το εφαρμόζουν ήδη!

Η φιλοσοφία των μηδενικών απορριμμάτων (zero waste) μετατρέπεται πλέον σε ανάγκη. Η αρχή μπορεί να γίνει πολύ εύκολα από τον χώρο που περνάει κάθε μέρα όλη η οικογένεια, από το σπίτι μας, αλλά και από τον χώρο εργασίας μας. Ξεκινούμε από τους χώρους του Προεδρικού Μεγάρου που πρέπει να αποτελεί τον καθρέφτη και την καλή εικόνα του σύγχρονου κυπριακού πολιτισμού σε όλες του τις εκφάνσεις. Και η απόκτηση, μέσω του τρόπου ζωής μας, περιβαλλοντικής συνείδησης αποτελεί αδιαμφισβήτητα δείγμα πολιτισμού. Να είστε βέβαιοι ότι αυτή μας η μικρή αλλαγή, που θέλουμε να πετύχουμε, θα φέρει και άλλες μεγαλύτερες και σιγά σιγά επειδή κάποιοι είχαν την αρχική ιδέα, τη βούληση, την εργατικότητα και την επιμονή να υλοποιήσουν αυτό που φάνταζε σε άλλους ως ακατόρθωτο, αυτό και άλλα πολλά όμορφα και κοινωφελή θα γίνουν κατορθωτά και, πού ξέρετε, ίσως εμπνεύσουν και άλλους. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι ο χώρος της Προεδρίας θα μετατραπεί σε λίγα χρόνια σε ένα χώρο για τον οποίο ο ντόπιος θα είναι περήφανος και ο ξένος εντυπωσιασμένος. Μπορώ όμως να διαβεβαιώσω ότι θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια με αυτόν ακριβώς τον στόχο, ξεκινώντας επίσημα πια από σήμερα.

Ευχαριστώ όλους όσοι συνέβαλαν και θα συμβάλουν στην υλοποίηση του στόχου μας αυτού, του πρώτου που δημοσιοποιούμε, και όλους εσάς που μας τιμήσατε με την παρουσία σας σήμερα. Να είστε καλά.

(ΕΠ/ΕΧΡ)