Ανακοινωθέντα

Να μου επιτρέψετε να αρχίσω με τα εξής:

Πάντοτε όταν ομιλώ ή ενημερώνω για την πιο τραγική πτυχή του κυπριακού προβλήματος, την τραγωδία των αγνοουμένων μας και των οικογενειών τους, αισθάνομαι πραγματικά όλο το βάρος των ευθυνών που μεταφέρεται στους ώμους μας από το δράμα που βιώνουν καθημερινά  οι συγγενείς τους. Οι πιο πολλοί, ειδικά οι γονείς, φεύγουν ή έφυγαν από τη ζωή χωρίς να έχουν απαντηθεί τα εναγώνια, για 44 τώρα χρόνια, ερωτήματά τους για την τύχη των αγαπημένων τους. Απαντήσεις και εξηγήσεις που δικαιούνται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις βασικές αρχές ανθρωπίνων δικαιωμάτων της πολιτισμένης ανθρωπότητας. Δικαιώματα στην αλήθεια και τη δικαιοσύνη, τα οποία περιφρονεί και τους αρνείται με ανάλγητο τρόπο η κατοχική δύναμη.

Τα αισθήματα αυτά πιστεύω πως μας διακατέχουν όλους. Και εσάς, βέβαια, την Επιτροπή Αγνοουμένων της ομογένειας μας στο Ηνωμένο Βασίλειο, που θέλετε να μοιράζεστε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας και να συμβάλλετε στις προσπάθειες για την διακρίβωση της τύχης και της τελευταίας περίπτωσης των αγνοουμένων μας. Και εσάς, που βρίσκεστε σήμερα μεταξύ μας και βιώνετε και προσωπικά το δράμα της εξαφάνισης αγαπημένων  σας προσώπων.

Αλλά, όμως, το πρόβλημα των αγνοουμένων είναι πρόβλημα όλων μας. Δεν είναι δυνατό να ησυχάζει η ψυχή κανενός μας όταν γυροφέρνουν στο μυαλό μας οι απάνθρωπες συνθήκες της εξαφάνισης τόσων πολλών συμπατριωτών μας. Διότι δεν είναι μόνο η απώλεια ζωών στο πεδίο των μαχών. Είναι και η απώλεια των ζωών των πολλών εκείνων συμπατριωτών μας, ένστολων και πολιτών, που δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι, ενώ τελούσαν υπό σύλληψη ή αιχμαλωσία από τον τουρκικό στρατό. Είναι, για να είμαστε πιο ακριβείς, οι περιπτώσεις των μαζικών και οργανωμένων εκτελέσεων συμπατριωτών μας από τους στρατιώτες του Αττίλα ή και από εξτρεμιστές Τουρκοκύπριους που για χρόνια ποτίζονταν από την Άγκυρα με το δηλητήριο του μίσους, προκειμένου να προωθήσει τα διχοτομικά και επεκτατικά της σχέδια σε βάρος της Κύπρου.  Ακόμη και μικρά παιδιά, γριές και γέροντες μαρτύρησαν εντελώς αναίτια στα χέρια των ορδών του Αττίλα.

Τα στοιχεία για την απάνθρωπη αυτή συμπεριφορά, είναι και συγκεκριμένα και ακριβή. Για τούτο και στις πλείστες των περιπτώσεων η Τουρκία και τα όργανα της καταβάλλουν ιδιαίτερη μέριμνα να μην έρθουν στο φως στοιχεία που να ενισχύουν ή να επιβεβαιώνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πολλοί Ελληνοκύπριοι που συνελήφθησαν κατά τις τραγικές εκείνες μέρες του καλοκαιριού του 1974 εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ.  Όμως, αποδεικνύεται τώρα και επιστημονικά ότι οι σοροί τους, μετά την εκτέλεσή τους, ρίχθηκαν σε μαζικούς τάφους, ακόμη και στα ρέματα ποταμών ή σε απόκρημνες πλαγιές βουνών.

Σας καλώ να συμμεριστείτε μαζί μου το πολύ πικρό συναίσθημα που συνοδεύει τις νεκρώσιμες ακολουθίες στις εκκλησίες μας για την ταφή συμπατριωτών μας μετά από σχεδόν μισό αιώνα, γνωρίζοντας ότι στα μικρά οστεοφυλάκια που είναι σκεπασμένα με την ελληνική και την κυπριακή σημαία βρίσκονται μόνο λιγοστά από τα ιερά οστά τους, δείγμα και αυτό της απάνθρωπης και βάρβαρης μεταχείρισης που βίωσαν στα χέρια των εκτελεστών τους. Οστά που πολλές φορές προσφέρουν αδιάψευστη και τεκμηριωμένη μαρτυρία της εν ψυχρώ δολοφονίας τους.

Τόποι μαζικών εκτελέσεων εντοπίστηκαν πολλοί: Στην Αφάνεια, την Κερύνεια, τη Χαλεύκα, τον Κορνόκηπο, τη Μόρα, το Τζιάος, το Στρογγυλό, τη Μια Μηλιά, το Νέο Χωρίο Κυθρέας και αλλού. Πιο αποκρουστική ίσως από τις μαρτυρίες και τα ευρήματα, είναι η περίπτωση των 70 άμαχων πολιτών από την Άσσια που εκτελέστηκαν από στρατιώτες του Αττίλα, ενώ κρατούντο αιχμάλωτοι, γονατισμένοι και με δεμένα τα χέρια κοντά στα στόμια δύο πηγαδιών στην τοποθεσία Ορνίθι της Αφάνειας. 

Αρκετά χρόνια μετά, ο τουρκικός στρατός, με την ένοχη σιωπή του ψευδοκράτους, για συγκάλυψη του διπλού εγκλήματος, μετακίνησε με μπουλντόζες τα χώματα με τα λείψανα και τα πέταξαν, όπως ισχυρίζονται τώρα, σε σκυβαλότοπο στην περιοχή του Δικώμου. Εκεί όμως στην Αφάνεια, στα σημεία όπου βρίσκονταν τα δύο πηγάδια, έγινε κατορθωτό να εντοπιστούν κάποια από τα οστά, να υποβληθούν στις αναγκαίες εξετάσεις για να διαπιστωθεί πού ανήκουν και να παραδοθούν στις οικογένειες τους.

Κυρίες και κύριοι,

Δεν θέλω να μηδενίσω ή να υποβαθμίσω το έργο της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους (ΔΕΑ) η οποία λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών με τη συμμετοχή εκπροσώπου τους, όπως και με τη συμμετοχή εκπροσώπων των δύο κοινοτήτων. Κάθε άλλο. Παρόλο όμως που εντοπίστηκε ένας σημαντικός αριθμός λειψάνων ατόμων που περιλαμβάνονταν στον αρχικό κατάλογο των αγνοουμένων, και διακριβώθηκε με τις εξετάσεις DNA η ταυτότητα τους, εντούτοις βρισκόμαστε προ του άμεσου κινδύνου διακοπής των εργασιών της Επιτροπής, καθώς έχει μειωθεί κατακόρυφα το ποσοστό επιτυχίας των εκταφών και της ανεύρεσης λειψάνων. Και αυτό ενώ εξακολουθούν να αγνοούνται οι περισσότεροι των συμπατριωτών μας που περιλήφθηκαν στον συγκεκριμένο τραγικό κατάλογο των αγνοουμένων. Έχουμε, ακόμη, φθάσει στο σημείο να έχουν μειωθεί σημαντικά και οι εργασίες στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο για την ταυτοποίηση λειψάνων. Σχεδόν, δεν υπάρχουν πλέον λείψανα προς διερεύνηση και ταυτοποίηση!

Ναι, έχει ανάψει το κόκκινο φως σε ό,τι αφορά στη συνέχιση του έργου της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους. Το τονίζω αυτό για να περιγράψω την αγωνία μας για όλο αυτό που περιγράφουμε ως τραγωδία των αγνοουμένων και των οικογενειών τους. Να αναφέρω εδώ ενδεικτικά ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΑ το 2018 εντοπίστηκαν περίπου 11 λείψανα ή μέρος λειψάνων, ενώ για το 2017 περίπου 50. Τη στιγμή μάλιστα που σήμερα, μετά από 44 χρόνια από την εξαφάνισή τους, εξακολουθούν να αγνοούνται πέραν των 850 συμπατριωτών μας.

Για να είμαι πιο σαφής, η δραματική αυτή κατάσταση  δεν οφείλεται σε εξωγενείς ή τεχνικούς ή άλλους παράγοντες, αλλά αντικατοπτρίζει  και αναδεικνύει την έλλειψη και την άρνηση ουσιαστικής και αποτελεσματικής συνεργασίας από την κατοχική δύναμη και των αρχών του ψευδοκράτους για επίλυση της τραγωδίας των αγνοουμένων προς όφελος των δοκιμαζόμενων οικογενειών.

Έρχομαι όμως στο θέμα των τεράστιων ευθυνών της Τουρκίας. Απάνθρωπη είναι η στάση της κατοχικής δύναμης, η οποία είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία και συντήρηση της τραγωδίας των Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής. Μιας τραγωδίας που προκαλεί καθημερινά τόσο πόνο και δυστυχία σε χιλιάδες οικογένειες.

Είναι η κατοχική δύναμη που αρνείται με περιφρόνηση και τακτικισμούς να εφαρμόσει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όπως και τις πρόνοιες του Συμβουλίου της Ευρώπης και άλλων διεθνών οργανισμών για το πρόβλημα των αγνοουμένων.

Η κατοχική δύναμη έχει την ευθύνη και την υποχρέωση να παράσχει όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία από τα αρχεία του τουρκικού στρατού ώστε να δοθούν στις οικογένειες των αγνοουμένων πειστικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων.  Θέλω να τονίσω ότι χωρίς τις πληροφορίες αυτές από τα αρχεία του τουρκικού στρατού και την υπόδειξη μαζικών χώρων ταφής που δημιούργησε ο τουρκικός στρατός από τις περισυλλογές από τα πεδία των μαχών δεν είναι δυνατή η οποιαδήποτε επίτευξη προόδου στις προσπάθειες επίλυσης της τραγωδίας των αγνοουμένων.  Μέχρι στιγμής, παρά τα συμφωνηθέντα, η Τουρκία δεν συνεργάζεται στο θέμα των αρχείων.

Η ίδια κατάσταση, δυστυχώς, επικρατεί και στο θέμα των λεγόμενων στρατιωτικών ζωνών, όπου ο τουρκικός στρατός εξακολουθεί να προβάλλει εμπόδια και προσκόμματα στην πραγματοποίηση ερευνών και εκταφών σε στρατιωτικές ζώνες. 

Την ίδια πολιτική ακολουθεί η Τουρκία και στο τεράστιο διπλό έγκλημα που διέπραξαν τα στρατεύματά της, αυτό της σκόπιμης μετακίνησης λειψάνων σε άγνωστους χώρους και της καταστροφής μαζικών χώρων ταφής.  Παρά τις εκκλήσεις και τις προσπάθειες όλων μας συμπεριλαμβανομένων και των οργανωμένων συνόλων των οικογενειών των αγνοουμένων, η κατοχική δύναμη αρνείται πεισματικά και επιδεικτικά να συνεργαστεί και να υποδείξει τους χώρους όπου επανατάφηκαν τα οστά που σκόπιμα είχαν μετακινηθεί από τον τουρκικό στρατό από τους αρχικούς χώρους ταφής. Ως αποτέλεσμα της απάνθρωπης συμπεριφοράς της κατοχικής δύναμης και στο θέμα των σκόπιμων μετακινήσεων οι συγγενείς των αγνοουμένων μας παραλαμβάνουν για ταφή μόνο μερικά από τα οστά των αγαπημένων τους.  Η απάνθρωπη αυτή συμπεριφορά και μεταχείριση προς τους συγγενείς των αγνοουμένων προκαλεί επιπρόσθετο πόνο και δυστυχία στις επηρεαζόμενες οικογένειες.

Η Τουρκία επιβάλλεται να επιδείξει επιτέλους έμπρακτα την αναγκαία πολιτική και ανθρωπιστική βούληση, ώστε να τερματιστεί ο πόνος και η αγωνία όλων των συγγενών Ελληνοκυπρίων, Ελλαδιτών και Τουρκοκυπρίων.  Η εξαφάνιση προσώπου αποτελεί πολλαπλή παραβίαση βασικών και θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι παραβιάσεις αυτές δεν περιορίζονται στα δικαιώματα των αγνοουμένων προσώπων, αλλά επεκτείνονται και στα δικαιώματα των οικογενειών τους. Εκείνοι που διαπράττουν το έγκλημα δεν είναι ένοχοι μόνο για την εξαφάνιση των αγνοουμένων προσώπων, αλλά και για τη διαιώνιση της δυστυχίας των οικογενειών τους.

Θέλω να τονίσω ότι, σε συνεργασία με τους συγγενείς των αγνοουμένων και των οργανώσεων τους, θα συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα να κάνουμε το κάθε δυνατό προκειμένου να δοθούν απαντήσεις και στην τελευταία οικογένεια αγνοουμένου μας.  Για την Κυβέρνηση και για τις οικογένειες των αγνοουμένων μας η παράδοση μεμονωμένων οστών ή ενός οστού δεν αποτελεί ούτε και μπορεί να αποτελεί πλήρη διερεύνηση και διευκρίνιση της τύχης του αγαπημένου τους.  Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες μας ώστε να δοθούν πειστικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις για κάθε υπόθεση αγνοουμένου, έτσι που η οικογένειά του να μπορέσει να κλείσει το τραγικό κεφάλαιο που τους βασανίζει για σχεδόν μισό αιώνα.

Παρέχουμε και με τη σημερινή ευκαιρία τη διαβεβαίωση αυτή, τιμώντας τους αγνοουμένους μας και όλους τους συγγενείς. Εκφράζουμε επίσης την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη μας προς την Παγκύπρια Επιτροπή Συγγενών Αγνοουμένων και την Επιτροπή Συγγενών Ελληνοκυπρίων Αγνοουμένων Περιόδου 1963-1964, προς τις οποίες εκφράζουμε και προσωπικά τη μεγάλη μας εκτίμηση για το έργο που επιτελούν και τον αγώνα που διεξάγουν. Το ίδιο και προς την Πανελλήνια Επιτροπή Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, γιατί ποτέ δεν ξεχνάμε το χρέος μας και προς τους αδελφούς μας από την Ελλάδα που έγιναν θυσία προασπίζοντας την ελευθερία της πατρίδας μας.

Τις ίδιες ευχαριστίες και την εκτίμηση εκφράζουμε και προς εσάς. Μαζί όλοι πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να τερματιστεί ο πόνος και η αγωνία των συγγενών και να αποδοθεί η δικαιοσύνη που επιβάλλεται για κάθε πτυχή της τραγωδίας που επέφερε στον τόπο μας η παράνομη εισβολή και κατοχή.

(ΡΜ/ΜΓ/ΣΧ)