Ανακοινωθέντα

Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα να χαιρετίζω την τελετή απονομής των Βραβείων Θεάτρου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ), η οποία φέτος συμπίπτει με μια μεγάλη γιορτή –την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Πρόκειται για έναν θεσμό που αποτελεί μια αναγνώριση του ταλέντου και της αφοσίωσης των δημιουργών μας, αλλά και μια ευκαιρία, για να υπογραμμίσουμε τη ζωτική σημασία του θεάτρου στον Πολιτισμό της χώρας μας. 

Απόψε, συγκεντρωθήκαμε εδώ, για να αποδώσουμε φόρο τιμής στη μοναδική μαγεία που δημιουργεί το θέατρο και στους ανθρώπους που το υπηρετούν. Τα τρία τιμώμενα πρόσωπα απόψε εκπροσωπούν επάξια τις τρεις γενεές Κυπρίων θεατρικών δημιουργών:

• Ο Άντης Παρτζίλης εκπροσωπεί τη γενιά των πρωτεργατών η οποία έδωσε το έναυσμα για την εκκίνηση της θεατρικής ανάπτυξης στον τόπο μας και την απαρχή της λειτουργίας του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου.
• Ο Αντρέας Αραούζος, την γενιά που επέλεξε να ζει και να δημιουργεί στο θέατρο συμβάλλοντας στην ανάπτυξή του.
• Η Σοφία Μαυρομιχάλη, την ανερχόμενη-υποσχόμενη γενιά, που τώρα ανοίγει τα δημιουργικά της φτερά στην κυπριακή θεατρική σκηνή.

Διανύουμε μια εποχή, κατά την οποία η εγχώρια και παγκόσμια καθημερινότητα ασκεί αφόρητες πιέσεις στον σύγχρονο άνθρωπο. Η ζωή όλων έχει μετατραπεί σε μια ταχεία εναλλαγή εικόνων και ειδήσεων, κάποιες από τις οποίες είναι εξαιρετικά δυσάρεστες, αφού αφορούν στις πολεμικές συρράξεις που έχουν ξεσπάσει στα σύνορα της Ευρώπης και στις γειτονικές μας χώρες. 

Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα, το θέατρο, όπως και όλες οι μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας προσφέρουν στον άνθρωπο αυτή τη σπάνια δυνατότητα να ανακαλεί ένα βαθύτερο συναίσθημα, να αισθανθεί μια αγνή συγκίνηση, να συνδεθεί με τον εσωτερικό του ψυχισμό και να βιώσει μια πνευματική και συναισθηματική ανάταση. 

Το θέατρο ανέκαθεν ασκούσε καταλυτική επίδραση στον ψυχισμό μας. Από την απαρχή της γέννησής του στην κλασσική Αθήνα έως τις μέρες μας, το θέατρο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του ανθρώπου. Μέσα από το θέατρο, οι δημιουργοί μεταδίδουν μηνύματα για την πολιτική, για τα πιστεύω τους, τις ελπίδες τους και τις προσδοκίες τους για ένα καλύτερο αύριο. Ασκούν κριτική και ρίχνουν φως σε σκοτεινές πτυχές της κοινωνίας και των ανθρώπινων σχέσεων. Αναδεικνύουν όμως και τη χαρά της ζωής και ψυχαγωγούν, βοηθώντας τους θεατές να ξεχάσουν για λίγη ώρα τη δική τους πραγματικότητα. 

Γι’ αυτό και η Κυβέρνηση, μέσω του Υφυπουργείου Πολιτισμού, στηρίζει έμπρακτα και ποικιλοτρόπως το Θέατρο και τους ανθρώπους που το υπηρετούν. Η πολιτική που υπηρετούμε άλλωστε σε όλους τους τομείς είναι πάνω από όλα ανθρωποκεντρική. 

Με την ίδρυση του Υφυπουργείου Πολιτισμού, εντάχθηκε σε αυτό ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, ο οποίος του χρόνου θα γιορτάσει 55 χρόνια. Ως το Κρατικό Θέατρο, ο ΘΟΚ λαμβάνει ετήσια χρηματοδότηση ύψους 5,3 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτή η χορηγία του επιτρέπει να προσφέρει στο κοινό πολυπρόσωπες θεατρικές παραστάσεις υψηλού επιπέδου, οι οποίες συστηματικά μάλιστα περιοδεύουν, δίδοντας τη δυνατότητα και στους κατοίκους των άλλων πόλεων και της υπαίθρου να τις παρακολουθήσουν. Ο ΘΟΚ συμβάλει επίσης στη θεατρική εκπαίδευση μέσα από τις υπέροχες παιδικές παραστάσεις του, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των παιδικών αναμνήσεων όλων μας. 

Το ελεύθερο θέατρο ενισχύεται μέσα από τα χορηγικά προγράμματα του Τμήματος Σύγχρονου Πολιτισμού, που σκοπό έχουν την έμπρακτη και οικονομική στήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας των Κυπρίων καλλιτεχνών, αλλά και την προβολή, προώθηση και διάχυσή της, όχι μόνο σε όλη τη γεωγραφική επικράτεια της χώρας μας, αλλά και πέραν των στενών μας γεωγραφικών συνόρων. 

Μέσα από το πρόγραμμα ΘΥΜΕΛΗ το 2024, που ήταν και η χρονιά που το ανέλαβε το Υφυπουργείο Πολιτισμού, το κράτος διέθεσε 1,14 εκατομμύρια ευρώ για 31 θεατρικές παραγωγές που ανέβασαν 17 διαφορετικοί θεατρικοί φορείς. Αύξησε δε το μέγιστο ποσό που μπορεί να λάβει μια παράσταση από 40.000 στα 50.000 ευρώ, ενώ παραχώρησε επιπλέον 6.000 ευρώ στις παραστάσεις που θα έκαναν περιοδεία, διασφαλίζοντας έτσι ότι το θέατρο δεν περιορίζεται μόνο στην πρωτεύουσα και στα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα. 

Το Θέατρο λαμβάνει επίσης οικονομική ενίσχυση και μέσα από το πρόγραμμα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – Στήριξη Θεατρικής Δημιουργίας και Ανάπτυξης Φορέων και Ομάδων Φυσικών Προσώπων, για το οποίο το Υφυπουργείο το 2024 διέθεσε πέραν των 150.000 ευρώ, για να χρηματοδοτήσει μικρότερες θεατρικές παρεμβάσεις όπως αναλόγια. 

Εξίσου σημαντική ήταν και η απόφαση του Υφυπουργείου Πολιτισμού, μετά από πολλές διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς, να αναθεωρήσει το χορηγικό πρόγραμμα Χρηματοδότησης Θεατρικών Οργανισμών για Κάλυψη Λειτουργικών Δαπανών, διπλασιάζοντας τη χορηγία από 20.000 σε 40.000 ευρώ και επιτρέποντας τους να προσλάβουν, όχι μόνο άτομο για διοικητική υποστήριξη, αλλά και τεχνικό προσωπικό που να μπορεί να βοηθήσει στις παραγωγές. Το 2024 έλαβαν χορηγία για τις λειτουργικές τους δαπάνες 13 θεατρικοί φορείς από όλη την Κύπρο συνολικού ύψους 331.000 ευρώ. 

Επιπρόσθετα, το 2024, το Υφυπουργείο Πολιτισμού διοργάνωσε για πρώτη φορά εργαστήριο με θέμα την παρουσίαση και εξερεύνηση των δυνατοτήτων των τεχνολογιών Εικονικής, Επαυξημένης και Μικτής Πραγματικότητας και το πώς αυτές μπορούν να μεταμορφώσουν διάφορους τομείς των παραστατικών τεχνών μέσω παρουσιάσεων, πρακτικών επιδείξεων και συζητήσεων. Το εργαστήρι απευθυνόταν σε ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, τεχνικούς, φωτιστές και άλλους επαγγελματίες του τομέα του θεάτρου και διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον ΘΟΚ και το Κέντρο Ερευνών CYENS. 

Το Υφυπουργείο Πολιτισμού είναι επίσης θεσμικός χορηγός του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, στόχος του οποίου είναι η παρουσίαση παραστάσεων αρχαίου ελληνικού δράματος βασισμένες στο πρωτότυπο κείμενο των τραγικών και κωμικών ποιητών της αρχαιότητας. Το Φεστιβάλ διοργανώνεται σε συνεργασία με το Κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και λαμβάνει χορηγία ύψους 294.500 ευρώ από το Υφυπουργείο. Οι παραστάσεις από διεθνείς και ντόπιους θεατρικούς φορείς στο Αρχαίο Θέατρο Κουρίου και στο Αρχαίο Ωδείο της Πάφου προσελκύουν χιλιάδες θεατές από την Κύπρο και το εξωτερικό. Το Υφυπουργείο επιπλέον στηρίζει το ετήσιο Συμπόσιο Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, και πάλι σε συνεργασία με το Κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. 

Εξίσου σημαντική διοργάνωση είναι και η Εβδομάδα Κυπριακού Θεάτρου στην Αθήνα, η οποία συνδιοργανώθηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του 2024 από το Υφυπουργείο Πολιτισμού, το Κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και το Εθνικό Θέατρο Ελλάδας με τη στήριξη του Σπιτιού της Κύπρου. Ο νέος αυτός θεσμός έχει στόχο την προβολή και ενίσχυση της ορατότητας της κυπριακής θεατρικής δημιουργίας πέρα από τα στενά γεωγραφικά όρια της χώρας και τη χάραξη διαύλων πολιτιστικών ανταλλαγών, διαλόγου και επικοινωνίας ανάμεσα στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία της Κύπρου και το διεθνές καλλιτεχνικό τοπίο. Κατά την Εβδομάδα Κυπριακού Θεάτρου 2024 παρουσιάστηκαν στην Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» του Εθνικού Θεάτρου τρεις διαφορετικές κυπριακές παραγωγές. 

Βασικός μας στόχος είναι η παροχή όσο το δυνατόν περισσότερων ευκαιριών πρόσβασης στον πολιτισμό για ένα ευρύ κοινό όλων των ηλικιών, αλλά και για άτομα, τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Γι’ αυτό και το Υφυπουργείο Πολιτισμού διοργάνωσε, σε συνεργασία και με το Υπουργείο Υγείας, παιδικές θεατρικές παραστάσεις στο Μακάριο Νοσοκομείο και στο Παιδογκολογικό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. 

Ιδιαίτερα σημαντική για εμάς είναι η ανάπτυξη της Πολιτιστικής Παιδείας, η οποία εφαρμόζεται μέσα από δύο διαφορετικές δράσεις. Η πρώτη είναι η Κάρτα Πολιτισμού Νέων που δίνει την ευκαιρία στους νέους να συμμετέχουν στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας, τα οποία εκείνοι θα επιλέξουν, με κρατική χορηγία ύψους 200 ευρώ ανά άτομο και επιπλέον 20 ευρώ που προσφέρει η Τράπεζα Κύπρου. Κάποιοι από αυτούς φυσικά επιλέγουν τις θεατρικές παραστάσεις, στηρίζοντας έμμεσα και τους θεατρικούς φορείς. 

Η δεύτερη είναι το Πρόγραμμα Πολιτιστικής Εκπαίδευσης «Σχολεία Πρεσβευτές Πολιτισμού – Παιδιά Πρεσβευτές Πολιτισμού», το οποίο εφαρμόζεται σε σχολεία Δημοτικής, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης. Σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια της πολιτισμικής συνείδησης και έκφρασης, με επιμέρους στόχους η πολιτιστική παιδεία να αποτελέσει μέρος της διαδικασίας διαμόρφωσης της ταυτότητας και της αισθητικής καλλιέργειας των παιδιών μας. Ένας μεγάλος αριθμός Πρεσβευτών Πολιτισμού προέρχονται από τον χώρο του Θεάτρου και μαζί με τα συνεργαζόμενα σχολεία ετοιμάζουν υψηλού επιπέδου σχολικές θεατρικές παραστάσεις. 

Ο Πολιτισμός αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής μας πολιτικής, καθώς συμβάλλει στην αειφόρο ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή. Γι’ αυτό και μέσα από συγκεκριμένα μέτρα στηρίζουμε και θα συνεχίσουμε ακόμη πιο εντατικά να εργαζόμαστε για την προώθηση και στήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε πολλαπλά επίπεδα. Ένα από τα πιο σημαντικά μέτρα είναι και το νομοσχέδιο με τίτλο «Ο Περί της Θέσπισης Μητρώου Καλλιτεχνών και Καλλιτεχνικής Χορηγίας Νόμος του 2025». Το Νομοσχέδιο συντάχθηκε από την Επίτροπο Νομοθεσίας σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Γνωρίζω ότι υπάρχουν αντιδράσεις σε πτυχές του Νομοσχεδίου, αλλά μέχρι τώρα δεν έχουν υπάρξει ουσιαστικές αντιπροτάσεις. Εύχομαι ότι σύντομα το θέμα θα συζητηθεί στην Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού της Βουλής και θα προχωρήσει για ψήφιση από την ολομέλεια. 

Η στήριξη και ανάπτυξη του θεάτρου, όπως σας έχω αναφέρει, αποτελεί μια από τις προτεραιότητες του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Στα δύο χρόνια διακυβέρνησής μας, το κυπριακό θέατρο έχει στηριχθεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και με αυξημένες χορηγίες. Στόχος μας είναι αυτή η στήριξη να συνεχίσει και να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο με νέα σχέδια που θα βοηθήσουν τους θεατρικούς φορείς να είναι οικονομικά εύρωστοι και να μπορούν να συνεχίσουν το έργο τους απρόσκοπτα. 

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ θερμά και τους τρεις βραβευθέντες και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου εκ μέρους της Πολιτείας για την πολύτιμη και καθοριστική συνεισφορά τους στο πολιτιστικό γίγνεσθαι του τόπου μας. Θερμά συγχαρητήρια και σε όλους τους συντελεστές της αποψινής τελετής. 

Σας ευχαριστώ. 

(ΕΚ/ΓΣ/ΝΖ)