Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι εδώ μαζί σας σήμερα, αφού με την καθεμιά και τον καθένα από εσάς έχουμε συνεργαστεί τα προηγούμενα χρόνια. Αν και με κάποιους διαφωνήσαμε και συζητήσαμε έντονα, την ίδια στιγμή ήταν εξαιρετική και ουσιαστική η κάθε συνεργασία. Σας ευχαριστώ λοιπόν για την πρόσκληση και κυρίως σας ευχαριστώ για τη συνεχή σας δράση, την οποία προσωπικά θαυμάζω, και η οποία δίνει δύναμη σε εμάς να προχωράμε, αφού αισθάνομαι έντονα ότι το οφείλουμε σε εσάς αλλά και στις επόμενες γενιές.  

Είναι γεγονός ότι παρά τα σημαντικά βήματα οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ακόμη δεν έχουμε πετύχει την πλήρη και ουσιαστική ισότητα. Ένας από τους βασικούς λόγους, ενδεχομένως ο πιο βασικός, που δεν έχει επιτευχθεί η πλήρης και ουσιαστική ισότητα είναι γιατί η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αντιμετωπίζεται μέχρι και σήμερα ως κοινωνικό φαινόμενο και όχι ως πολιτικό.

Η ισότητα δεν αφορά μόνο την εκπροσώπηση των γυναικών και τη συμμετοχή τους στα κέντρα λήψεως αποφάσεων ή την εμπλοκή τους στα κοινά. Αντιθέτως, είναι ένα ζήτημα που άπτεται όλων των εκφάνσεων της καθημερινότητάς μας: της παιδείας, της υγείας, της οικονομίας, της έρευνας και της καινοτομίας, του περιβάλλοντος και γενικότερα όλων των τομέων.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, η Κύπρος κατατάσσεται 21^η από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ ως προς την ισότητα των φύλων. Πιο συγκεκριμένα, στην Κύπρο, πρώτον, παρατηρείται μεγάλο χάσμα στον διαθέσιμο προσωπικό χρόνο, αφού η συμμετοχή γυναικών και ανδρών στη φροντίδα και στην εκπαίδευση των παιδιών ή των εγγονιών τους, των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία, καθώς και στην οικιακή εργασία, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε οικονομία της φροντίδας, είναι σαφώς μεγαλύτερη για τις γυναίκες σε σχέση με αυτή των αντρών.

Λόγω έλλειψης χρόνου που αφιερώνεται κυρίως στη φροντίδα της ευρύτερης οικογένειας οι γυναίκες συμμετέχουν σαφώς λιγότερο σε πολιτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Κατά συνέπεια, στον τομέα «εξουσία» οι άντρες υπερ-εκπροσωπούνται σε σύγκριση με τις γυναίκες σε όλους τους τομείς: της πολιτικής, της οικονομίας, όπως και στα διοικητικά συμβούλια ερευνητικών οργανισμών και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Αναγνωρίζοντας όλα τα πιο πάνω η Κυβέρνηση προχωρεί σε μια νέα προσπάθεια για την ενίσχυση της ισότητας των φύλων. Προηγουμένως ανέφερα ότι η ισότητα των φύλων αφορά όλες τι εκφάνσεις της ζωής. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που πολύ πιο έντονα η δράση του Γραφείου μας, σε συνεργασία πάντα με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία, προχωρεί στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, οριζόντια, στις πολιτικές της κυβέρνησης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η θεμελίωση της κουλτούρας της ισότητας των φύλων αποτελεί βασική προτεραιότητα και επιτακτικό στόχο του Γραφείου μας, το οποίο αναβαθμίζεται, ενισχύεται και αναλαμβάνει ρόλο, μεταξύ άλλων, για την ετοιμασία και τον συντονισμό της νέας Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων 20024 - 2026, πάντοτε, επαναλαμβάνω, σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία. Η αποστολή μας είναι σύνθετη και σίγουρα καθόλου εύκολη. Η αλλαγή νοοτροπίας απαιτεί επιμονή και στρατηγική προσπάθεια, την οποία καταβάλλουμε όλοι και όλες μαζί. Θα ήθελα, συγκεκριμένα, να αναφερθώ σε σχετικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις, αλλά και σε δράσεις που αποσκοπούν στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε οριζόντια βάση.

Στις 28 Μαρτίου 2023 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε εκδήλωση στο πλαίσιο της ημέρας της γυναίκας, αναφέρθηκε στη θεσμοθέτηση του Γραφείου και στην ενίσχυσή του. Προς αυτή την κατεύθυνση επεξεργαζόμαστε σχετικό νομοσχέδιο ενώ, παράλληλα, αναγνωρίζοντας τη διαχρονική συνεισφορά του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και των μελών του, βρισκόμαστε σε διαβουλεύσεις για τη διασφάλιση του Μηχανισμού. Παράλληλα το Γραφείο μας έχει ενισχυθεί με ανθρώπινο δυναμικό.

Με απόφασή του, το Υπουργικό Συμβούλιο εξουσιοδότησε το Γραφείο μας όπως σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία να ετοιμάσει, να παρακολουθεί και να αξιολογεί την εφαρμογή της νέας Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων 2024 - 2026.  Στόχος της στρατηγικής είναι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις πολιτικές και δράσεις όλων των Υπουργείων και Υφυπουργείων.

Προς την επίτευξη του στόχου και για καλύτερο συντονισμό ορίστηκαν λειτουργοί ισότητας των φύλων σε κάθε Υπουργείο και Υφυπουργείο, με τους οποίους εργαζόμαστε στενά και βρισκόμαστε σε συντονισμό για την ετοιμασία σχετικών έμφυλων δράσεων και πολιτικών στα Υπουργεία και Υφυπουργεία.

Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο να αναφερθώ και σε κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις που ήδη υλοποιήθηκαν από το Γραφείο τους τελευταίους μήνες:

-  Σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών η κυβέρνηση προχώρησε στον μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε γυναικεία είδη υγιεινής. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη αφού πρόκειται για αναγκαίο προϊόν και όχι προϊόν πολυτέλειας.

-  Τις προσπάθειές μας, σε συνεργασία με τον Υπουργό Μεταφορών κ. Βαφεάδη, την Πρόεδρο της Αρχής Αδειών κα Αμερικάνου και τις συντεχνίες ΣΕΚ, ΠΕΟ, ΔΕΟΚ για επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες οδηγοί λεωφορείων. Αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων μας ήταν να ενεργοποιηθούν 40 γυναίκες, οι οποίες επέδειξαν ενδιαφέρον να επιστρέψουν στο επάγγελμα.

-  Τις νέες συνεργασίες με την Κυπριακή Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης μέσω της υπογραφής σχετικού μνημονίου που καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις εκπαιδεύσεις προπονητών/τριών για θέματα ισότητας στον αθλητισμό.

-  Τις δράσεις που άρχισαν σε συνεργασία με το ΚΕΒΕ για προώθηση της ισότητας των φύλων στην εργασία και την εξάλειψη του χάσματος αμοιβών.

-  Την επανασύσταση της μονάδας ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στο Υπουργείο Εξωτερικών με Πρέσβειρα για την Ισότητα την κα Κούλα Σοφιανού.

-  Τη συνεργασία μας με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας και το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών για τη διαδικτυακή μας ενημερωτική εκστρατεία με γυναίκες πρότυπα στους τομείς STEAM, με στόχο την ενθάρρυνση νεαρών γυναικών να ακολουθήσουν σχετικά επαγγέλματα. Η εκστρατεία αυτή είναι σε εξέλιξη.

- Τη θεσμοθέτηση υποτροφιών σε γυναίκες άνω των 30 που για οποιονδήποτε λόγο δεν είχαν καταφέρει να σπουδάσουν στο παρελθόν. Δράση που εξήγγειλε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μετά από πρωτοβουλία του Γραφείου μας και την εξαιρετική συνεργασία με το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου. 

Σημειώνω επίσης τους διορισμούς του Προέδρου της Δημοκρατίας που αποδεικνύουν τη σημασία που αποδίδει στην ισότητα των φύλων. Η εκπροσώπηση των γυναικών ανέρχεται στο 46.1% στους πρώτους διορισμούς της Κυβέρνησης, ενώ στο Υπουργικό Συμβούλιο (Υπουργοί/ Υφυπουργοί) το ποσοστό φτάνει, για πρώτη φορά, στο 41.17%.

Επιπρόσθετα, μετά από σχετική διαβούλευση με τον Πρόεδρο της Ένωσης Δήμων, 29 δήμοι έχουν ορίσει λειτουργούς ισότητας, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας του Γραφείου μας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. 

Κυρίες και κύριοι,

Όλα τα πιο πάνω είναι μόνο ενδεικτικές δράσεις που συμβάλλουν στο να γίνει η ισότητα κανονικότητα. Δεν έχω ψευδαισθήσεις ότι τα επόμενα χρόνια θα εξαλείψουμε τις ανισότητες, οι οποίες, θέλω να τονίσω, νομικά έχουν σχεδόν στο σύνολο τους εκλείψει. Όμως μπορούμε να επιταχύνουμε την προώθηση της ισότητας των φύλων και την εμπέδωση της σχετικής κουλτούρας μέσα από ολιστικές, οριζόντιες δράσεις, οι οποίες, επαναλαμβάνω, είναι πρακτικές και αποσκοπούν σε ουσιαστική βελτίωση της ζωής των πολιτών και της κοινωνίας μας.

(ΝΓ/ΣΧ)