Ανακοινωθέντα

Είναι ιδιαίτερη τιμή αλλά και χαρά η σημερινή παρουσία της έντιμης Δικαστού Άννας Μαρκουλλή, Δικαστού στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και Προέδρου Τμήματος, την οποία καλωσορίζω και ευχαριστώ που αποδέχτηκε την πρόσκληση της Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας για να μας μιλήσει για ένα θέμα που αφορά σε ένα τομέα δικαίου που μέχρι πριν κάποια χρόνια φάνταζε εξειδικευμένος και ξένος για τα κυπριακά δεδομένα. Σήμερα πλέον, αποτελεί ένα θέμα που προσελκύει το αυξανόμενο ενδιαφέρον του νομικού κόσμου, όχι μόνο γιατί αναγνωρίζεται η χρησιμότητα των απαγορευτικών κανόνων του δικαίου του ανταγωνισμού για τη διασφάλιση της οικονομικής ελευθερίας των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αγορά, αλλά κυρίως γιατί έχει γίνει αντιληπτό ότι η διασφάλιση συνθηκών υγειούς ανταγωνισμού διασφαλίζει ουσιαστικά το δημόσιο συμφέρον που συναρτάται με την προστασία και ευημερία των καταναλωτών. 

Στην εμπέδωση της σημασίας της ορθής επιβολής του δικαίου του ανταγωνισμού συνέβαλαν αποφασιστικά και τα Δικαστήριά μας, με τον τρόπο που άσκησαν και ασκούν τον έλεγχο των αποφάσεων της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, ιδίως μετά από την πρώτη ιστορική μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, με τη σύσταση του Διοικητικού Δικαστηρίου που συμπληρώνεται με τη λειτουργία πλέον του Εφετείου και του Τμήματος Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας αυτού. Συνεπώς είναι με μεγάλη χαρά που καλωσορίζω τους εντίμους δικαστές τόσο του Διοικητικού Δικαστηρίου όσο και του Εφετείου, αλλά φυσικά και του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου που μας τιμούν σήμερα με την παρουσία τους.

Με χαρά επίσης καλωσορίζω στη σημερινή διάλεξη την Πρόεδρο και τα Μέλη της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, του Οργάνου στο οποίο η Πολιτεία έχει εναποθέσει την ευθύνη για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας για τη διασφάλιση συνθηκών υγειούς ανταγωνισμού στην αγορά, καθώς και τους λειτουργούς της που είναι σήμερα μαζί μας. Το έργο τους επιτελείται κυρίως μέσω των αποφάσεων που εκδίδει η Επιτροπή, είτε κατόπιν υποβολής καταγγελιών είτε κατόπιν αυτεπάγγελτων ερευνών, σε περιπτώσεις πιθανολογούμενων παραβάσεων των διατάξεων του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου, αλλά και των Άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εν λόγω αποφάσεις, ως καλά γνωρίζετε, ελέγχονται δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος από τα Δικαστήρια.

Είναι γεγονός ότι ο έλεγχος των αποφάσεων της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού από τα Δικαστήρια και κατ’ επέκταση η ερμηνεία του δικαίου του ανταγωνισμού, θέτει τον δικαστή αντιμέτωπο με σταθμίσεις οικονομικής φύσης και ζητήματα τεχνικών γνώσεων, φέροντας στο προσκήνιο τον προβληματισμό ως προς την ένταση και έκταση του ασκούμενου δικαστικού ελέγχου. Είναι συνεπώς με ενδιαφέρον που αναμένουμε να ακούσουμε τα όσα έχει να μας πει η κα Μαρκουλλή, λαμβανομένου υπόψη ότι το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο για την επίλυση ευθείων προσφυγών κατά πράξεων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης και συνεπώς, το Δικαστήριο, το οποίο ασκεί το δικαστικό έλεγχο των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα του ανταγωνισμού, στη βάση των εν λόγω προσφυγών που ασκούνται από τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις.  

Πλην του δικαστικού ελέγχου, ζητήματα όπως το δικαίωμα πρόσβασης στον φάκελο, τα δικαιώματα άμυνας των επιχειρήσεων με προεξέχον το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης, η τήρηση της αρχής ne bis in idem, αποτελούν αναγκαίες συνιστώσες ενός ευνομούμενου συστήματος που διασφαλίζει την προστασία των αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων που στις πλείστες των περιπτώσεων διακυβεύονται και τα οποία καλείται ο εθνικός δικαστής να σταθμίσει. Σε σχέση με αυτές τις πτυχές, η νομολογία των Δικαστηρίων της Ένωσης είναι για την εθνική Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, το μέσο από το οποίο μπορεί να αντληθεί ο ενδεδειγμένος τρόπος χειρισμού των ζητημάτων αυτών, ο οποίος διασφαλίζει τα δικαιώματα άμυνας των επηρεαζόμενων επιχειρήσεων στις διαδικασίες ενώπιον της Επιτροπής. Συνεπώς και σε σχέση με αυτά τα ζητήματα, είναι σημαντικό να ακούσουμε και να μοιραστούμε γνώσεις και εμπειρίες της κας Μαρκουλλή, η οποία συμμετέχει στη σύνθεση του Δικαστηρίου που εκδίδει αποφάσεις  σε σχέση με αυτά τα θέματα.  

Θεωρώ ότι το θέμα της σημερινής διάλεξης θα αποτελέσει τροφή για σκέψη και αποσκοπεί να αποτελέσει το έναυσμα ενός παραγωγικού διαλόγου σε θέματα όπου η εμπειρία του ενωσιακού δικαστή αναντίλεκτα μπορεί να μας καθοδηγήσει σε ορθές πρακτικές και στην υιοθέτηση βέλτιστων λύσεων. 

Η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας αναγνωρίζοντας τον ρόλο της ως συλλειτουργού της Δικαιοσύνης, επιδιώκει μέσα από τη σημερινή διάλεξη και προσβλέπει στην επιμόρφωση όλων μας, με στόχο πάντοτε την ενίσχυση και αναβάθμιση του νομικού μας πολιτισμού, σε ζητήματα που επηρεάζουν με ουσιαστικό τρόπο τη λειτουργία της αγοράς, έχοντας αντίκτυπο στην ίδια την οικονομία και επηρεάζοντας τελικώς τον καταναλωτή, ο οποίος  ωφελείται κατ’ αρχήν, και προστατεύεται μέσω της ύπαρξης ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού. 

Η σημερινή διάλεξη εμπίπτει σε δύο ξεχωριστούς πυλώνες της νεοσυσταθείσας Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας. Ο ένας είναι η επιμόρφωση των λειτουργών μας σε θέματα που άπτονται των εξειδικευμένων νομικών θεμάτων τα οποία μας απασχολούν και ο άλλος η επιμόρφωση άλλων λειτουργών του Δημοσίου.

Θέλω, κλείνοντας να συγχαρώ τόσο την Υπεύθυνη της Ακαδημίας μας και Εισαγγελέα δρα Δέσποινα Κυπριανού, καθώς και την υπόλοιπη διευθυντική ομάδα της Ακαδημίας για το πολύ αξιόλογο έργο το οποίο παρουσίασαν στη σύντομη πορεία της Ακαδημίας αλλά και για το πολύ σημαντικό πρόγραμμα που έχουν ετοιμάσει για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους.

Με αυτή την σύντομη εισαγωγή καλώ στο βήμα την Ανώτερη Δικηγόρο της Δημοκρατίας, κα Δήμητρα Καλλή.

(ΜΛ/ΜΣ)