Ανακοινωθέντα

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ανακοινώνει τον επαναπατρισμό από την Ολλανδία του ψηφιδωτού του Αποστόλου Μάρκου που κοσμούσε την αψίδα της κατεχόμενης εκκλησίας της Παναγίας Κανακαρίας στην Λυθράγκωμη, της επαρχίας Αμμοχώστου. Το εν λόγω ψηφιδωτό εντοπίστηκε στο Πριγκιπάτο του Μονακό από τον Ολλανδό ιδιωτικό ντετέκτιβ Arthur Brand, γνωστό για την δράση του στον εντοπισμό σημαντικών έργων τέχνης, ο οποίος συνεργάζεται με τις Αστυνομικές Αρχές πολλών κρατών. Η αρχική πληροφορία για το ψηφιδωτό δόθηκε το 2016 στις Αρχές του κράτους, από την Ελληνο–Αμερικανική οργάνωση AHEPA στις Η.Π.Α.  

Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της Παναγίας Κανακαρίας, που χρονολογείται στον 6ο αι μ.Χ. αποτελεί πολύ σημαντικό έργο τέχνης και από τα λιγοστά εναπομείναντα πρωτοχριστιανικά ψηφιδωτά παγκοσμίως. Το ψηφιδωτό μετάλλιο με τη μορφή του Αποστόλου Μάρκου, αποσπάστηκε βίαια από την εκκλησία και είχε κλαπεί μαζί με τα υπόλοιπα ψηφιδωτά που απεικονίζουν τους Αποστόλους και άλλους αγίους μεταξύ των ετών 1977-79 από τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο Aydin Dikmen. Ο ψηφιδωτός διάκοσμος της εκκλησίας κατακερματίστηκε και διαμέσου των αγορών τέχνης κατέληξε σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Τμήματα του ψηφιδωτού αυτού διακόσμου, όπως οι μορφές των αποστόλων Λουκά, Βαρθολομαίου, Ματθαίου, Ιακώβου, Θαδδαίου, Θωμά και Ανδρέα, καθώς και το άνω τμήμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, το άνω τμήμα της παράστασης της Θεοτόκου και του Χριστού, το χέρι της Θεοτόκου και το χέρι του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, επαναπατρίστηκαν σταδιακά από το 1983, ενώ αγνοείται η τύχη και άλλων ψηφιδωτών από τον διάκοσμο της εκκλησίας.  

Η παράδοση του ψηφιδωτού του Αποστόλου Μάρκου έγινε από τον Arthur Brand στην Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Χάγη, παρουσία του Πρέσβη κ. Ελπιδοφόρου Οικονόμου, του κ. Martin Finkelnberg της Ολλανδικής Αστυνομίας και όλης της επιχειρησιακής ομάδας, αποτελούμενης από τη Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων δρα Μ. Σολομίδου-Ιερωνυμίδου, τον Νομικό Σύμβουλο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου κ. Λεωνίδα Γεωργίου, τον Υπαστυνόμο του Αρχηγείου Αστυνομίας Κύπρου κ. Μιχάλη Γαβριηλίδη και τον Συντηρητή ειδικό ψηφιδωτών του Τμήματος Αρχαιοτήτων δρα Ελευθέριο Χαραλάμπους. Ο επαναπατρισμός κατέστη δυνατός μετά από συντονισμένες ενέργειες όλων των εμπλεκομένων Αρχών του κράτους όπως αναφέρεται πιο πάνω, περιλαμβανομένης της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, του Τμήματος Τελωνείων και της Εκκλησίας της Κύπρου.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς και Υπηρεσίες, συνεχίζει τις προσπάθειες του για τον επαναπατρισμό των υπόλοιπων ψηφιδωτών από την Εκκλησία της Παναγίας Κανακαρίας, καθώς και όλων των άλλων συλημένων πολιτιστικών θησαυρών μας. 

(ΑΧ)