Ανακοινωθέντα

Είναι πραγματικά με ιδιαίτερη τιμή που απευθύνω χαιρετισμό στην ετήσια εκδήλωση που πραγματοποιείται με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας των Ηνωμένων Εθνών, ενός Οργανισμού ο οποίος φέτος συμπληρώνει την 73^η επέτειο του.

Τα Ηνωμένα Έθνη προέκυψαν ως αποτέλεσμα των καταστροφικών συνεπειών που προκάλεσε στη διεθνή κοινότητα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και, μέσω συλλογικής συνείδησης και ευθύνης, οι ηγέτες των κρατών μελών του Οργανισμού καθόρισαν ως στόχους λειτουργίας τους:  

• Τη διασφάλιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
• Την προώθηση της κοινωνικής προόδου,
• Την ανάπτυξη της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των Εθνών,
• Την εδραίωση της ειρήνης, της ασφάλειας και της αποτροπής και επίλυσης διενέξεων είτε εθνικών είτε περιφερειακών και διεθνών, στη βάση της προληπτικής διπλωματίας και του διαλόγου.

Παράλληλα, ο Οργανισμός δομεί διαχρονικά τη δραστηριότητά του σε ένα ευρύ φάσμα πρωταρχικής σημασίας τομέων, αναπτύσσοντας πληθώρα σημαντικών πρωτοβουλιών που άπτονται θεμάτων που αφορούν μεταξύ άλλων:

• Την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης,
• Την αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματική αλλαγής,
• Την καταπολέμηση των ασύμμετρων απειλών,
• Την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς,
• Την παροχή επαρκών επιπέδων υγείας και εκπαίδευσης σε όσους το έχουν ανάγκη.

Αναφερόμενος στον ρόλο των Ηνωμένων Εθνών, θα πρέπει να προσμετρήσουμε πως η διεθνής τάξη πραγμάτων του 1945 δεν είναι η ίδια με αυτή που σήμερα βιώνουμε και οι παραδοσιακοί προσανατολισμοί ασφάλειας έχουν αλλάξει εξαιτίας νέων γεωπολιτικών δεδομένων και προκλήσεων.

Τα ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας δεν περιορίζονται πλέον σε διαφορές μεταξύ και εντός Εθνών, αφού φαινόμενα όπως η τρομοκρατία, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, ο βίαιος εκτοπισμός εκατομμυρίων ανθρώπων, η πείνα και η δυστυχία και συνεπακόλουθες μεταναστευτικές ροές, ασκούν τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις σε όλες τις χώρες ή τις περιοχές που επηρεάζονται.

Προβλήματα και προκλήσεις που δοκιμάζουν την αντοχή του διεθνούς συστήματος, με τα Ηνωμένα Έθνη να καλούνται να επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία και τον ηγετικό τους ρόλο, μετεξελίσσοντας και αναβαθμίζοντας τη λειτουργία τους, προκειμένου να ανταποκριθεί περαιτέρω αποτελεσματικά στην αποστολή του.

Παρά τις αποκλίνουσες προσδοκίες ή και συγκρουόμενα συμφέροντα, οφείλουμε από κοινού, μέσω της πολυμερούς διπλωματίας, να υιοθετήσουμε μία στοχευμένη και στοχοπροσηλωμένη πολιτική προτεραιοτήτων και να αντιμετωπίσουμε τα βαθύτερα αίτια τα οποία οδήγησαν στις πρωτοφανείς αυτές καταστάσεις.

Οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να καταστεί επιτέλους πραγματικότητα η αειφόρος ανάπτυξη για όλες τις χώρες και περιοχές  μέσω της δημιουργίας των αναγκαίων πολιτικών και κοινωνικοοικονομικών συνθηκών που θα οδηγήσουν στη σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θεσμών.

Παράλληλα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις απειλές που προέρχονται από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις, έτσι ώστε να επιτύχουμε διαρκείς και βιώσιμες πολιτικές λύσεις που θα προωθήσουν την περιφερειακή ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα και οι οποίες θα προστατεύσουν τις μελλοντικές γενιές από ασύμμετρες απειλές.

Τούτων λεχθέντων, και παρά τα όσα καταγράφονται ως αδυναμίες των ΗΕ λόγω αυτού καθ’ αυτού του συστήματος αλλά και των επιμέρους συμφερόντων αυτών που επηρεάζουν θα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως παρά τις όποιες αδυναμίες, ελλείψεις και αποτυχίες του κατά τη διάρκεια της 73χρονης ιστορίας του, ο Οργανισμός παραμένει το αδιαμφισβήτητο σημείο αναφοράς και το σημαντικότερο διεθνές φόρουμ στο οποίο όλα τα Έθνη μπορούν να έλθουν σε επαφή, να συζητήσουν, να διαπραγματευτούν και να επιλύσουν τις διαφορές τους, αλλά και να αντιμετωπίσουν συλλογικά τα περιφερειακά και διεθνή προβλήματα που ξεπερνούν τα στενά όρια των κρατών.

Ως εκ τούτου, αποτελεί χρέος μας να ενισχύσουμε την υποστήριξη και την προσήλωση μας προς τα Ηνωμένα Έθνη και να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική εφαρμογή των αποφάσεων και δράσεων τους στη βάση των οικουμενικών αρχών της ανθρωπότητας, του διεθνούς δικαίου και του πολυμερούς συστήματος που αποτελούν τα θεμέλια της ίδρυσης τους.

Και τούτο, καθώς είναι θέση μας, πως η συλλογική ηγεσία και η ανάδειξη της υπεροχής του πολυμερούς συστήματος αποτελεί τον μοναδικό τρόπο για την αποτελεσματική εξάλειψη των απειλών κατά της ειρήνης και της ασφάλειας.

Στο πλαίσιο αυτό, παραμένουμε σταθεροί υποστηρικτές του φιλόδοξου οράματος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών κ. Antonio Guterres, για τη μεταρρύθμιση του Οργανισμού κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κρατών μελών του και στις προσδοκίες των λαών μας, όπως, μεταξύ άλλων, η μεταρρύθμιση του πυλώνα ανάπτυξης, η αναδιάρθρωση του πυλώνα για την ειρήνη και την ασφάλεια και η εσωτερική μεταρρύθμιση των δομών διοίκησης του Οργανισμού.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος μέλος του ΟΗΕ από το 1960, παραμένει πλήρως και σταθερά προσηλωμένη στα πανανθρώπινα ιδανικά και τις διακηρυγμένες αρχές που πρεσβεύει ο Οργανισμός και ο Καταστατικός του Χάρτης.

Αναγνωρίζοντας, πρόσθετα, τον εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο του ως θεματοφύλακα της διεθνούς έννομης τάξης, συμμετέχουμε ενεργά και εποικοδομητικά στις εργασίες του Οργανισμού, προωθώντας μέσα από την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που ακολουθούμε τους ευγενείς σκοπούς του.

Ο στόχος μας εδράζεται στο όραμα και τη φιλοδοξία να καταστούμε πρότυπο σταθερότητας, προβλεψιμότητας και δημιουργίας συνεργειών για προαγωγή αμοιβαίας ευημερίας και σταθερότητας για όλους, ιδιαίτερα στην εύφλεκτη και ευμετάβλητη περιοχή της οποίας αποτελούμε αναπόσπαστο μέρος.

Προς τον σκοπό αυτό, και έχοντας αναγνωριστεί από όλους ως ένας έντιμος συνομιλητής, ως ένας πυλώνας σταθερότητας έχουμε ενδυναμώσει τις ιστορικά στενές μας σχέσεις με τις χώρες της γύρω περιοχής και μαζί με την Ελλάδα εγκαθιδρύσαμε τριμερείς συνεργασίες με γείτονες χώρες, όπως αυτές με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη και όχι μόνο.

Οι εν λόγω τριμερείς μηχανισμοί αποτελούν ένα απτό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν χώρες με κοινές ανησυχίες και κοινά συμφέροντα ενώνουν δυνάμεις αντί να αυτοαπομονώνονται, αποτελώντας μία πρακτική έκφραση ενός αποτελεσματικού πολυμερούς συστήματος, πλήρως συμβατού με τις επιδιώξεις των Ηνωμένων Εθνών.

Προς τον σκοπό αυτό, χαιρετίζουμε θερμά τη διεύρυνση αυτών των τριμερών σχηματισμών, ώστε να συμπεριλάβουν και άλλους εταίρους σε συγκεκριμένους τομείς, ενισχύοντας  τις υφιστάμενες αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες.

Είναι μέσα σε αυτά τα πλαίσια που εκφράσαμε κατ’ επανάληψη την ανάγκη να συνειδητοποιήσει η Τουρκία ότι εφαρμόζοντας το διεθνές δίκαιο, όχι όπως η ίδια το ερμηνεύει, αλλά όπως παγκοίνως γίνεται αποδεκτό να δώσει την ευκαιρία σε ένα πρόβλημα που πέραν των 44 χρόνων υφίσταται, επιτέλους να λυθεί στη βάση των αρχών των Ηνωμένων Εθνών, στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες συνεργασίας μεταξύ όλων των γειτονικών κρατών. Δεν έχει λόγο η Κύπρος ή η Ελλάδα να είναι σε αντιπαράθεση με την Τουρκία. Δεν έχουμε λόγο να μη συνεργαστούμε δεν έχουμε λόγο να μην αναπτύξουμε τις ίδιες άριστες σχέσεις όπως έχουμε πράξει με τα υπόλοιπα των γειτονικών κρατών.

Ο φυσικός πλούτος της περιοχής αποτελεί κατά την άποψη μου πηγή και ευκαιρία για συνεργασία και όχι αφορμή για να συνεχιστούν τριβές ή διενέξεις.

Δεν υπάρχει κανείς μα κανείς που δεν θα ήθελε να δει να αναπτύσσονται οι σχέσεις μας άριστα και με τη γείτονα Τουρκία.

Μια μικρή χώρα, όπως η Κύπρος, δεν έχει ανάγκη από διενέξεις. Έχει ανάγκη από την ειρήνη, από τη συνεργασία, από την ευημερία.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια κινείται και ο στόχος μας προκειμένου να εξευρεθεί μια βιώσιμη και διαρκής λύση του Κυπριακού.

Εκφράζουμε ευγνωμοσύνη προς τα Ηνωμένα Έθνη διότι πραγματικά μέσα από την παρουσία τους, δια της Ειρηνευτικής Δύναμης, έχει αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση εντάσεων ή και τριβών. Την ίδια ώρα οι προσφερόμενες υπηρεσίες, έχουν πολλές φορές δημιουργήσει εκείνες τις προϋποθέσεις για να προχωρήσουμε ώστε να εξευρεθεί μια λύση στα πλαίσια πάντα και στη βάση του διεθνούς δικαίου.

Η ατυχία ή η αποτυχία των Ηνωμένων Εθνών δεν οφείλεται βεβαίως στα θύματα, ευθύνεται σε εκείνους που προκάλεσαν την κρίση. Και δεν είμαι εδώ για να απονείμω ευθύνες, αλλά είμαι εδώ για να επαναλάβω τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μας προς τα Ηνωμένα Έθνη, να επαναλάβω πως είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Ειδική Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα προκειμένου επιτέλους να πετύχουμε την επανέναρξη ενός δημιουργικού διαλόγου με προοπτική.

Και για να υπάρξει προοπτική θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ότι το δίκαιο δεν ερμηνεύεται με βάση τη δύναμη του ισχυρού, αλλά με βάση τις διεθνείς αρχές και αξίες. Αν όλοι αποφασίσουμε πως βασιζόμενοι σε αυτές τις αρχές και αξίες μπορεί να πετύχουμε να εξυπηρετήσουμε την ειρήνη, θα εξυπηρετήσουμε καλύτερα και τον κυπριακό λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, γιατί από την παρούσα απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων δεν υποφέρουν μόνο οι Ελληνοκύπριοι αλλά και οι Τουρκοκύπριοι, δεν υποφέρει μόνο η μικρή χώρα, η Κύπρος, αλλά υποφέρουν και τα πέριξ κράτη ή και όσοι εμπλέκονται σε αυτή τη διαφορά.

Με αυτές τις σκέψεις και θεωρώντας ότι πολλά μπορεί και πρέπει να γίνουν όσον αφορά τη λειτουργία του ΟΗΕ, την αποτελεσματικότητα όταν λαμβάνονται αποφάσεις, θέλω να χαιρετίσω την παρούσα εκδήλωση, να συγχαρώ θερμά τον Δρα Χρίστο Θεοδούλου, και να ευχαριστήσω διότι πραγματικά μέσα από τις πρωτοβουλίες σας αναπτύσσεται αυτό το πνεύμα που θέλει τον κόσμο να έχει μια βάση ελπίδας, μια βάση που να δημιουργεί την προοπτική και που δεν είναι άλλη, βεβαίως, από τα Ηνωμένα Έθνη.

------------------------- 

ΡΜ/ΕΙ