Ανακοινωθέντα

Αναφορικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό, το νομοσχέδιο περί Κύπρου στο Κογκρέσο των ΗΠΑ και τις επαφές του στον Λίβανο, προέβη, μεταξύ άλλων,  σε δηλώσεις ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης την Παρασκευή 12 Απριλίου 2019, στο «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου του ΡΙΚ.

Οι σχετικές ερωτοαπαντήσεις έχουν ως ακολούθως:

«Ερώτηση: Τί συζητήσατε με τον κ. Κατρούγκαλο σχετικά με τη συνάντηση που θα έχουν αξιωματούχοι των Υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας; 

Απάντηση: Η συνάντηση είναι πολύ σημαντική και είχαμε και τηλεφωνική επικοινωνία γι’ αυτό το θέμα. Δεν είναι απλά μια γενική συζήτηση. Θα υπάρξει συγκεκριμένη συζήτηση πέραν των διμερών θεμάτων που αφορούν τις δύο χώρες, και επί του κεφαλαίου της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Εμείς προσεγγίζουμε αυτή τη συνάντηση –όπως και η Ελληνική Κυβέρνηση- ως ιδιαίτερα σημαντική και ενδεικτική της μετέπειτα πορείας και του τι μπορεί να γίνει και πόσο μπορούμε να αισιοδοξούμε. Δεν είναι, λοιπόν, μια τυπική συνάντηση σε καμιά απολύτως περίπτωση. Μπορεί να είναι υπηρεσιακοί παράγοντες που συμμετέχουν, αλλά είναι επικεφαλής των Υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας-Τουρκίας. Πρόκειται για πολύ σημαντική συνάντηση και προσεγγίζονται τόσο διμερή θέματα όσο και αυτά που αφορούν στο Κυπριακό. 

Ερώτηση: Το Κυπριακό είναι στο τραπέζι με συγκεκριμένη εισήγηση/τοποθέτηση της Ελληνικής Κυβέρνησης;

Απάντηση: Ναι, είναι συγκεκριμένη τοποθέτηση. Εξάλλου, η θέση είναι γνωστή. Δεν είναι κάτι που δεν είναι δημοσίως γνωστό. Είναι όμως σημαντικό μέσα από αυτή τη συνάντηση να δούμε την προσέγγιση της τουρκικής Κυβέρνησης.

Ερώτηση: Από την αρχή ή από εκεί που είχαν μείνει τα πράγματα στο Κραν Μοντανά;

Απάντηση: Σίγουρα όχι από την αρχή. Θα συζητηθούν πολύ συγκεκριμένα θέματα σε σχέση με την αντικατάσταση του συστήματος εγγυήσεων, που δεν μπορεί να συνεχιστεί και δεν επιτρέπει στην Κύπρο να είναι κανονικό κράτος. Άρα η συζήτηση είναι πολύ συγκεκριμένη. Η συζήτηση θα γίνει στο πλαίσιο των ιδεών που κατέθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ στο Κραν Μοντανά. Θα συζητηθεί το θέμα της κατάργησης των επεμβατικών και άλλων δικαιωμάτων, το θέμα της παραμονής στρατού στην Κύπρο και το θέμα ενός νέου συστήματος ασφάλειας. Την ίδια στιγμή, ο μηχανισμός παρακολούθησης της λύσης είναι ένα θέμα που συνδέεται αναπόφευκτα με την ευρύτερη συζήτηση στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Ερώτηση: Αυτό μπορεί να διευκολύνει την προσπάθεια επανέναρξης του διαλόγου;

Απάντηση: Πάρα πολύ. Θεωρούμε ότι μπορεί να διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό. Τις τελευταίες ημέρες υπάρχει σε εξέλιξη μια προσπάθεια από την κα Λουτ προς όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και ελπίζουμε να φέρει κάποια αποτελέσματα. Η κα Λουτ έχει κάποιες συγκεκριμένες ιδέες τις οποίες χαιρετίζουμε. Δεν θα αναφερθώ αυτή τη στιγμή δημόσια. Θα αναμένουμε να ολοκληρωθεί αυτή η προσπάθεια και ελπίζουμε να έχει κάποια θετικά αποτελέσματα να μας ανακοινώσει. Έχει εκφράσει κάποιες ιδέες που μπορεί να βοηθήσουν. Δεν είχε  φέρει κάποιο προσχέδιο μέχρι την τελευταία συνάντηση. Έχει, γενικότερα, κάποιες ιδέες που μπορεί να βοηθήσουν στην επανέναρξη των συνομιλιών. Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια της κας Λουτ. Δεν θα μπούμε σε λεπτομέρειες. Με όποιους και αν μιλά η κα Λουτ, οι ηγέτες είναι αυτοί που αποφασίζουν. Από εκεί και πέρα, ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν κάποια καλά νέα.

Η προσέγγιση του ΓΓ του ΟΗΕ είναι ότι η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί παρά τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις διαφορετικές προσεγγίσεις. Από εκεί και πέρα, υπάρχει αυτή η συγκεκριμένη προσέγγιση από την κα Λουτ τις τελευταίες ημέρες, που ελπίζουμε να φέρει θετικό αποτέλεσμα. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι σε επαφή με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και όλους όσοι μπορούν να βοηθήσουν για επανέναρξη των συνομιλιών και ας ελπίσουμε να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα. Σίγουρα, θεωρώ ότι η προσπάθειά της συνεχίζεται και με την επικείμενη έκθεση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στην παρούσα φάση αγγίζει περισσότερο το διαδικαστικό. Στόχος μας είναι να καταλήξουμε σε όρους αναφοράς, διότι οι όροι αναφοράς θα καθορίσουν, σε μεγάλο βαθμό, αν θα έχουμε ουσιαστικές συνομιλίες και όχι συνομιλίες για χάριν των συνομιλιών.

Ερώτηση: Υπάρχει κάποια πρόταση για τετραμερή;

Απάντηση: Δεν τίθεται ένα τέτοιο δεδομένο. Ούτε η κα Λουτ έθεσε τέτοιο θέμα. Η κα Λουτ μετέφερε τη θέση της τουρκικής πλευράς, που είναι γενικά γνωστή. Αναμένουμε πώς θα εξελιχθεί η προσπάθεια της κας Λουτ και είναι σημαντικό να έχει θετική κατάληξη. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, θα συμπεριληφθεί στην έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ.

Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε το νομοσχέδιο των ΗΠΑ για την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο;

Απάντηση: Κατ’ αρχάς θεωρούμε σημαντικό το νομοσχέδιο που προωθείται και το γεγονός ότι προωθείται και από τα δύο κόμματα είναι σημαντικό. Είναι σημαντικό ότι αναγνωρίζεται και ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πιο σημαντικό για μας όμως δεν είναι το ενδεχόμενο άρσης του εμπάργκο, καθώς η σημασία του είναι κυρίως συμβολική. Σημαντικό είναι το ότι αναγνωρίζεται ο ρόλος της χώρας μας σε αυτό που γίνεται στην περιοχή και ειδικότερα, στα θέματα της ενεργειακής και της θαλάσσιας ασφάλειας. Δεν έχουμε τον όποιο σχεδιασμό ή τα όποια πλάνα να αγοράσουμε οπλικά συστήματα ή οτιδήποτε άλλο σχετικό. Είναι μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης νέας αμερικανικής προσέγγισης για την Κυπριακή Δημοκρατία. Αν υπάρξει οποιοσδήποτε άλλος σχεδιασμός, θα τον ανακοινώσουμε.

Ερώτηση: Αυτό το γεγονός καταδεικνύει κάποια αλλαγή στην εξωτερική μας πολιτική;

Απάντηση: Η εξωτερική μας πολιτική είναι κάτι που το καθορίζουμε εμείς. Είμαστε κράτος μέλος της ΕΕ και η εξωτερική μας πολιτική καθορίζεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Δεν ακολουθούμε αποφάσεις των Βρυξελών, αλλά είμαστε παρόντες και διαμορφώνουμε τις αποφάσεις της ΕΕ. Άρα, η ΕΕ είναι ξεκάθαρα ο βασικότερος πυλώνας της ΕΕ και μαζί με τους εταίρους μας εκεί καθορίζουμε τις θέσεις μας. Θεωρώ ότι αυτή η προσέγγιση που ακολουθούμε σήμερα ξεκαθάρισε το 2013 με την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και με τις αποφάσεις και την πολιτική που ακολούθησαν.

Για πολλά χρόνια είχαμε μια μονοθεματική προσέγγιση όσον αφορά στην εξωτερική μας πολιτική. Θεωρούσαμε ότι όλοι ασχολούνταν μόνο με το Κυπριακό και εμείς είχαμε μια μονοδιάστατη προσέγγιση. Πλέον, υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι στην εξωτερική μας πολιτική που καθορίζονται ξεκινώντας από την ιδιότητά μας ως μέλος της ΕΕ, τις σχέσεις μας με τα γειτονικά κράτη, με όλους αυτούς που είναι Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και θεωρούμε ότι αυτή η προσπάθεια, αυτοί οι τρεις βασικοί πυλώνες εξυπηρετούν και την υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μας, που δεν είναι άλλη από την επίλυση του Κυπριακού. Ο τρόπος που αποφασίζουμε την εξωτερική μας πολιτική είναι για να εξυπηρετήσουμε τα συμφέροντά μας και όχι οποιουδήποτε άλλου κράτους. Αν μέσα από τις αποφάσεις και πολιτικές μας ταυτίζονται τα συμφέροντά μας και με άλλα κράτη, είναι κάτι το οποίο επιδιώκουμε. Σίγουρα η Κυπριακή Δημοκρατία θέλει να ταυτίσει τα συμφέροντά της με σημαντικούς δρώντες και διεθνή συστήματα και ειδικότερα, με όλους αυτούς που βλέπουν τις δράσεις μας στην περιοχή ως ιδιαίτερα σημαντικές. Οι αποφάσεις όμως λαμβάνονται από εμάς και κανέναν άλλον.

Ερώτηση: Γιατί όμως λέγεται πως όλα αυτά έχουν στόχο την Ρωσία και τον ρόλο της στην περιοχή; 

Απάντηση: Εμένα δεν με εκπλήσσει. Είναι νομοσχέδιο δύο Αμερικανών Γερουσιαστών, που ασχολούνται με θέματα εξωτερικής πολιτικής. Έχετε διαφορετική εκτίμηση για το πώς είναι οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία; Οι σχέσεις των δύο χωρών είναι γνωστές, ειδικότερα την παρούσα περίοδο.

Ερώτηση: Τί γίνεται με τον Λίβανο και τον καθορισμό των ορίων της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ);

Απάντηση: Στόχος δεν ήταν να επικυρωθεί η συμφωνία για καθορισμό των ορίων της ΑΟΖ. Γνωρίζουμε ξεκάθαρα τη θέση του Λιβάνου και ότι όσο υπάρχει εκκρεμότητα με το Ισραήλ και μια πρωτοβουλία σε εξέλιξη, δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι σέβονται απόλυτα τη συγκεκριμένη συμφωνία από πλευράς Λιβάνου. Βρίσκεται σε εξέλιξη και ένας γύρος αδειοδότησης του Λιβάνου και ο καθορισμός των τεμαχίων όπως προσφέρονται είναι στη βάση αυτής της συμφωνίας. Στόχος της εκεί επίσκεψης του Υπουργού Ενέργειας ήταν το να ξεκινήσουν αμέσως διαπραγματεύσεις για συνομολόγηση συμφωνίας συνεκμετάλλευσης τυχόν κοιτασμάτων που εκτείνονται και στις δύο Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, διότι έχουμε θαλάσσια σύνορα. Θεωρούμε πολύ σημαντικό το ότι συμφωνήθηκε και μάλιστα τέθηκε και χρονοδιάγραμμα μέχρι την 1^η Σεπτεμβρίου να υπάρχει κατάληξη στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι μια εξέλιξη που θα δώσει ακόμη μια νομική καθαρότητα για την κατάσταση πραγμάτων, κάτι που θα βοηθήσει και τον Λίβανο εν όψει του γύρου αδειοδότησης που βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά είναι κάτι σημαντικό και για εμάς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώ το διμερές σκέλος της επίσκεψης ιδιαίτερα σημαντικό. Υπάρχει μια διαφορά στα σύνορα με το Ισραήλ. Βρίσκεται σε εξέλιξη μια πρωτοβουλία για να λυθεί το συγκεκριμένο θέμα και ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα υπάρξουν αποτελέσματα.

Ερώτηση: Είμαστε ικανοποιημένοι που δεν θα αλλάξουν τα πράγματα στο Ισραήλ;

Απάντηση: Οι επιλογές των ξένων κρατών για τις ηγεσίες που θα τα εκπροσωπήσουν είναι αποκλειστικά δικό τους δικαίωμα. Φαίνεται ότι ο κ. Νετανιάχου σχηματίζει μια ισχυρή κυβέρνηση. Βασικός μας στόχος όμως είναι να δημιουργηθούν τέτοιοι δεσμοί και να θεσμοθετηθεί η συνεργασία μας μέσα από αυτή τη Μόνιμη Γραμματεία που θέλουμε να δημιουργήσουμε στην Κύπρο, ούτως ώστε ασχέτως αλλαγής κυβερνήσεων να μην επηρεάζεται αυτή η συνεργασία.

Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε το ότι το ΑΚΕΛ θεωρεί τον κ. Νετανιάχου «κακή επιρροή» για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

Απάντηση: Θεωρώ ατυχή την αναφορά αυτή και για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και για τον ηγέτη ενός κράτους που εκλέγεται δημοκρατικά.»

(ΝΤ/ΑΜ/ΕΙ)