Ανακοινωθέντα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) δημοσίευσε σήμερα Τετάρτη, 19 Ιουνίου 2019, στα πλαίσια του προγράμματος Road Safety PIN (Performance Index), την 13^η ετήσια έκθεση Road Safety PIN Report, που κυρίως παρουσιάζει τα γενικά δεδομένα οδικής ασφάλειας στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε ακόμα τέσσερα γειτονικά κράτη, κατά το τέλος του 2018.

Το 2018 ήταν η πέμπτη στη σειρά κακή χρονιά για την οδική ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) από το 2014, αφού πέρυσι καταγράφηκε πολύ μικρή μείωση 1% στους οδικούς θανάτους και τις προηγούμενες τέσσερις χρονιές σημειώθηκαν από αμελητέες μειώσεις 2% μέχρι και αύξηση 1% το 2015 (Fig.1 και Table 1 στην έκθεση). Συνολικά τα  τελευταία πέντε χρόνια καταγράφηκε μείωση μόνο 4%, αντί για 30,4% που απαιτούνταν για να επιτευχθεί ο στόχος του 2020. Όπως εύστοχα παρατηρείται στην έκθεση, είναι πλέον εξαιρετικά απίθανο να επιτευχθεί ο ευρωπαϊκός στόχος για μείωση κατά 50% των οδικών θανάτων μέχρι το 2020, αφού απαιτείται τώρα μείωση 37% σε μόνο δύο χρόνια.

Η Κύπρος κατέγραψε πέρυσι μείωση 7,5% στους οδικούς θανάτους. Συγκεκριμένα, το 2018 καταγράφηκαν 49 οδικοί θάνατοι, που ήταν τέσσερις λιγότεροι από το 2017. Σημειώνεται πως τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρείται στη χώρα μας μια έντονη αυξομείωση στους οδικούς θανάτους, με μέσο όρο τους 50. Με την περσινή μείωση, η Κύπρος ανέβηκε δύο σκαλιά, από τη 19^η στη 17^η θέση στην ΕΕ στους θανάτους κατ’ αναλογία πληθυσμού (Table 3).

Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην έκθεση πως η μείωση στους οδικούς θανάτους στην ΕΕ από το 2010 μέχρι το 2018 περιορίστηκε στο 20,7%, αντί του 42,6% που ήταν αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου του 50% μέχρι το 2020 (Fig. 2). Μόνο δύο κράτη μέλη της ΕΕ πέτυχαν, μέχρι σήμερα, την αναγκαία μείωση, και συγκεκριμένα η Ελλάδα με 45% και η Λιθουανία με 43%. Επίσης η Νορβηγία, που είναι εκτός ΕΕ, κατέγραψε μείωση 49% στους οδικούς θανάτους από το 2010. Η Κύπρος, το ίδιο διάστημα, κατέγραψε μείωση μόνο 18,3%.

Στην έκθεση αναφέρεται πως θα σώζονταν ακόμα 26.450 ζωές σε ολόκληρη την ΕΕ, αν είχε επιτευχθεί ο στόχος μέχρι σήμερα. Η απώλεια σε οικονομικό όφελος για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, από τη μέχρι σήμερα αποτυχία στην επίτευξη του στόχου, ανέρχεται περίπου στα 58 δισεκατομμύρια ευρώ, αφού η χρηματική αξία της αποτροπής ενός οδικού θανάτου, υπολογίζεται στα € 2,2 εκατομμύρια.

Πέραν, όμως, της αποτυχίας στον στόχο για τους οδικούς θανάτους, παρατηρείται μια σχεδόν απόλυτη αποτυχία της ΕΕ στη μείωση των σοβαρών οδικών τραυματισμών, αφού από το 2010, καταγράφηκε μια σχεδόν μηδενική μείωση 0,1% ( Fig. 9 και Table 5)! Σημειώνεται πως μεγάλο ποσοστό των σοβαρών οδικών τραυματισμών, επιφέρουν μόνιμες αναπηρίες. Επισημαίνεται όμως, πως η Κύπρος έχει σημειώσει πολύ σημαντική επιτυχία στη μείωση των σοβαρών τραυματισμών από το 2010 μέχρι το 2018, με ποσοστό 40,6%, που ήταν η 2^η μεγαλύτερη μείωση στην ΕΕ, μετά από αυτή που κατέγραψε η Ελλάδα με 56,2%.

Η έκθεση αναφέρεται επίσης στη δημοσιοποίηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 17 Μαΐου 2018, του «Τρίτου Πακέτου Κινητικότητας» που περιλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσεων Οδικής Ασφάλειας για τη δεκαετία 2021-2030. Μελέτες  διεθνών ερευνητικών κέντρων, έχουν καταδείξει πως η εφαρμογή αυτών των δράσεων, προβλέπεται να αποτρέψει δεκάδες χιλιάδες οδικούς θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς, μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια.

Καταληκτικά η έκθεση, παραθέτει σειρά εισηγήσεων του ETSC προς τα κράτη μέλη και προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι πιο σημαντικές από τις οποίες είναι για την Κύπρο οι ακόλουθες:

Προς τα κράτη μέλη

• Επιδίωξη επιτάχυνσης της προόδου με όλα τα διαθέσιμα μέσα, περιλαμβανομένης της εφαρμογής αποδεδειγμένα αποτελεσματικών στρατηγικών επιβολής των σχετικών νόμων, σύμφωνα με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Επιβολή του Νόμου.
• Υιοθέτηση και εφαρμογή της προσέγγισης του «Ασφαλούς Συστήματος» (“SafeSystem” approach) για την Οδική Ασφάλεια, με τη διαχείριση όλων των στοιχείων του συστήματος οδικών μεταφορών με ένα ολοκληρωμένο τρόπο και υιοθετώντας μια προσέγγιση κοινής συνολικής ευθύνης και λογοδοσίας, μεταξύ των σχεδιαστών του συστήματος και των χρηστών των δρόμων.
• Διάθεση επαρκούς κρατικής χρηματοδότησης, που να επιτρέπει και να ενθαρρύνει την εφαρμογή στοχευμένων μέτρων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
• Έναρξη καταρτισμού Σχεδίων Οδικής Ασφάλειας για την περίοδο μετά το 2020, που θα περιλαμβάνουν εθνικούς στόχους για τη μείωση των σοβαρών τραυματισμών με βάση τη νοσοκομειακή κατηγοριοποίηση MAIS 3+, παράλληλα με τη μείωση των οδικών θανάτων. Καθορισμός επιμέρους ποσοτικών στόχων, βασισμένων σε δείκτες αποδοτικότητας..
• Χρήση των στοιχείων που συλλέγονται για τον σχεδιασμό και επικαιροποίηση των σχετικών πολιτικών, με βάση στοιχεία και δεδομένα. Επιλογή των μέτρων με βάση αξιόπιστες μελέτες αξιολόγησης, που να περιλαμβάνουν αξιολόγηση κόστους-οφέλους, όπου αυτό αρμόζει. Συμπερίληψη των σοβαρών τραυματισμών στις αναλύσεις της αποτελεσματικότητας των μέτρων.
• Διενέργεια μιας ενδελεχούς ποιοτικής αξιολόγησης των υφισταμένων στρατηγικών οδικής ασφάλειας, για να αξιολογηθούν τα επίπεδα εφαρμογής των προβλεπομένων μέτρων και η αποτελεσματικότητα τους στην επίτευξη των καθορισμένων στόχων.

Προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Στα πλαίσια της 5ης Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Οδικής Ασφάλειας:

• Ολοκλήρωση του καθορισμού ενός καταλόγου με βασικούς δείκτες αποδοτικότητας για την παρακολούθηση της προόδου και έναρξη της συλλογής των στοιχείων μαζί με τα κράτη μέλη της ΕΕ.
• Υιοθέτηση ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου δράσεων για το 2030, που να περιλαμβάνει επενδύσεις σε μέτρα, καθώς και χρονοδιάγραμμα και διαδικασίες για την επίτευξη των δύο στόχων που υιοθετήθηκαν για τους οδικούς θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς.
• Ένταξη της Στρατηγικής Οδικής Ασφάλειας στα πλαίσια των αλλαγών στα μοντέλα κινητικότητας, που περιλαμβάνουν νέες τάσεις, όπως η αυτοματοποιημένη οδήγηση (χωρίς την παρέμβαση οδηγού), και η αύξηση στις διακινήσεις πεζοί και με ποδήλατο.
• Υποστήριξη προς τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των αναθεωρημένων κανόνων διαχείρισης ασφάλειας των οδικών υποδομών.
• Αξιοποίηση των προβλέψεων για σοβαρή μείωση των οδικών θανάτων και σοβαρών τραυματισμών από την εφαρμογή του Κανονισμού για τη Γενική Ασφάλεια των Μηχανοκινήτων Οχημάτων (“General Safety Regulation”), με τη θέσπιση ενισχυτικής δευτερεύουσας νομοθεσίας.

Στα πλαίσια της στρατηγικής της ΕΕ για την αυτοματοποιημένη διακίνηση (“automated mobility”):

• Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου για την ασφαλή διακίνηση των “αυτο-οδηγούμενων”οχημάτων.
• Αναθεώρηση των προτύπων έγκρισης τύπου, για κάλυψη όλων των νέων λειτουργιών ασφάλειας των “αυτο-οδηγούμενων” οχημάτων.

Για το δελτίο Τύπου στα αγγλικά, πατήστε εδώ.

(ΜΓ/ΕΙ)