Ανακοινωθέντα

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Ιωνάς Νικολάου συμμετείχε στο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Ιουνίου, στο Λουξεμβούργο.  

Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διωκτικών Αρχών στη διερεύνηση υποθέσεων όπου απαιτείται η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, ήταν στο επίκεντρο των συζητήσεων των Υπουργών Δικαιοσύνης κατά την πρώτη μέρα των εργασιών του Συμβουλίου. Το νέο πακέτο προτάσεων που κατέθεσε η Επιτροπή στοχεύει στη βελτίωση της διασυνοριακής πρόσβασης σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία με τη δημιουργία νομικού πλαισίου για την έκδοση δικαστικών διαταγμάτων από τις εθνικές Αρχές που θα απευθύνονται απευθείας στους νομικούς εκπρόσωπους των παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, χωρίς την εμπλοκή των Αρχών του κράτους μέλους όπου εδρεύει ο νομικός εκπρόσωπος.

Μια τέτοια εξέλιξη θα ενισχύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες της Αστυνομίας για τη διερεύνηση σοβαρών εγκλημάτων που διαπράττονται μέσω Διαδικτύου, αφού μέχρι στιγμής η πρόσβαση σε ηλεκτρονικά στοιχεία που διατηρούνται σε άλλα κράτη επιτυγχάνεται είτε στη βάση χρονοβόρων αιτημάτων δικαστικής συνδρομής είτε στην οικιοθελή ανταπόκριση των παρόχων.

Σύμφωνα με τα προτεινόμενα νομοθετικά μέτρα, οι πάροχοι θα είναι  υποχρεωμένοι να ανταποκριθούν μέσα σε δέκα ημέρες, και μέσα σε έξι ώρες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, επιλύοντας με αυτό τον τρόπο το σημαντικό πρόβλημα της καθυστέρησης που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εθνικές διωκτικές Αρχές με τη διαβίβαση αιτημάτων δικαστικής συνδρομής. Την ίδια ώρα, οι προτεινόμενες νομοθεσίες διασφαλίζουν ότι όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών που προσφέρουν υπηρεσίες στην ΕΕ υπόκεινται στις ίδιες υποχρεώσεις, ακόμη κι αν η έδρα τους βρίσκεται σε τρίτη χώρα, αφού υποχρεούνται να ορίσουν νομικό εκπρόσωπο στην ΕΕ για την παραλαβή, τη συμμόρφωση και την εκτέλεση των αποφάσεων και των εντολών που εκδίδονται από τις αρμόδιες Αρχές των κρατών μελών για τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων σε ποινικές διαδικασίες.

Οι νέες προτάσεις προσφέρουν, επίσης, ασφάλεια δικαίου στις επιχειρήσεις και περιλαμβάνουν ισχυρές εγγυήσεις και μέσα έννομης προστασίας, τόσο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και των προσωπικών δεδομένων των πολιτών.

Σε παρέμβασή του, ο κ. Νικολάου χαιρέτησε την κατάθεση των προτάσεων, αναγνωρίζοντας ότι με την εγκατάλειψη του κριτηρίου της εδαφικότητας, δηλαδή τον τόπο που αποθηκεύονται τα ηλεκτρονικά δεδομένα, αντιμετωπίζεται ένα σοβαρό εμπόδιο που δυσχεραίνει σήμερα τις έρευνες των διωκτικών Αρχών. Ταυτόχρονα, συμφώνησε με την εισήγηση της Βουλγαρικής Προεδρίας για έναρξη διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για υιοθέτηση διαδικασιών που θα επιτρέπουν την πρόσβαση ηλεκτρονικών δεδομένων σε παροχείς που δραστηριοποιούνται εκτός της ΕΕ. Καταλήγοντας, ο κ. Νικολάου επεσήμανε ότι η Κύπρος είναι έτοιμη να συζητήσει  εποικοδομητικά τις προτάσεις και να εισηγηθεί λύσεις που θα επιλύουν τα οποιαδήποτε νομικά προβλήματα προκύπτουν σε εθνικό επίπεδο.

Οι Υπουργοί συζήτησαν, επίσης, την πρόταση αναθεώρησης του Κανονισμού που ρυθμίζει τα θέματα διεθνούς απαγωγής παιδιών και γονικής μέριμνας.

Σύμφωνα με την προτεινομένη τροποποίηση του Κανονισμού, ο δικαστής στο κράτος μέλος που βρίσκεται το παιδί μετά από την απαγωγή, θα μπορεί μαζί με την απόφαση επιστροφής, να εκδίδει και προστατευτικά μέτρα που θα συνοδεύουν το παιδί κατά την επιστροφή του και θα εκτελούνται στο κράτος μέλος διαμονής του. Mε αυτό τον τρόπο θα ενισχυθούν οι δυνατότητες του δικαστή, καθότι θα μπορεί ευκολότερα να παρακάμψει τους κινδύνους που επικαλείται ο γονέας που έχει απαγάγει το παιδί και να διατάξει την επιστροφή, εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Ως εκ τούτου, αφενός, θα διευκολύνεται η επιστροφή του παιδιού και αφετέρου, θα διασφαλίζεται και η ασφαλής επιστροφή του. Επιπλέον, θα αποσαφηνιστεί ο κανόνας που αφορά στην τοποθέτηση του παιδιού σε ανάδοχη οικογένεια ή ίδρυμα, καθότι θα προαπαιτείται η έγκριση του κράτους μέλους που θα υποδεχθεί το παιδί, σε όλες τις περιπτώσεις τοποθέτησης. Παρότι, σε αντίθεση με άλλα κράτη μέλη, η Κύπρος δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα, εντούτοις, η θέσπιση ενός ξεκάθαρου κανόνα θα ενισχύσει τη νομική ασφάλεια και θα διασφαλίζει ότι το ίδρυμα θα έχει τις κατάλληλες προϋποθέσεις να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της τοποθέτησης. Επιπρόσθετα, θα διασφαλίζεται ότι το κράτος μέλος τοποθέτησης, το οποίο θα έχει ευρύτερη ευθύνη για τη διαβίωση του παιδιού, θα είναι ενήμερο για την τοποθέτηση. Περαιτέρω, τα κράτη μέλη επιβεβαίωσαν ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα ενιαίο καθεστώς για εκτέλεση αποφάσεων γονικής μέριμνας, με εξαίρεση τις αποφάσεις επικοινωνίας και επιστροφής, επί των οποίων δεν θα πρέπει να είναι δυνατή η προβολή λόγου άρνησης εκτέλεσης στο κράτος μέλος που θα εκτελεστούν. Λόγω της ευαίσθητης τους φύσης, όλα τα εχέγγυα για την κυκλοφορία τους θα πρέπει να διασφαλίζονται από το κράτος μέλος έκδοσης, ούτως ώστε να εκτελούνται με ταχύτητα στο άλλο κράτος μέλος.

Οι εργασίες του Συμβουλίου ολοκληρώνονται σήμερα με την ανταλλαγή απόψεων αναφορικά με την πολυτομεακή προσέγγιση στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ στο πλαίσιο της εφαρμογής του νέου κύκλου πολιτικής για την τριετία 2018-2021.

Ειδικότερα, οι Υπουργοί θα συζητήσουν τον αντίκτυπο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ στην επιχειρησιακή συνεργασία για την καταπολέμηση του οργανωμένου και του σοβαρού διεθνούς εγκλήματος, όπως αυτός απορρέει από τον πολυκλαδικό χαρακτήρα του κύκλου. Σημαντική κρίνεται η ευρεία συμμετοχή διαφόρων Αρχών επιβολής του νόμου, όπως τα τελωνεία, στη διερεύνηση οργανωμένων εγκλημάτων όταν επιχειρείται για παράδειγμα, η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, πυροβόλων όπλων, η μεταφορά κλοπιμαίων αντικειμένων καθώς και η συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων  Αρχών για την εκτίμηση νομοθετικών ελλείψεων αναφορικά με την κατάσχεση και δήμευση περιουσιακών στοιχείων από παράνομες δραστηριότητες. Αναμφίβολα, η πολυθεματική προσέγγιση θα βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του διασυνοριακού εγκλήματος, το οποίο μετεξελίσσεται καθημερινά και που άρχισε να επηρεάζει και την Κύπρο.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνεται η ανάγκη ενίσχυσης του συντονισμού και της ευαισθητοποίησης των αρμοδίων Αρχών σε εθνικό επίπεδο.  Επιπρόσθετα, τονίζεται η ανάγκη για συνεχή ευαισθητοποίηση της Κοινωνίας των Πολιτών, ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να εμπλακούν περισσότερο και  να βρίσκονται δίπλα στις αρμόδιες Αρχές, βοηθώντας στην πρόληψη του εγκλήματος.

(ΜΦ/ΜΛ)