Ανακοινωθέντα

Όταν αναλάμβανα τα καθήκοντα μου το 2008, ως η πρώτη Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, είχα καταθέσει το όραμά μου, να γίνει πραγματικότητα για κάθε παιδί που ζει στην Κύπρο η διασφάλιση των δικαιωμάτων του, χωρίς καμιά διάκριση. Δέκα χρόνια μετά, μπορώ να πω, μετά βεβαιότητος, ότι έχουν σημειωθεί μεγάλα και ουσιαστικά βήματα όσον αφορά στην απόλαυση των δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο, σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς. 

Η ίδια η παρουσία του θεσμού στη σύγχρονη κυπριακή κοινωνία συνέβαλε σε αλυσιδωτές αλλαγές που δημιούργησαν μια νέα θεώρηση στον τρόπο που η πολιτεία και η κοινωνία αντιμετωπίζουν το παιδί. Η όποια παραβίαση δικαιωμάτων του παιδιού δεν υπόκειται απλώς στο πρίσμα της καλής διάθεσης και των φιλανθρωπικών αισθημάτων της πολιτείας ή του καθενός και της καθεμιάς από εμάς. Εξετάζεται, σήμερα, στη βάση θεσμοθετημένων διαδικασιών και επιβαλλόμενων ενεργειών. Η έννοια της «παιδοκεντρικής κοινωνίας» προσεγγίζει, πλέον, το παιδί, όχι ως ένα πολύτιμο αντικείμενο που χρειάζεται τη φροντίδα και την προστασία μας, αλλά ως υποκείμενο δικαιωμάτων.

Μια ουσιαστική αλλαγή που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια είναι ότι, η όποια συζήτηση που αφορά παιδιά, διεξάγεται στη βάση των δικαιωμάτων του παιδιού. Η διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού, από μια θεωρητική έννοια, άρχισε, δειλά στην αρχή, και πιο συστηματικά στη συνέχεια, να εφαρμόζεται σε πρακτικό επίπεδο.

Ο θεσμός της Επιτρόπου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, με ένα δυναμικό και πλούσιο έργο, έχει συμβάλει σε αυτές τις αλλαγές. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι, για τη διασφάλιση του δικαιώματος των παιδιών στην πληροφόρηση και ενημέρωση, δουλέψαμε με περισσότερα από 4.000 παιδιά (σε 162 εργαστήρια) προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης σε βιωματικά εργαστήρια που αφορούσαν είτε εξειδικευμένο συγκεκριμένο δικαίωμα, είτε γενικότερα τη γνωριμία τους με τα δικαιώματά τους.  Παράλληλα, στο πλαίσιο επισκέψεών μου σε σχολικές μονάδες, ήρθα σε επαφή και άκουσα τις απόψεις περίπου 10.000 παιδιών. Από το 2010, που συγκροτήθηκε για πρώτη φορά η Ομάδα Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου (ΟΕΣ), εκπαιδεύτηκαν εντατικά παιδιά-έφηβοι, σε ετήσια βάση, για θέματα που αφορούν τα δικαιώματά τους και ενδυναμώθηκαν ως προς τη διεκδίκησή τους, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχουν γύρω στους 350 Έφηβοι Πρεσβευτές των Δικαιωμάτων του Παιδιού ανά το παγκύπριο. Έγιναν 19 εκπαιδεύσεις επαγγελματιών (εκπαιδευτικών, επιθεωρητών, κοινωνικών λειτουργών, δικαστών, δικηγόρων και δημοσιογράφων) για περίπου 1.000 επαγγελματίες, με αποτέλεσμα να προωθηθούν πρακτικές στον χώρο εργασίας που διασφαλίζουν τα δικαιώματα του παιδιού. Διερευνήθηκαν 3.927 παράπονα και έγινε ανάλογος αριθμός στοχευμένων παρεμβάσεων σε αρμόδιες αρχές. Καταρτίστηκαν 108 εμπεριστατωμένες και τεκμηριωμένες Εκθέσεις / Θέσεις / Τοποθετήσεις, με διαπιστώσεις για καταστάσεις παραβίασης των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και εισηγήσεις για απαιτούμενες αλλαγές σε πρακτικές, διαδικασίες, πολιτικές και νομοθεσίες. Οι αριθμοί καταδεικνύουν τη σημαντικότητα του έργου του θεσμού∙ εντούτοις, δεν μπορούν να αναδείξουν την πολυπλοκότητά του, ούτε και την έκταση στην οποία συμβάλλει σε αλλαγές σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και αλλαγές στην κουλτούρα της κοινωνίας και τις πρακτικές που εφαρμόζονται και αφορούν το παιδί.    

Η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικά, και των δικαιωμάτων του παιδιού ειδικότερα, δεν μπορεί παρά να παραμένει μια ανοιχτή διαδικασία. Έχουμε επιτύχει αρκετά, ως πολιτεία και ως κοινωνία, όμως, έχουμε να διανύσουμε μακρύ δρόμο, μέχρι όλα τα παιδιά που ζουν στην Κύπρο να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους, χωρίς καμιά διάκριση. 

Εξακολουθούμε να λαμβάνουμε αποφάσεις, είτε ως άτομα είτε ως πολιτεία, χωρίς να ακούμε τα ίδια τα παιδιά. Θεωρούμε τα παιδιά πολίτες του αύριο, που θα συμμετέχουν αύριο, θα διοικούν αύριο, θα ψηφίζουν αύριο. Και τα καθορίζουμε με βάση τις δικές μας προσδοκίες και θέλω του σήμερα. Η πρόκληση είναι, να καταφέρουμε να διευκολύνουμε τη συμμετοχή κάθε παιδιού, ενδυναμώνοντάς το και δίνοντάς του τα εφόδια.

Τα παιδιά δεν είναι πολίτες του αύριο. Τα παιδιά είναι πολίτες του σήμερα και ενεργοί συμμέτοχοι σε όλα τα δρώμενα της κοινωνίας μας. Ναι, οι απόψεις τους μπορεί να διαφέρουν από αυτές των ενηλίκων, αλλά αυτό είναι και ο πλούτος μιας κοινωνίας. Άλλωστε, τα παιδιά και μόνο, είναι οι ειδικοί για ό,τι τα αφορά, σε αυτά που τα ίδια βιώνουν.  

Κυρίες και κύριοι,

Ο Νέλσον Μαντέλα είχε πει χαρακτηριστικά: «Δεν μπορεί να υπάρξει πιο έντονη αποκάλυψη της ψυχής μιας κοινωνίας, από τον τρόπο με τον οποίο μεταχειρίζεται τα παιδιά της».

Σήμερα μαζευτήκαμε εδώ με ένα κοινό στόχο: να συμβάλουμε στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Εγκαινιάζουμε την παγκύπρια εκστρατεία ενημέρωσης και δράσης, με τίτλο «Συμμετέχουμε ενεργά στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού». Στόχος της: κάθε σπίτι και κάθε άτομο μέσα στην κυπριακή κοινωνία να ενημερωθεί για τα δικαιώματα του παιδιού. Δεν είναι τυχαία και η επιλογή του hashtag #ThinkRight, αφού σκεφτόμαστε σωστά, όταν σκεφτόμαστε στη βάση των δικαιωμάτων. 

Η εκστρατεία ξεκινά από σήμερα και θα ολοκληρωθεί σε δέκα μήνες, όσα και τα χρόνια λειτουργίας του θεσμού. Κατά τη διάρκειά της, θα υλοποιηθούν σωρεία δραστηριοτήτων, τις οποίες θα σας αποκαλύπτουμε στην πορεία του χρόνου. Σύμμαχοί μας σε αυτή την εκστρατεία, που θα συμβάλουν, με τον δικό τους μοναδικό τρόπο, στη διασφάλιση και προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού, είναι πρώτα τα ίδια τα παιδιά. Ακούραστοι σύμμαχοι του θεσμού για δέκα χρόνια, βαδίζουν δίπλα μας, διεκδικούν, ενημερώνονται και ενημερώνουν, ενδυναμώνονται και συμμετέχουν.      

Στο πλαίσιο της εκστρατείας δημιουργήσαμε το Δίκτυο Συμμάχων για τα Δικαιώματα του Παιδιού, μερικοί από τους οποίους βρίσκονται σήμερα εδώ μαζί μας. Πρόκειται για 40 ευρέως αναγνωρίσιμα άτομα, ο καθένας με το δικό του εκτόπισμα που επηρεάζουν στάσεις και απόψεις, από τον χώρο των media, των τεχνών, του αθλητισμού, του πολιτισμού και τον ακαδημαϊκό χώρο. 40 πρόσωπα, τα οποία, για δέκα μήνες, θα βαδίσουν αυτό τον δρόμο μαζί μας και, με τη δική τους φωνή, θα συμβάλουν ώστε να φτάσουν τα μηνύματα σε κάθε σπίτι, οικογένεια, σε κάθε άτομο, σε κάθε παιδί. Περισσότερα για το Δίκτυο Συμμάχων για τα Δικαιώματα του Παιδιού, θα μας πουν σε λίγο τα παιδιά.   

Ενθουσιώδης σύμμαχος της Εκστρατείας, που την αγκάλιασε από την αρχή, η Γαλακτοβιομηχανία Χαραλαμπίδης - Κρίστης, της οποίας η στήριξη έχει ξεπεράσει και τις μεγαλύτερες προσδοκίες μας. Από σήμερα, δεν θα επενδύουν μόνο στο δικαίωμα του παιδιού στην ανάπτυξη, μέσα από την παραγωγή και διανομή γάλακτος, αλλά θα αποτελούν και έναν σημαντικό φορέα προώθησης όλων των δικαιωμάτων του παιδιού. Περισσότερα θα ακούσουμε σε λίγο από τον ίδιο τον κ. Αλέξη Χαραλαμπίδη.

Είμαι στην ευχάριστη θέση, να σας ενημερώσω ότι, σε λίγες μέρες, οι διακινήσεις μας στους δρόμους θα γίνουν ενδιαφέρουσες και επιμορφωτικές, αφού θα έχουμε παρέα τα δικαιώματα του παιδιού. Δέκα δικαιώματα θα προβάλλονται σε δημόσια λεωφορεία που διακινούνται σε όλη την Κύπρο, εξοικειώνοντας την κοινωνία με τα συγκεκριμένα δικαιώματα, και, παράλληλα, καλώντας τον καθένα από εμάς να συμβάλει ενεργά, στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. 

Κλείνοντας θα ήθελα να εκφράσω οφειλόμενες ευχαριστίες: 

Ευχαριστώ τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκο Αναστασιάδη, που πολύ πρόθυμα ανταποκρίθηκε στην παράκλησή μου και έθεσε την εκστρατεία υπό την αιγίδα του. Αλλά, και πιο ουσιαστικό, γιατί τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αυτή η σημαντική αλλαγή στον τρόπο που θέματα που αφορούν τα παιδιά αντιμετωπίζονται μέσα από τις πολιτικές και τα σχέδια δράσης που θεσμοθετούνται από την πολιτεία. Εκφράζω θεσμική ικανοποίηση για το γεγονός ότι, οι αρμόδιοι Υπουργοί αξιοποιούν τις συστάσεις του θεσμού για διαμόρφωση πολιτικών, πρακτικών και διαδικασιών καθώς και νομοθεσιών που προωθούνται από τα Υπουργεία τους.  

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω και προς τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Δημήτρη Συλλούρη, για την προσωπική του στήριξη, αλλά και για το γεγονός ότι, η Βουλή των Αντιπροσώπων, διαχρονικά, στηρίζει τον θεσμό και αξιοποιεί τις θέσεις του, στο πλαίσιο τόσο του νομοθετικού έργου όσο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

Ευχαριστώ ιδιαίτερα την Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κα Βασιλική Αναστασιάδου η οποία, πρόθυμα, παραχώρησε δωρεάν διαφημιστικό χώρο στα λεωφορεία των τακτικών γραμμών, για την ανάρτηση των δικαιωμάτων του παιδιού στο πλαίσιο της εκστρατείας. 

Ευχαριστώ θερμά τη Διεύθυνση της εταιρείας Χαραμπίδης - Κρίστης και, ιδιαίτερα τους κυρίους Αλέξη Χαραλαμπίδη και Μελή Σιακόλα. Θέλω να αναφερθώ ξεχωριστά στους λειτουργούς της εταιρείας, οι οποίοι πίστεψαν στον σκοπό αυτό και στάθηκαν δίπλα μας, συμπαραστάτες σε κάθε βήμα της διοργάνωσης της εκστρατείας. Τους ευχαριστούμε πολύ.

Ευχαριστώ το κάθε μέλος του Δικτύου των Συμμάχων για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που πολύ πρόθυμα ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μας και αποδέχτηκε, για τους επόμενους δέκα μήνες, να βαδίσει μαζί μας σε αυτή την εκστρατεία. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς, ότι όλοι εσείς, είστε δίπλα μας και, μέσα από το δικό σας έργο, προωθείτε τα δικαιώματα του παιδιού. 

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω και προς εσάς τους δημοσιογράφους. Είμαστε σίγουροι ότι θα είστε μαζί μας τους επόμενους δέκα μήνες, συμβάλλοντας στην προσπάθειά μας αυτή. 

Τέλος, αλλά σίγουρα όχι έσχατα, ευχαριστώ τα παιδιά, τα παιδιά μας που είναι σήμερα μαζί μας. Τα παιδιά μέλη της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου (ΟΕΣ), που όλα αυτά τα χρόνια είναι σύμμαχοι του θεσμού, ασταμάτητα, με το ίδιο πάθος και ζήλο, με την ίδια αγάπη και επιθυμία για προσφορά και που, δικαιωματικά, αυτή η εκστρατεία τους ανήκει. 

Αγαπητοί φίλοι,

Δέκα χρόνια δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο! Δέκα βήματα μπροστά! Δέκα μήνες εκστρατείας! Σας καλώ όλους να συμμετέχουμε ενεργά στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού!

(ΜΓ/ΣΧ)