Ανακοινωθέντα

Ομιλία της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Αννίτας Δημητρίου σε εκδήλωση για την Ημέρα Αγνοουμένων της Κύπρου, Τετάρτη 1η Νοεμβρίου 2023, 18:30 μ.μ., Αίθουσα Τάσσος Παπαδόπουλος - κτίριο αρχείου ΡΙΚ

Έντιμοι υπουργοί, υφυπουργοί, ευρωβουλευτές

Αγαπητοί συνάδελφοι - συναδέλφισσες, βουλευτές - βουλεύτριες,

Δήμαρχε,

Κυρία Αριστοτέλους,

Πρόεδρε Δ.Σ. ΡΙΚ,

Κύριε Σεργίδη,

Μαρία μας,

Συγγενείς των αγνοουμένων,

Είστε μέσα μας. Σας κουβαλάμε μαζί μας και τα λόγια περισσεύουν. Τι να πούμε σε αυτές τις οικογένειες; Ο κατάλογος είναι εκεί και οι απαντήσεις λείπουν. Κι όμως ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί μέχρι την τελευταία απάντηση που οφείλουμε να δώσουμε. Και ίσως είναι αυτό το καλύτερο μνημόσυνο για τον Ξενοφώντα Καλλή που συνέδεσε τη ζωή του όπως και άλλοι με αυτό τον ιερό σκοπό.

Με αίσθημα συγκίνησης βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σας και σας καλωσορίζω στην εκδήλωση για την Ημέρα Αγνοουμένων.

Τα γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο μας έβαλαν στη ζωή μας και στο λεξιλόγιό μας τη λέξη αγνοούμενος. Μια λέξη, το περιεχόμενο της οποίας, αποτελεί σημείο αναφοράς, για εκατοντάδες οικογένειες και φυσικά για την Κύπρο μας.

Η 29η Οκτωβρίου 1974 ήταν η τελευταία μέρα ανταλλαγής αιχμαλώτων της τουρκικής εισβολής. Ωστόσο, μαζί με την οδύνη για τους συμπατριώτες μας που έχασαν τη ζωή τους, ξεκινούσε ένας μακρύς και δύσκολος αγώνας, αυτός της αναζήτησης όσων δεν επέστρεψαν στις οικογένειές τους και η τύχη τους αγνοείται μέχρι και σήμερα.

Σε αυτή την προσπάθεια, καθοριστικό ρόλο ήρθε να διαδραματίσει η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, που ιδρύθηκε το 1981, με καθαρά ανθρωπιστικούς όρους εντολής και με αποστολή της την ανάκτηση, ταυτοποίηση και επιστροφή των λειψάνων στις οικογένειες όσων αγνοούνται από τις δικοινοτικές συγκρούσεις του 1963-1964, καθώς και από την τουρκική εισβολή του 1974. Πρωτοστάτες στον αγώνα για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων ήταν εξαρχής η Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων. Από το 1974 μέχρι και σήμερα αγωνίζεται αδιάκοπα για το αναφαίρετο δικαίωμα των οικογενειών που περιμένουν απαντήσεις για την τύχη του πατέρα, της μητέρας, του παιδιού τους, κρατώντας ανοικτό το θέμα τόσο σε εγχώριο, όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Έπειτα από εισήγηση της Οργάνωσης, η Βουλή των Αντιπροσώπων καθιέρωσε στις 22 Απριλίου 2010, με ομόφωνη απόφασή της και ως ελάχιστο φόρο τιμής προς τους αγνοουμένους μας και τις οικογένειές τους την 29η Οκτωβρίου ως Ημέρα Αγνοουμένων για την Κύπρο. Θυμάμαι ακόμα τη μέρα που συναντηθήκαμε στο γραφείο μου και τέθηκε η συγκεκριμένη εισήγηση. Πόσο θαύμασα και θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους και πόσο μεγάλη ευθύνη έχουμε έναντί τους.

Κυρίες και κύριοι,

Σήμερα, μισό αιώνα μετά, από τους 1510 Ελληνοκύπριους αγνοουμένους, 743 έχουν ταυτοποιηθεί. Παραμένουν αγνοούμενοι, οι 767. Συνολικά, 2002 Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι αγνοούνται. Οι εικόνες με τους ανθρώπους που κρατούν τις φωτογραφίες των αγαπημένων τους έγιναν σύμβολο για όλους μας, πανώ σε διαδηλώσεις, ποιήματα και τραγούδια. Πέρα από όλα αυτά, αποτελεί μέγιστη ευθύνη για όλους εμάς να συνεχίσουμε μαζί με τις οικογένειές τους τον επιβεβλημένο αγώνα για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας. Οφείλουμε να στηρίξουμε το έργο της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων με κάθε τρόπο, παρά τα προσκόμματα και τους τακτικισμούς της κατοχικής δύναμης. Κι όπως πολύ σωστά λέγεται, για τις οικογένειες των αγνοουμένων, ο χρόνος δεν θεραπεύει, μόνο οι απαντήσεις. 

Αγαπητές και αγαπητοί μου,

Θέλω να είμαι ειλικρινής. Νιώθω έντονη απογοήτευση που το θέμα των αγνοουμένων εξακολουθεί να υφίσταται έπειτα από τόσα χρόνια και που πολλοί συγγενείς έφυγαν με τον ανείπωτο πόνο να μην μάθουν ποτέ τι απέγιναν οι αγαπημένοι τους. Ίσως τώρα με όλα όσα αναπάντεχα συμβαίνουν δίπλα μας (Μέση Ανατολή) και στην καρδιά της Ευρώπης να υπάρξει ανάλογη πίεση για ανταπόκριση από αυτούς που εξακολουθούν να αρνούνται να συνεργαστούν και φυσικά αναφέρομαι στην Τουρκία. Προσωπικά, με κάθε ευκαιρία θέτω το ζήτημα των αγνοουμένων σε όλες τις συναντήσεις με ομολόγους μου, καθώς και με άλλους ξένους αξιωματούχους και διαπιστευμένους πρέσβεις, με απώτερο στόχο την ευαισθητοποίηση και την άσκηση διεθνών πιέσεων στην Τουρκία.

Το ίδιο πράττουν και όλοι οι συνάδελφοι βουλευτές σε κάθε βήμα και ευκαιρία που παρέχει η κοινοβουλευτική διπλωματία στις διεθνείς αποστολές τους. Το κοινοβούλιο σύσσωμο εκφράζει τη διαρκή προσήλωσή του στην ανάγκη επίλυσης της τραγικότερης πτυχής του Κυπριακού και επαναλαμβάνει την αποφασιστικότητά του να εργαστεί σε όλα τα επίπεδα για να απαλύνει τον πόνο των επηρεαζόμενων οικογενειών. Ανάλογη ενέργεια έγινε και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αναμένουμε και εκεί περισσότερη ανταπόκριση και στήριξη. Είχαμε πρόσφατα την κα. Isabel Santos, Μόνιμη Εισηγήτρια της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία αναφέρθηκε στην πρόθεσή της να καταθέσει σχετικό ψήφισμα, αυτό όμως δεν είναι αρκετό.   

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,

Σε αυτό το βαθιά ανθρωπιστικό ζήτημα, επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας για ανάληψη ενεργότερου ρόλου από τα κοινοβούλια των μονίμων και των μη μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τη Διακοινοβουλευτική Ένωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, για εφαρμογή των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, αλλά και των συνθηκών κάτω από τις οποίες αυτοί χάθηκαν.

Ειδικά στις κρίσιμες εποχές που διανύουμε, όπου η ανασφάλεια και η απειλή μιας διεθνούς σύρραξης γιγαντώνεται ως παγκόσμιος εφιάλτης, νιώθουμε έντονη την ανάγκη για νίκη της ανθρωπιάς και της ενσυναίσθησης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ μας υπενθυμίζουν ότι το πρόβλημα των αγνοουμένων δεν γνωρίζει εθνικότητα ή θρησκεία, καθότι ο ανθρώπινος πόνος είναι ταυτόσημος και εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε γλώσσα.

Θα ήθελα να συγχαρώ τα μέλη και τον πρόεδρο της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων και να τους ευχαριστήσω για την αξιόλογη δράση τους και ιδιαίτερα για τη σημερινή εκδήλωση. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω και το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου για τη συμβολή του στη διοργάνωση της εκδήλωσης και για τη διαχρονική στήριξή του προς την Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων. Να τους ευχαριστήσω που θυμίζουν σε όλους μας ότι έχουμε χρέος ιερό. Πενήντα χρόνια είναι πολλά. Πολλά για τη μεγαλύτερη τραγωδία που παρουσιάστηκε στον τόπο μας. Το θέμα των αγνοουμένων μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο ΜΟΕ. Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε. Οι οικογένειες έχουν δικαίωμα στην αλήθεια και εμείς έχουμε διεθνώς απαίτηση για απαντήσεις.

Μάνα, περιμένω.

Το ξέρω δεν με ξέχασες.

Σ’ ακούω σε κάθε αθόρυβο πλέον δάκρυ στο προσκέφαλό σου.

Σε βλέπω στις λιγοστές εικόνες που παραμένουν έντονες στο μυαλό σου

Μη φοβάσαι!

Μάνα, περιμένω.

Το ξέρω είσαι όπως πάντα εκεί.

Δεν κατάλαβες όμως ότι εγώ φοβάμαι περισσότερο από σένα.

Φεύγουν οι άνθρωποι μάνα και εμείς εδώ εγκλωβισμένοι στην απύθμενη ματαιοδοξία της  φρικαλεότητας.

Μάνα, περιμένω.

Κουράστηκα, μα περιμένω…

Σας ευχαριστώ.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)