Ανακοινωθέντα

Αποτελεί ξεχωριστή χαρά για μένα να απευθύνω χαιρετισμό στη σημερινή ημερίδα, που καταπιάνεται με το πολύ σοβαρό θέμα του σχολικού εκφοβισμού. Η ημερίδα διοργανώνεται από το Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, με την ευκαιρία της Πανελληνίας Ημέρας κατά της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού που έχει καθοριστεί να είναι η 6^η Μαρτίου κάθε έτους.

 Δυστυχώς, ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί στις μέρες μας μια θλιβερή πραγματικότητα. H όποιας μορφής εκφοβιστική συμπεριφορά καθίσταται απειλή για τη συναισθηματική ευημερία, τη μάθηση και την εκπαίδευση και λειτουργεί ως εμπόδιο στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων, αλλά και ως μεταβλητή, η οποία επηρεάζει τη γενικότερη λειτουργία και την ποιότητα του σχολικού περιβάλλοντος.

Σε συνάντηση που είχα τον περασμένο Ιούνιο με την Ομάδα Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, καταλήξαμε, μέσω μιας  εποικοδομητικής συζήτησης, στο συμπέρασμα ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού μπορεί να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά αν μπορέσουμε να το δούμε μέσα από τα μάτια των ίδιων των παιδιών. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και το πρόγραμμα της σημερινής ημερίδας, η οποία συμβάλλει στην υλοποίηση των σχεδιασμών μας για προαγωγή και διατήρηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος μάθησης, εργασίας και αλληλεπίδρασης, με μηδενική ανοχή στη βία.

Στο πλαίσιο αυτό, και στη βάση του Προγράμματος Διακυβέρνησης,  εφαρμόζουμε στοχευμένες πολιτικές, υλοποιούμε συγκεκριμένες δράσεις και ακολουθούμε καλές πρακτικές, με πρωταρχικούς στόχους την πρόληψη, τη διαχείριση και τη μείωση του φαινομένου της βίας και παραβατικότητας εντός και εκτός του σχολικού χώρου. Οι πολιτικές και οι δράσεις μας αυτές προωθούνται σε αγαστή συνεργασία με τις υπηρεσίες και τις δομές που ασχολούνται με το φαινόμενο, όπως η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας, το Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο, η Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής, η Επιτροπή Πρόληψης και Καταπολέμησης Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών, η Επιτροπή Αγωγής Υγείας και Πολιτότητας και η Ομάδα Άμεσης Παρέμβασης.

Εξίσου σημαντικές είναι και οι συνέργειες που αναπτύσσουμε με εταίρους, φορείς και οργανισμούς από την Ευρώπη. Παράδειγμα μιας τέτοιας συνέργειας είναι η Κοινοπραξία για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα SAFER, που θα παρουσιαστεί εν συντομία στο πλαίσιο της σημερινής Ημερίδας. Το πρόγραμμα αυτό προωθεί μια καινοτόμο μέθοδο πρόληψης της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, με στόχο τη μετάβαση στο συμπεριληπτικό σχολείο.  

Αξίζει να επισημάνω ότι από τον Νοέμβριο του 2023 έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο συγκεκριμένα μέτρα ενδυνάμωσης των σχολείων για πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας, της παραβατικότητας και του σχολικού εκφοβισμού. Τα εν λόγω μέτρα επικεντρώνονται στη στήριξη του σχολείου και στην ενδυνάμωση της διευθυντικής ομάδας και των επιτροπών πρόληψης της βίας και παραβατικότητας, που συστήνονται σε κάθε σχολείο στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Ορισμένα από τα μέτρα έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, ενώ τα περισσότερα από αυτά θα εισαχθούν με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, περιλαμβανομένης και της Προδημοτικής.

Επιπρόσθετα, έχοντας ως στόχο την ολιστική προσέγγιση στην πρόληψη και αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών, το Υπουργείο έχει προχωρήσει, μέσω αναδόχου, στην αξιολόγηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και Διαχείριση της Βίας στο Σχολείο, η οποία ολοκληρώνεται τον Αύγουστο του 2024. Με βάση τα αποτελέσματα της εν λόγω αξιολόγησης, θα προχωρήσει η διαδικασία σχεδιασμού νέας Εθνικής Στρατηγικής και του συναφούς Σχεδίου Δράσης της, αξιοποιώντας τις απόψεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων και κυρίως των μαθητών/μαθητριών και των εκπαιδευτικών μας.

Την ίδια στιγμή, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, στοχεύουμε στην υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων, με την εμπλοκή όχι μόνο των Διευθύνσεων και Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας αλλά και άλλων Υπηρεσιών και θεσμών του Κράτους, αφού, όπως ανέφερα και προηγουμένως, η προαγωγή της πρόληψης και της αντιμετώπισης φαινομένων σχολικού εκφοβισμού αποτελεί έναν από τους στόχους του Προγράμματος Διακυβέρνησης, κάτω από τον πυλώνα της ανθρωποκεντρικής εκπαίδευσης.

Αγαπητοί και αγαπητές εκπαιδευτικοί,

Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τον σχολικό εκφοβισμό με αποφασιστικότητα, καθώς αυτό το ζήτημα αφορά στην ευημερία και την ασφάλεια των παιδιών μας. Κάθε μαθητής και μαθήτρια πρέπει να νιώθει ασφαλής και να βιώνει την αποδοχή στο σχολικό περιβάλλον. Εσείς, ως  εκπαιδευτικοί, αλλά ταυτόχρονα και ως παιδαγωγοί, οφείλετε να δημιουργήσετε αυτό το περιβάλλον, μέσα σε ένα κλίμα σεβασμού και αλληλεγγύης. Χρειάζεται να είστε ενημερωμένοι/ες και ευαισθητοποιημένοι/ες στα σημάδια του εκφοβισμού και να είστε έτοιμοι/ες να παρέμβετε και να προστατεύσετε τους μαθητές και τις μαθήτριές σας, όταν απαιτείται.

Σημαντική είναι και η συνεισφορά σας στη διαμόρφωση ενός θετικού σχολικού κλίματος, το οποίο σύμφωνα και με την παγκύπρια έρευνα που διεξάγει το Υπουργείο μας τα τελευταία τρία χρόνια, φαίνεται να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αποτρεπτικούς παράγοντες του φαινομένου της σχολικής βίας. Το σχολικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από πολλαπλές μορφές ετερότητας έχει νομική, ηθική, αλλά και πρακτική υποχρέωση να υποδέχεται, να αναγνωρίζει, να σέβεται και να αγκαλιάζει όλα τα παιδιά, προστατεύοντας τα από κάθε μορφή βίαιης συμπεριφοράς.

Επιπρόσθετα, εκτός από την αντιμετώπιση των περιστατικών εκφοβισμού, είναι επίσης σημαντικό να εργάζεστε για την προώθηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τον εκφοβισμό σε όλη την κοινότητα του σχολείου. Το Υπουργείο θα βρίσκεται συνεχώς και με όλους τους τρόπους δίπλα σας, να σας στηρίζει στη δύσκολη αυτή προσπάθεια..

Αγαπητά μου παιδιά,

Η κοινωνία μας πρέπει να είναι ένας χώρος όπου κάθε άτομο θα νιώθει ασφάλεια και σεβασμό. Εσείς, ως μαθητές και μαθήτριες, ως η μελλοντική νέα γενιά, έχετε τη δύναμη να διαμορφώσετε μια τέτοια κοινωνία. Η μεταξύ σας στήριξη και η υπόδειξη περιπτώσεων εκφοβισμού από μέρους σας, είναι πράξεις που συμβάλλουν προς την κατεύθυνση αυτή. Σας ενθαρρύνω, λοιπόν, να μοιραστείτε τις σκέψεις και τις ανησυχίες σας με τους/τις εκπαιδευτικούς σας, με τους γονείς σας, με τους φίλους και τις φίλες σας. Μην ανέχεστε τις εκφοβιστικές συμπεριφορές, να είστε πάντα προετοιμασμένοι να στηρίξετε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας που το έχουν ανάγκη. Είμαι απολύτως βέβαιη, ότι η συμμετοχή σας στη σημερινή ημερίδα θα αποτελέσει ισχυρό εχέγγυο προς την κατεύθυνση αυτή.

Κλείνοντας, ευχαριστώ θερμά το Παρατηρητήριο για τη Βία στο Σχολείο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου για την άρτια οργάνωση της σημερινής Ημερίδας, καθώς και τις Διευθύνσεις και τις Υπηρεσίες του Υπουργείου μας που συμμετέχουν με εκπροσώπους τους σε αυτή. Ευχαριστώ, επίσης, τον εκλεκτό εισηγητή δρ Μάριο Κωνσταντίνου, καθώς και όλους όσοι θα συμμετάσχουν στις εργασίες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της Ημερίδας.

Ιδιαίτερα ευχαριστώ τους/τις εκπαιδευτικούς και τους μαθητές και τις μαθήτριές μας για την παρουσία τους και το ενδιαφέρον τους.

Δεν έχω αμφιβολία, ότι η σημερινή ημερίδα θα είναι παραγωγική για όλους και όλες και θα συμβάλει ουσιαστικά στις προσπάθειες για πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού. Ως Υπουργείο, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε και να σχεδιάζουμε νέες πολιτικές και δράσεις, με γνώμονα το καλό των παιδιών μας και με σύνθημα τη μηδενική ανοχή στη βία.

(ΝΓιαν)