Ανακοινωθέντα

Τον Δεκέμβριο συμπληρώνονται 70 χρόνια από την ομόφωνη έγκριση της Σύμβασης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας. Η γενοκτονία, που δεν υπήρχε ως όρος, ορίζεται από τη σύμβαση ως διεθνές έγκλημα που έχει πρόθεση την ολική ή μερική καταστροφή ομάδας, εθνικής, εθνολογικής, φυλετικής ή θρησκευτικής.

Δυστυχώς, μέσα σε αυτά τα 70 χρόνια πολύ λίγη πρόοδος έχει σημειωθεί στον τομέα της πρόληψης του εγκλήματος αυτού, που συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και ως τέτοιο μας αφορά όλους, άτομα, οργανωμένους φορείς και κράτη. Στη σύγχρονη εποχή γενοκτονία πραγματοποιήθηκε το 1994 στη Ρουάντα, όπου σκοτώθηκαν μέσα σε τρεις μήνες 500.000 τουλάχιστον πολίτες κυρίως από τη μειονότητα των Τούτσι, και σήμερα αποτελεί μια τραγική πραγματικότητα για μειονότητες όπως οι Ροχίνγκια στη Μιανμάρ και οι Γιαζίντι στη Μέση Ανατολή.

Φίλες και φίλοι,

Μια επικείμενη γενοκτονία μπορεί να κατασταλεί στα αρχικά της στάδια, αν εφαρμοστούν μέτρα όπως η δημιουργία κοινωνικών δομών ενσωμάτωσης όλων των μειονοτήτων, η δημιουργία ίσων ευκαιριών, η καταδίκη της ρητορικής μίσους και των συμβόλων μίσους. Σε μεταγενέστερα στάδια είναι πλέον απαραίτητη η διεθνής παρεμβολή, με την επιβολή περιορισμών εξοπλισμού και άλλων κυρώσεων σε καθεστώτα που προωθούν τέτοιες απάνθρωπες πολιτικές. Το τελικό στάδιο μιας γενοκτονίας, μετά την εξόντωση, η άρνηση της γενοκτονίας, επιφυλάσσει στους δράστες της την ατιμωρησία και αποδεδειγμένα προετοιμάζει το έδαφος για μελλοντικές γενοκτονίες.

Η Κύπρος, λόγω μεγέθους, δε διαθέτει αρκετή δύναμη σε διεθνείς οργανισμούς, στους οποίους εναπόκειται η λήψη αποτελεσματικών μέτρων καταστολής μιας επικείμενης γενοκτονίας. Αλλά στο στάδιο της άρνησης και στη διατήρηση της ιστορικής αλήθειας, εκεί και μπορούμε και συμβάλλουμε σε κάθε ευκαιρία. Σε αυτά τα πλαίσια η κυπριακή Βουλή αποτελεί το πρώτο κοινοβούλιο σε ολόκληρη την Ευρώπη που αναγνώρισε με ψήφισμά της το 1975 την Αρμενική Γενοκτονία. Στις 19 Μαΐου 1994 η Βουλή μας, με ομόφωνο ψήφισμά της, έχει αναγνωρίσει και τη Γενοκτονία των Ποντίων. Τέλος, τον Απρίλιο του 2015 ποινικοποίησε την άρνηση κάθε γενοκτονίας, νοουμένου ότι αυτή αναγνωρίζεται ως τέτοια είτε με αμετάκλητη απόφαση διεθνούς δικαστηρίου είτε με ομόφωνη απόφαση ή ομόφωνο ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Κυρίες και κύριοι,

Φέτος συμπληρώθηκαν εκατό τρία χρόνια από τη Γενοκτονία των Αρμενίων, μια από τις πρώτες και μεγαλύτερες γενοκτονίες του 20ού αιώνα. Εκατό τρία χρόνια από την Κόκκινη Κυριακή της 24^ης Απριλίου 1915, όταν δόθηκε το επίσημο έναυσμα από τις τότε τουρκικές αρχές για εφαρμογή των σχεδίων συστηματικής εξόντωσης του αρμενικού λαού. Ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι δολοφονήθηκαν στα πλαίσια της πολιτικής εθνοκάθαρσης των Νεοτούρκων και εκατοντάδες χιλιάδες εκπατρίστηκαν και προσφυγοποιήθηκαν.

Στα πλαίσια της διαχρονικής φιλίας Κύπρου-Αρμενίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων παρουσιάζει απόψε μέρος της έκθεσης «Αρμενική Γενοκτονία: Μια φωτογραφική-ειδησεογραφική μαρτυρία», που πρωτοπαρουσίασε το 2015 και που καταρρίπτει με τον πλέον φρικιαστικό τρόπο τους ισχυρισμούς της επίσημης Τουρκίας περί βίαιου απλά εκπατρισμού των Αρμενίων. Η έκθεση αυτή αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα της τουρκικής βαρβαρότητας και μια ψηφίδα στην προσπάθεια του αρμενικού λαού για διατήρηση αναλλοίωτης της ιστορικής του μνήμης.

Ταυτόχρονα απόψε ξαναπαρουσιάζουμε την έκθεση «Πόντος - Δικαίωμα στη Μνήμη», του Καθηγητή Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού κ. Κωνσταντίνου Φωτιάδη, που πρωτοπαρουσίασε η Βουλή το 2016, θέλοντας να τιμήσουμε και τα θύματα μιας άλλης γενοκτονίας, αυτής των Ελλήνων του Πόντου. Το κύμα μαζικών διώξεων ξεκίνησε στον Πόντο με την μορφή εκτοπίσεων το 1915 και εντάθηκε στις αρχές του 1916. Τον Μάιο του 1919 πραγματοποιήθηκαν οι σφαγές και οι εκτοπίσεις των Ελλήνων στη Σαμψούντα και σε 394 χωριά της περιοχής, κατοικημένα από ελληνικούς πληθυσμούς. Όσοι επέζησαν πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Το αποτέλεσμα αυτής της γενοκτονίας είναι περισσότεροι από 400.000 ξεριζωμένοι Πόντιοι και 353.000 σφαγιασθέντες. Ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο η κυβέρνηση των Νεοτούρκων έφερε σε πέρας με συστηματικότητα.

Φίλες και φίλοι,

Οι δύο αυτές γενοκτονίες βρίσκονται μεταξύ των τραγικότερων σελίδων της ιστορίας. Μια ακόμα τραγική σελίδα αποτελεί η Μικρασιατική Καταστροφή. Από τον 9^ο π.Χ. αιώνα, όταν έφθασαν τα πρώτα ελληνικά φύλα στη Μικρά Ασία, μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα οι Έλληνες και ο ελληνικός πολιτισμός ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της περιοχής και η φιλοσοφική σκέψη που αναδύθηκε από αυτή θεωρείται από αρκετούς ιστορικούς ως το πρώτο κεφάλαιο στην ανάπτυξη του δυτικού πολιτισμού. Η Μικρασιατική Καταστροφή έδωσε τραγικό τέλος στη σπουδαία και μακραίωνη αυτή ιστορία. Η πυρπόληση των πόλεων και των χωριών, η σφαγή, η αιχμαλωσία και η εκδίωξη από τις εστίες τους ήταν η τύχη των ελληνικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας. Οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες κατέφυγαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Κάποιοι κατέφθασαν και στο αγγλοκρατούμενο τότε νησί μας. Ο λαός μας τους αγκάλιασε, παρά τις απαγορεύσεις και την αρνητική στάση των Βρετανών αποικιοκρατών, η Εκκλησία της Κύπρου τους περιέθαλψε και αυτοί προσαρμόστηκαν και ενσωματώθηκαν στη νέα τους πατρίδα,  όπως αποτυπώνεται στην τρίτη μας έκθεση «Η κυπριακή γη υποδέχεται τους πρόσφυγες του 1922».

Κυρίες και κύριοι,

Απόψε η Βουλή των Αντιπροσώπων, με τις τρεις εκθέσεις που παρουσιάζει, επιμένει να θυμάται και να συνεισφέρει στον αγώνα για διατήρηση της ιστορικής αλήθειας και για πρόληψη κάθε άλλης γενοκτονίας. Μέσα από τις εκθέσεις που παρουσιάζουμε απαιτούμε το έγκλημα της γενοκτονίας να σταματήσει να διαπράττεται οπουδήποτε στον πλανήτη και από οποιουσδήποτε. 

Σας ευχαριστώ.

_____________

/ΣΧ