Ανακοινωθέντα

Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα η πρόσκλησή σας να χαιρετίσω τις εργασίες της 26^ης Συνόδου Πρυτάνεων των Κυπριακών Πανεπιστημίων.  Μου προσφέρεται η ευκαιρία να εκφράσω έμπρακτα την εκτίμησή μου για τον πολύπλευρο και πολυσήμαντο ρόλο σας ως των επικεφαλής της πανεπιστημιακής κοινότητας του τόπου μας, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα και μια ευκαιρία να καταστεί η σημερινή μας συνάντηση σημείο στροφής, ώστε η πολύ καλή μας σχέση και οι δικές σας ικανότητες και δυνατότητες να μετατραπούν σε συγκεκριμένη και έμπρακτη συνεργασία με πολλαπλά οφέλη και αποτελέσματα.  Κατά τον ίδιο τρόπο τα μνημόνια συνεργασίας που έχουμε συνυπογράψει με πανεπιστημιακά ιδρύματα, αλλά και αυτά που θα ακολουθήσουν πρέπει να μετατραπούν σε πρακτική συνεργασία, ώστε να υλοποιηθούν αποτελεσματικά οι κοινοί στόχοι.  Πιστεύω πως με πολιτικές και πρακτικές που έχουμε εφαρμόσει έχουν δημιουργηθεί οι κατάλληλες συνθήκες για περαιτέρω συνεργασία που θα οδηγήσει σε ένα άλμα με συνακόλουθα οφέλη και για τον σκοπό αυτό θα υποβάλω στη συνέχεια εν συντομία καινούριες ιδέες και προτάσεις.  Το ίδιο θα ήθελα και αναμένω και από εσάς.

Η Σύνοδος των Πρυτάνεων αποτελεί πράγματι πολύτιμο βήμα για την προαγωγή της ποιότητας των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου.  Σας συγχαίρω για την κοινή σας προσήλωση, παρά τις ενδεχόμενες διαφορετικές προσεγγίσεις, στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η Σύνοδος για τη συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της ερευνητικής δραστηριότητας. Ήδη έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, με έμφαση στην ενίσχυση της διεθνούς διάστασης της ανώτατης εκπαίδευσης της Κύπρου.  Πρόκειται για αξιέπαινες προσπάθειες, οι οποίες λειτουργούν συνεπικουρικά προς τη δράση που αναπτύσσει η Κυπριακή Δημοκρατία σε κυβερνητικό, αλλά και κοινοβουλευτικό επίπεδο για προώθηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου στο εξωτερικό και προβολής της ως δυναμικού και αξιόλογου ερευνητικού και ακαδημαϊκού κέντρου περιφερειακής και διεθνούς εμβέλειας.  Η δυναμική που αναπτύσσεται προς την κατεύθυνση αυτή, όχι μόνο βοηθά στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά έχει δημιουργήσει τις συνθήκες, ώστε ο τομέας της εκπαίδευσης να μετατραπεί σε έναν βασικό πυλώνα της οικονομίας και της ανάπτυξης και ,ενδεχομένως, να υποκαταστήσει άλλους τομείς της οικονομίας οι οποίοι δεν είναι πλέον παραγωγικοί ή είναι ακόμα και προβληματικοί. 

Επιτρέψετέ μου να αναφερθώ στις πρωτοβουλίες που έχει αναπτύξει η Βουλή των Αντιπροσώπων τα τελευταία χρόνια τόσο για την ενίσχυση της μεταξύ μας συνεργασίας όσο και για την επίτευξη ενός ευρύτερου ανοίγματος του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας προς την πανεπιστημιακή κοινότητα με σκοπό να καταστεί η χώρα μας περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας.     

Στο πλαίσιο αυτό ξεκινήσαμε, πριν από τρία σχεδόν χρόνια, τον διάλογο με την πανεπιστημιακή κοινότητα και άλλους εμπλεκομένους γύρω από την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, έχοντας δύο στόχους:

1. Να δημιουργήσουμε προβληματισμό και να αντιληφθούμε ότι η ανθρωπότητα εισέρχεται σε μια νέα εποχή κατά την οποία η Κύπρος μπορεί να ωφεληθεί αξιοποιώντας ευκαιρίες και καινοτομίες, αλλά και να προβλέψει και να αποσοβήσει, κατά το δυνατόν, τους κινδύνους που ελλοχεύουν. 
2. Να καταστήσουμε τη Βουλή των Αντιπροσώπων καταλύτη, όχι μόνο ως προς την ενεργοποίηση του διαλόγου και του προβληματισμού, αλλά και ως προς τη δημιουργία νομοθετικού πλαισίου πρακτικών και μηχανισμών που θα υποβοηθήσουν τη συμμετοχή της χώρας μας σε αυτή την εξέλιξη. 

Προσηλωμένοι στους στόχους αυτούς και κάνοντας αρχή από το σπίτι μας, ολοκληρώθηκε η ετοιμασία και τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο ηλεκτρονικής αναβάθμισης της Βουλής και της πλήρους εφαρμογής ηλεκτρονικών διαδικασιών που ακολουθούνται στο Kοινοβούλιο.  Πέραν αυτού, σε συνεργασία με τον Επικεφαλής Επιστήμονα για την Έρευνα και την Καινοτομία εφαρμόζουμε ένα ολικό σχέδιο δράσης, με στόχο την προώθηση και ανάπτυξη της έρευνας, καινοτομίας και μετάβασης στη νέα ψηφιακή εποχή. 

Ένας άλλος σημαντικός τομέας που ανέδειξε το συνέδριο για την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση είναι η ανάγκη για υιοθέτηση πρακτικών και μηχανισμών, έτσι επιλέξαμε τις αποκεντρωμένες τεχνολογίες Blockchain.  Η εφαρμογή της στην Κύπρο αποτέλεσε αντικείμενο πρότασης του Προέδρου της Βουλής προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να τύχει εφαρμογής και να αξιοποιηθεί ως σημαντικό εργαλείο καινοτομίας και ανάπτυξης.  Σε συνεργασία με τον Υπουργό Οικονομικών συζητήθηκε, για πρώτη φορά, η προοπτική ανάπτυξης των τεχνολογιών Blockchain στην Κύπρο. Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε, στις 30 Αυγούστου 2018, τη σύσταση της Ad Hoc Ομάδας Εργασίας για την ανάπτυξη της τεχνολογίας Blockchain στην Κύπρο, η οποία έχει αποστολή τη μελέτη πιθανών εφαρμογών της τεχνολογίας Blockchain στον δημόσιο τομέα. Βασική προϋπόθεση υλοποίησης του εν λόγω σχεδιασμού είναι η εφαρμογή πιλοτικών έργων σε διάφορες Yπηρεσίες του κράτους, αλλά και η εισαγωγή των απαραίτητων νομοθετικών ρυθμίσεων.  Επιπλέον, έχει προχωρήσει η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Κύπρο με τίτλο «Αποκεντρωμένες Τεχνολογίες (Blockchain)», ώστε σε εθνικό επίπεδο να υιοθετηθούν και να εφαρμοστούν τάχιστα και ομαλά οι νέες τεχνολογίες.  Ειδικότερα, η εν λόγω Στρατηγική συμβάλλει στην προσπάθεια της χώρας μας για μια ψηφιακή μεταμόρφωση, παρέχοντας το αναγκαίο πλαίσιο, καθώς και έναν οδικό χάρτη προς εξερεύνηση των εφαρμογών της Τεχνολογίας Κατανεμημένου Καθολικού και της τεχνολογίας Blockchain σε διάφορους τομείς προς τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, αλλά και την αντιμετώπιση των όποιων πιθανών κινδύνων και απειλών.  Στρατηγικός στόχος της Βουλής είναι να καταστεί καταλύτης στη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας φορέων, ο οποίος θα εξελιχθεί σε οδηγό για την τεχνολογική καινοτομία και επιχειρηματικότητα, ώστε έμπρακτα να υλοποιηθούν τομείς της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης. 

Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει εγκαθιδρύσει, με συστηματικό τρόπο, μια ειδική σχέση με τους εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας, οι οποίοι και συμβάλλουν σε μια σειρά από τομείς και δράσεις, όπως η ψηφιοποίηση του Αρχείου της Βουλής.

Επιτρέψτε μου ,επίσης, να αναφερθώ στην παράδοση, μετά από πολυετείς προσπάθειες, του υλικού του Φακέλου της Κύπρου από τη Βουλή των Ελλήνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στο πλαίσιο υλοποίησης σχετικού πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ των δύο Kοινοβουλίων.  Το υλικό αυτό, που περιλαμβάνει, ως επί το πλείστον, εμμάρτυρες καταθέσεις, μέσω της δημοσιοποίησής του είναι στη διάθεση της επιστημονικής κοινότητας, η οποία μπορεί να ενδιατρίψει και να εξάγει χρήσιμα για την κοινωνία και την ιστορία συμπεράσματα.  Σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω τις πρυτανικές Αρχές του Πανεπιστημίου Κύπρου για τη διάθεση κατάλληλου χώρου για τη φύλαξη των αντιτύπων του πολύτομου αυτού έργου, που υλοποιείται σταδιακά. 

Όσον αφορά τις συνέπειες του Brexit, το κυπριακό Κοινοβούλιο αντέδρασε χωρίς καθυστέρηση.  Ο προβληματισμός μας γύρω από το θέμα μάς οδήγησε στην απόφαση να αναπτύξουμε συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις προληπτικά γύρω από το ζήτημα αυτό.  Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Βουλή, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μερών, τροποποίησε τον περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νόμο και τον περί της Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης και της Ίδρυσης και Λειτουργίας Φορέα για Συναφή Θέματα Νόμο, ώστε να μην επηρεαστεί το κύρος των υφιστάμενων εκπαιδευτικών συνεργασιών και συμφωνιών και ,ταυτόχρονα, να επεκταθεί η δυνατότητα σύναψης συμφωνιών με ιδρύματα του Ηνωμένου Βασιλείου και μετά το Brexit.  Στο ίδιο πλαίσιο είχα συναντήσεις με εκπροσώπους του Βρετανικού Συμβουλίου στην Κύπρο.  Επίσης, με την ευκαιρία της επίσκεψής μου πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο συζήτησα εκτενώς με παράγοντες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας για την εκπαιδευτική  συνεργασία των δύο χωρών και πώς μπορεί αυτή να συνεχιστεί και να εμπεδωθεί παρά την αβεβαιότητα που προκαλεί η προοπτική του Brexit.  Πέραν των επαφών αυτών, στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διπλωματίας ήμουν ο κύριος ομιλητής στο Διεθνές Φόρουμ Ανώτερης Εκπαίδευσης 2019, που διοργάνωσε ο οργανισμός «Universities UK international» στο Πανεπιστήμιο Imperial του Λονδίνου.  Αποκορύφωμα αυτής της δράσης υπήρξε η απόφαση για εγκαθίδρυση στην Κύπρο Παραρτήματος του ΣυνδέσμουΠανεπιστημίων της Κοινοπολιτείας (Association of Commonwealth Universities - ACU), που αριθμεί πέραν των 500 πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, του πρώτου εκτός Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο θα λειτουργεί ως βάση για την απρόσκοπτη συνέχιση της δράσης του Συνδέσμου.  Συνέχεια αυτής της εξέλιξης υπήρξε η απόφαση για διοργάνωση αρχές του νέου έτους στην Κύπρο του συνεδρίου των Πανεπιστημίων της Κοινοπολιτείας.

Πέραν της συνεργασίας με τη Μεγάλη Βρετανία, έχει ήδη ξεκινήσει πρωτοβουλία της Βουλής των Αντιπροσώπων για ανάπτυξη στον τομέα της αραβοφωνίας και της δημιουργίας έδρας ή Κέντρου Αραβικών Σπουδών, αξιοποιώντας τη θέση της Κύπρου μεταξύ Ευρώπης και αραβικού κόσμου.  Εντός της εβδομάδας θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού και αναμένεται να καθοριστεί σχετικό σχέδιο δράσης. 

Επιπλέον, οι τριμερείς σχηματισμοί κοινοβουλευτικής συνεργασίας με χώρες της περιοχής (Ισραήλ, Αίγυπτος, Ιορδανία), πέραν της πολιτικής διάστασης, αποτελούν πεδίο ανάδειξης κοινών προγραμμάτων, τεχνικής και επιστημονικής υφής, σε τομείς για παράδειγμα όπως η βέλτιστη διαχείριση των υδάτων, που αποτελεί κοινή πρόκληση για την περιοχή και η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στο πλαίσιο των προσπαθειών για μετάβαση στην «πράσινη» ενέργεια και μείωση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.  Αναφορικά με τα θέματα αυτά βρισκόμαστε σε πλήρη συνεργασία με τον Υπουργό Εξωτερικών και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να επιτυγχάνονται συνέργειες και να δημιουργούνται νέες ευκαιρίες και προοπτικές με στόχο την καλύτερη αξιοποίησή τους. 

Πέραν των πιο πάνω, έχουμε αναπτύξει και αναπτύσσουμε, για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της οικονομικής κοινοβουλευτικής διπλωματίας, την οποία εγκαθιδρύσαμε, συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Προώθησης Επενδύσεων (CIPA) για  προώθηση της Κύπρου ως προορισμού ποιοτικής ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης.  Σ’ έναν κόσμο όπου επικρατεί η εξειδίκευση και η αριστεία, η ύπαρξη κέντρων αριστείας, ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας θα μας παράσχει τα συγκριτικά εκείνα πλεονεκτήματα βάσει των οποίων ο ξένος φοιτητής θα επιδιώξει να φοιτήσει ή να ολοκληρώσει ένα κομμάτι των σπουδών του στην Κύπρο.   

Στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης, με την αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη, αλλά και το μεταβαλλόμενο οικονομικό πεδίο, είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει σύνδεση της εκπαίδευσης, σε πολλαπλές βαθμίδες, με την αγορά εργασίας, όπως επίσης και σύνδεση του ερευνητικού πεδίου με την επιχειρηματικότητα.  Αυτές δε οι συνδέσεις αποτελούν κλειδί για την περαιτέρω εξέλιξη της Κύπρου σε περιφερειακό εκπαιδευτικό, αλλά και επιχειρηματικό κέντρο.  

Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να προχωρήσω σε συγκεκριμένες εισηγήσεις, ώστε να διαμορφωθεί, αν και εσείς συμφωνείτε, και με τις δικές σας προτάσεις, μια οιονεί ατζέντα εργασίας για το επόμενο διάστημα: 

1. Να προωθήσουμε την ιδέα για ανάπτυξη ενός δικτύου συνεργασίας πανεπιστημιακών και ερευνητικών κέντρων με επενδυτικούς οργανισμούς και συνδέσμους επιχειρηματιών με στόχο την ανάπτυξη της νεανικής επιχειρηματικότητας και την προώθηση νεοφυών επιχειρήσεων.  Η Κύπρος μπορεί και πρέπει να γίνει μια εξαιρετική βάση για την ευρύτερη περιοχή λόγω του μεγέθους και εύρους του ακαδημαϊκού και επιστημονικού της κόσμου, αλλά και της ευελιξίας και προσαρμοστικότητας των εκπαιδευτικών μας ιδρυμάτων.
2. Να συζητήσουμε και να εξεύρουμε τρόπους ενεργούς συμμετοχής σας στον νέο καινοτόμο θεσμό της Παράλληλης Βουλής, που θα λειτουργήσει από τον Σεπτέμβριο στη Βουλή των Αντιπροσώπων. 
3. Να αναπτύξουμε συνεργασία στο πλαίσιο υλοποίησης της απόφασης της Βουλής για λειτουργία του Σπιτιού του Πολίτη, που αποτελεί επίσης μια καινοτόμο προσπάθεια, με σκοπό το περαιτέρω άνοιγμα του Κοινοβουλίου προς την κοινωνία και για την περαιτέρω ανάπτυξη μιας διαδραστικής σχέσης με τους πολίτες.
4. Να συνεργαστούμε στο πλαίσιο υλοποίησης της απόφασης για ίδρυση Ιδρύματος Μελετών, η οποία βρίσκεται σε τελικό στάδιο. 
5. Αναφορικά με τον τομέα της αραβοφωνίας, επίσης θεωρούμε ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος για συνεργασία μεταξύ του Κοινοβουλίου και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. 
6. Σε σχέση με τη μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση, σε όλες τις βαθμίδες της, να περιληφθούν η διά βίου μάθηση, η εξ αποστάσεως μάθηση και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών. 
7. Τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα μπορούν και πρέπει να συνεισφέρουν στη χάραξη εθνικής πολιτικής για την παιδεία μέσα από τον διάλογο που αναπτύσσεται.

Κλείνοντας, σας συγχαίρω, για ακόμη μια φορά, για το εξαίρετο έργο που επιτελείτε και σας διαβεβαιώ πως το κυπριακό Κοινοβούλιο θα είναι πάντα αρωγός στις προσπάθειες για περαιτέρω αναβάθμιση της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης στον τόπο μας. Η προσπάθεια να καταστεί η Κύπρος διεθνές και περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας αποτελεί κοινό μας όραμα και στόχο, που θα εργαστούμε ακούραστα, για να επιτύχουμε.  Επενδύοντας στην κοινωνία της γνώσης, επενδύουμε στο αύριο, ανταποκρινόμενοι στις επιταγές της εποχής μας.  Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της Συνόδου.  Είμαι βέβαιος ότι θα αποδειχθούν και πάλι εξαιρετικά εποικοδομητικές.

____________

(ΑΜ/ΣΧ)