Ανακοινωθέντα

Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει», είχε πει κάποτε ο Ισπανοαμερικανός φιλόσοφος George Santayana.

Σαρανταπέντε χρόνια μετά το μαύρο καλοκαίρι του 1974 οι μνήμες του πραξικοπήματος και της εισβολής παραμένουν ζωντανές και θα παραμένουν ζωντανές, όσο η κατοχή και η διαίρεση επικρατούν στο νησί μας.

Τις μέρες αυτές στρέφουμε υποχρεωτικά το βλέμμα πίσω και προβληματιζόμαστε ξανά για τις αιτίες της τραγωδίας του μαύρου Ιούλη του 1974. Όχι για να ξύνουμε πληγές ,αλλά για να πάρουμε τα σωστά διδάγματα και να αποφύγουμε μια επανάληψη των λαθών και του παρελθόντος. Γιατί η κριτική και η θαρραλέα αντιμετώπιση του παρελθόντος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση και επιτυχή έκβαση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.

Μνημονεύουμε σήμερα τέσσερα εκλεκτά τέκνα της Κύπρου που αντιστάθηκαν στην παράνομη δράση των πραξικοπηματιών, διδάσκοντας έμπρακτα πίστη και αφοσίωση στα πανανθρώπινα ιδανικά της δημοκρατίας, της ειρήνης και της ελευθερίας.

Πρώτοι των πρώτων, ο Ανδρέας Έλληνας, ο Θεόδωρος Πέτρου, ο Χαράλαμπος Κυρίλλου και ο Δημήτρης Ζηνιέρης, οργανώθηκαν χωρίς δεύτερες σκέψεις και συντάχθηκαν με τις νόμιμες δυνάμεις του κράτους, ενάντια σε αυτούς που εργάζονταν για την κατάλυση της δημοκρατίας. Οι τέσσερις γενναιόψυχοι άντρες δολοφονήθηκαν από πραξικοπηματικά στοιχεία καταλαμβάνοντας επάξια θέση στο πάνθεον των αγωνιστών της κυπριακής Ιστορίας.

Ο Ανδρέας Έλληνας γεννήθηκε στη Χούλου το 1952. Το 1969 παντρεύτηκε την Ερασμία Ανδρέου από τη Χλώρακα, με την οποία απέκτησαν μια κόρη. Εξασκούσε το επάγγελμα του κουρέα, μέχρι τη στιγμή που προσλήφθηκε στο Εφεδρικό Σώμα της Αστυνομίας, οπότε και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Λεμεσό. Δολοφονήθηκε από οπλοφόρους της ΕΟΚΑ Β’ ένα μήνα πριν το πραξικόπημα ενώ επέστρεφε από τον Αστυνομικό Σταθμό Λεμεσού και τάφηκε στην Κοινότητα Χλώρακας με τιμές ήρωα.

Ο Θεόδωρος Πέτρου γεννήθηκε στη Χλώρακα το 1954. Το 1972 κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά. Την περίοδο του πραξικοπήματος υπηρετούσε στο 356 Τ.Π. Την 15η Ιουλίου 1974, αν και αδειούχος, έσπευσε στη μονάδα του. Εκεί έλαβε εντολή να επιβιβαστεί σε στρατιωτικό όχημα και να μεταβεί με άλλους στρατιώτες στον αστυνομικό σταθμό, για να προχωρήσουν στην κατάληψη στρατιωτικών μονάδων της περιοχής που στασίασαν. Ο άτυχος νέος έχασε τη ζωή του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί τη νόμιμη κυβέρνηση και τη Δημοκρατία.

Ο Χαράλαμπος Κυρίλλου γεννήθηκε στη Χλώρακα το 1955. Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο εντάχθηκε στην Αστυνομική Δύναμη. Τις μέρες του πραξικοπήματος συνόδευσε με άλλους αστυνομικούς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στην Πάφο. Κατά την επιστροφή δολοφονήθηκε σε ενέδρα στο Ακρωτήρι Λεμεσού.

Ο Δημήτρης Ζηνιέρη γεννήθηκε το 1936 στον Άγιο Δομέτιο. Το 1962 παντρεύτηκε τη Δέσποινα Δημοσθένους από τη Χλώρακα, με την οποία απέκτησαν έξι παιδιά. Ασκούσε το επάγγελμα του ηλεκτρολόγου και όλοι οι συγχωριανοί του τον θυμούνται να ξεχωρίζει για την εργατικότητά του. Μόλις ξέσπασε το πραξικόπημα, επιβιβάστηκε σε λεωφορείο μαζί με άλλους με προορισμό το Προεδρικό Μέγαρο, προκειμένου να δηλώσει την υποστήριξή του στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Στην περιοχή Κολοσσίου πραξικοπηματίες τούς έστησαν ενέδρα και τον δολοφόνησαν μαζί με άλλους συνεπιβάτες του. Τάφηκε στη Λεμεσό. Το 2009 μετά την ταυτοποίηση των λειψάνων του, τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Κοινότητα Χλώρακας.

Μνημονεύουμε επίσης σήμερα, την θυσία του Χριστόδουλου Πολυδώρου, ο οποίος έπεσε μαχόμενος στις 22 Ιουλίου 1974, στις μάχες για ανακοπή της προέλασης του Τούρκου εισβολέα, σε έναν άνισο και άδικο πόλεμο που μας επέβαλε η προδοσία και ο τουρκικός επεκτατισμός. Ο Χριστόδουλος Πολυδώρου γεννήθηκε το 1955 στη Χλώρακα και ήταν το τρίτο παιδί του Γεώργιου και της Σοφίας Πολυδώρου. Το 1973 αποφοίτησε από την Τεχνική Σχολή Πάφου με ειδικότητα σχεδιαστή. Την ίδια χρονιά παρουσιάστηκε στην Εθνική Φρουρά και κατά την τουρκική εισβολή υπηρετούσε στο 398 Τάγμα Πεζικού. Στις 22 Ιουλίου 1974 έπεσε στην περιοχή του Τουρκοκυπριακού χωριού Τζιάος μαζί με άλλους συναδέλφους του. Για τριάντα χρόνια ήταν θαμμένος στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας, χωρίς ωστόσο οι συγγενείς του να γνωρίζουν το ακριβές σημείο. Μετά από ταυτοποίηση των λειψάνων του, τα οστά του μεταφέρθηκαν και τάφηκαν στη γενέτειρά του.

Στις θύμησες μας φέρνουμε ασφαλώς,  και το αγνοούμενο παλληκάρι της κοινότητας Λεωνίδα Θεοχάρους που ανταποκρίθηκε και αυτός με μεγάλο αίσθημα ευθύνης στο κάλεσμα για την υπεράσπιση της ελευθερίας της από τον Τούρκο εισβολέα και κατακτητή.  Ο Λεωνίδας υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στο 251 Τάγμα Πεζικού στην Κερύνεια. Όταν άρχισε ο πόλεμος, το τάγμα του συμπτύχθηκε στην περιοχή Μιας Μηλιάς κοντά στη Λευκωσία. Με την έναρξη της δεύτερης φάσης της εισβολής ο Λεωνίδας Θεοχάρους βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του πυρός. Συνελήφθηκε αιχμάλωτος και έκτοτε αγνοείται η τύχη του. Μαζί με την οικογένεια του και όλη την κοινότητα προσευχόμαστε για την εξακρίβωση της τύχης του.

Θεωρώ υποχρέωσή μου, με την ευκαιρία που βρίσκομαι μαζί σας να σας μεταφέρω, για άλλη μια φορά, τη συμπαράσταση, αλλά και την προσήλωση της κυβέρνησης στον αγώνα για πλήρη και αποτελεσματική διερεύνηση της τύχης, όλων των αγνοουμένων μας.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Παρά τον αγώνα και τις θυσίες των παλικαριών της κοινότητας Χλώρακας και των άλλων αγωνιστών της δημοκρατίας και της ελευθερίας, το δίδυμο έγκλημα προκάλεσε πολλά δεινά στη χώρα και τον λαό μας. Χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, αγνοούμενοι, πρόσφυγες και εγκλωβισμένοι, πόνος, δυστυχία και εξαθλίωση. Ο λαός μας, ωστόσο, παρά τις δυσκολίες και τις κακουχίες, στάθηκε στα πόδια του.

Πολιτεία και λαός τιμούμε σήμερα τους ήρωες μας που έπραξαν ακέραιο το καθήκον τους.  Μας δίνεται σήμερα η ευκαιρία να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας και να δοξάσουμε τους ηρωικώς πεσόντες της αντίστασης, ενάντια στο προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, που έπεσαν μαχόμενοι στις επάλξεις του καθήκοντος και της τιμής, όπως όριζε η βαθιά δημοκρατική τους συνείδηση και η αφοσίωσή τους στη νομιμότητα.

Την ίδια ώρα, το όραμα και η ελπίδα της επανένωσης της πατρίδας μας και της επιστροφής στην κατεχόμενη γη μας, μέσα από μια ειρηνική, συμβιβαστική αλλά βιώσιμη, λειτουργική και δίκαιη λύση, συνεχίζει και σήμερα να αποτελεί τον αμετάθετο στόχο μας.

Επιθυμούμε λύση, αλλά μια λύση που θα είναι αποδεκτή από την πλειοψηφία του λαού μας. Επιδιώκουμε μια λύση που θα επανενώσει την πατρίδα μας, θα αποκαταστήσει τα καταπατημένα δικαιώματα του λαού μας και θα διασφαλίζει τις συνθήκες για μια ειρηνική συνύπαρξη όλων των κατοίκων, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμενίων, Μαρωνιτών και Λατίνων, σε μια πραγματικά ελεύθερη και ευημερούσα Κύπρο. Μιας λύσης που θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και θα συνάδει με τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μιας λύσης που θα μας απαλλάσσει από το απαράδεκτο στάτους κβο και θα βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μιας λύσης, η οποία όπως διακηρύσσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα οδηγεί στη δημιουργία ενός πραγματικά ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους απαλλαγμένου τόσο από εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα όσο και από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων για την ευημερία, την πρόοδο και την ανάπτυξη όλων των κατοίκων του νησιού μας.

Ενωμένοι και με μοναδικό γνώμονα το εθνικό συμφέρον, θα πρέπει σήμερα με σύνεση και ψυχραιμία να αντιμετωπίσουμε τις κλιμακούμενες τουρκικές προκλήσεις,  διαφυλάσσοντας τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Η κυβέρνηση, η ΕΕ, αλλά και ισχυρές τρίτες φίλες χώρες, καταδικάζουν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Ευρωπαϊκή οικογένεια μέσω της ομόφωνης απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμπαρίσταται εμπράκτως στην Κυπριακή Δημοκρατία, με την υιοθέτηση της εισήγησης του Προέδρου της Δημοκρατίας για λήψη στοχευμένων μέτρων κατά της Τουρκίας.

Πέραν της ομόφωνης καταδίκης της τουρκικής προκλητικότητας και της στήριξης στην Κυπριακή Δημοκρατία, για πρώτη φορά, με συλλογική απόφαση του ανώτατου οργάνου της ΕΕ, υπογραμμίζεται ότι οι έκνομες ενέργειες εις βάρος κράτους μέλους, δεν γίνονται ανεκτές και έχουν συγκεκριμένες επιπτώσεις.

Η προκλητική αυτή ενέργεια της Τουρκικής πλευράς άλλωστε, συνιστά πρωτοφανή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και, παράλληλα, αποκαλύπτει τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας σε σχέση με το Κυπριακό. Επιπλέον, θέτει σε κίνδυνο την κοινή προοπτική της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και υπονομεύει την ανάπτυξη, την ευημερία και την ασφάλεια των κρατών της περιοχής.

Σήμερα λοιπόν, χρειαζόμαστε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φορά, συνεργασία και ενότητα, μετριοπάθεια και πραγματισμό. Απαιτείται από όλους μας να βάλουμε την Κύπρο μας πάνω από τις όποιες διαφωνίες μας. Η ενότητα και η ομόνοια αποτελούν δρόμο μιας επιλογής.

Είναι προφανές ότι επιθυμούμε λύση το συντομότερο γιατί αναγνωρίζουμε ότι ο χρόνος δεν εργάζεται υπέρ της προοπτικής της λύσης. Αυτό όμως, δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να μας ωθήσει να δεχθούμε λύση που δεν θα βασίζεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου.

Οφείλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας μια Κύπρο απαλλαγμένη από τα λάθη του παρελθόντος, μια Κύπρο της ειρήνης, της συνεργασίας, της ευημερίας και της προκοπής, μια Κύπρο όπως την ονειρεύτηκαν και την οραματίστηκαν όσοι έδωσαν τη ζωή τους γι’ αυτήν.  Για τα δικά μας παλληκάρια που σήμερα μνημονεύουμε αυτή θα είναι η καλύτερη τιμή, η μεγαλύτερη αναγνώριση της θυσίας τους. 

( ΔΚ)