Ανακοινωθέντα

Με μεγάλη χαρά απευθύνομαι σήμερα σε εσάς σε αυτή τη σημαντική εκδήλωση.  Με την ευκαιρία, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές και τους ομιλητές του 4ου Διεθνούς Διαστημικού Φόρουμ (ISF) 2019 για τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλλαν για την οργάνωση ενός τόσο σημαντικού γεγονότος.

Η θάλασσα ήταν πάντα σημαντική για την Κύπρο ως πηγή ανάπτυξης και προόδου σε τομείς όπως ο θαλάσσιος και παράκτιος τουρισμός, η εμπορική ναυτιλία, η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια, και πιο πρόσφατα με τις αναδυόμενες προοπτικές ανάπτυξης τομέων όπως η εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ως εκ τούτου, η Μπλε Ανάπτυξη επηρεάζει σημαντικά την οικονομία της Κύπρου.

Οι τομείς της μπλε οικονομίας στην Κύπρο απασχολούν πάνω από 20.000 άτομα και παράγουν περίπου 623 εκατομμύρια ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 3,2% της εθνικής οικονομίας και το 5,4% των θέσεων εργασίας, ενώ ο παράκτιος τουρισμός αντιπροσωπεύει το 74% των θέσεων απασχόλησης της μπλε οικονομία. Οι τομείς του θαλάσσιου και του παράκτιου τουρισμού παρουσιάζουν σημαντική ανοδική τάση, που αντιστοιχεί στο 85% της συνολικής απασχόλησης των διαφόρων τομέων της μπλε οικονομίας . Ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας της μπλέ οικονομίας, ο οποίος παρουσιάζει επίσης σημαντική ανοδική τάση, είναι οι θαλάσσιες μεταφορές, που αντιστοιχούν στο 13% της συνολικής απασχόλησης της μπλε οικονομίας. Οι τάσεις αυτές σχετίζονται με τον στρατηγικό στόχο της Κύπρου για περαιτέρω προώθηση της εμπορικής ναυτιλίας καθώς και την επιδίωξη εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ταυτόχρονα, η θέση και το κλίμα της Κύπρου παρέχουν βέλτιστες συνθήκες για τις δορυφορικές επικοινωνίες, ιδίως στη Νότια Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική. Ως αποτέλεσμα, επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ στην Κύπρο από διάφορες εταιρίες παροχής δορυφορικών υπηρεσιών.

Η Κύπρος δραστηριοποιείται ενεργά στις υπηρεσίες διαστημικής τεχνολογίας. Μέχρι σήμερα, η Κύπρος έχει χορηγήσει 10 άδειες σε οργανισμούς για την εκτόξευση τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων χρησιμοποιώντας τα δικαιώματα χρήσης που έχει εξασφαλίσει μέσω της ITU. Η κυβέρνηση της Κύπρου έχει επικεντρωθεί στη δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού τοπίου τηλεπικοινωνιών μέσω της ανάπτυξης ψηφιακών υποδομών και πολιτικών. Λόγω της παγκόσμιας ζήτησης για αυξημένο εύρος ζώνης και την ανάπτυξη κέντρων δεδομένων, υπάρχει ζήτηση για δίκτυα που θα εξασφαλίζουν απρόσκοπτες και ασφαλείς επικοινωνίες. Η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει αυτά τα αιτήματα, ως αποτέλεσμα της γεωγραφικής της θέσης μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής.

 Η Διαστημική Τεχνολογία είναι μια μοναδική πηγή για την προώθηση της Μπλε Ανάπτυξης στην Κύπρο και τη Μεσόγειο. Η διαστημική τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέσω δορυφορικών εικόνων, δεδομένων και επικοινωνιών για εφαρμογές όπως η διαχείριση καταστροφών, η ποιότητα των υδάτων, η γεωργική παρακολούθηση, η παρακολούθηση του περιβάλλοντος, η διαχείριση των φυσικών πόρων, η βιώσιμη χρήση της γης, η αστική ανάπτυξη, η εποπτεία της μετανάστευσης προσφύγων. Μεταξύ των διαθέσιμων τεχνολογιών για τη μπλε ανάπτυξη, η υπηρεσία Copernicus Marine Service παρέχει δεδομένα γεοεπισκόπησης που απαιτούνται στους τομείς της παρακολούθησης της μεσογείου, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Υπηρεσία Παρακολούθησης του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Copernicus παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης όλων των θαλάσσιων εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας ασφάλειας, των θαλάσσιων πόρων και του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος. Τα δεδομένα γεοεπισκόπησης από τους δορυφόρους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση μεγάλων περιοχών, τη χαρτογράφηση, την εξερεύνηση, τη βαθμονόμηση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων και τη βελτίωση των δραστηριοτήτων σχεδιασμού. Τα δεδομένα παρατήρησης της θάλασσας μπορούν να ωφελήσουν τη ναυτιλιακή εκμετάλλευση, την ναυσιπλοΐα πλοίων, τη διαχείριση της αλιείας και την επιτήρηση των ωκεανών.

Επιπλέον, η παρακολούθηση της γης για σκοπούς επιτήρησης του περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την Κύπρο, λόγω των περιβαλλοντικών προβλημάτων που επηρεάζουν την περιοχή μας. Ο συνδυασμός εργαλείων παρατήρησης γης με την επιτόπια μοντελοποίηση θα αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα για την Κύπρο, την γύρω περιοχή και γενικότερα την μεσόγειο. Η παρακολούθηση της γης και τα μοντέλα δεδομένων μπορούν να υποστηρίξουν τα περισσότερα πεδία στον θαλάσσιο τομέα και να βοηθήσουν στην παροχή αποτελεσματικών λύσεων σε συχνά πολύπλοκα προβλήματα που αφορούν την μπλε οικονομία. Τα δεδομένα της γεοεπισκόπησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρέχοντας πληροφορίες που μπορούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής, να βελτιώσουν την κερδοφορία και να οδηγήσουν έτσι σε ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Η Κύπρος έχει κάνει πρόσφατα βήματα για την ίδρυση δύο Κέντρων Αριστείας που θα συμβάλλουν στην έρευνα και ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα αφορούν την Μπλε Ανάπτυξη. Και τα δύο κέντρα θα συγχρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κύπρο.

Α) Το πρώτο κέντρο είναι Eratosthenes Center of Excellence  (EXCELSIOR) που εστιάζει στη δημιουργία κατάλληλου κέντρου για τη διεξαγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας στους τομείς της διαστημικής τεχνολογίας και της τηλεπισκόπησης για την παρακολούθηση του περιβάλλοντος. Αναμένεται να δημιουργήσει 200 νέες θέσεις εργασίας και να θέσει την Κύπρο ως βασικό παράγοντα όσον αφορά την έρευνα και την καινοτομία στη διαστημική τεχνολογία.

Β) Το δεύτερο κέντρο είναι το Κέντρο Αριστείας Έρευνας, Καινοτομίας και Τεχνολογίας Θαλάσσης και Ναυτιλίας, το οποίο επικεντρώνεται στην προώθηση της επιστημονικής και επιχειρηματικής καινοτομίας στη Ναυσιπλοΐα και τη θαλάσσια ζωή στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η ουσιαστική πρωτοβουλία αναμένεται να στηρίξει την μπλε ανάπτυξη και να συμβάλει στην αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρονται στην ευρύτερη περιοχή της μπλε οικονομίας.

Υπάρχουν επίσης διάφορες πρωτοβουλίες και προγράμματα που επικεντρώνονται στην μπλε ανάπτυξη, όπως:

Α) Το Ναυτικό Ινστιτούτο Ανατολικής Μεσογείου το οποίο αναλαμβάνει στρατηγικές δράσεις και πρωτοβουλίες σε συνάρτηση με τις σχετικές κοινοτικές και εθνικές στρατηγικές και πολιτικές, όπως η στρατηγική της μπλε ανάπτυξης και η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της ΕΕ, καθώς και η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης της Κύπρου.

Β) Η Πρωτοβουλία για την Ανάπτυξη Κύπρου-Ιρλανδίας, όπου δύο νησιωτικές χώρες της ΕΕ, τόσο με ισχυρούς θαλάσσιους όσο και Ναυτιλιακούς τομείς, συνεργάστηκαν για την μελέτη των θαλάσσιων απορριμμάτων, της μπλε ανάπτυξης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην θάλασσα και της επιχειρηματικότητας στην μπλε οικονομία.

Γ)  Το έργο THAL-CHOR το οποίο ανέπτυξε μια μεθοδολογία για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό για την επίλυση χωρικών συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών χρήσεων της θάλασσας.

Δ) Το Κυπριακό Ίδρυμα Θαλάσσης (FOS) το οποίο προωθεί τη θαλάσσια και ναυτιλιακή έρευνα, τη γνώση και την καινοτομία προς μια βιώσιμη μπλέ οικονομία.

Επίσης, η Κύπρος, μεταξύ άλλων διεθνών οργανισμών και ενώσεων, είναι μέλος της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για ειρηνικές χρήσεις του απώτερου διαστήματος (γνωστή ως COPUOS). Επιπλέον, έχουμε ισχυρές σχέσεις με το ESA (European Space Agency) ως συνεργαζόμενο κράτος ECS, από το 2016. Αρκετά έργα μπλε οικονομίας χρηματοδοτούνται ήδη από εθνικούς πόρους μέσω του προγράμματος ESA PECS (Σχέδιο για τα ευρωπαϊκά συνεργαζόμενα κράτη) .

Ως εκ τούτου, ως νησιωτικό έθνος, η Κύπρος έχει ισχυρό ενδιαφέρον για την μπλέ ανάπτυξη και επιδιώκει να συνεργαστεί με άλλες μεσογειακές χώρες για να αναπτύξει μια κοινή μπλε οικονομία. Καθώς οι μεσογειακές χώρες έχουν σε μεγάλο βαθμό παρόμοιους στόχους, σκοπούς και προτεραιότητες για τη μπλε οικονομία, μπορούν να αναπτύξουν ισχυρές συνέργειες όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος και την οικονομία του διαστήματος.

Συμπερασματικά, η Κύπρος έχει ξεκινήσει την οικοδόμηση μιας "μπλε οικονομίας" που μεγιστοποιεί τη δυνατότητα όλων των θαλάσσιων και παράκτιων πόρων να βελτιώσουν τη ζωή όλων, χρησιμοποιώντας διαστημικές τεχνολογίες και καινοτομίες για την οικοδόμηση της ευημερίας και τη διατήρηση των θαλάσσιων πόρων για τις μελλοντικές γενιές.

( ΔΚ )