Ανακοινωθέντα

Τιμώντας σήμερα τη μνήμη και την προσφορά ενός εκλεκτού γόνου της κοινότητάς σας, η σκέψη μας μεταφέρεται στις τραγικές συνέπειες που έφερε το διπλό έγκλημα εις βάρος της ιδιαίτερης μας πατρίδας το καλοκαίρι του 1974, με τη συνεχιζόμενη κατοχή, τον εποικισμό, τους νεκρούς, τους αγνοούμενους, την καταπάτηση των ιερών και των οσίων μας, τη βίαιη εκδίωξη του ενός τρίτου του πληθυσμού μας από τα σπίτια και τις περιουσίες του, την προσπάθεια παραχάραξης της ιστορίας μας, και, ακόμα, τις προσπάθειες της κατοχικής δύναμης να θέσει υπό τον έλεγχο της ολόκληρο το νησί μας.

Αυτές είναι οι μεγάλες πληγές που άφησε στην πατρίδα μας το προδοτικό πραξικόπημα και η καταστροφή από την εισβολή του Αττίλα. Πληγές που, εξαιτίας της όλης στάσης και προσέγγισης της Τουρκίας σε όλα τα χρόνια που έκτοτε ακολούθησαν, συνεχίζουν να  παραμένουν ανοικτές,  παρά τις προσπάθειες της δικής μας πλευράς για τερματισμό του απαράδεκτου στάτους κβο και διεκδίκηση των δικαίων του λαού μας.

Το τιμώμενο σήμερα παλληκάρι των Δυμών, ο Ιωάννης Τσαγγάρης, πρόσφερε τον εαυτό του στο θυσιαστήριο της κυπριακής ελευθερίας, δίνοντας το άπαν των δυνάμεών του για την απόκρουση της τουρκικής εισβολής, με όλο τον ενθουσιασμό και το σθένος που διέκρινε τότε τα στρατευμένα νιάτα της Κύπρου. Και αυτό, παρά τα έκδηλα σημάδια της αποδιοργάνωσης της Εθνικής Φρουράς και της συρρίκνωσης των αμυντικών της δυνατοτήτων λόγω της προδοσίας του πραξικοπήματος, αλλά και της στόχευσης των οργανωτών του να διευκολύνουν ουσιαστικά την υλοποίηση των άνομων σχεδίων κατά της Κύπρου. 

Θα ήθελα, πριν προχωρήσω, να εκφράσω την εκτίμησή μου προς τους διοργανωτές του σημερινού μνημόσυνου, την οικογένεια του ήρωα, το Κοινοτικό Συμβούλιο Δυμών, την Εκκλησιαστική Επιτροπή, το Κέντρο Νεότητας και τον Σύνδεσμο Αποδήμων και Φίλων Δυμών, τους οποίους και ευχαριστώ ιδιαίτερα για την τιμή να είμαι η ομιλήτρια, παρά το βάρος που αισθάνομαι, γνωρίζοντας πως τους ήρωες μας οφείλουμε να τους τιμούμε και να τους μνημονεύουμε όχι μόνο για την ανάπαυση της ψυχής τους, αλλά και για να μεταλαμπαδεύουμε στις νεότερες γενιές τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά για τα οποία θυσιάστηκαν, γράφοντας με ανεξίτηλα γράμματα τα ονόματά τους στο Πάνθεον των Αθανάτων μας.

Εξ’ άλλου, τα ιστορικά διδάγματα που αντλούμε από το χθες, ενισχύουν την ψυχική μας δύναμη και τονώνουν την εθνική μας συνείδηση που είναι η πυξίδα για την πορεία μας στο αύριο. Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε τις θυσίες των ηρώων μας,  ούτε και να παραγράψουμε τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες αγωνίστηκαν, όπως και τα οράματα και τα ιδεώδη που τους ενέπνευσαν.

Ο Τσαγγάρης ήταν άγαμος και διέμενε με τους γονείς του εδώ στις Δύμες. Ήταν το πέμπτο παιδί της οικογένειας και είχε δυο αδελφούς, τον Παναγιώτη και τον Κυριάκο, και τρεις αδελφές, την Ευσταθία, την Κυριακή και τη Σωτηρούλα. Εκτιμάτο από όλους για τον αδαμάντινο χαρακτήρα του και τις αρχές που υιοθέτησε από τους δασκάλους και την οικογένειά του. Ξεχώρισε και ως αθλητής δρόμων αντοχής, καθώς και για την αγάπη του για τη Βυζαντινή μουσική. Δίκαια δε, το Κοινοτικό Συμβούλιο Δυμών  αποφάσισε να τον τιμήσει με διάφορους τρόπους εκτιμώντας την ηρωική του θυσία, όπως και το γεγονός ότι τίμησε επάξια τη γενέτειρα και την οικογένεια του. Οι γονείς του, Μιχαήλ και Μαρία, έφυγαν από τη ζωή, χωρίς να προλάβουν να του απευθύνουν το ύστατο χαίρε και να ακουμπήσουν το φέρετρό του την ημέρα της κηδείας του, στις 23 Ιουλίου 2017.

Ο Ιωάννης Τσαγγάρης την ημέρα της εισβολής  υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία με το βαθμό του δεκανέα στο 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού, η έδρα του οποίου βρισκόταν στην Κοκκινοτριμιθιά. 

Ενώ στους ουρανούς της Κύπρου ενεργούσαν από τα χαράματα συνεχείς πτήσεις αεροπλάνα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας  βομβαρδίζοντας διάφορους στόχους και ελέγχοντας κάθε στρατιωτική κίνηση, οι άνδρες της μονάδας  πήραν οδηγίες να μεταβούν στην Κερύνεια για να βοηθήσουν στην απόκρουση της εισβολής. Και αυτό, ενώ οι πληροφορίες για την εισβολή υπήρχαν από το βράδυ της προηγούμενης ημέρας,  διάστημα κατά το οποίο η μετακίνηση της μονάδας στην Κερύνεια θα μπορούσε να γίνει κάτω από πολύ ασφαλέστερες συνθήκες.

Καθ΄  οδόν προς την Κερύνεια, κοντά στο χωριό Κοντεμένος,  η μονάδα δέχθηκε επίθεση από την τουρκική πολεμική αεροπορία με αποτέλεσμα να υπάρξουν νεκροί και τραυματίες. Μεταξύ των τραυματιών ήταν και ο Διοικητής της Μονάδας που υπέκυψε μετά από 13 μέρες στην Αθήνα όπου μεταφέρθηκε. Οι νεκροί από την πρώτη αυτή επίθεση του Αττίλα κατά του Τάγματος ήταν άλλοι έξι αξιωματικοί και οπλίτες ενώ τραυματίστηκαν 25 ακόμη άνδρες της μονάδας.

Παρά το μεγάλο πλήγμα, οι εναπομείναντες άνδρες του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού, μεταξύ των οποίων και ο Τσαγγάρης, συνέχισαν την πορεία τους και, αφού ανασυγκροτήθηκαν στη Μύρτου, έφθασαν στην περιοχή Έξι Μίλι του Καραβά.  Οι απώλειες όμως της μονάδας σε οπλισμό, πυρομαχικά και οχήματα ήταν τρομακτικές.  Από τα 24 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού  BTR  που ξεκίνησαν για τον χώρο απόβασης, έφτασαν εκεί μόνο έξι.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες,  οι άνδρες του Τάγματος μαζί με τους άνδρες άλλων μονάδων της Εθνικής Φρουράς κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες να αναχαιτίσουν την προέλαση των Τούρκων εισβολέων που εν τω μεταξύ κατάφεραν να αποβιβάσουν στη στεριά, χωρίς να συναντήσουν μεγάλη αντίδραση, πολυάριθμα τμήματα στρατού, μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης, καθώς και άλλα οχήματα.

Στις 22 Ιουλίου επιτεύχθηκε εκεχειρία και το 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού επέστρεψε στη Λευκωσία και στρατοπέδευσε στα Λατσιά, αναμένοντας οδηγίες για νέα αποστολή.  Στις 3 Αυγούστου η μονάδα διατάχθηκε να μεταφερθεί  στην περιοχή Αγίου Ερμολάου – Σκυλλούρας, όπου ο 1^ος Λόχος στον οποίο ανήκε και ο Τσαγγάρης, ακροβολίστηκε στα υψώματα της περιοχής.

Στις 14 Αυγούστου με την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής, η μονάδα έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του Αττίλα σε μια προσπάθεια να κρατηθεί η περιοχή.  Μετά από σκληρές αλλά άνισες μάχες, οι άνδρες της μονάδας  μετακινήθηκαν σε άλλο σημείο της περιοχής,  όπου και ανασυντάχτηκαν.  Την επομένη, την 15^η Αυγούστου,  αφού ενισχύθηκαν με δύο άρματα, επανήλθαν στις αρχικές τους θέσεις και συνέχισαν να βάλλουν κατά των εισβολέων. Την ημέρα αυτή, στην περιοχή έφθασε για ενίσχυση και μια μικρή ομάδα εφέδρων. Λίγο μετά, ωστόσο, το Τάγμα δέχθηκε νέα  συντονισμένη επίθεση, η απόκρουση της οποίας ήταν αδύνατη,  αφού μόνο 35 έως 40 άνδρες της μονάδας ήταν κατά το χρονικό αυτό σημείο απέναντι από τους πολυπληθέστερους και πολύ πιο καλά εξοπλισμένους εισβολείς.

Ακολούθησε  οπισθοχώρηση και ο Τσαγγάρης μαζί και με άλλους συμπολεμιστές του συγκροτήθηκαν σε ομάδα και αποφάσισαν να κατευθυνθούν προς την περιοχή Κοντεμένου. Από την ώρα αυτή ο Τσαγγάρης, δεν έδωσε σημεία ζωής και η τύχη του αγνοείτο μέχρι σήμερα.                

Σημειώνεται πως άλλοι 29 άνδρες  του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού συγκαταλέχθηκαν στον κατάλογο των αγνοουμένων, ενώ δέκα αναφέρθηκαν ως πεσόντες στο πεδίο της μάχης και 54 τραυματίστηκαν.

Οι απώλειες ήταν οπωσδήποτε βαριές. Αλλά μέσα στο σκηνικό της προδοσίας και της καταστροφής οι άνδρες του Τάγματος ανταποκρίθηκαν με τις δυνάμεις που διέθεταν στο καθήκον τους με ηρωισμό και αυταπάρνηση.

Με αποτροπιασμό και μεγάλη θλίψη σημειώνω πως τα λιγοστά οστά του Τσαγγάρη που ταυτοποιήθηκαν, ανευρέθηκαν σκόρπια στην πλαγιά ενός βουνού κοντά στην Σκυλλούρα, με την επωνυμία Λαπάτσα, μαζί με τα οστά άλλων 22 τόσων συμπολεμιστών του. Σκόρπια και σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, άθαφτα και βορά των όρνεων για τέσσερις δεκαετίες. Αυτή η απίστευτη βαρβαρότητα μαζί με τις εκτελέσεις αιχμαλώτων, τους βιασμούς, τις συλήσεις των ιερών μας χωρών και πολλά άλλα, δείχνουν το πραγματικό πρόσωπο του Αττίλα που εισέβαλε στην Κύπρο χάριν δήθεν της ειρήνης και της αποκατάστασης της συνταγματικής τάξης που ανετράπη από το πραξικόπημα.

Κυρίες και κύριοι,

Το θέμα των αγνοουμένων είναι η πιο τραγική πτυχή του δράματος που έζησε η πατρίδα μας το καλοκαίρι του 1974 και ποτέ δεν θα παύσουμε να αγωνιζόμαστε για τη διακρίβωση και της τελευταίας περίπτωσης αγνοουμένου.

Οι ευθύνες της Τουρκίας είναι για το θέμα αυτό τεράστιες. Αρνείται να συνεργασθεί στον βαθμό που επιβάλλεται για την επίλυση του προβλήματος. Επιτρέπει μόνο μερικώς τις εκταφές στις λεγόμενες στρατιωτικές ζώνες των κατεχομένων. Και όπου το επιτρέπει,  το κάνει κάτω  από τον απόλυτο έλεγχο του κατοχικού στρατού. Ταυτόχρονα, αρνείται την πρόσβαση στα αρχεία του τουρκικού στρατού όπου με βεβαιότητα οι ερευνητές θα μπορέσουν να βρουν την άκρη για πολύ περισσότερες περιπτώσεις αγνοουμένων μας.

Και το χειρότερο, αρνείται να δώσει στοιχεία για τις μετακινήσεις οστών από τους αρχικούς χώρους ταφής σε άλλους που παραμένουν άγνωστοι. Και αυτό, για να αποκρυβούν οι ευθύνες για τις μαζικές εκτελέσεις μεγάλου αριθμού συλληφθέντων συμπατριωτών μας, είτε από Τούρκους εισβολείς είτε από Τουρκοκύπριους που δηλητηριάστηκαν από το μίσος και την έχθρα που τους πότιζε για τόσα χρόνια η Άγκυρα προωθώντας τα διχοτομικά της σχέδια.

Δυστυχώς, η στάση της Τουρκίας μας έχει μέχρι σήμερα απογοητεύσει και σε ό,τι αφορά όλες τις προσπάθειες που ανελήφθησαν για την επίλυση του Κυπριακού, ανατρέποντας τις όποιες προσδοκίες για την επίτευξη μιας κοινώς αποδεκτής λύσης η οποία να επανενώνει την πατρίδα μας και να τερματίζει την κατοχή.  Με την επιμονή της σε ακραίες θέσεις, η Τουρκία επιδιώκει να θέσει ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της ολόκληρη την Κύπρο και να ποδηγετεί σε μόνιμη βάση  τις τύχες του λαού μας. Στην επιμονή αυτή της Τουρκίας οφείλεται ξεκάθαρα το ναυάγιο της τελευταίας διάσκεψης στο Γκραν Μοντανά.

Ευχή μας είναι όπως με το Φθινόπωρο έρθουν εξελίξεις οι οποίες θα επιτρέψουν τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν, εξελίξεις που θα φέρουν ουσιαστικές αλλαγές στις θέσεις της Τουρκίας στα ζητήματα κυρίως της ασφάλειας, αλλά ακόμη και της λειτουργικότητας της λύσης. Η Κύπρος, σύμφωνα και με τις παραμέτρους που έθεσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, θα πρέπει να μετατραπεί σε ένα κανονικό κράτος, σε ένα κράτος που να εξυπηρετεί μόνο τους πολίτες του και όχι τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της οποιασδήποτε τρίτης χώρας, πόσο μάλλον αυτής που παράνομα εισέβαλε και κατακρατεί το 37% του κυπριακού εδάφους.

Η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων στο νησί μας θα πρέπει δίχως άλλο να ανατραπεί με την επίτευξη μιας λύσης βασισμένης  στις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και τις συμφωνίες κορυφής, όπως και στις αρχές, τις αξίες και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό τον στόχο είναι προσηλωμένη και επιμένει η πλευρά μας, και είναι σίγουρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αναμένουμε τα συμπεράσματα του Γενικού Γραμματέα από τις επαφές και τις διαβουλεύσεις της ειδικής απεσταλμένης του κας Τζέην Χολ Λουτ.

Εμείς δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να επιμένουμε σε μια λύση που θα διασφαλίζει την ειρήνη και τη σταθερότητα στον τόπο μας και θα είναι προς το συμφέρον και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, και μακριά οπωσδήποτε από παρεμβατικά δικαιώματα τρίτων χωρών, αναχρονιστικές εγγυήσεις και στρατούς κατοχής.

Με αυτή την προσδοκία και το όραμα θυσιάστηκε για την πατρίδα του ο Ιωάννης Τσαγγάρης.

Αιώνια ας είναι πάντα η μνήμη του.

______________

ΡΜ/ΣΧ