Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που χαιρετίζω, σήμερα, την έναρξη του Συνεδρίου του ευρωπαϊκού προγράμματος «Ready…Go», που αφορά την ενασχόληση με τον αθλητισμό στον χώρο των Φυλακών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αποτελείται από συγκριτικές μελέτες μεταξύ των διαφόρων συστημάτων εκγύμνασης και αθλητικών δραστηριοτήτων που εφαρμόζουν επτά ευρωπαϊκές χώρες – η Κύπρος, η Μάλτα, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Λετονία και η Ισπανία – ώστε να καταγραφούν οι καλές πρακτικές που ακολουθούνται.

Στόχος του προγράμματος είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των αθλητικών δραστηριοτήτων στους κρατούμενους, ως μέσο ενδυνάμωσης των δεξιοτήτων τους για την καλύτερη δυνατή επανένταξη στην κοινωνία, μετά την αποφυλάκιση.

Τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της ριζικής αναμόρφωσης του σωφρονιστικού μας συστήματος και του ανθρωποκεντρικού του προσανατολισμού,  πολλά και ποικίλα αθλητικά  προγράμματα έχουν εισαχθεί  και εφαρμοστεί στις φυλακές, σε πλατιά και οργανωμένη βάση, τα οποία έχουν ως βάση τις ατομικές ανάγκες των κρατουμένων.

Είναι γεγονός ότι ο αθλητισμός στις φυλακές δεν απαλύνει μόνο τον ψυχικό πόνο που επιφέρει η στέρηση της ελευθερίας. Οι αθλητικές δραστηριότητες εμφυσούν στους κρατούμενους  τις αρχές της ομαδικότητας, του συλλογικού πνεύματος, της δίκαιης και υγιούς άμιλλας και του αθλητικού ιδεώδους.

Επιπλέον, οι αξίες  της σωματικής και πνευματικής προσπάθειας, βελτιώνουν συμπεριφορές στο πλαίσιο εφαρμογής και σεβασμού των κανόνων των αθλημάτων. Με την έννοια αυτή, η εφαρμογή αθλητικών προγραμμάτων στις φυλακές, ενδυναμώνει τους κρατούμενους για την ομαλότερη κοινωνική  επανένταξή τους και μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής, αφού τους εφοδιάζει με αξίες όπως ο σεβασμός στον συνάνθρωπο, η τόνωση της αυτοπεποίθησης και της υπευθυνότητας.

Στο πλαίσιο εκγύμνασης των κρατουμένων έχουμε δημιουργήσει έξι γυμναστήρια, ενώ στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου για το 2019 προγραμματίζονται άλλα δύο έργα – η κατασκευή γηπέδου mini football για τις Πτέρυγες 5 και 8, και το Γυμναστήριο της Ακαδημίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων.

Στο πλαίσιο υπογραφής της στρατηγικής συνεργασίας του Τμήματος Φυλακών με τον ΚΟΑ και τον ΟΠΑΠ, έχουν αναβαθμιστεί με σύγχρονο αθλητικό εξοπλισμό τα γυμναστήρια και έχουν εμπλουτιστεί τα προγράμματα των αθλητικών δραστηριοτήτων με καθημερινή επίβλεψη από καθηγητές φυσικής αγωγής.

Επίσης, η ομάδα ποδοσφαίρου των Φυλακών συχνά συμμετέχει σε ποδοσφαιρικές συναντήσεις με άλλες ομάδες, επιδεικνύοντας αθλητοπρεπή συμπεριφορά, αλλά και το πάθος του αθλητικού πνεύματος, πάντοτε στα πλαίσια του ευ αγωνίζεσθαι.

Το σωφρονιστικό σύστημα στη χώρα μας έχει μεταμορφωθεί ριζικά τα τελευταία χρόνια, αποτελώντας πρότυπο μελέτης από εμπειρογνώμονες χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, που επισκέπτονται τις Φυλακές μας. Με την αναβάθμιση των συνθηκών κράτησης, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα σεβασμού και προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το σωφρονιστικό μας σύστημα τυγχάνει πλέον αναγνώρισης από διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς. Πέρα από τις διεθνείς Επιτροπές έχουν επισκεφθεί το Τμήμα Φυλακών, στο πλαίσιο παρακολούθησης της λειτουργίας του, και αρκετοί ξένοι από το 2015, αναγνωρίζοντας το έργο που επιτελείται και εκτιμώντας τις καλές πρακτικές της ανθρωποκεντρικής  φιλοσοφίας που ακολουθείται. 

Επισφράγιση όλων των θετικών αλλαγών και γεγονός που τιμά την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία, είναι η ανάθεση στο Τμήμα Φυλακών από το Συμβούλιο της Ευρώπης, της διοργάνωσης του 24^ου Συνεδρίου των Διευθυντών Σωφρονιστικών Υπηρεσιών και Φυλακών των χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ετήσιου Συνεδρίου του οργανισμού EUROPRIS τον Μάιο του 2019.

Ενδεικτικά, αναφέρω μερικά από τα μέτρα που καθιερώθηκαν με σαφή προσανατολισμό την ανθρωπιστική μεταχείριση των κρατουμένων και την παραγωγική επανένταξη τους στην κοινωνία:

• η διασφάλιση ίσης μεταχείρισης και ευκαιριών σε όλους τους κρατούμενους χωρίς καμία διάκριση, σε θέματα εκπαίδευσης, ιατρικής περίθαλψης και φροντίδας, άθλησης και δημιουργικής ψυχαγωγίας,
• η ενίσχυση των προγραμμάτων απεξάρτησης,
• η εξατομικευμένη μεταχείριση των κρατουμένων,
• η κατηγοριοποίηση των κρατουμένων κατά ομοειδείς κατηγορίες με ιδιαίτερη μέριμνα για τον βαθμό ευαλωτότητάς τους και
• η ενδυνάμωση των επαφών των κρατουμένων με τις οικογένειές τους.

Πρέπει, επίσης, να σημειώσω, ότι στα νομοσχέδια για αναθεώρηση του Νόμου και των Κανονισμών για τις Φυλακές, τα οποία εκκρεμούν για νομοτεχνικό έλεγχο, ενδιαφέρον προκαλεί η διά νόμου κατοχύρωση των δικαιωμάτων των κρατουμένων και οι καινοτόμες αλλαγές που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός σωφρονιστικού συστήματος προσανατολισμένου στην ανθρωποκεντρική έκτιση των ποινών και την ενίσχυση των διαδικασιών αναμόρφωσης και παραγωγικής κοινωνικής επανένταξης των κρατουμένων. Στο πλαίσιο αυτό, η ενασχόληση των κρατουμένων με τον αθλητισμό και η εκγύμναση στον χώρο των φυλακών θα αποτελεί δικαίωμα και όχι προνόμιο το οποίο θα μπορεί να του στερηθεί για λόγους πειθαρχίας.  

Αυτές είναι οι καινοτόμες αλλαγές που αναμένεται να συζητηθούν κατά το Συνέδριο του EUROPRIS τον προσεχή Μάιο.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχηθώ οι εργασίες του Συνεδρίου να είναι παραγωγικές και να σας διαβεβαιώσω ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, με πνεύμα συλλογικότητας, συνεργασίας και διαφάνειας, ώστε να μετουσιώσουμε ένα υποσχόμενο πολιτικό όραμα σε πραγματικότητα: Η φυλακή να λειτουργεί ως μηχανισμός επανένταξης στην κοινωνική λειτουργία και όχι ως μηχανισμός έκπτωσης της ανθρώπινης αξίας.

(ΕΚ/ΜΓ)