Ανακοινωθέντα

 Η μελλοντική λειτουργία του πυρηνικού  αντιδραστήρα στο Άκουγιου, κοντά στη Μερσίνα, που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 64 χιλιομέτρων από τις βόρειες ακτές της Κύπρου αποτελεί αρνητική εξέλιξη για τη χώρα μας.

Το σοβαρό αυτό πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπισθεί με μεγάλη υπευθυνότητα από την πλευρά της Κύπρου, γιατί συνιστά απειλή για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια για όλους τους κατοίκους του νησιού μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής – το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να θυμηθούμε τις περιπτώσεις του Τσέρνομπιλ και της Φουκουσίμα.

Η ραδιενέργεια κατά τη διάρκεια της κανονικής λειτουργίας ενός πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και σε περίπτωση διαρροής από ατύχημα, θα καταστρέψει την ποιότητα ζωής όλων των ζωντανών πλασμάτων στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί ένα γιγαντιαίο και αλληλεξαρτώμενο οικοσύστημα. Σε περίπτωση διαρροής ραδιενέργειας θα πληγούν άμεσα εκτάσεις πολλών εκατοντάδων χιλιομέτρων γύρω από τους πυρηνικούς σταθμούς.

Τα πυρηνικά απόβλητα αποτελούν από μόνα τους περιβαλλοντική καταστροφή που θα διαρκέσει για αιώνες. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι υπάρχει ασφαλής τρόπος διάθεσής τους, αφού ο κίνδυνος των διαρροών πάντοτε θα υπάρχει.

Το κόστος της διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων είναι πολύ μεγάλο και αυτό διαψεύδει τις θεωρίες ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί φτηνή πηγή ενέργειας. Είναι γιατί δεν υπολογίζουν το κόστος αυτό, ούτε το κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Διερωτόμαστε ποια περιοχή θα θέλει να φιλοξενήσει για μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια πυρηνικά απόβλητα θαμμένα στο έδαφός της;

Θεωρούμε σημαντικό να αναφέρουμε ότι το Ινστιτούτο Κύπρου έχει εκπονήσει μελέτη που προβλέπει με ακρίβεια το πόσο θα επηρεαστεί η  Κύπρος από ένα πιθανό πυρηνικό ατύχημα στου Άκουγιου. Η μελέτη αυτή βασίζεται σε έρευνα του Γερμανικού Ερευνητικού Κέντρου «Max Planck» σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου, η οποία καταδεικνύει τον ρόλο που διαδραματίζει η χωροθέτηση των πυρηνικών αντιδραστήρων στην αξιολόγηση των κινδύνων που παρουσιάζουν. Τα σύγχρονα κλιματολογικά – μετεωρολογικά μοντέλα δίδουν τη δυνατότητα για αποτίμηση του κινδύνου αυτού.

Η μελέτη αυτή έχει τη δυνατότητα να προβλέψει όχι μόνο πού θα πήγαιναν τα ραδιενεργά απόβλητα σε περίπτωση ατυχήματος αλλά και πόσος κόσμος θα πέθαινε ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Η μελέτη αυτή μας δίνει ένα χρήσιμο εργαλείο για  να επέμβουμε σε επίπεδο διεθνών συνθηκών όπως στην ΙΑΕΑ (Διεθνής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας). Το άρθρο 17 της Σύμβασης για την πυρηνική ασφάλεια της ΙΑΕΑ, δίδει στην Κύπρο αλλά και σε άλλες γειτονικές χώρες το δικαίωμα παρέμβασης στην χωροθέτηση και λειτουργία του Άκουγιου, κάτι που ενισχύεται από τα πρόσφατα αποτελέσματα της έρευνας του Max Planck/ Ινστιτούτο Κύπρου.

Κατά την άποψη μας, η Τουρκία, ως υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ χώρα,  θα πρέπει να ευθυγραμμίσει τη νομοθεσία της με την κοινοτική στο θέμα της πυρηνικής ασφάλειας, περιλαμβανομένης της σχετικής για το θέμα οδηγίας 2009/71/Euratom.

Ως εκ τούτου  η ΕΕ πρέπει να παρέμβει ώστε να εξασφαλίσει την ασφάλεια των χωρών μελών της ως προς τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος στην Τουρκία, με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν είναι κράτος μέλος της ΕΕ και δεν υποχρεώνεται σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2009/71/Eurαtom για την ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων, πράγμα που σε συνδυασμό με τη γεωγραφική της εγγύτητα σε κράτη μέλη της ΕΕ  και το σεισμογενή χαρακτήρα των εδαφών της, καθιστά τα πυρηνικά σχέδια της Τουρκίας ως μια ιδιαίτερη απειλή για την ΕΕ.

Επίσης δεδομένων των κινδύνων πυρηνικού ατυχήματος που αυξάνονται σε μια σεισμογενή χώρα, όπως έδειξε και το ατύχημα στην Φουκουσίμα, η ΕΕ  θα πρέπει να συνεργαστεί με την τουρκική κυβέρνηση προτείνοντας στην υπό ένταξη αυτή χώρα πάγωμα της εγκατάστασης πυρηνικών εργοστασίων και εναλλακτικά ενεργειακά σχέδια βασισμένα στην εξοικονόμηση και στις ΑΠΕ.

Κατά την άποψή μας η Κύπρος, όπως τεκμηριώνεται επιστημονικά και πολιτικά,  θα πρέπει να πράξει ότι είναι δυνατόν ώστε ο προγραμματισμός της Τουρκίας για ανέγερση πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρισμού στο Άκουγιου να ακυρωθεί.

Δέον να σημειωθεί ότι μετά από την επιστολή της Επιτρόπου Περιβάλλοντος κας Ιωάννας Παναγιώτου προς όλους τους Κύπριους Ευρωβουλευτές τον Μάρτιο 2015, έγιναν παρεμβάσεις για το θέμα σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου. Επιστολή προς τους Κύπριους Ευρωβουλευτές έχει αποσταλεί εκ νέου στις 3 Απριλίου 2018 προτείνοντας τους να χρησιμοποιήσουν όσα εργαλεία προσφέρονται εκ της θέσεως σας με στόχο την ακύρωση της ανέγερσης του πυρηνικού εργοστασίου.

 (ΜΛ/ΣΧ)