Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα δέους και εθνικής συγκίνησης, κλίνουμε σήμερα ευλαβικά το γόνυ στους ήρωες του απελευθερωτικού μας αγώνα, σε όσους δεν δίστασαν να γίνουν θυσία για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την εθνική μας αξιοπρέπεια, σε όλους τους επώνυμους αλλά και τους ανώνυμους και αφανείς αγωνιστές που με μια ψυχή και φωνή αντιτάχθηκαν στη συνέχιση της βρετανικής αποικιοκρατίας και απαίτησαν τα ελάχιστα που δικαιούται κάθε λαός στον κόσμο.

Πριν λίγες ημέρες προσφέραμε την προσήκουσα τιμή στους επιφανείς και αφανείς ήρωες και ηρωίδες της ελληνικής επανάστασης του 1821 κατά του οθωμανικού ζυγού.

Από την ίδια προσήλωση στο χρέος και στα υψηλά ιδανικά του Ελληνισμού, ξεπήδησε και η κυπριακή εποποιία του 1955 -΄59. Οι Έλληνες Κύπριοι, πιστοί στις αιώνιες και ακατάλυτες ελληνικές παρακαταθήκες, προσφέρουν τη ζωή τους στο βωμό της εθνικής τιμής, αντιτάσσοντας στη σκλαβιά του Άγγλου δυνάστη τη δίψα για λευτεριά από το πνιγηρό σκοτάδι της καταπίεσης και της δουλείας.

Η 1η Απριλίου 1955 αποτελεί την κορυφαία στιγμή της σύγχρονης κυπριακής Ιστορίας. Ο ελληνισμός της Κύπρου ξεσηκώνεται ενάντια στη Μεγάλη Βρετανία, τη μεγάλη αποικιοκρατική δύναμη της εποχής, η οποία εξαγόρασε το νησί μας το 1878 από τους Τούρκους κατακτητές του. Ο ξένος δυνάστης αρνιόταν πεισματικά να αναγνωρίσει το δικαίωμα του κυπριακού λαού να διαφεντεύσει τη δική του μοίρα.

Άκαρπες απέβησαν όλες οι ειρηνικές διαμαρτυρίες, οι διαδηλώσεις, οι εκδηλώσεις των Κυπρίων. Κανένα αποτέλεσμα δεν είχαν τα ψηφίσματα και οι αντιπροσωπείες που στέλλονταν από το νησί στο Λονδίνο. Ούτε το αυθόρμητο κίνημα των Οκτωβριανών του 1931 κατάφερε να κάμψει τη βρετανική αδιαλλαξία. Αντιθέτως, σκλήρυνε τους αποικιοκράτες και άρχισε η παλμεροκρατία.

Ο ελληνισμός της Κύπρου εντείνει τον ειρηνικό του αγώνα για εθνική δικαίωση και ελευθερία. Οι Βρετανοί αρνήθηκαν ακόμη και την παραλαβή των τόμων με τις υπογραφές των ελληνοκυπρίων και κάποιων τουρκοκυπρίων του ενωτικού δημοψηφίσματος, που έγινε στις 15 Ιανουαρίου 1950.

Διαψεύστηκαν οικτρά οι ελπίδες των υπόδουλων Κυπρίων για ελευθερία και εθνική δικαίωση όταν, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Βρετανών, κατατάγηκαν στον αγγλικό στρατό για την απόκρουση του φασισμού και ναζισμού, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έτσι, αφού απέτυχαν όλες οι ειρηνικές προσπάθειες απομάκρυνσης του βρετανικού ζυγού, αρχίζει ο ένοπλος αγώνας του λαού μας τα χαράματα της 1ης Απριλίου 1955, υπό την πολιτική καθοδήγηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ και τη στρατιωτική του Γεωργίου Γρίβα Διγενή, που έμελλε να κρατήσει έως το 1959.

Ιδρύεται η Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α.) η οποία ανέλαβε την ευθύνη του Αγώνα. Στους κόλπους της, ανήκαν οι μάχιμες ομάδες ΠΕΚΑ (Πολιτική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα), η ΑΝΕ (Άλκιμος Νεολαία ΕΟΚΑ) και η Ο.Χ.Ε.Ν (Ορθόδοξη Χριστιανική Ένωση Νέων).

Στο κάλεσμα της Ε.Ο.Κ.Α. προστρέχουν χιλιάδες: αμούστακα μαθητούδια, νέοι και νέες, άντρες και γυναίκες, άνθρωποι μεσήλικες και ηλικιωμένοι, άξιοι γόνοι της ελληνορθόδοξης φύτρας. Και η γης της Κύπρου τραντάχτηκε, και η θύελλα συνεπήρε όλους! Ο λαός μας συγκέντρωσε όλη την προγονική αρετή, τους πόθους και τους καημούς, τους θρύλους και τις προσδοκίες γενεών και αιώνων, και τους μετουσίωσε στο ηρωικό σκίρτημα της ελληνικής ψυχής και στο δυναμικό ξέσπασμα του επικού αγώνα, που ξεκίνησε με ένα στόχο κι ένα πόθο: την Ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα.

Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν κάθε μέσο για να ανακόψουν την ηρωική αυτή προσπάθεια του κυπριακού ελληνισμού για τη λευτεριά του. Με φυλακίσεις, βασανιστήρια, εξορίες, απαγχονισμούς αγωνιστών και με άλλα απάνθρωπα πολλές φορές μέσα, προσπάθησαν να κάμψουν το φρόνημα και την αγωνιστικότητα του λαού μας. Όμως, οι νέοι της Κύπρου σε καμιά περίπτωση δεν πτοήθηκαν. Πολέμησαν και θυσιάστηκαν για τη λευτεριά της πατρίδας όπως οι αγωνιστές του 1821 και έγραψαν χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του τόπου μας.

Και όμως, αυτοί οι τρελοί και ονειροπόλοι Έλληνες τολμούσαν. Αυτοί οι μικροί Βαγορήδες, οι αμούστακοι Καραολήδες θα αποτελούσαν τον ασυγκράτητο στρατό του Διγενή. Τι κι αν δεν έβγαλαν σχολείο; Οι περισσότεροι φοίτησαν μόνο στο δημοτικό. Μερικοί δε, μόνο στις πρώτες τάξεις. Έμαθαν όμως τόσα γράμματα όσα χρειάζονταν για να γράφουν τη λέξη «Ελευθερία». Ήταν φτωχοί, γεωργοί, βοσκοί, εργάτες, παιδιά του μόχθου και του ποδαριού, οικοδόμοι, ξυλουργοί. Γνώριζαν όμως για την αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, το ‘21. Μέσα στα λιγοστά πράγματά τους κουβαλούσαν την Αγία Γραφή, παντοτινή σύντροφό τους, και ένα βιβλίο με την Ιστορία της Κόρης για την οποία θα θυσιάζονταν, την Ελλάδα. Τι κι αν δεν έβγαλαν στρατιωτικές σχολές; Τι κι αν δεν πέρασαν από Κέντρα Εκπαιδεύσεως; Τι κι αν δεν είχαν σύγχρονα όπλα; Σχολείο τους το Ευαγγέλιο. Εκπαίδευσή τους τα βουνά και τα λαγκάδια. Όπλα τους η πίστη στο Θεό. Δύναμή τους ο Σταυρός. Συντροφιά τους η γλυκιά Παναγιά. Όραμά τους η ένωση με τη «Μητέρα Ελλάδα».

Και η Ιστορία του Ελληνισμού ξαναγράφεται με χρυσά γράμματα. “Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής”, βροντοφωνάζει κατά του Άγγλου δυνάστη ο Κυριάκος Μάτσης.

Η κυπριακή γη γεμίζει με ήρωες. Πάμπολλα τα μνημεία της νεότερης κυπριακής εποποιίας! Κρησφύγετα, αγχόνες, αχυρώνες, φυλακισμένα μνήματα, τάφοι αμέτρητοι… Ο Μόδεστος Παντελή, ο Μούσκος, ο ∆ράκος, ο Λένας, ο Αυξεντίου, ο Μάτσης, ο Καραολής, ο Πίττας, ο Κουτσόφτας, ο Παναγίδης, ο Παλληκαρίδης και τόσοι άλλοι, βγαλμένοι από τα τρίσβαθα της ελληνικής ιστορίας. Όσοι ανέβηκαν στην αγχόνη, όσοι κάηκαν στα κρησφύγετα ή ανατινάχθηκαν, όσοι έπεσαν στα μονοπάτια, στις πλαγιές, όσοι σκοτώθηκαν πολεμώντας ή ξεψύχησαν στα βασανιστήρια, αποτελούν μοναδικά παραδείγματα άφθαστου ηρωισμού και φιλοπατρίας.

Δυστυχώς, η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» που σταθερά ασκούσε η Αγγλία, από την ανάληψη της διοίκησης του νησιού, δεν επέτρεψε στο Κυπριακό κράτος, μετά την ανεξαρτησία, να ορθοποδήσει και να εδραιωθεί. Από το 1878 μέχρι και τη λήξη του απελευθερωτικού αγώνα η Αγγλική διοίκηση χρησιμοποίησε εκ του πονηρού την Τ/Κ Κοινότητα ως αντίβαρο στη συλλογική βούληση της πλειοψηφίας του κυπριακού λαού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο νομοθετικό συμβούλιο που δημιουργήθηκε το 1882, οι Τ/Κ μαζί με τους Βρετανούς εκπροσώπους ήταν ισάριθμοι με τους Ε/Κ. Με την νικώσα ψήφο του κυβερνήτη διασφαλίζετο ότι καμία απόφαση δεν θα μπορούσε να ληφθεί, χωρίς την σύμφωνη γνώμη των αποικιοκρατών.

Με το νομοθετικό συμβούλιο του 1882, τέθηκαν στην ουσία οι βάσεις για τον πρακτικό διαχωρισμό της πολιτικής βούλησης των Κυπρίων. Δημιουργηθήκαν δύο εκλογικοί κατάλογοι και η ανάδειξη των μελών του Συμβουλίου γινόταν με χωριστές, ταυτόχρονες, εκλογές ανάμεσα σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους.

Είναι όμως σημαντικό να υποδειχθεί το γεγονός ότι από τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923 μέχρι και μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Τουρκία δεν είχε καμία εμπλοκή στο Κυπριακό. Επανήλθε στο προσκήνιο με πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου, όταν τέθηκε επιτακτικά το ζήτημα της Ένωσης. Μοναδικός γνώμονας των ενεργειών των Βρετανών ήταν η δημιουργία τέτοιων συνθηκών που θα τους επέτρεπαν την διατήρηση του απόλυτου ελέγχου επί της Κύπρου.

Ως αποτέλεσμα και των βρετανικών σχεδιασμών, ο αγώνας δεν είχε την έκβαση που επιθυμούσε ο κυπριακός λαός όταν τον ξεκινούσε το 1955. Αυτό όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επισκιάσει το μεγαλείο και τη θυσία, όσων αγωνίστηκαν για την ελευθερία. Τελικά, η ανεξαρτησία δεν παραχωρήθηκε στους Κύπριους. Η ανεξαρτησία κερδήθηκε από τους Κύπριους.

Τιμώντας σήμερα την επέτειο της 1^ης Απριλίου, εμπνεόμαστε από τα ιδανικά των ηρώων μας και αντλούμε δύναμη από τις αξίες που ανέδειξε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του ‘55-‘59. Ταυτόχρονα διατηρούμε ως λαός, τα αναγκαία διδάγματα ως μία ανεξάντλητη πηγή ηθικής δύναμης.

Η ανεξαρτησία αποτελεί σήμερα το πιο σημαντικό όπλο στον αγώνα που διεξάγουμε για απελευθέρωση από την Τουρκική κατοχή, την επανένωση της πατρίδας μας και την επιβίωση του λαού μας. Με την ανεξαρτησία και τα διεθνώς αναγνωρισμένα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν, αγωνιζόμαστε σε κάθε επίπεδο για να προασπίσουμε τις δίκαιες θέσεις μας ανταποκρινόμενοι με ευθύνη και σοβαρότητα στις προκλήσεις που τίθενται ενώπιον μας.

Ο δρόμος παραμένει βέβαια δύσβατος. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Η Τουρκία και το εγκάθετο καθεστώς της στα κατεχόμενα επιμένουν στις αδιάλλακτες θέσεις τους που ουσιαστικά προαποκλείουν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Όσες όμως και αν είναι οι προκλήσεις, δεν θα παύσουμε ποτέ να αγωνιζόμαστε για τη φυσική και εθνική μας επιβίωση.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Η λήθη των καιρών και η όποια απαξίωση, δεν έχουν καταφέρει να σκεπάσουν τα αγνά μηνύματα που εκπέμπουν οι ήρωες του αγώνα ’55-‘59. Προσκυνούμε ευλαβικά, ανακαλούμε θύμησες, αναβιώνουμε, υμνούμε και γινόμαστε κοινωνοί του μεγαλείου της ψυχής τους. Πυρακτώνουμε το πάθος στις καρδιές μας και μεταλαμβάνουμε των αχράντων μυστηρίων που μας κληροδότησαν με τη ζωή και τη θυσία τους.

Γι’ αυτό και τα μηνύματα του Αγώνα του 55-59 αποκτούν για όλους μας μια καθοριστική σημασία, που δεν έχουμε το δικαίωμα να την αγνοούμε ή να την παραγνωρίζουμε. Ο ήρωας δάσκαλος του αγώνα της ΕΟΚΑ, ο Φώτης Πίττας, έγραψε σε ένα ποίημά του:

«Σαν σηκωθούμε σύσσωμοι, όλοι μικροί μεγάλοι, στην Κύπρο μας η λευτεριά πάλι θε να προβάλει».

Αυτή την παρακαταθήκη αφήνουν σήμερα σε όλους μας οι ήρωες του απελευθερωτικού μας αγώνα. Την παρακαταθήκη της ενότητας και της συστράτευσης. Αυτή είναι η βασικότερη προϋπόθεση, για να μπορέσουμε να ελευθερώσουμε τη σκλαβωμένη γη μας και να δικαιώσουμε τις θυσίες των ηρώων μας.

Αυτό είναι το ιστορικό μας χρέος προς όλους τους ήρωές μας, αυτό είναι το χρέος και προς τους πεσόντες και τους αγνοουμένους της Σωτήρας που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος στην προσπάθεια απόκρουσης της τουρκικής εισβολής στο νησί μας το πικρό καλοκαίρι του 1974. Δεν έχουμε δικαίωμα να φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων. Αυτό επιτάσσει η ιστορική μνήμη. Και αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο σε όσους και όσες πρόσφεραν το καθαγιασμένο αίμα τους σε αυτό το πολύπαθο νησί.

Τιμή και Δόξα σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Κύπρου.

Τιμή και Δόξα στους αγωνιστές του απελευθερωτικού μας αγώνα 55-59.

(ΡΜ/ΜΒ)