Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα δέους και βαθιάς συγκίνησης, αλλά και επίγνωσης του ιστορικού μας χρέους έναντι τους, συγκεντρωθήκαμε σήμερα για να μνημονεύσουμε τους ηρωικώς πεσόντες κατά τους εθνικούς αγώνες της κοινότητας της Ακανθούς, η οποία πλήρωσε πολύ βαρύ τίμημα στο θυσιαστήριο της κυπριακής ελευθερίας.  

Στον περίβολο του παρεκκλησίου του Χρυσοσώτηρα εδώ στην Ορόκλινη, που δημιουργήθηκε με την αγάπη όλων των Ακανθιωτών, βρίσκεται το Ηρώο της κοινότητας με αναγραμμένα τα ονόματα όλων που μνημονεύουμε σήμερα. Όλους τους ενώνει ένα κοινό σημείο, η περηφάνια για τις ρίζες και την καταγωγή τους και το πάθος και η αγάπη τους για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη.

Η απόδοση φόρου τιμής στους ήρωες μας είναι μέρος της ανεξόφλητης υποχρέωσης και οφειλής μας να θυμόμαστε και να μην ξεχνάμε. Να διατηρούμε πάντα ζωντανή τη μνήμη μας και να αγωνιζόμαστε για τη δικαίωση της θυσίας τους.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Σαράντα τέσσερα χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, οι μνήμες μας επιστρέφουν σε εκείνες τις ημέρες που σκόρπισαν τον τρόμο και την καταστροφή με τις χιλιάδες των ξεριζωμένων από τα σπίτια τους, τους νεκρούς, τους αιχμαλώτους, τους εγκλωβισμένους, τους αγνοουμένους. 

Στο δράμα που έζησε όλη η Κύπρος με τους καταυλισμούς και το πένθος που είχε σκορπιστεί παντού, την οδύνη και τον πόνο για τις πληγές που είναι ανοικτές ακόμη και σήμερα, την προσπάθεια του εισβολέα και κατακτητή να αλλοιώσει και να παραχαράξει την ιστορία του τόπου μας με τη βεβήλωση των ιερών και των οσίων μας.

Είμαστε δεμένοι γερά σε αυτή τη γη και θα παραμείνουμε. Την ιστορία μας δεν την παραγράφουμε και πάντα θα τιμούμε και θα μνημονεύουμε όλους όσοι την υπερασπίστηκαν, μη διστάζοντας να προσφέρουν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, την ίδια τους τη ζωή, για να συνεχίσει να έχει μέλλον και προοπτική σε αυτά τα χώματα ο  Κυπριακός Ελληνισμός.

Χρέος λοιπόν και κορυφαία αναγκαιότητα η απότιση του οφειλόμενου φόρου τιμής στους ήρωες και μάρτυρές μας, γιατί τιμώντας τους,  αντλούμε διδάγματα για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.

Είναι γνωστή η συνεισφορά της Ακανθούς στους δυο παγκοσμίους πολέμους, στους οποίους συμμετείχαν και πολλοί Κύπριοι προσμένοντας ότι η ελευθερία για την οποία πολεμούσαν θα άγγιζε κάποια στιγμή στη συνέχεια και την Κύπρο.

Πρώτος Ακανθιώτης ήρωας του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Σωτήρης Χατζηλοϊζή Κραμβή ο οποίος μαζί με άλλους 54 Ακανθιώτες εθελοντές κατατάχθηκε το 1916 στο Μακεδονικό εκστρατευτικό σώμα. Ήταν πατέρας τεσσάρων παιδιών, νυμφευμένος με την Κυριακού Παπαγιώργη. Ο Σωτήρης τραυματίστηκε στο Μακεδονικό μέτωπο και μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο όπου εξέπνευσε. Ετάφη στο κοινοπολιτειακό στρατιωτικό κοιμητήριο του Λαχανά, βόρεια της Θεσσαλονίκης.

Άλλος ένας ήρωας της Ακανθούς που έδωσε τη ζωή του κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν ο Παύλος Σταυρή Τελεβάντος, ο οποίος κατατάχθηκε το 1940. Νυμφευμένος με την Ελένη και πατέρας του Σωτήρη Τελεβάντου, συνελήφθη από τους Γερμανούς, βασανίστηκε και πέθανε στην αιχμαλωσία. Ετάφη στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Πράγας στην Τσεχία.

Ακόμη ένας Ακανθιώτης, ο Σωτήρης Σωτηρίου κατατάχθηκε στο Κυπριακό Σύνταγμα το 1944 σε ηλικία 19 ετών. Έξι μήνες μετά, απεβίωσε στην υπηρεσία. Είναι θαμμένος στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Φαέντζα στην Ιταλία.

Από τορπίλη γερμανικού υποβρυχίου έχασε τη ζωή του το 1941 ο Γιακουμής Χατζησωτήρη, μηχανικός πλοίων. Εργαζόταν σε εμπορικό πλοίο που ξεκίνησε από την Αργεντινή κουβαλώντας σιτάρι για την Αγγλία. Στην πορεία, το πλοίο τορπιλίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο και βυθίστηκε. Η σορός του Γιακουμή δεν ανευρέθηκε ποτέ. Τα γεγονότα εξιστόρησαν στην οικογένεια του Γιακουμή τρεις άλλοι Ακανθιώτες που βρίσκονταν στο ίδιο πλοίο.

Σήμερα τιμούμε και έναν Ακανθιώτη με ξεχωριστή προσφορά σε πολλούς αγώνες του Ελληνισμού, τον Δημήτρη Μαννούρη, ο οποίος δίκαια απεκλήθη δημόσια «ο δια βίου στρατιώτης του έθνους» και ήρωας, ενώ ήταν εν ζωή. Κατατάχθηκε σε ηλικία 19 ετών και πολέμησε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, στη μάχη του Δομοκού, όπου τραυματίστηκε. Συμμετέσχε αργότερα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά στο Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα στη Μικρά Ασία. Έλαβε μέρος στη μάχη της Προύσας όπου τραυματίστηκε για τέταρτη φορά. Το 1940 με την έκρηξη του Ελληνο- Ιταλικού πολέμου μεταφέρεται σε ηλικία 62 ετών στο βορειο-ηπειρωτικό μέτωπο και δαφνοστεφανωμένος εισέρχεται από τους πρώτους στην Κορυτσά. Τιμητικά προάγεται σε Ανθυπολοχαγό. Με την εισβολή των Γερμανών συλλαμβάνεται και φυλακίζεται με σοβαρά προβλήματα στη υγεία του.

Με τη λήξη του πολέμου καταφέρνει να επιστρέψει στην αγαπημένη του Ακανθού, όπου τρία χρόνια αργότερα, το 1948, αφήνει την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 70 ετών.

Σήμερα τιμούμε  και τον Λοχία Εμμανουήλ Ζαχαράτο από τη Νάξο, με την οποία ο Δήμος Ακανθούς αδελφοποιήθηκε το 1995, γόνο Κεφαλλονίτικης οικογένειας, που έπεσε το 1974 στη μάχη της ΕΛΔΥΚ.  Ο ηρωισμός του ιδίου και των συντρόφων του έγινε παράδειγμα ανδρών που μέχρι και την τελευταία ρανίδα του αίματος τους υπερασπίζουν τις αρχές και τα ιδεώδη που τους συνδέουν με την πατρίδα τους.  Η σορός του τάφηκε στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας. Μετά από 29 χρόνια, το 2003, τα οστά του αναγνωρίστηκαν και μεταφέρθηκαν  στην Ελλάδα.

Τιμούμε, επίσης, τη μνήμη του λεβεντονιού της Ακανθούς Νίκου Σχοινιού, της Χριστίνας και του Κυριάκου Αντάρτη Σχοινιού. Νέος με ζωγραφισμένη την ευγένεια και το ήθος στο πρόσωπό του, ενσάρκωνε πλήρως τα όνειρα που είχε γι’ αυτόν η οικογένειά του. Υπηρετούσε τη θητεία του σε μονάδα καταδρομών στο Μερσινίκι, όπου άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Αυγούστου 1968, πυροβολημένος στην καρδιά ύστερα από τραγικό λάθος συναδέλφου του, όπως ήταν η επίσημη εκδοχή. Σεβαστή είναι όμως και η θέση της οικογένειας του ότι επρόκειτο για εσκεμμένη ενέργεια. Προς τιμή του, το Δημοτικό Συμβούλιο Ακανθούς καθιέρωσε, τον Αύγουστο του 2008, ως ελάχιστη ένδειξη χρέους και τιμής, το βραβείο ήθους και επίδοσης «Νίκος Σχοινιού».

Ελληνίδες, Έλληνες,

Η Ακανθού πλήρωσε βαρύ τίμημα κατά τη βάρβαρη τουρκική εισβολή και με τη θυσία και άλλων κατοίκων της.

Ο Ηλίας (Λιασής) Χ’’ Χαμπής, 60 χρόνων τότε, άνθρωπος του μόχθου,  πατέρας οκτώ παιδιών, πυροβολήθηκε από στρατιώτες του Αττίλα στις 19 Αυγούστου 1974.  Την ημέρα εκείνη μια ομάδα Ακανθιωτών, μεταξύ των οποίων και ο Ηλίας Χ΄΄ Χαμπής, προσπάθησαν να διαφύγουν στις ελεύθερες περιοχές, επιβαίνοντας σε τρακτέρ. Λίγο έξω από το χωριό, έγιναν όμως αντιληπτοί από Τούρκους που άρχισαν να τους καταδιώκουν και να τους πυροβολούν. Από τα δολοφονικά τους πυρά τραυματίστηκε βαριά ο Χ΄΄ Χαμπή. Οι Τούρκοι στρατιώτες τον μετέφεραν αιμόφυρτο στην Κερύνεια. Λίγο πριν νυχτώσει τον πήραν στο  εκεί νοσοκομείο. Έκτοτε τα ίχνη του χάθηκαν.  Το όνομά του συμπεριελήφθη στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων. Η οικογένειά του αποφάσισε να τελεί μνημόσυνο στη μνήμη του.

Ο Λούκας Γιαχούτη του Φώτη,  70 χρονών τότε, είναι και αυτός θύμα της τουρκικής θηριωδίας. Μετά την κατάληψη της Ακανθούς από τους Τούρκους, κρυβόταν στο αγροτικό του σπίτι. Κυκλοφορούσε όταν  νύχτωνε για να τροφοδοτεί εθνοφρουρούς που είχαν αποκοπεί  στην περιοχή. Πολλές νύκτες κατέβαινε και στο χωριό για να εφοδιάσει με νερό τους λιγοστούς κατοίκους που είχαν απομείνει. Είναι βέβαιο πως παρέμεινε εκεί μέχρι τις 28 Αυγούστου 1974, όταν οι Τούρκοι μετέφεραν και τους τελευταίους κατοίκους της Ακανθούς στη Γύψου. 

Μνημονεύουμε, επίσης, τους Μιχαήλ Λοΐζου και Λοΐζο Λοΐζου, πατέρα και γιό, από τις Γούφες και την Ακανθού, που τα ονόματα τους περιλαμβάνονταν στον κατάλογο των αγνοουμένων. Τα οστά τους εντοπίστηκαν και αφού ταυτοποιήθηκαν κηδεύτηκαν τον Φεβρουάριο πέρσι. Στις 15 Αυγούστου 1974 ένοπλοι Τουρκοκύπριοι εισέβαλαν στο σπίτι τους στις Γούφες και τους έθεσαν υπό περιορισμό. Τους επέτρεπαν μόνο να μεταβαίνουν στο σπίτι τους για περιποίηση των ζώων τους. Στις 22 Αυγούστου επέτρεψαν μόνο στη σύζυγο και μητέρα τους να μεταβεί για τα ζώα. Και όταν επέστρεψε, δεν βρήκε ούτε τον γιό, ούτε τον σύζυγο της. Τους εκτέλεσαν και τους έθαψαν σε σημείο που υπέδειξαν πολλά χρόνια μετά άλλοι Τουρκοκύπριοι που ήταν γνώριμοι της οικογένειας.

Η κατηγορία των πεσόντων του 1974 συμπληρώνεται φέτος με ακόμα δύο Ακανθιώτες, πατέρα και γιό επίσης, τον Στέφανο και τον Φίλιππο Χατζηκυριάκου. Ο Στέφανος γεννήθηκε το 1934 και εκτός από τον Φίλιππο είχε ακόμα δύο παιδιά. Μεγάλωσε στην Ακανθού, όπου μετά τα πρώτα σχολικά χρόνια εργαζόταν στα κτήματα. Αργότερα άρχισε να εργάζεται ως μηχανοδηγός στο λιμάνι της Αμμοχώστου, όπου και εγκαταστάθηκε μετά τον γάμο του. Στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής τα ίχνη του χάθηκαν σε σημείο κοντά στη Δερύνεια, ενώ βρισκόταν αιχμάλωτος.

Ο γιος του Φίλιππος έχει μια ξεχωριστή ιστορία στην οποία αποτυπώνεται όλο το δράμα των αγνοουμένων μας. Είναι ένας από πέντε αγνοουμένους συμπατριώτες μας που εικονίζεται στην πιο γνωστή ίσως φωτογραφία της εισβολής. Γονατιστοί οι πέντε, με τα χέρια στο κεφάλι, αντικρίζουν τους στρατιώτες τουρκικού άρματος που τους συνέλαβαν στην περιοχή μεταξύ Κυθρέας και Τζιάους. Ελάχιστα  λεπτά μετά, τους εκτέλεσαν με ένα πυροβολισμό στο κεφάλι. Μαζί με τον Φίλιππο Χατζηκυριάκου, που είχε καταταχθεί εθελοντικά για τη στρατιωτική του θητεία, ήταν  οι Αντωνάκης Κορέλλης, Πανίκος Νικολάου, Χριστόφορος Σκορδής και Ιωάννης Παπαγιάννης.  Τα οστά του Φίλιππου εντοπίστηκαν σε πηγάδι μαζί με τα οστά 19 άλλων συμπατριωτών μας που έπεσαν θύματα της τουρκικής θηριωδίας.

Σήμερα μνημονεύουμε, επίσης, ακόμα έξι Ακανθιώτες που πέθαναν στην αιχμαλωσία από τις κακουχίες και ετάφησαν σε πρόχειρους τάφους στην κατεχόμενη Γύψου. Είναι οι Παναγής Κελίρης, Γιωρκής Χατζηλοϊζή, Ηλίας Φράγκου, Χρυσταλλού Χατζηζαννέτου, Ελένη Πλατύ και Δέσποινα Αρέστη.

Τιμούμε ακόμη τον οραματιστή της ελευθερίας των λαών, τον Θεόφιλο Γεωργιάδη από την Ευρύχου, που νυμφεύθηκε την Ακανθιώτισσα Ελένη Κωστή και έπεσε στις 20 Μαρτίου 1994 από τις δολοφονικές σφαίρες ανδρών των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών έξω από το σπίτι του στην Αγλαντζιά. Τον τιμούμε για όλους τους αγώνες που έδωσε. Η δράση και η φωνή του βγήκαν έξω από τα σύνορα της μικρής μας πατρίδας. Προσπάθησε να προβάλει την αλήθεια και το δίκαιο για την απελευθέρωση της Κύπρου, πάλεψε για το θέμα των αγνοουμένων, εμψύχωσε τον προσφυγόκοσμο και συστρατεύθηκε με τους αγώνες των Κούρδων. 

Και φθάνουμε στην αποφράδα μέρα της 11^ης Ιουλίου 2011, στην τραγωδία του Μαρί, όπου έχασαν τη ζωή τους άδικα 13 συμπατριώτες μας.  Ανάμεσα τους και ο Αρχιπλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης που από τη θέση του Διοικητή της Διοίκησης Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς, έδωσε μοναδικό παράδειγμα προσφοράς προς την πατρίδα, θάρρους και αυτοθυσίας.   Ο Ανδρέας Ιωαννίδης νυμφεύτηκε την Ακανθιώτισσα Μαρία Κελίρη. Μαζί της απέκτησε τρία παιδιά και έγινε Ακανθιώτης, πιο πέρα από τους Ακανθιώτες, όπως ο ίδιος παινευόταν. Λεβεντάνθρωπος και πραγματικός ευπατρίδης αγαπήθηκε από όλους γνήσια και ανεπιτήδευτα.

Ένας άλλος καταξιωμένος αγωνιστής της ελευθερίας που μνημονεύουμε σήμερα είναι ο Νίκος Τσαρδελλής. Είχε καταδικαστεί σε θάνατο από τα δικαστήρια της αποικιοκρατίας, αλλά αψήφησε  κυριολεκτικά τον θάνατο και χλεύασε τον τότε κυβερνήτη  στρατάρχη Χάρτινγκ, όταν του ανακοινώθηκε πως του απένειμε χάρη το βράδυ της 12^ης Φεβρουαρίου 1957,  μετατρέποντας σε ισόβια την εις θάνατο καταδίκη του. Ο Νίκος Τσαρδελλής ήθελε να βαδίσει λίγα μέτρα πιο μέρα για να αντιμετωπίσει την αγχόνη όπως την είχαν αντιμετωπίσει προηγουμένως έξι από τους εννέα απαγχονισθέντες ήρωες της ΕΟΚΑ με τους οποίους έζησε στα κελιά των μελλοθανάτων, τους Ζάκο, Πατάτσο, Μιχαήλ, Κουτσόφτα, Μαυρομμάτη και Παναγίδη.  Ήθελε να πεθάνει όπως αυτοί για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Μνημονεύοντας τους νεκρούς και τους μάρτυρες μας, μαζί με την ευγνωμοσύνη μας προς αυτούς καταθέτουμε και την πίστη μας στα δίκαια του αγώνα μας. Αντέξαμε σε πολλές δοκιμασίες και είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρις ότου να απελευθερωθεί και να επανενωθεί η πατρίδα μας. Αυτός ήταν και παραμένει ο στόχος μας.

Θα πρέπει να ανατρέψουμε τη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων στο νησί μας με τη συνεχιζόμενη κατοχή και τη διαίρεση. Δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να προσπαθήσουμε μέσω των διαπραγματεύσεων να εξεύρουμε μια λύση που να είναι σύμφωνη με τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές, τις αξίες και το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως επαναβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνάντηση που είχε με την κα Λουτ την περασμένη Δευτέρα, η δική μας πλευρά είναι έτοιμη να επανέλθει σε οποιαδήποτε στιγμή στις διαπραγματεύσεις και να εργαστεί με την ίδια καλή θέληση και βούληση για την επίτευξη μια δίκαιης και διαρκούς λύσης του Κυπριακού, στη βάση των παραμέτρων που έθεσε πριν από ένα χρόνο στο Κρανς Μοντανά ο Γενικός Γραμματέας και προβλέπουν μια Κύπρο χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα, μια Κύπρο χωρίς κατοχικούς στρατούς και συρματοπλέγματα.

Θέλουμε μια πατρίδα ελεύθερη από τα βαρίδια του παρελθόντος με διασφαλισμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των νόμιμων κατοίκων της, μια πατρίδα ασφαλή και ευημερούσα, χωρίς φόβους και ανησυχίες για το αύριο, όπως θα την ήθελαν και οι 22 Ακανθιώτες που μνημονεύσαμε σήμερα. 

Στη μνήμη των ηρώων της Ακανθούς, αλλά και στους υπερήφανους συγγενείς και τους δικούς τους ανθρώπους, υποσχόμαστε συνέχιση του αγώνα τους για τελική δικαίωση, μέσα από κοινή συστράτευση και ενότητα. Αυτή θα είναι και η καλύτερη απόδειξη της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας προς τους ήρωες που σήμερα μνημονεύουμε, καθώς και προς τους αγνοουμένους μας που για την τύχη τους ακόμα αγωνιούμε.

Δόξα και τιμή σε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της κυπριακής ελευθερίας. 

Δόξα και τιμή στους ήρωες της Ακανθούς.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.

Αιώνια και τιμημένη.

Αθάνατοι.

___________

ΡΜ/ΣΧ