Ανακοινωθέντα

 Απόδοση τιμής στα άτομα που έθεσαν τις βάσεις για τη δημιουργία του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη σημερινή εκδήλωση για τον εορτασμό της Ευρωπαϊκής Ημέρας Natura 2000 και της Παγκόσμιας Μέρας για τη Βιοποικιλότητα.

Με πολλή συγκίνηση καλωσορίζω στην εκδήλωσή μας παλιούς φίλους και συνεργάτες, οι οποίοι πρωταγωνίστησαν ή και πρωταγωνιστούν ακόμη στην προσπάθεια διατήρησης του μοναδικού βιολογικού πλούτου που διαθέτει ο τόπος μας. Αναφέρομαι στα πρόσωπα που ήταν πρωτεργάτες στη δημιουργία και καθιέρωση στην Κύπρο του Δικτύου Natura 2000, το οποίο αποτελεί τον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στον ευρωπαϊκό χώρο. 

Φίλες και φίλοι,

Όπως όλοι γνωρίζουμε, η Κύπρος έχει το προνόμιο να φιλοξενεί μια πλούσια και μοναδική βιολογική ποικιλότητα. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα διεργασιών εκατομμυρίων χρόνων, στις οποίες καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισαν παράγοντες όπως η γεωγραφική θέση της Κύπρου στη συμβολή τριών ηπείρων, ο νησιώτικος της χαρακτήρας, η μακραίωνη απομόνωσή της και οι κλιματικές της συνθήκες. Οι οικότοποι, η χλωρίδα και η πανίδα της Κύπρου και ιδιαίτερα τα ενδημικά είδη, αποτελούν μια εξαιρετικής σημασίας φυσική κληρονομιά, την οποία οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Και η υιοθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών συμβάλλει καταλυτικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Το Δίκτυο Natura 2000 δημιουργήθηκε το 1992 με την υιοθέτηση της Οδηγίας των Οικοτόπων, η οποία, μαζί με την Οδηγία για τα Πτηνά, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την προστασία της φύσης στον ευρωπαϊκό χώρο. Στόχος του Δικτύου είναι η προστασία και διαχείριση ευάλωτων ειδών και οικοτόπων σε όλη τη φυσική περιοχή εξάπλωσής τους στην Ευρώπη, ασχέτως εθνικών ή πολιτικών συνόρων. Το δίκτυο αποτελείται σήμερα από σχεδόν 26,000 προστατευόμενες περιοχές και έχει συνολική έκταση πάνω από 850,000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 18% της συνολικής χερσαίας περιοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Στο νησί μας η πρόκληση για την εγκαθίδρυση του Δικτύου ήταν μεγάλη.  H προσπάθεια άρχισε το 1998, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «LIFE-3^rd Countries» και το έργο «Ειδικές Περιοχές Προστασίας στην Κύπρο», με το οποίο εξασφαλίστηκαν πληροφορίες σχετικά με τους οικοτόπους και τα είδη χλωρίδας και πανίδας της Οδηγίας, ενώ μέσα από αυτό προτάθηκαν και εντάχθηκαν τελικά στα παραρτήματα της Οδηγίας οικότοποι και είδη της Κύπρου. Επιτεύχθηκε, έτσι, η αναγνώριση και αξιολόγηση των πιθανών περιοχών περιβαλλοντικής σημασίας για ένταξη στον εθνικό μας κατάλογο, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας των Οικοτόπων. 

Η ετοιμασία του εθνικού μας καταλόγου αποτέλεσε μεγάλη πρόκληση, αφού για τον καταρτισμό του χρειάστηκαν ατέλειωτες ώρες επιστημονικής τεκμηρίωσης από μια μεγάλη ομάδα ειδικών επιστημόνων, καθώς και δύσκολες διαβουλεύσεις με τις τοπικές Αρχές, ώστε ,αφενός, να κατανοήσουν τα χαρακτηριστικά του Δικτύου και το γεγονός ότι αυτό δεν αποκλείει εξ ορισμού την ανάπτυξη και ,αφετέρου, να συμμεριστούν την ανάγκη ένταξης στο Δίκτυο των δικών τους περιοχών. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω τη σημασία που αποδίδουμε στη στήριξη των προσπαθειών διατήρησης του φυσικού μας πλούτου από τις τοπικές κοινωνίες.

Ο αγώνας μας για αποδοχή του Δικτύου είναι συνεχής και η νέα πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι η θεσμοθέτηση εξειδικευμένων μέτρων διαχείρισης για την κάθε περιοχή, ανάλογα με τις ανάγκες προστασίας, λαμβάνοντας πάντα υπόψη και τις κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες και τις απαιτήσεις της κάθε μιας από τις περιοχές αυτές. Παράλληλα, προχωρούμε και στην ολοκλήρωση του Δικτύου, ώστε η κάλυψη των στόχων του να γίνεται πιο αποτελεσματικά. Έτσι, δρομολογήσαμε την ένταξη σε αυτό τριών νέων περιοχών, του Ενοποιημένου Δάσους της Πάφου, του Δάσους Λιοπετρίου και της θαλάσσιας περιοχής «Ωκεανίς», στο δυτικό μέρος της Αποκλειστικής Οικονομικής  Ζώνης της Κύπρου.

Κυρίες και κύριοι,

Η σημερινή εκδήλωση έχει στόχο την απόδοση τιμής στα άτομα που έθεσαν τις βάσεις και ήταν πρωτεργάτες για τη δημιουργία του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο.

Τιμούμε την ομάδα του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία, πέρα από τη συμβολή της στη δημιουργία του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, ανέπτυξε προσπάθειες μελέτης, διατήρησης και ορθολογικής διαχείρισης της κυπριακής βιοποικιλότητας από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και από τότε συνεχίζει μέχρι και σήμερα να πρωταγωνιστεί στις προσπάθειες αυτές.

Τιμούμε τα στελέχη του Τμήματος Δασών, του Τμήματος Περιβάλλοντος, του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας που σε συνεργασία με τους επιστήμονες από την Ελλάδα, έφεραν σε πέρας ένα τεράστιο σε εμβέλεια και σημασία έργο.

Τιμούμε επιστήμονες από άλλους χώρους και Υπηρεσίες που πλαισίωσαν την προσπάθεια για να γίνει όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένη τεκμηρίωση των περιοχών που εντάχθηκαν στο δίκτυο.

Τιμούμε ακόμη ανθρώπους, οι οποίοι είχαν τη δική τους ουσιαστική συμβολή στη δημιουργία του δικτύου και που δυστυχώς σήμερα δεν βρίσκονται στη ζωή.

Επιτρέψτε μου όμως να κάνω μια μόνο προσωπική αναφορά και αυτή δεν θα μπορούσε να ήταν άλλη από την αναφορά στον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κυριάκο Γεωργίου, που ήταν και ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου «LIFE-3^rd Countries» με τίτλο «Ειδικές Περιοχές Προστασίας στην Κύπρο», το οποίο οδήγησε ουσιαστικά στη δημιουργία του Natura 2000 στην Κύπρο. Ο Κυριάκος Γεωργίου, ορμώμενος από την αγάπη του προς την ιδιαίτερη του πατρίδα, για 30 τόσα χρόνια ασχολείται συστηματικά με τη μελέτη, διαχείριση και διατήρηση της κυπριακής βιοποικιλότητας. Έχει συντονίσει διψήφιο αριθμό ερευνητικών έργων για τη βιοποικιλότητα της Κύπρου, από τα οποία έχει προκύψει ιδιαίτερα πλούσιο δημοσιευμένο έργο σε διεθνές επίπεδο, ενώ συμμετείχε ανελλιπώς τις τελευταίες δεκαετίες στις κύριες επιστημονικές προσπάθειες που έχουν ως επίκεντρο την κυπριακή βιοποικιλότητα. Ανάλογη ήταν η δράση του και για τη βιοποικιλότητα της Ελλάδας. Ο Κυριάκος Γεωργίου ενέπνευσε αρκετούς φοιτητές του ώστε να ασχοληθούν με τα θέματα της βιοποικιλότητας και να συμβάλουν στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται παγκόσμια για αντιστροφή της πορείας απώλειάς της. Και νιώθω ιδιαίτερα τυχερός διότι ήμουν ένας εξ αυτών.

Αγαπητέ κ. Γεωργίου, σου είμαστε ευγνώμονες για την προσφορά σου.

Φίλες και φίλοι,

Η αλλαγή στον τρόπο ζωής μας είναι απαραίτητη, ώστε το περιβάλλον να καταστεί ο πλέον σημαντικός παράγοντας στις οποιεσδήποτε επιλογές μας. Όλοι είμαστε μέρος της λύσης. Άτομα, οργανισμοί και επιχειρήσεις, οργανώσεις, Αρχές και κυβερνήσεις, πρέπει να λάβουμε μέτρα και να αλλάξουμε συνήθειες, ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος που συνολικά και ατομικά έχουμε στο περιβάλλον.

Η φύση χρειάζεται άμεσα βοήθεια και το Δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα σημαντικότατο εργαλείο για να διασφαλίσουμε ένα περιβάλλον που αρμόζει στην αξιοπρέπεια και τις ευαισθησίες τόσο της δικής μας όσο και των μελλοντικών γενεών. 

(MAK)