Ανακοινωθέντα

Με πόνο ψυχής συγκεντρωθήκαμε στον ιερό αυτό ναό για να απευθύνουμε το ύστατο χαίρε σε ένα συμπατριώτη μας, τον Παύλο Παυλάττου από την Κυθρέα του βιοπαλεστή οικοδόμου, ο οποίος υπέστη τα πάνδεινα από στρατιώτες του Αττίλα και Τουρκοκύπριους εξτρεμιστές το μαύρο καλοκαίρι του ’74.

Αιχμαλωτίστηκε μαζί με την οικογένειά του από Τούρκους στρατιώτες, κρατήθηκε σε διάφορους χώρους και στη συνέχεια κυριολεκτικάβασανίστηκε μέχρι θανάτου. Το ίδιο, σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων, και άλλους συμπατριώτες μας, κατοίκους των γύρω χωριών, που αιχμαλωτίστηκαν στη διάρκεια της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής και μεταφέρθηκαν στο χωριό Βώνη, το οποίο λειτούργησε από τους Τούρκους ως χώρος συγκέντρωσης, βασανισμού και εκτέλεσης Ελληνοκυπρίων.

Ο Παύλος Παυλάττου ήταν τότε 48 χρόνων, πατέρας τεσσάρων παιδιών. Με την αγαπημένη τουσύζυγο Ελένη και τα παιδιά του Δέσπω, Κούλλη,΄Αννα και τον Γιώργο που δεν βρίσκεται στη ζωή,  παρέμειναν στην Κυθρέα όταν άρχισε η τουρκική εισβολή, όπως και στο διάστημα που ακολούθησε μέχρι και την έναρξη της δεύτερης φάση της, στις 14 Αυγούστου.  Εκείνη την ημέρα, τα χαράματα, τα τουρκικά στρατεύματα εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση κατά των θέσεων της Εθνικής Φρουράς, κατά μήκος της αμυντικής γραμμής Μιας Μηλιάς, Νέου Χωρίου Κυθρέας και Παχυάμμου.

Μετά από σκληρές αλλά άνισες μάχες των ανδρών της Εθνικής Φρουράς με τα τουρκικά στρατεύματα και ένεκα της υπεροπλίας των εισβολέων, διατάχτηκε απαγκίστρωση για να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός τους.

Στη συνέχεια τα τουρκικά στρατεύματα κινήθηκαν προς τα γειτονικά χωριά αποκόπτοντας το νέο δρόμο  Λευκωσίας- Αμμοχώστου, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν αρκετοί κάτοικοι, ανάμεσα τους και ο Παύλος με την οικογένειά του.

Στις 15 Αυγούστου τα τουρκικά στρατεύματα μπήκαν μέσα στην Κυθρέα και άρχισαν να συλλαμβάνουν όλους τους εγκλωβισθέντες. Στη συνέχεια τους μετέφεραν στο Μπογάζι Κερύνειας, όπου τους τοποθέτησαν όλους σε μάνδρες, ξεχωριστά τους άνδρες από τα γυναικόπαιδα.

Την επομένη, τους μετέφεραν όλους στο Νέο Χωρίο Κυθρέας όπου τους κράτησαν για ένα βράδυ και αμέσως μετά στην Κυθρέα, όπου κρατήθηκαν για άλλες δεκαπέντε περίπου μέρες.  Τελικά τους μετέφεραν στη Βώνη όπου δημιούργησαν χώρους συγκεντρώσεως αιχμαλώτων. Τοποθέτησαν όλους τους άνδρες στην εκκλησία του χωριού και τα γυναικόπαιδα στο δημοτικό σχολείο, που ήταν απέναντι.

Εκεί, δεν άργησε να γράφεται ο τραγικός επίλογος για τις ζωές πολλών συμπατριωτών μας. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, κατά επαναλαμβανόμενα διαστήματα Τούρκοι στρατιώτες μαζί με Τουρκοκύπριους έβγαζαν αριθμό  αιχμαλώτων έξω από την εκκλησία και τους υπέβαλλαν σε βασανιστήρια.  Σε κάποιες περιπτώσεις δεν επέστρεψαν τους αιχμαλώτους πίσω στην εκκλησία.  Αριθμός από αυτούς εντοπίστηκαν σε ομαδικούς τάφους, ενώ άλλοι εξακολουθούν να αγνοούνται.

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, Τούρκοι στρατιώτες μαζί με Τουρκοκύπριους, οδήγησαν τον Παύλο στην αυλή της εκκλησίας και άρχισαν να τον κτυπούν χωρίς κανένα λόγο ή αιτία, όπως έκαναν με όλους τους αιχμαλώτους οι οποίοι βρίσκονταν στην εκκλησία.

Στη συνέχεια, και όταν από τα κτυπήματα δεν μπορούσε να κρατηθεί στα πόδια του, τον μετέφεραν μέσα στην εκκλησία. Όταν οι Τούρκοι απομακρύνθηκαν έτρεξε κοντά του ο πεθερός του, τον οποίον ενημέρωσε για τα κτυπήματα που δέχθηκε από τους Τούρκους, με τα χέρια, τα πόδια αλλά και με τα όπλα τους σε διάφορα μέρη του σώματός του. Ο Παύλος ζήτησε από τον πεθερό του νερό και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα υπέκυψε.

Όταν οι Τούρκοι διαπίστωσαν το θάνατο του Παύλου, τον μετέφεραν εκτός της εκκλησίας και τον έθαψαν σε κοντινό σημείο, με τη χρήση εκσκαφέα.

Τη μεταφορά και την ταφή του έβλεπε και η σύζυγός του από το δημοτικό σχολείο όπου κρατείτο, χωρίς όμως να γνωρίζει ότι επρόκειτο για το σύζυγό της αφού ήταν τυλιγμένος σε κουβέρτα.

Ενημερώθηκε για το θάνατο του συζύγου της σε κατοπινό στάδιο από άλλη κρατούμενη, και στη συνέχεια και από τον πατέρα της, ο οποίος μίλησε τελευταίος μαζί του, πριν εκπνεύσει.

Η εκταφή των οστών του πραγματοποιήθηκε το 2016 από ομαδικό τάφο ο οποίος εντοπίστηκε στην αυλή της εκκλησίας της Βώνης στα πλαίσια του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων Κύπρου. Είναι εμφανή στα οστά του τα σημάδια της άγριας κακοποίησης στην οποία υποβλήθηκε από τον Αττίλα.

Είναι πολύ δύσκολο να περιγράφει κανείς τις δραματικές στιγμές που έζησαν πολλοί συμπατριώτες μας στα χέρια του Αττίλα, καθώς και Τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών που για χρόνια η Άγκυρα τους πότιζε με το δηλητήριο του μίσους κατά των Ελληνοκυπρίων. Δύσκολο μεν, αλλά είναι χρέος μας η αλήθεια να λέγεται. Το οφείλουμε σε αυτούς που θυσιάστηκαν και μαρτύρησαν, το οφείλουμε και προς τους νεότερους που πρέπει να γνωρίζουν όσα βίωσε και υπέφερε ο λαός μας το 1974, τότε που η Τουρκία επικαλέστηκε το προδοτικό πραξικόπημα για να εισβάλει και να καταστρέψει την Κύπρο.

Η πιο τραγική πτυχή απότοκο της τουρκικής εισβολής είναι βέβαια οι αγνοούμενοί μας, καθώς 46 χρόνια από τότε το πρόβλημα παραμένει ανοικτό, με 800 να συνεχίζουν να βρίσκονται στο θλιβερό κατάλογο των αγνοουμένων μας, και τους γονείς, ή τις συζύγους και ακόμα τα παιδιά τους να φεύγουν από τη ζωή χωρίς να έχουν πάρει απαντήσεις για την τύχη των αγαπημένων τους.

Παρά τις δυσκολίες και την αδιαλλαξία της κατοχικής δύναμης, εργαζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις για να πάρουν επιτέλους απαντήσεις για τους αγαπημένους τους όλοι οι συγγενείς των πεσόντων και αγνοουμένων μας. Αυτό τον αγώνα έχουμε χρέος να τον συνεχίσουμε μέχρι να διακριβωθεί και η τύχη του τελευταίου αγνοουμένου μας.

Παράλληλα απευθύνουμε προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα ότι συνεχίζουμε, με πίστη στο δίκαιο αγώνα μας για μια έντιμη, αξιοπρεπή, δίκαιη και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Σήμερα, με τις τουρκικές προκλήσεις στην περιοχή και την όλη επιθετική συμπεριφορά της ηγεσίας της Τουρκίας σε βάρος και της Ελλάδας και της Κύπρου, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.

Δεν κάμπτεται όμως ούτε το φρόνημα ούτε η αγωνιστικότητά μας. Είμαστε καταδικασμένοι από την Ιστορία και εντεταλμένοι από τους προγόνους μας, αλλά και από αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς στην κυπριακή γη, να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση.

Όραμα και στόχος μας πρέπει να είναι ο τερματισμός της απαράδεκτης κρατούσας κατάστασης, η αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού στον τόπο μας.  

Ελληνίδες, Έλληνες,

Σήμερα, γράφουμε τον επίλογο ακόμα μιας τραγικής ιστορίας ενός άξιου συμπατριώτη μας που δολοφονήθηκε άνανδρα από τον βάρβαρο Τούρκο εισβολέα.

Αγαπητή κυρία Ελένη,

Αγαπητοί Δέσπω, Κούλλη και Άννα,

Τα λόγια μπορούν να δώσουν, μόνο για λίγο, βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή.  Πίσω από τη σημερινή τελετή, προβάλουν χρόνια ανείπωτου πόνου και δυστυχίας, χρόνια που πέρασαν με πολλά ερωτηματικά και μεγάλο παράπονο.

Για σας προσευχόμαστε την εκ του Θεού παρηγοριά και για το δικό σας άνθρωπο, της ψυχής του το γαλήνεμα. 

Αποχαιρετούμε σήμερα τον Παύλο Παυλάττου και τιμούμε με ευγνωμοσύνη την μνήμη του.  Το χρέος που έχουμε προς όλους τους ήρωες και μάρτυρες των αγώνων μας να προχωρήσουμε μπροστά με ενότητα, υπευθυνότητα και εθνική ομοψυχία. Μόνο έτσι θα επιτύχουμε να δικαιώσουμε τη θυσία τους.

Αιωνία ας είναι η μνήμη του.

Αιωνία και τιμημένη. 

(ΡΜ/ΣΧ)