Ανακοινωθέντα

Σας καλωσορίζω στη σημερινή εκδήλωση η οποία σηματοδοτεί τη λήξη του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Πολιτών και των δράσεων που υλοποιήθηκαν στην Κύπρο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Νεολαίας και στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ενεργό Πολιτότητα και τη Συμμετοχική Διακυβέρνηση.

Προς υλοποίηση των όρων εντολής που δόθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας καταρτίσαμε στο Γραφείο μου, ένα πλάνο δράσης το οποίο εδράζεται σε τρεις πυλώνες:

Ο πρώτος αφορά στην ενδυνάμωση του πολιτικού πλαισίου για τη συμμετοχή των πολιτών.

Ο δεύτερος αφορά στο νομοθετικό/θεσμικό πλαίσιο και στις δομές διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών.

Και ο τρίτος άπτεται της καλλιέργειας κουλτούρας ενεργού συμμετοχής και της ενδυνάμωσης της κοινωνίας των πολιτών.

Σε σχέση με τον πρώτο πυλώνα είναι σημαντικό να αναφέρω την ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Ενεργό Πολιτότητα και τη Συμμετοχική Διακυβέρνηση, που σήμερα παρουσιάζουμε.

Η Στρατηγική εστιάζει στην ενεργό πολιτότητα και τη συμμετοχική διακυβέρνηση, θέτοντας το πολιτικό πλαίσιο, το όραμα, τους στόχους και τις προτεραιότητες σε σχέση με την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων.

Η ανάληψη ενεργειών ως προς την εμβάθυνση της Συμμετοχικής Διακυβέρνησης στην Κύπρο είναι ουσιώδης διότι μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη:

1.    Καταρτίζονται καλύτερες πολιτικές και έτσι μπορούμε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα πολιτικής.

2.    Ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους δημοκρατικούς θεσμούς. Οι πολίτες είναι πιο πιθανό να εμπιστεύονται μια απόφαση που έχει εμβολιαστεί από απλούς πολίτες, παρά μια απόφαση που λαμβάνεται αποκλειστικά από την Κυβέρνηση ή κεκλεισμένων των θυρών.

3.    Αναδεικνύεται ο σεβασμός προς τους πολίτες και προς την ενδυνάμωσή τους.  Η συμμετοχή των πολιτών σε ενεργό διάλογο ενισχύει την αίσθηση της πολιτικής συνεισφοράς τους (επί του πρακτέου).

4.    Η διακυβέρνηση γίνεται πιο συμπεριληπτική/χωρίς αποκλεισμούς, ανοίγοντας την πόρτα σε διαφορετικές ομάδες ανθρώπων.

5.    Η διαβούλευση και η συμμετοχικότητα συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση της πόλωσης και της παραπληροφόρησης και ενισχύουν την ακεραιότητα και αποτρέπουν τη διαφθορά.

Σε σχέση με τον πρώτο πυλώνα σημαντική είναι και η διοργάνωση για πρώτη φορά στην Κύπρο του Φόρουμ για τη Δημοκρατία (Democracy Forum) την οποία στήριξε και η Βουλή των Αντιπροσώπων.

Το Φόρουμ για τη Δημοκρατία αποτέλεσε μια δημοκρατική άσκηση, που στόχευε στο να δώσει στην κοινωνία των πολιτών τον χώρο που της αναλογεί στη δημόσια συζήτηση και στη λήψη αποφάσεων.

Είναι ευρέως, πιστεύω, αποδεκτό ότι για να υπάρξει η πρέπουσα ανταπόκριση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη δημοκρατία, είναι αναγκαία η ουσιαστική συμμετοχή και η επιρροή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, αλλά και η ενίσχυση των ικανοτήτων δημοκρατικής πολιτότητας. Όπως και το Συμβούλιο της Ευρώπης επισημαίνει: «Η συμμετοχή των πολιτών αποτελεί τον πυρήνα της ίδιας της έννοιας της δημοκρατίας».

Πρέπει να σημειώσω ότι του Φόρουμ για τη Δημοκρατία προηγήθηκαν τα Εργαστήρια Ιδεών, όπου εστιάσαμε στις νέες μορφές συμμετοχής, αλλά και στους τρόπους βελτίωσης του πλαισίου των δημοσίων διαβουλεύσεων. Όπως επίσης προηγήθηκε και το Digital Democracy Hackathon, που αποσκοπούσε στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, που θα ενισχύσουν τη ψηφιακή δημοκρατία στη χώρα μας.

Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα που προανέφερα, δηλαδή το νομοθετικό/θεσμικό πλαίσιο και τις δομές διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών είναι σημαντικό να αναφέρω τη συζήτηση στην Επιτροπή Νομικών του νομοσχεδίου που κατέθεσε η Κυβέρνηση και αφορά στον «Περί Πρωτοβουλίας των Πολιτών Νόμο».

Το νομοσχέδιο προνοεί τη θεσμοθέτηση της παροχής ευχέρειας προς τους πολίτες να υποβάλλουν προς την Κυβέρνηση αιτήματα, για να αναλάβει δράση σε συγκεκριμένους τομείς της αρμοδιότητάς της, νοουμένου ότι υποστηρίζονται από συγκεκριμένο αριθμό πολιτών. 

Θέλω να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων αλλά και των οργανώσεων για την εποικοδομητική τους συνεισφορά κατά τη συζήτηση.

Ελπίζω κα Πρόεδρε της Βουλής ότι με την επαναλειτουργία της Βουλής θα ολοκληρωθεί η συζήτηση για να οδηγηθεί στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο.

Θα ήθελα να αναφερθώ και στον Περί Εθελοντών Πυροσβεστών Νόμο, ένα άλλο νομοσχέδιο που κατέθεσε η Κυβέρνηση και που ψηφίστηκε σε νόμο από τη Βουλή και το οποίο θέτει το προστατευτικό πλαίσιο για τους πολίτες που συνεισφέρουν στην προσπάθεια των κρατικών υπηρεσιών, πράγμα πολύ σημαντικό.

Εφόσον αναφέρομαι και στις δομές διαβούλευσης, δεν μπορώ να μην προσθέσω και τη δημιουργία από πλευράς Κυβέρνησης, από τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης, και της πλατφόρμας η-Διαβούλευση (e-consultation), στην οποία οι πολίτες και οι οργανώσεις μπορούν να καταθέσουν την άποψη τους για τα νομοσχέδια που ετοιμάζει η Κυβέρνηση πριν αυτά οδηγηθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο και εν συνεχεία στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Αναφορικά με τον τρίτο πυλώνα, την καλλιέργεια κουλτούρας ενεργού συμμετοχής και την ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, υλοποιήσαμε σειρά δράσεων.

Ενδεικτικά αναφέρω το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Πολιτών, του οποίου η σημερινή είναι και η καταληκτήρια εκδήλωση.

Σκοπός του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Πολιτών είναι η διεύρυνση της πρόσβασης των πολιτών στην πληροφόρηση, αλλά και η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων γύρω από τα μεγάλα θέματα που βρίσκονται ενώπιον της κοινωνίας.

Είναι ένα ταξίδι δημιουργικό που έγινε ανά την Κύπρο για συζήτηση των μεγάλων θεμάτων που απασχολούν την κοινωνία μας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Κυβέρνησης, βουλευτών, επιστημόνων, οργανώσεων. Και πιστεύω ότι επετεύχθη ο σκοπός του.

Βρίσκεται επίσης, υπό εξέλιξη το Πρόγραμμα «Active Minds» το οποίο στοχεύει στην  ανάπτυξη ικανοτήτων ενεργού συμμετοχής και υλοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Αρχή Στοιχημάτων.

Ένα άλλο σημαντικό έργο το οποίο ολοκληρώθηκε εντός του 2022 είναι ο Εθνικός Συντονισμός για το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας, τον οποίο ανέλαβε το Γραφείο μου, μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Κατά τη διάρκεια του 2022 υλοποιήθηκε σειρά δράσεων οι οποίες υπηρετούσαν τους 11 Ευρωπαϊκούς στόχους για τη νεολαία, και έλαβαν χώρα σε συνεργασία με Υπουργεία, Υφυπουργεία, οργανισμούς, πανεπιστήμια,  το Συμβούλιο Νεολαίας Κύπρου και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Δεν μπορώ να μην αναφερθώ και στον συντονισμό, υπό τις οδηγίες του Προέδρου Αναστασιάδη, για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία. Βρίσκονται σήμερα μαζί μας εκπρόσωποι των Δήμων, των κοινοτήτων, των οργανώσεων που συνεργαστήκαμε στενά για να επιτευχθεί όλο αυτό. Στάλθηκαν στην Ουκρανία τρεις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας: 220 τόνοι υλικού, αξίας περί των τριών εκατομμυρίων, και αυτό για τη χώρα μας είναι σημαντικό.

Συζητάμε επανειλημμένως για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας των δημοκρατικών θεσμών, όμως όπως υπογραμμίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης «η διεύρυνση των ευκαιριών συμμετοχής των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων είναι ο επί του πρακτέου τρόπος επίτευξης αυτού του σκοπού». 

Είναι χρέος μας, λοιπόν, να ενισχύσουμε τη συμμετοχική δημοκρατία στην Κύπρο. Να εμβαθύνουμε την παρέμβαση των πολιτών στον κύκλο χάραξης και υλοποίησης πολιτικών.

Με αυτά σας καλωσορίζω ξανά στη σημερινή εκδήλωση και σας ευχαριστώ για την εδώ παρουσία σας.

(ΡΜ/ΜΓ)