Ανακοινωθέντα

Ετεροχρονισμένα και με αδικαιολόγητη καθυστέρηση απευθύνουμε σήμερα μετά από 44 χρόνια το ύστατο χαίρε σε ένα ακόμη συμπατριώτη μας που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής. Η περίπτωση του Παύλου Κωνσταντίνου όμως δεν είναι όπως τις άλλες υποθέσεις πεσόντων και αγνοουμένων μας, τα λείψανα των οποίων κηδεύουμε τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα των εκταφών που πραγματοποιούνται στις κατεχόμενες από τον Αττίλα περιοχές μας και στις ελεύθερες περιοχές.

Ο Παύλος Κωνσταντίνου δεν έπεσε στο πεδίο της μάχης. Ούτε, ακόμη, χάθηκαν τα ίχνη του μετά τη σύλληψη του από Τούρκους ενόπλους και περιλαμβανόταν στον θλιβερό κατάλογο των αγνοουμένων. Ο Παύλος Κωνσταντίνου έχασε τη ζωή του ενώ νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Αθαλάσσας. Μαζί του μαρτύρησαν και άλλες 32 ψυχές την μαύρη εκείνη μέρα που οι ορδές του Αττίλα πατούσαν τα ιερά χώματα της πατρίδας μας σκορπίζοντας στο πέρασμα τους το θάνατο και την καταστροφή. Η Τουρκική βαρβαρότητα δεν δίστασε να δείξει στην περίπτωση του Παύλου καθώς και των άλλων ασθενών του νοσοκομείου το άγριο πρόσωπο της. Βομβάρδισε ένα νοσοκομείο μη υπολογίζοντας την απώλεια, αθώων ασθενών, συμπολιτών μας που περιθάλπονταν στους θαλάμους του νοσοκομείου. Ενός νοσοκομείου που στη στέγη των θαλάμων του υπήρχε η σήμανση με το έμβλημα του Ερυθρού Σταυρού, ότι δηλαδή επρόκειτο για νοσοκομείο.

Εκείνο το μαύρο πρωινό, που η Τουρκία αποφάσισε να μαγαρίσει την Κύπρο, η πολεμική της αεροπορία έπληξε και άλλους παρόμοιους στόχους, που κάθε άλλο παρά μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως στρατιωτικοί. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι η τουρκική αεροπορία την ίδια μέρα βομβάρδισε επίσης τα γραφεία του Ερυθρού Σταυρού στη Λευκωσία, το Αρμενικό Λύκειο Μελκονιάν και την εκκλησία της Μακεδονίτισσας. Στην κατεχόμενη δε Αμμόχωστο, το νοσοκομείο της.  Δεν μπορούν να ισχυρίζονται τώρα κάποιοι ότι το νοσοκομείο Αθαλάσσας πλήγηκε τάχατες τυχαία. 

Ο Αττίλας δεν υπολόγιζε τα θύματα. Έκαιγε, κατέστρεφε και σκότωνε χωρίς διακρίσεις. Μεταξύ των τριάντα τριών προσώπων που έχασαν τη ζωή τους από το βομβαρδισμό του νοσοκομείου Αθαλάσσας, ήσαν, γυναίκες, παιδιά και τρεις Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας.

Μέσα στο χάος που επικρατούσε τότε, οι νεκροί τάφηκαν, σύμφωνα με τις αρχικές μας πληροφορίες, πρόχειρα σε μεγάλο κρατήρα που προκλήθηκε από  βόμβα ναπάλμ της τουρκικής αεροπορίας.  Κατά τη διερεύνηση που πραγματοποιήθηκε για εντοπισμό επιπρόσθετων στοιχείων για τους χώρους ταφής των νεκρών του νοσοκομείου, εξασφαλίστηκαν και πληροφορίες ότι ορισμένοι σοροί τάφηκαν και σε άλλα σημεία της ευρύτερης περιοχής, εκτός του συγκεκριμένου κρατήρα.

Σημειώνω εδώ ότι το Σεπτέμβριο του 1974 το Υπουργείο Υγείας ετοίμασε κατάλογο που περιέχει 31 καταχωρήσεις και αφορά ασθενείς που έχασαν τη ζωή τους κατά τους βομβαρδισμούς του Ιουλίου του 1974.  Εκτός από τους 31 που αναφέρονται στον κατάλογο αυτό, δυο άλλα πρόσωπα, ένας νοσηλευτής o Κώστας Ξενοφώντος και ένας εθνοφρουρός, ο Νίκος Νικολάου επίσης έχασαν τη ζωή τους κατά τους βομβαρδισμούς του νοσοκομείου. Οι σοροί τους είχαν τότε παραδοθεί στις οικογένειες τους και τάφηκαν στις γενέτειρες τους.

Το καλοκαίρι του 2017 πραγματοποιήσαμε διερευνητική ανασκαφή για να εξακριβωθεί το ακριβές σημείο ταφής.  Να σημειώσω ότι ενόψει των τεράστιων αλλαγών που έγιναν στην περιοχή με την ανέγερση του νέου νοσοκομείου Λευκωσίας, υπήρχαν αντικρουόμενες πληροφορίες και μαρτυρίες για τον ακριβή χώρο του κρατήρα.

Κατά την ανασκαφή και σε βάθος περίπου 2,5 μέτρων εντοπίστηκαν τα πρώτα ανθρώπινα οστά, τα οποία ευρίσκοντο τυλιγμένα σε κουβέρτα. Λήφθηκαν δείγματα για σκοπούς επιστημονικών εξετάσεων ώστε να εξακριβωθεί η ποιότητα του γενετικού υλικού, λόγω του ότι η περιοχή του χώρου ταφής επιμολύνθηκε κατά καιρούς με διάφορα μπάζα και τεράστιες ποσότητες αμιάντου. 

Με βάση τα επιστημονικά ευρήματα της διερευνητικής ανασκαφής το Υπουργικό Συμβούλιο, ενέκρινε την πραγματοποίηση ανασκαφών στην περιοχή για εντοπισμό των λειψάνων. Στόχος, ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση των λειψάνων όλων αυτών που τάφηκαν στο συγκεκριμένο χώρο. 

Κατά τις εκταφές που ακολούθησαν την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εντοπίστηκαν τέσσερις διαφορετικοί χώροι ταφής.  Στον πρώτο χώρο εντοπίστηκαν λείψανα ή μέρος λειψάνων περίπου 11 προσώπων, και στους υπόλοιπους τρεις χώρους λείψανα ή μέρος λειψάνων άλλων έξι προσώπων.

Μέχρι τώρα έχουν ταυτοποιηθεί με τη μέθοδο του DNA λείψανα που ανήκουν σε επτά πρόσωπα, έξι Ελληνοκυπρίους και ενός Τουρκοκύπριου.  Οι οικογένειες των προσώπων αυτών έχουν τύχει λεπτομερούς ενημέρωσης από τους επιστήμονες για τα ευρήματα.

Οι προσπάθειες συνεχίζονται για ταυτοποίηση και των υπολοίπων λειψάνων που εντοπίστηκαν καθώς και τον εντοπισμό άλλων χώρων που φέρεται να τάφηκαν οι σοροί ασθενών του νοσοκομείου Εξασφαλίστηκαν πληροφορίες, οι οποίες τυγχάνουν διερεύνησης ότι ένας μικρός αριθμός των πεσόντων του νοσοκομείου είχε ταφεί τον Ιούλιο του 1974 στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.

Ως Κυβέρνηση και ως πολιτεία θεωρούμε ότι έχουμε ανθρωπιστική και ηθική υποχρέωση να παραδώσουμε τα ταυτοποιημένα λείψανα στις οικογένειες τους ώστε να μπορούν να προχωρήσουν σε μια αξιοπρεπή ταφή, σύμφωνα με τη θρησκεία του καθενός και τις παραδόσεις μας. 

Οι προσπάθειές μας έχουν ανθρωπιστικό χαρακτήρα και στοχεύουν να δοθούν από την πολιτεία πειστικές και επιστημονικές απαντήσεις για την τύχη των συμπολιτών μας που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα της βαρβαρότητας του Αττίλα.

Εκ μέρους της Πολιτείας εκφράζω τη μεγάλη εκτίμηση προς τις οικογένειες των θυμάτων για τις δύσκολες στιγμές που βίωσαν και βιώνουν, με τη διαβεβαίωση ότι είμαστε κοντά τους, αρωγοί και συμπαραστάτες στη νέα τους δοκιμασία.  Ταυτόχρονα όμως, εκ μέρους της πολιτείας εκφράζω και μια μεγάλη συγνώμη για τη μεταχείριση που έτυχαν, μέχρι σήμερα, οι υποθέσεις των ασθενών του νοσοκομείου Αθαλάσσας καθώς και οι χώροι ταφής στην ευρύτερη περιοχή όπου είχαν ταφεί οι σοροί τους.  Οι απαντήσεις στις οικογένειες αυτές θα μπορούσαν και έπρεπε να είχαν δοθεί εδώ και χρόνια, κάτι που δυστυχώς δεν έγινε.  Με την απραξία μας στερήσαμε για τόσα χρόνια στους νεκρούς και στις οικογένειες τους την τέλεση μιας αξιοπρεπούς κηδείας, σύμφωνα με τη θρησκεία μας και ενός χώρου ταφής , στον οποίοι η οικογένεια και οι φίλοι τους θα μπορούσαν να εναποθέσουν μερικά λουλούδια στη μνήμη τους.   Η συγνώμη που εκφράζω σήμερα δεν αποτελεί βάλσαμο στην πίκρα και στην αδικία που, όπως αισθάνονται οι οικογένειες των πεσόντων, διαπράχθηκε σε βάρος των ιδίων και των συγγενών τους.  Ως πολιτεία και ως κοινωνία ας αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα και ας προβούμε όλοι σε μια ειλικρινή αυτοκριτική για το τι έγινε και τι μπορούσε να γίνει για τόσες δεκαετίες.

Επιτελώντας το καθήκον μας προς όλους τους συμπατριώτες μας που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, ή που εξακολουθούν δυστυχώς να αγνοούνται, με την Τουρκία να μην αναλαμβάνει τις τεράστιες ευθύνες της για τη διαλεύκανση όλων ανεξαίρετα των περιπτώσεων, αισθανόμαστε βαριά την ευθύνη όχι μόνο προς τις οικογένειες τους, αλλά και προς όλους εμάς που δεν μπορούμε και δεν πρέπει ποτέ, ούτε να λησμονήσουμε ούτε και να αποδειχθούμε κατώτεροι, προκειμένου να αποκαταστήσουμε την ελευθερία και τη δικαιοσύνη στη χώρα μας.

Θέλω να διαβεβαιώσω όλους ότι η Κυβέρνηση και όλοι μας θα συνεχίσουμε και θα εντείνουμε τις προσπάθειες μας, παρά τα προβλήματα και την αδιαλλαξία της κατοχικής δύναμης, ώστε να δοθούν πειστικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις για την τύχη και της τελευταίας υπόθεσης αγνοουμένου μας.   Η κατοχική δύναμη που έχει την ευθύνη της δημιουργίας και της συντήρησης για σχεδόν μισό αιώνα της τραγωδίας των αγνοουμένων επιτέλους θα πρέπει να συνεργαστεί και να ακολουθήσει τους κανόνες και τις αρχές της πολιτισμένης ανθρωπότητας.  Οι τακτικισμοί και η δημιουργία εντυπώσεων από την κατοχική δύναμη δεν συμβάλλουν στην επίλυση μιας τραγωδίας που προκαλεί τόσο πόνο και δυστυχία σε χιλιάδες συμπατριώτες μας.

Ταυτόχρονα θεωρούμε ύψιστη προτεραιότητα την εξεύρεση λύσης, η οποία να επανενώνει τη χώρα μας και να τερματίζει την κατοχή.  Μιας λύσης η οποία να αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων, στα πλαίσια ενός λειτουργικού, κανονικού και σύγχρονου κράτους, το οποίο να εξυπηρετεί τα συμφέροντα μόνο των πολιτών της και κανενός άλλου.  Είναι διακηρυγμένη η θέση μας πως θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε για την επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού φτάνει αυτή να είναι στόχος και επιθυμία και της άλλης πλευράς.

Στη μνήμη όλων όσοι έχασαν τη ζωή τους συνεπεία της εισβολής και της βαρβαρότητας του Αττίλα, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και δηλώνουμε ότι δεν ξεχνούμε ούτε τη σκλαβωμένη γη μας ούτε τους ήρωες και μάρτυρες που θυσιάστηκαν για την λευτεριά μας.

Προς τα αδέρφια του Παύλου Κωνσταντίνου που αποχαιρετούμε σήμερα τον Αντρέα, Μαρούλλα, Γιανούλλα, Γιώργο και Δώρα και τους άλλους συγγενείς, εκφράζουμε τη συμπάθεια και τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια.

Αιωνία ας είναι η μνήμη του.

------------------------------

ΡΜ/ΕΙ