Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης, περίσκεψης και επίγνωσης του ιστορικού μας χρέους, μαζευτήκαμε σήμερα στον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα εδώ στο Ζύγι, για να μνημονεύσουμε τους πεσόντες της Κοινότητας Αρναδί της Επαρχίας Αμμοχώστου, Χριστοφή Λοΐζου, Γεωργίου Κουμπαρή, Παναγιώτη Χριστοδούλου Ψαθά και Κυριακούς Εγκωμίτη και να αναπέμψουμε δέηση για την εξακρίβωση της τύχης δύο ακόμα παλληκαριών της κοινότητας, του Αντώνη Χριστοδούλου Ψαθά και του Σίμου Μιχαήλ Αδάμου που εξακολουθούν να αγνοούνται από την ημέρα που έπεσαν στα χέρια Τουρκοκυπρίων ενόπλων εξτρεμιστών κατά τη δεύτερη φάση της Τουρκικής εισβολής.

Σαράντα πέντε χρόνια πέρασαν από την προδοσία και τη σταύρωση της Κύπρου και βαρύ και επώδυνο εξακολουθεί να είναι το καθήκον για μνημόνευση των ηρώων μας, γιατί πέραν της προσευχής μας για ανάπαυση της ψυχής τους, η φωνή της συλλογικής μας συνείδησης μας πάλλει έντονα μέσα μας υπενθυμίζοντας μας ότι δεν έχουμε το δικαίωμα να αποδειχθούμε κατώτεροι της δικής τους θυσίας που παραμένει αδικαίωτη.

Μας καλεί, επίσης, αναλογιζόμενοι με αίσθημα ευθύνης το δικό μας χρέος έναντι της πατρίδας και της ιστορίας και να αφήσουμε στο παρελθόν τα διχαστικά σύνδρομα που επηρέασαν την πορεία μας.

Τα ιστορικά διδάγματα που αντλούμε από το χθες, ενισχύουν την ψυχική μας δύναμη και τονώνουν την εθνική μας συνείδηση που είναι η πυξίδα για την πορεία μας στο αύριο. Δεν έχουμε δικαίωμα να ξεχάσουμε τις θυσίες των ηρώων μας,  ούτε και να παραγράψουμε τις αρχές και τις αξίες για τις οποίες αγωνίστηκαν, όπως και τα οράματα και τα ιδεώδη που τους ενέπνευσαν.

Σήμερα η Κοινότητα του Αρναδί αποτίνει τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη όλων όσοι έδωσαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και την ελευθερία της πατρίδας. Ιδιαίτερα τιμά τη μνήμη των δικών της ηρώων.

Ο Χριστοφής Λοΐζου γεννήθηκε στο Αρναδί στις 25 Δεκεμβρίου 1950 με γονείς τον Μιχάλη και την Ανδριανή Λοΐζου. Κατετάγη στην Εθνική Φρουρά για τη θητεία του τον Ιούλιο του 1970 και όταν ξέσπασε η Τουρκική εισβολή παρουσιάστηκε και πάλι για να υπηρετήσει την πατρίδα με έδρα το στρατόπεδο του Καράολου, στην Αμμόχωστο.  Στις 17 Αυγούστου 1974, τρεις μέρες αφότου άρχισε η δεύτερη φάση της εισβολής, βρέθηκε στο χωριό του όπου συνελήφθη από Τούρκους ένοπλους μαζί με τρία άλλα πρόσωπα. Υπέστη βασανιστήρια και στη συνέχεια πυροβολήθηκε εν ψυχρώ.  Τα λείψανά του εντοπίστηκαν μετά από 42 χρόνια στο Τουρκοκυπριακό χωριό Τζιάος. Δύο άλλοι από τους συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στο Λευκόνοικο, ενώ ο άλλος στα Άδανα της Τουρκίας και αργότερα αφέθηκε ελεύθερος.

Ο Γεώργιος Κουμπαρής γεννήθηκε στο Αρναδί στις 23 Ιανουαρίου 1955. Πατέρας του ήταν ο Ανδρέας Κουμπαρής και μητέρα του η Περσεφόνη Κουμπαρή. Είχε επτά αδέλφια. Φοίτησε στη Ξενοδοχειακή Σχολή Αμμοχώστου και τον Ιανουάριο του 1973 κατετάγη στην Εθνική Φρουρά. Υπηρετούσε στην Α’ Ανωτέρα Διοίκηση Αμμοχώστου με τον βαθμό του Λοχία. Την ήμερα της εισβολής βρισκόταν έξω από τα τείχη Αμμοχώστου δίπλα από τον κυκλικό κόμβο, όταν γύρω στις 4 το απόγευμα έπεσε νεκρός από σφαίρα Τούρκου ακροβολιστή. Τάφηκε σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλους πεσόντες στο κοιμητήριο του Σταυρού Αμμοχώστου.

Ο Παναγιώτης Χριστοδούλου Ψαθά γεννήθηκε στις 23 Μαρτίου 1934 στο Αρναδί. Μέλος μιας πολυμελούς αγροτικής οικογένειας, γιος της Θεοδοσίας και του Χριστόδουλου Χατζηνικόλα, μεγάλωσε στην πεδιάδα της Μεσαορίας μαζί με τα άλλα οχτώ του αδέλφια. Αγάπησε και παντρεύτηκε τη συγχωριανή του Σοφία Μιχαήλ με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά: τον Γιώργο, τον Μιχάλη, την Ελένη και τη Θεοδοσία.

Όταν  στις 14 Αυγούστου έσπασε η γραμμή της Εθνικής Φρουράς στη Μια Μηλιά, ο Ψαθάς μετέφερε την οικογένειά του για περισσότερη ασφάλεια στο χωριό Αυγόρου. Μετά από τρεις μέρες, μη γνωρίζοντας αν το Αρναδί κατελήφθη από τους Τούρκους, ξεκίνησε μαζί με τον αδελφό του Αντώνη Χριστοδούλου Ψαθά, ο οποίος εξακολουθεί να αγνοείται και άλλους συγχωριανούς του, τον ιερέα του χωριού παπα-Γιώργο, τον Μιχάλη Χριστοφή και τον Μιχάλη Κουβαρή, για να επιστρέψουν στο χωριό τους προκειμένου να πάρουν ό,τι  μπορούσαν από τα υπάρχοντά τους. Δυστυχώς, στον δρόμο προς το Αρναδί, στο χωριό Γαϊδουρά, συνελήφθησαν από Τούρκους στρατιώτες που κράτησαν ως αιχμάλωτους τα δύο αδέλφια, ενώ τους άλλους τους άφησαν να φύγουν.

Στη συνέχεια, οι Τούρκοι οδήγησαν τα δύο αδέλφια στο Πραστειό, όπου υπήρχε μεγαλύτερος αριθμός συλληφθέντων.  Προς το απόγευμα, τα γυναικόπαιδα αφέθησαν ελεύθερα. Το ίδιο και οι άνδρες άνω των 50 χρόνων. Οι μικρότερης ηλικίας άνδρες παρέμειναν αιχμάλωτοι. Μεταξύ τους και ο Παναγιώτης Ψαθάς μαζί με τον αδελφό του Αντώνη. 

Αφού πέρασαν από ανάκριση, τους επιβίβασαν σε φορτηγό και τους οδήγησαν λίγο έξω από το χωριό Γαϊδουράς.  Αφού τους κατέβασαν όλους από το φορτηγό, τους υπέβαλαν σε νέα ανάκριση, η οποία συνοδευόταν από βιαιότητες. Σε κάποια στιγμή, οι Τούρκοι στρατιώτες έσπρωξαν μέσα σε παράπηγμα τρεις-τέσσερις από τους συλληφθέντες και τους εκτέλεσαν.

Μετά ανέβασαν τους άλλους στο φορτηγό. Σε απόσταση 100 τόσων μέτρων σταμάτησαν και πάλι, κατέβασαν τρεις ακόμη Ελληνοκυπρίους αιχμαλώτους και τους πυροβόλησαν, επίσης, εν ψυχρώ, αυτή τη φορά μπροστά στα έντρομα μάτια των υπολοίπων. Από τις δολοφονικές σφαίρες διασώθηκε ένας 14χρονος ο οποίος παρέμεινε ακίνητος στο έδαφος, καλυμμένος καθώς ήταν από τα αίματα και το νεκρό σώμα θείου του. Σε κατοπινό στάδιο κατάφερε και εισήλθε στις ελεύθερες περιοχές.

Μετά τη δεύτερη ομαδική εκτέλεση, οι Τούρκοι στρατιώτες  οδήγησαν πιο πέρα το φορτηγό, κατεβάζοντας άλλους τρεις. Τους πυροβόλησαν και αυτούς εν ψυχρώ. Ο ένας τραυματίστηκε στον ώμο και προσποιήθηκε, επίσης, τον νεκρό. Μετά κατόρθωσε και αυτός να διαφύγει στις ελεύθερες περιοχές.

Η τελευταία φάση της κτηνώδους συμπεριφοράς των Τούρκων παίχτηκε πιο κάτω, όπου σταμάτησε και πάλι το φορτηγό. Είχαν απομείνει τέσσερις αιχμάλωτοι. Γνωρίζοντας πια καλά το τι θα ακολουθούσε και εκμεταλλευόμενοι την εμπλοκή του όπλου ενός των δολοφόνων, πήδηξαν κάτω και άρχισαν να τρέχουν. Οι δύο πυροβολήθηκαν από τους Τούρκους. Οι άλλοι κρύφτηκαν και παρά τις έρευνες δεν εντοπίστηκαν και κατάφεραν να διαφύγουν.

Ο επίλογος του δράματος για τον Παναγιώτη Χριστοδούλου γράφτηκε στις 20 Ιουλίου 2013, όταν με καθυστέρηση 39 χρόνων τελέστηκε η κηδεία του και ό,τι απέμεινε από τη σωρό του θάφτηκε στο κοιμητήριο Αυγόρου. Η εκταφή που έγινε, μετά από μαρτυρίες,  στον Γαϊδουρά, στο σημείο του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού.

Ο αδελφός του Αντώνης εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στον κατάλογο των αγνοουμένων. Ο Αντώνης γεννήθηκε το 1925 και ήταν παντρεμένος με τη Χρυστάλλα Χριστοφή με την οποία απέκτησε εννέα παιδιά. Εργαζόταν στο λιμάνι Λεμεσού και εξασκούσε, επίσης, και το επάγγελμα του γεωργού για να θρέψει την πολυμελή οικογένειά του.

Η Κυριακού Εγκωμίτη γεννήθηκε το 1892 στο Αρναδί. Παντρεύτηκε τον Γεώργιο Εγκωμίτη  με τον οποίο απέκτησε τέσσερα παιδιά. Δεν ταξίδεψε ποτέ και δεν έφυγε από το χωριό της ούτε μια μέρα. Στις 29 Σεπτεμβρίου απεβίωσε ο σύζυγός της και έτσι έμεινε μονάχη με τα παιδιά της. Όταν ξέσπασε η εισβολή αρνήθηκε να εγκαταλείψει το αγαπημένο της χωριό και παρέμεινε εκεί μαζί με έξι άλλα πρόσωπα της ηλικίας της. Όταν μπήκαν οι Τούρκοι στο σπίτι της, την εκτέλεσαν εν ψυχρώ. Μια γυναίκα 82 χρόνων. Σύμφωνα με μαρτυρίες συγχωριανών της, οι δολοφόνοι της πέταξαν το σώμα της σε ένα σωρό από άμμο και έφυγαν  αφού λεηλάτησαν τα υπάρχοντά της.

Ο Σίμος Μιχαήλ Αδάμου, ο δεύτερος των αγνοουμένων, γεννήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1937 στο Αρναδί. Ήταν το τρίτο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας του Μιχάλη και της Ελένης Αδάμου. Σε ηλικία 18 ετών μετακομίζει στην Αμμόχωστο, όπου εργάζεται σε οικοδομές και αργότερα στο λιμάνι. Το 1962 παντρεύεται τη Γιωργούλλα Χαραλάμπους από τον Άγιο Σέργιο και μαζί αποκτούν δύο παιδιά, τον Μιχάλη και την Αννίτα.

Στις 14 Αυγούστου εγκαταλείπουν την Αμμόχωστο κι έρχονται στις ελεύθερες περιοχές. Μετά όμως από εκκλήσεις που μεταδόθηκαν για επιστροφή των κατοίκων πάνε πίσω στο σπίτι τους στις 17 του μηνός.

Μένουν εκεί για δύο ημέρες, αλλά όταν διαπιστώνουν ότι η πόλη έχει καταλειφθεί από Τούρκους στρατιώτες αποφασίζουν να διαφύγουν στις ελεύθερες περιοχές, μέσα από τα «περβόλια της Πέρτζαινας». Εκεί ανακόπτονται στις 19 του μηνός από Τούρκους στρατιώτες, οι οποίοι θέτουν υπό σύλληψη τον Σίμο Μιχαήλ Αδάμου και τον οδηγούν για ανάκριση. Έκτοτε είναι αγνοούμενος.

Περιλαμβάνεται στον κατάλογο των 827 Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών που εξακολουθούν να αγνοούνται, παρά τις δικές μας αδιάκοπες προσπάθειες. Οι ευθύνες της Τουρκίας είναι τεράστιες. Σαράντα πέντε χρόνια είναι πολλά για να συνεχίζεται ένα δράμα με θύματα, όσο πάει ο χρόνος, τους συγγενείς, που πολλών ολοκληρώνεται ο κύκλος της ζωής τους και φεύγουν με αναπάντητα τα ερωτήματα για την τύχη των αγαπημένων τους. Θα πρέπει η Τουρκία να επιδείξει τη συνεργασία που επιβάλλεται για την επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος, ώστε να τερματιστεί επιτέλους το δράμα αυτό των συγγενών.

Τιμώντας σήμερα τους πεσόντες και τους αγνοουμένους της Κοινότητας Αρναδί και υποκλινόμενοι ευλαβικά στη θυσία τους, τιμούμε και όσους άλλους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια του πολύπαθου νησιού μας.

Από τους αγώνες του λαού μας και έχοντας ως στόχο τον τερματισμό της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης στο νησί μας, οφείλουμε να αντλούμε διδάγματα, τα οποία να κατευθύνουν με υπευθυνότητα και πνεύμα ενότητας τις σκέψεις, τις πράξεις και γενικότερα την πολιτική μας συμπεριφορά.

Ιδιαίτερα στο χρονικό αυτό διάστημα με την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων στην περιοχή της Αποκλειστικής Οικονομικής μας Ζώνης, αλλά και με τις παράλληλες εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο που συγκεντρώνουν την προσοχή μας με στόχο μας την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων οι οποίες να έχουν την προοπτική να αποδώσουν το ποθούμενο αποτέλεσμα, χωρίς όμως τις οποιεσδήποτε απειλές και τους εκβιασμούς από μέρους της Τουρκίας.

Είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο της λύσης που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό, θα απαλλάσσει την Κύπρο από ξένες εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων.

Με αυτήν την ελπίδα και με αυτή την προσδοκία αποτίνουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής στους ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα. Στη μνήμη των ηρώων της Κοινότητας Αρναδίου, αλλά και στους υπερήφανους συγγενείς και τους δικούς τους ανθρώπους, υποσχόμαστε συνέχιση του αγώνα τους για τελική δικαίωση, μέσα από κοινή συστράτευση και ενότητα.

Αυτή θα είναι και η καλύτερη απόδειξη της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας προς τους ήρωες που σήμερα μνημονεύουμε, καθώς και προς τους αγνοουμένους μας που για την τύχη τους ακόμα αγωνιούμε.

Δόξα και τιμή σε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της κυπριακής ελευθερίας.

Δόξα και τιμή στους ήρωες της Κοινότητας Αρναδίου που μνημονεύουμε σήμερα.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.

Αιωνία και τιμημένη.

__________

ΡΜ/ΣΧ